Модуль. Философия теориясы

 

«Адамның мінезі, көзқарасы мен әдет – ғұрып сыртқы ортаға және географиялық жағдайларға байланысты деген ойшыл» - кім?

A. Ш.Уалиханов

B. Ы.Алтынсарин

C. А.Құнанбаев

D. Ш.Құдайбердиев

E. Ж.Аймаутов

 

Идеализмнің түрлері:

A. объективтік, субъективтік

B. механикалық, метафизикалық

C. тұрпайы, диалектикалық

D. антропологиялық, физикалық

E. механикалақ, объективтік

 

Бұл ойшылдың ой - өрісі әсіресе екі салада медицина мен философияда айырықша көрінді:

A. Ибн Сина

B. Әл – Фараби

C. Әл – Бируни

D. Әл – Хорезми

E. Әл – Кинди

 

Қайсы ұғым дүниенің алғашқы негізі ретінде алғашқы жалпы абстракция болып табылады?

A. барлығы айпероннан пайда болады

B. барлығы ауадан пайда болады

C. барлығы судан пайда болады

D. барлығы оттан пайда болады

E. барлығы саңнан пайда болады

 

Дж.Локктың негізгі идеясы:

A. tabula rasa

B. cogito ergo sum

C. panta rea

D. cgausa formalis

E. эссенция

 

«Адамның іс – әрекетіоның биологиялық сонымен қатар әлеуметтік әуестіктеріне байланысты және бұнда басты рөлді «өмір инстинкті (эрос) пен өлім инстинкті (танатос)» атқарады:

A. З.Фрейд

B. А.Шопенгауэр

C. Ф.Ницше

D. А.Калио

E. О.Шпенглер

 

Дүниетанымныңфилософияданайырмашылығынеде?

A. дүниетаным филсофия мен салыстырғанда құбылыстардың неғұрлым кең шеңберін қамтиды

B. дүниегекөзқарасжәнефилософиятепе – тең

C. философия – дүние туралы білім, ал дүниетаным – болжамды

D. дүниетаным – ол ғылым

E. философия – ол өнер

 

Адам мәселесіне бет бұрыс қай философияда басталады?

A. Сократ философиясында

B. Платон философиясында

C. Пифагор философиясында

D. Аристотель философиясында

E. Фалес философиясында

 

«Адам – ол саяси хайуан». Бұл кімнің пікірі?

A. Аристотель

B. Ж.Ж.Руссо

C. К.Маркс

D. Платон

E. Гегель

 

Канттың философиясы қалай аталады?

A. трансценденталдық идеализм

B. антропологиялық материализм

C. рационализм

D. сенсуализм

E. эмпиризм

 

Ф.Бекон таным теориясында қандай бағытты қолдайды?

A. эмпиризм

B. сексуализм

C. рационализм

D. теоцентризм

E. гуманизм

 

«Білім – күште» деп айтқан кім?

A. Ф.Бекон

B. Р.Декарт

C. Дж.Локк

D. Б.Спиноза

E. К.Маркс

 

Диалектиканың негізгі заңы нешеу?

A. 3

B. 2

C. 5

D. 1

E. 6

 

Л.Фейрбахтың философиясы?

A. антропологиялық материализм

B. тұрпайы материализ

C. объективті идеализм

D. диалектикалық идеализм

E. суфизм

 

Дүниені сезім мүшелерімен тану бағыты қалай аталады?

A. сенуализм

B. рационализм

C. эмпиризм

D. иррационализм

E. эмоция

 

ХХ ғасырдағы адам туралы мәселелермен ең көп шұғылданған ағым:

A. экзистенцианализм

B. персонализм

C. неотолизм

D. постпозитивизм

E. эмпиризм

 

«Оқымаған жүреді, қараңғыны қармалап. Оқысаныз балалар, шамнан шырақ жағылар» - қай ойшылдың тұжырымдамасы?

A. Ы.Алтынсарин

B. А.Құнанбаев

C. Ш.Валиханов

D. М.Жұмабаев

E. Асия Микояновна

 

Утопиялық социализм теориясының негізін салушылар:

A. Т.Мор және Т.Кампанелла

B. Дж.Бруно және Н.Кузанский

C. Н.Коперник және Г.Галилей

D. Аристотель және Птолемей

E. Кант және Гегель

 

Тарихты материалистік тұрғыдан түсіндіруді жасаған ойшылдар:

A. К.Маркс, Ф.Энгельс

B. Гегель, Кант

C. Сен – Симон, Фурье

D. Смит, Риккардо

E. Фейрбах, Фихте

 

Ы.Алтынсариннің көзқарасы бойынша: «Қазақ халқының әлемдік өркениетке жеткізетің негізгі жол ол»:

A. ағартушылық және тәрбие

B. техниканың дамуы

C. сауданың дамуы

D. саяси жүйенің өзгеруі

E. діннің дамуы

 

Күн бойынша парадигма дегеніміз не?

A. ғылыми қоғамдыстықтың біріңғай көзқарасы

B. ғылымдағы басты идея

C. ғылымның шекаралары

D. ғылымның жолы

E. таным

 

Ксенафанның мына сөзінде қандай идея көрсетілген: «Егер өгіздер мен аттардың, адамдар сияқты мүсін жасап, сурет салатын қолдары болса, онда құдайларды және олардың денесін аттар аттарға, ал өгіздер ұқсатып жасайтын болар едеі...»

A. антропоморфты құдай идеясы

B. антропоморфты емес құдай идеясы

C. жалпы құдай идеясы

D. монохизм идеясы

E. дуализм

 

«Таным» және «білім» арасындағы айырмашалық неде?

A. таным – ол процесс, ал білім – нәтиже

B. олардың арасында айырмашылық жоқ

C. таным – білім, білім – табиғат

D. таным – сана, білім – табиғат

E. таным мен білім тепе – тең

 

Материя анықтамасының қай бөлігі философияның негізгі мәселесінің екінші жағымен байланысты?

A. сол түйсіктеріміз арқылы көшірмесі, суреті, сәулесі

B. материя – ол философиялық категория

C. материя – ол объективтік шындық

D. бізден тәуелсіз өмір сүреді

E. материя – ол ақиқат

 

Философияда И.Кантпен жасаған коперникалық төнкерістің мәні неде?

A. танушы субъектінің белсеңділігін көрсету

B. адам туралы идеясы

C. диалектикалық әдістің әзірленуі

D. идеализм жүйесін құру

E. табиғат туралы идеясы

 

Ницше философиясының тақырыбы:

A. жігер туралы ілім

B. санасыздық мәселесі

C. ғылым туралы ілім

D. адам мәселесі туралы

E. өнер туралы

 

Формальды логика заңдарын қасақана бұзуға негізделген ойдын тәсілі:

A. эклектика

B. диалектика

C. софистика

D. метафизика

E. дуализм

 

Спиноза қандай бағытпен субстанция мәселесін шешеді?

A. пантеизм

B. деизм

C. теизм

D. атеизм

E. монизм

 

Зенон апориясында қандай мәселе көтерілген?

A. қозғалыс мәселесі

B. ғарыш мәселесі

C. субстанция мәселесі

D. адам мәселесі

E. өнер мәселесі

 

Қозғалыстың ішкі өзіне қарама – қарсы бір сәті:

A. тыныштық

B. кеңістік

C. уақыт

D. механика

E. материя

 

Қоғамдық сананың бір формасы – объективтік шындықты образдар арқылы бейнелейді...

A. өнер

B. мораль

C. дін

D. саясат

E. құқық

 

Сананың пайда болуы екі факторларға байланысты:

A. бірі – еңбек, екіншісі – тіл

B. бірі - өнер, екіншісі – дін

C. бірі – мәдениет, екіншісі – тіл

D. бірі – еңбек, екіншісі - өнер

E. бірі – қоғам, екіншісі – мәдениет

 

Өндіргіш күш дегеніміз не?

A. адамдардың табиғи заттармен күштерге игеруге жұмсаған қабілеттерімен күштері, құралдары

B. ол адамдардың табиғатқа, табиғаттағы объектілерге қатынасы

C. адамдардың мамандық бойынша өзгешілігі

D. өндіру, игеру, өзгерту қатынасы

E. өзгерту күші

 

Орта ғасыр дәуірде ғылыми білімнің қандай формасы болады?

A. алхимия

B. діни

C. эмпирикалық

D. сколастика

E. мәдениет

 

Ежелгі Үнді философиясында адам ол:

A. табиғаттың бір бөлігі ретінде

B. дүниенің бір бөлігі ретінде

C. космостың бір бөлігі ретінде

D. қоғамның бір бөлігі ретінде

E. жанның бөлігі

 

Материализм туралы көрсетілген пікірлердің қайсысы ақиқат:

A. -табиғаттың, болмастың, рух пен санаға қарағанда алғашқылығын дәлелдейтін философиялық ілім;

B. -олмыстың барлық құбылыстарын материяны байланыстыратын ілім;

C. -заттарға деген практикалық оң көзқарас;

D. -нақтылы заттардың бар болуын мойындау;

E. -ол философиялық категория.

 

Философияның қай бөлімі адамгершілік және өнегесіздік мәселелерін зерттейді?

A. этика

B. онтология

C. эстетика

D. мораль

E. саясат

 

Америка философы Флюеллинг: «Философияның атқаратын ең жақсысы – ол құдайдың бар екенің мойындау», - деген. Сонда ол қай философиялық бағыиқа жатады?

A. діни

B. материалистік

C. идеалистік

D. антропологиялық

E. дұрыс жауап жоқ

 

Ақиқат болады?

A. объективтік

B. абсолюттік

C. салыстырмалық

D. субъективтік

E. теңсіздік

 

Перипатетизм бағыты қай философия тарихына тән?

A. шығыс философиясына

B. антика философиясына

C. Ренессанс философиясына

D. Үнді философиясына

E. Қытай философиясына

 

К.Маркс тұжырымдамасы бойынша дүниені танып білуге на арқылы жетуге болады?

A. материалдық – практикалық іс - әрекет арқылы

B. абсолюттік идеяның заттандыру арқылы

C. білім арқылы

D. сана арқылы

E. болмыс арқылы

 

«Эксиликация универсам» дегеніміздің қызметі неде?

A. дүниенің жалпы заңдарын айқындау

B. табиғат заңдарын зерттеуде

C. қоғамның рухани өмірін зерттеуде

D. адам мәселесін зерттеу

E. таным мәселесін зерттеу

 

Өзгеріс, өшпелі заман деп қай философия тарихы кезенің белгілейді?

A. қайта өрлеу филсофиясың

B. антика философиясың

C. шығыс философиясың

D. жаңа дәуір

E. Батыс Орта ғасыр

 

Неге болмыстың санаға қатысы филсофияның негізгі мәселесі болып табылады?

A. дүниедегі заттар мен процестерге не материалдыққа не идеалдыққа жатады, үшінші түрі болуы мүмкін емес

B. өте күрделі мәселе

C. адам туралы мәселе

D. шексіз мәселе

E. ол шындық

 

Танымның қандай деңгейлері бар?

A. эмпирикалық және теориялық

B. методологиялық және көзқарастық

C. теориялық және абстрактілік

D. ассимляция және диссимиляция

E. анализ және синтез

 

Реализм және номенализм арасында пікір талас қандай мәселе бойынша болады?

A. жалпы универсам

B. тәсіл

C. эклектика

D. апейрон

E. от

 

Теология - ол…

A. құдай туралы ілім

B. таным туралы ілім

C. болмыс туралы ілім

D. ақиқат туралы ілім

E. метафизиканың бір бөлігі

 

Қайсысы философиялық категория?

A. материя

B. масса

C. химиялық елемент

D. интеграция

E. физикалық элемент

 

Диалектиканың соңғы тарихи формасы?

A. диалектикалық материализм

B. классикалық идеализм

C. механикалық диалектика

D. тұрпайы диалектика

E. идеалистік диалектика

 

Веданың білгіштері мен талдаушылары кім?

A. брахмандар

B. джайнизм

C. кшатритлер

D. райшнилар

E. христиандар

 

Джайнизм ілімінің негізін салған кім?

A. Джина

B. Пайнджали

C. Гаутама

D. Ганди

E. Махавира

 

Ежелгі грек философтарынан күннің тұтылуын болжаған кім?

A. Фалес

B. Пифагор

C. Анаксимандр

D. Платон

E. Зевс

 

Александр Македонскийдің ұстазы болған ежелгі грек ойшылы?

A. Аристотель

B. Протагор

C. Демокрит

D. Сократ

E. Платон

 

«Бұрыңғы философтар дүниені әр түрлі тұрғыдан түсіндірумен ғана келді, бірақ мәселе оны өзгертуге жатыр», деген пікір кімдікі?

A. Маркс

B. Энгельс

C. Кант

D. Фейербах

E. дұрыс жауап жоқ

 

Қазақ философиясының өзгешелік ерекшеліктері немен анықталады?

A. қазақ халқының вербалдық мәдениетімен

B. ислам мәдениетімен

C. орыс халқының өмірімен

D. діннің қалыптасуымен

E. дұрыс жауап жоқ

 

Платон, Аристотель, Птоломей:

A. Ежелгі грек даналары

B. Батыс Европа ғалымдары

C. Шығыс ойшылдары

D. Рим философтары

E. Европа даналары

 

Канттың пікірінше, нағыз философиялық пән болып табылатын төрт сұрақ бар. Келесіде көрсетілгендердің қайсысы артық?

A. Әлемнің түп – негізі неде?

B. «Адам» дегеніміз не?

C. Мен неге үміттен аламын?

D. Мен нені біле аламын?

E. Мен не істеуім керек?

 

Философия қай елде пайда болады?

A. Бір уақытта ежелгі Үнді, Қытай және Греция жерлерінде

B. Еуропада

C. Ежелгі Қытайда

D. Ежелгі Үндістанда

E. Ежелгі Грецияда

 

Буддизм дін бе, әлде философия ма?

A. дін

B. философия

C. философия да, дін де

D. бұл ғылым

E. сұрақ дұрыс емес

 

Буддизмдегі азаптан босатылу, барлық адамзат күшінің соңғы мақсатын білдіретін термин?

A. нирвана

B. карма

C. сенім

D. таным

E. атман

 

Будда бойынша Адам өмірінің мәні неде?

A. азаптануда

B. ақиқатты тануда

C. еңбекте

D. қарым – қатынаста

E. қоғамдағы өмірде

 

Лао – цзы философиясындағы басты ұғым:

A. дао жолы

B. жол

C. медитация

D. аскетизм

E. зұлымдыққа күшпен қарсыласу

 

«Өзіңді өзің таны» деген философиялық көзқарас…

A. Сократтікі

B. Гераклиттікі

C. Демокриттікі

D. Платондікі

E. Аристотельдікі

 

Левкипп, Демокрит, Лукреций Кар… Олардың көзқарастары нені біріктіреді?

A. атомизм

B. диалектика

C. діни

D. ортақ ештеңе жоқ

E. олар грек тілінде жазған

 

Эфестік Гераклит, элейлік Зенон… Олардың философиялық көзқарастарын не жақындастырады?

A. стихиялық диалектика

B. стихиялық ғалымдықтары

C. стихиялар

D. стихиялық идеализм

E. стихиялық индивидуализм

 

Зенон апориясы қалай аталады?

A. Ахилл және тасбақа

B. Ахилл және нандзя тасбақасы

C. Ахиллдің тасбақасы

D. Ахилл және тасбақалар

E. Ахилл

 

Ортағасыр Еуропа философиясының сипатты белгілеріне тән емес не?

A. имморализм

B. теоцентризм

C. креоционизм

D. провиденциализм

E. иррационализм

 

Фома Аквинскийдің негізгі философиялық шығармаларының бірі…

A. теология жинағы

B. Құдай қаласы

C. Құдайды қорғау жинағы

D. дәлелдеу жинағы

E. құбыжыққа қарсы жинақтар

 

Философияның пайда болуына ықпал еткен ислам әлеміндегі елдерге қатысты ілім:

A. суфизм

B. мутазэилизм

C. мистикалық ағым

D. поэзия

E. гегельяншылдық

 

Антиктік философиядан Әл – Фараби қабылдаған маңызды дәстүрдің атауы…

A. перипатетизм

B. мистицизм

C. гилозоизм

D. материализм

E. идеализм

 

Әл – Фараби қалай аталды?

A. Аристотельден кейінгі екінші ұстаз

B. Арситотельдің ең жақын екінші шәкірті

C. түркілердің екінші философы

D. араб философы

E. Аристотель мектебінің мақтан тұтарлық философы

 

Ренессанс философиясының маңызды белгісі болып табылатын…

A. антропоцентризм

B. атеизм

C. теологизм

D. социоцентризм

E. космоцентризм

 

Қайта өрлеу дәуірінде бастапқы әлеуметтік утопияға философиялық көзқараспен деп қойған…

A. Томас Мор

B. Данте

C. Эразм Роттердамский

D. Лоренцо Валло

E. Петрарка

 

Итальяндық философияның өкіліне жататын кардинал (1401 ж.)…

A. Николай Кузанский

B. Николай Коперник

C. Джордж Беркли

D. Лоренцо ди Медичи

E. Джироламо Савонарола

 

«Өмір сүргендіктен ойлаймын» деген философиялық пайымдау…

A. Декарт

B. Спиноза

C. Сократ

D. Паскаль

E. Аристотель

 

Декарт қандай субстанцияларды бөліп көрсетеді?

A. жан мен тән

B. Құдай мен періштелер

C. адамның парасаты мен сананы

D. материяны

E. ойлайтын

 

Жаңа заман философиясындағы маңызды мәселелердің бірі…

A. себептілік

B. Жаратушы Құдай

C. хаос

D. герменевтика

E. өлім және өлместік

 

«Білім – күш», - деп тұжырымдаған…

A. Ф.Бэкон

B. Паскаль

C. Р.Бэкон

D. Спиноза

E. Декарт

 

Фейербахтың есімімен байланыстыруға болады…

A. неміс классикалық философиясының соңын

B. бастапқы неміс классикалақ философиясын

C. неміс классикалық философиясының шыңын

D. неміс классикалық философиясының ортасын

E. мәңгілік неміс классикалық философиясын

 

Ницше жоғарғы адам теориясын философиялық негізде қалай құрады?

A. күштемеу этикасы

B. жақын адамға деген махаббат этикасы

C. қызметтестік этикасы

D. алыстағыда деген махаббат этикасы

E. кезкелген этикалық бастаманың жоқтығы

 

Ш.Уәлихановтың философиялық көзқарасы қандай бөлімде көрініс табады?

A. тарих философиясы

B. дін философиясын

C. гносеология

D. онтология

E. аксиология

 

Абай философиясының орталық мәселесі –

A. адам

B. таным

C. дін

D. онтология

E. методология

 

Абайдың философиялық құрылымдағы Құдай – Алла қандай орында тұрады?

A. әлемдік парасат

B. таным

C. алғашқы тұрткі

D. ешқандай

E. абсолюттік идея

 

Шәкәрімнің 1898 – 1928 жылдарда жазған негізгі философиялық шығармасының бірі – «Үш…»

A. анық

B. дос

C. жолдас

D. адасу

E. адамгершілік заңдар

 

ХХ ғасырда философияның көрнекті өкілдері адам мәселесін қай тұрғыда қарастырды?

A. экзистенциализм

B. синергетизм

C. неопозитивизм

D. герменевтика

E. неогегельяншылдық

 

ХХ ғасырда философияның көрнекті өкілдері жаңа контекстіде танымның ғылыми әдістерінің мәселесін қалай қарастырды?

A. неопозитивизм

B. неотомизм

C. ницшеандық

D. экзистенциализм

E. мен білмейтің

 

Философиялық онтологияның іргелі алғы қатарында көрсетіліуі керек ұғымды келесілердің ішінен көрсетіңіз?

A. болмыс

B. субстрат

C. логос

D. энергия

E. бостандық

 

Кімнің түсінігінде болмысты алғашқы және абсолютті идея, таза ұғым ретінде қабылдаған?

A. Гегель

B. Кант

C. Фихте

D. Декарт

E. Спиноза

 

 

«Stienta» -деген ұғым ненi бiлдiредi:

A. ғылым, бiлiм

B. өлең

C. ертегi

D. сурет

E. сәулет

 

Сезiмдiк танымнық деңгейлерi:

A. түйсiк, қабылдау, елестету.

B. түйсiк, елестету, қабылдау

C. қабылдау, түйсiк

D. елестету, қабылдау, түйсiк

E. дұрыс жауап жоқ

 

Гносеология ол:

A. таным процесi туралы iлiм

B. құдай туралы iлiм

C. болмыс туралы iлiм

D. адам туралы iлiм

E. Ғарыш туралы iлiм

 

Гноссеология пәнiнiң мәнiн көрсететiндi белгiлеңiздер:

A. S=О

B. А=А

C. АÙА

D. АÚА

E. В=С

 

Қандай сұрақ гносеология мәселелерiне жатады:

A. дүниенi тануға бола ма?

B. тiршiлiк деген не?

C. элемент деген не?

D. бiрiншi қозғаушы кiм?

E. болмыссыздық бар ма?

 

Сананың табиғатына не сәйкес:

A. объективтiк дүниенiң субъективтiк бейнесi

B. өмiрге деген сүйiспеншiлiк

C. адамның өзiне байланысты сезiмдерi

D. таста қалған iз

E. желдiң толқыны

 

Дiн – ол…

A. құдай және оның құдiреттi күшi туралы iлiм

B. таным процесi туралы iлiм

C. болмыс туралы iлiм

D. адам туралы iлiм

E. тiршiлiк туралы iлiм