Синтаксис. Сөз тіркесі- словосочетание

Сөз тіркесі- словосочетание

Қиысу -согласование

Меңгеру- управление

Матасу- примыкание

Сөйлем мүшелері- члены предложений

Тұрлаулы мүшелер- главные члены

Бастауыш- подлежащее

Баяндауыш- сказуемое

Тұрлаусыз мүше- второстепенные члены

Анықтауыш- определение

Толықтауыш- дополнение

Тура толықтауыш- прямое дополнение

Жанама толықтауыш -косвенное дополнение

Пысықтауыш- обстоятельство

Сөйлемнің бірыңғай мүшелері- однородные члены предложений

Сөйлем- предложение

Жай сөйлем- простое предложение

Айтылу мақсатына қарай- по цели высказывания

Хабарлы - повествовательное

Сұраулы- вопросительное

Лепті- восклицательное

Бұйрықты- побудительное

Құрылысына қарай -по структуре

Атаулы сөйлем- назывное предложение

Жақты с.- личные

Жақсыз с.- безличные

Толымды -полное

Толымсыз -неполное

Құрмалас сөйлем- сложное предложение

Салалас құрмалас -сложносочиненное пр.

Сабақтас қ.- сложноподчиненное пр.

Аралас қ.- смешанное

Жалғаулықты- союзные

Жалғаулықсыз- бессоюзные

Ыңғайлас сал.қ.- соединительные сл.соч.

Қарсылықты сал.қ.- противительные сл.соч.

Себеп-салдар сал.қ.- причинно-следственные сл. соч.

Талғаулықты сал.қ.- разделительное, с выборочными отношениями

Кезектес сал.қ.- сл.соч. с чередующимися отношениями

Сабақтас құрмалас сөйлем- сложноподчиненное предложение

Мезгіл бағыныңқылы сабақтас- Придаточные предложения времени

Шартты бағыныңқылы сабақтас -Сл.под. предложения с придаточным условия

Қимыл-сын бағыныңқылы сабақтас- Сл.под. пр.с придаточным образа действия

Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас - Сл.под.пр. с придаточным причины

Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас -Сл. под. пр.с уступительными придаточными пред.

Оқшау сөздер -обособленные слова

Қаратпа сөз- обращение

Қыстырма сөз -вводные слова

Төл сөз- прямая речь

Төлеу сөз -косвенная речь

Автор сөзі- слова автора

Тыныс белгілері- знаки препинания

Нүкте- точка

Үтір- запятая

Тырнақша- кавычки

Сызықша- тире

Қос нүкте- двоеточие

Сұрау белгісі- вопросительный знак

Леп белгісі- восклицательный знак

Тұрақты сөз тіркестері/Фразеологизмы

1. Атасының арқасында – благодаря деду

2. Бауырына салған – усыновить

3. Қуанышында шек жоқ – безмерно рад

4. Бата алмай тұрған – стоял в нерешительности

5. Кірпіктерінде қуаныш жасы бар еді – слезы радости на глазах

6. Екі көзі оттай жанады – оживляется

7. Алды – артына қарамай – несмотря ни на что

8. Тар жол тайғақ кешу – хождение по мукам

9. Көненің көзі – свидетель старины

10. Өшпес ізі сайрап жатыр – оставлен неизгладимый след

11. Көздің жауын алады – привлекает взоры

12. Мекен – жайына айналдырған – превратил в жилье

13. Шаң жуытпай кеткен – выйти из воды сухим

14. Қабағынан қар жауғандай – мрачен, туча – тучей

15. Көзімен атып жіберердей – смотреть злым взглядом

16. Қол ұшын берген еді – помог

18. Қадір тұтқан адам – уважаемый человек

19. Ұйып тыңдап отыр – слушает внимательно

21. Қиын – қыстау шақта – в трудное время

22. Қабақ шытқан емес – не проявляют недовольство

23. Қарық боласың – вдоволь наешься

24. Жақсы тілектер айтады – желают всего хорошего

25. Көп жаса – живи долго

26. Өркенің өссін – пусть множится твое потомство

27. Мерейлі бол – пусть всегда сопутствует тебе удача

28. Жұрттың көзі түсті – привлечь внимание

29. Жүнжіп кету – быть в подавленном состоянии

30. Екі иығына екі кісі мінгендей – очень широкоплечий

31. Бетіне түгі шықты – рассердился

32. Қой үстіне тауық жұмыртқалаған заман – мирное время

33. Босбелбеу – бесхарактерный, нерешительный

34. Бет моншағы түсу – стесняться, стыдиться

35. Жүзіктің көзінен өткендей – красивый, статный, безупречный

36. Жылқы мінезді – изменчивый, непостоянный

37. Қой аузынан шөп алмас – робкий, скромный, застенчивый

38. Төбе шашы тік тұрды – волосы встали дыбом

39. Мұрнын көкке көтерді –загордился, задрал нос

40. Бетінен оты шықты – стесняться

41. Қой ішіндегі марқа – умный, физический развитый

42. Көзге шыққан сүйелдей – как бельмо на глазу

43. Көргеннен көзақы алу – просить(вещь)

44. Алпыс екі тамырын шымырлату – душой и телом, всей душой

45. Туа біткен мінез – привычка

46. Тірлік тынысы – дыхание жизни

47. Жаңа толқынның үні – голос нового поколения

48. Білімді мыңды жығады, білекті бірді жығады -умный одолеет тысячу, сильный одного

49. Ұяттың үлкені - өзіңнен өзің ұялу - Лучше всего стыд перед самим собой

50. Екпей егін шықпас, үйренбей білім жұқпас – Не посеяв, хлеба не вырастишь,без учения знаний не приобретешь

51. Бөркін аспанға лақтыру - сильно радоваться

52. Бөрікпен ұрып алу - легко отделаться

53. Тон жамылу – действовать тайно

54. Тонын айналдырып кию – прикинуться порядочным человеком

55. Тон пішу - предполагать.

Лексикалық тақырыптар бойынша жауап - кілттер

5- сынып, Атамұра

1. Астана қай жылға дейін Ақмола деп аталған? / 1998 жыл

2. Астана қаласының бұрынғы аты / Ақмола

3. 1 қыркүйек қандай күн? / Білім күні

4. Шахматты қашан, кім ойлап тапты? /5 ғ. Үндінің ақылгөйі өзінің қожасы үшін ойлап тапқан.

5. ЭЕМ секундына қанша амалды шешеді?/ 1 млн.

6. Қазіргі ЭЕМ қанша мамандықты игерген?/ 2500-ден астам

7. Кәдімгі күн жарығы неше түстен тұратын жарық сәуле?/ жеті

8. Сансызбай Сарғасқаевтың қандай кітаптары бар?/ «Сұлутор балалары», «Біз төртеу едік»

9. Бір аптада неше күн бар?/жеті

10. «Ұжым» дегеніміз не?/ адамдардың бірлесіп жұмыс істеуі, оқуы

11. Ұжым түрі/ шағын және үлкен

12. Бірінші тәрбиеші/ ана

13. Екінші / мектеп, еңбек ұжымы

14. Ертіс өзенінің жағасында орналасқан қала/ Семей

15. Ең асыл бұйым не? / кітап

16. 1934 жылы Риддер қаласында елді таңғалдырған әнші кім?/ Әміре Қашаубаев

17. Небары 2 сыныптық білімі бар суретші кім?/Әбілхан Қастеев

18. Әбілхан Қастеевке суретшілік әліппесін үйретіп, қамқорлық жасаған суретші кім?/ Н.Г.Хлудов

19. Қазақтың атақты суретшісі/ Әбілхан Қастеев

20. Қазақ елінің бірінші ғарышкері кім?/ Тоқтар Әубәкіров

21. Екіншісі / Талғат Мұсабаев

22. Іле өзені қайда құяды?/ Балқашқа

23. Іле қайдан басталады?/ Тянь-Шань тауларынан

24. Ертістің ұзындығы / 4331 км

25. Ертіс ағып өтетін жерлер/ Шығыстан солтүстігіне қарай: Шығыс Қазақстан және Павлодар облысы арқылы Батыс Сібір ойпаты.

26. Қара Ертіс /Зайсан көліне құйғанға дейін

27. Ертіске құятын өзендер/ Кендірлік, Күршім, Нарын,Бөкен, Бұқтырма,Үлбі

28. Компас пен карта не үшін керек?/ бағыт беруге

29. Тұңғыш Құрманғазы атындағы ұлт-аспаптар оркестрін ұйымдастырған кім? / Ахмет Жұбанов

30. 1936 жылы Мәскеуде өнер көрсеткен оркестр/ Құрманғазы атындағы оркестр

31. Ахмет Жұбанов кім?/ музыка зерттеушісі, сазгер, дирижер

32. Ғазиза Жұбанова кім? /қазақ композиторы, мемлекеттік сыйлықтың лауреаты

33. Қазақтың музыкалық аспаптары/ шертер, шаңқобыз, домбыра, дауылпаз, жетіген, даңғыра, қылқобыз,сырнай, сазсырнай, асатаяқ, сыбызғы, адырна

34.Нұрғиса Тілендиев қандай оркестрді ұйымдастырған?/ «Отырар сазы»

35. Берлинде сымды мойнына галстук, беліне белбеу сияқты ораған қай палуан?/ Қажымұқан

36. Парижде түйені мойнына салып көтеріп шыққан кім?/Қажымұқан

37. Сахнаға 75 пұт жүгі бар арбаны тісімен сүйреп шыққан кім?/ Қажымұқан

38. Көп ақша жинап, соғысқа ұшақ сатып алған кім?/ Қажымұқан

39. Оқу жылы қашан аяқталады? / маусымда

6- сынып, Атамұра

1. Күз айларын ата / қыркүйек, қазан, қараша

2. Жыл мезгілдері / қыс, көктем, жаз, күз

3. Күнпарақ түрлері/ қабырға күнпарағы, үстел, қалта

4. Бір жылда неше күн бар? /365