1. Исадченко, В.П. Теплопередача / В. П. Исадчеко [и др.] – М.: Энергоиздат, 1981. – 416 с.
2. Вержбицкий, В.М. Основы численных методов: Учебник для вузов. - М.: Высш. шк., 2002. – 840 с.
3. Зенкевич, О. Метод конечных элементов в технике / Пер. с англ. - М.: Мир, 1975. – 541с.
4. Горбунов, В.А. Моделирование теплообмена в конечно-элементном пакете FEMLAB: Учеб. пособие / ГОУВПО «Ивановский государственный энергетический университет имени В.И. Ленина». – Иваново, 2008. – 216 с.
5. Бирюлин, Г. В. Теплофизические расчёты в конечно-элементарном пакете COMCOL/FEMLAB / Г. В. Бирюлин; СПбГУИТМО – С-Пб, 2006. – 76 с.
6. Elcut. Моделирование двумерных полей методом конечных элементов / Руководство пользователя – Санкт-Петербург: Производственный кооператив ТОР, 2010.
7. https://www.elcut.ru
8. FlowVision. Система моделирования движения жидкости и газа. Руководство пользователя, ООО «Тесис», 2008.
9. https://www.flowvision.ru
10. Югов, В.П. Решение задач теплообмена / Москва: CADFEM, 2001. – 110 с.
11. Инженерный анализ в ANSYS Workbench: Учеб. пособ. /В.А. Бруяка, В.Г. Фокин, Е.А. Солдусова, Н.А. Глазунова, И.Е. Адеянов. - Самара: Самар. гос. техн. ун-т, 2010. - 271 с.: ил.
Приложение 1
Таблица П1.1. Теплоемкость сталей с·10-3, Дж/(кг·˚С)
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
0,48 | 0,51 | 0,56 | 0,61 | 0,66 | 0,71 | 0,76 | 1,26 | 1,36 | 0,83 | 0,66 | 0,62 | 0,65 | 0,67 | ||
22К | 0,44 | 0,48 | 0,55 | 0,62 | 0,69 | 0,77 | - | 0,9 | 1,22 | 0,82 | 0,82 | 0,82 | 0,58 | - | |
40ХА | 0,49 | 0,52 | 0,55 | 0,59 | 0,65 | 0,75 | 0,84 | - | - | 0,61 | 0,62 | 0,62 | 0,63 | 0,63 | |
9ХФ | 0,45 | 0,50 | 0,56 | 0,62 | 0,67 | 0,73 | 0,77 | 1,32 | 1,47 | 0,72 | 0,64 | 0,65 | 0,57 | 0,59 | |
12Х1МФ | 0,48 | 0,51 | 0,54 | 0,59 | 0,66 | 0,74 | 0,81 | - | - | 0,57 | 0,58 | 0,60 | 0,61 | 0,62 | |
25Х1МФ | 0,41 | 0,51 | 0,56 | 0,61 | 0,66 | 0,71 | 0,79 | 0,91 | 1,08 | 0,98 | 0,55 | 0,55 | 0,55 | 0,56 | |
5ХНМ | 0,5 | 0,52 | 0,54 | 0,58 | 0,64 | 0,74 | 0,82 | - | - | 0,57 | 0,57 | 0,58 | 0,58 | 0,58 | |
34ХМ | 0,49 | 0,50 | 0,55 | 0,61 | 0,66 | 0,71 | 0,78 | 0,91 | 1,28 | 1,12 | 0,69 | 0,70 | 0,73 | 0,75 | |
22Х3М | 0,41 | 0,46 | 0,54 | 0,63 | 0,72 | 0,80 | - | 0,89 | 1,16 | 0,85 | 0,69 | 0,65 | 0,68 | - | |
25ХН3МФА | 0,46 | 0,50 | 0,55 | 0,67 | 0,67 | 0,73 | 0,80 | 1,06 | 1,06 | 0,79 | 0,61 | 0,67 | 0,69 | 0,70 | |
34ХН3МА | 0,49 | 0,51 | 0,54 | 0,59 | 0,66 | 0,74 | 0,82 | - | - | 0,57 | 0,58 | 0,60 | 0,61 | 0,62 | |
9Х2МФ | 0,44 | 0,49 | 0,56 | 0,64 | 0,71 | 0,79 | - | 0,97 | 1,07 | 0,94 | 0,45 | 0,47 | 0,47 | - | |
8Х2СМФ | 0,46 | 0,51 | 0,57 | 0,64 | 0,70 | 0,76 | 0,79 | 0,84 | 1,01 | 0,87 | 0,75 | 0,77 | 0,79 | 0,80 | |
9Х2С2М | 0,46 | 0,5 | 0,56 | 0,62 | 0,68 | 0,74 | 0,77 | - | - | 0,83 | 0,70 | 0,71 | 0,72 | 0,73 | |
15Х2НМФА | 0,46 | 0,59 | 0,55 | 0,61 | 0,66 | 0,73 | 0,79 | 1,01 | 1,29 | 0,98 | 0,58 | 0,60 | 0,61 | 0,62 | |
16ГНМА | 0,48 | 0,51 | 0,56 | 0,61 | 0,66 | 0,71 | - | 1,06 | 1,16 | 0,88 | 0,59 | 0,60 | 0,62 | - | |
30ХН3М2ФА | 0,48 | 0,53 | 0,55 | 0,59 | 0,66 | 0,75 | - | 0,92 | 1,06 | 0,66 | 0,66 | 0,67 | 0,67 | 0,68 | |
38ХН3МФА | 0,47 | 0,49 | 0,51 | 0,56 | 0,65 | 0,79 | - | 0,94 | 1,11 | 0,60 | 0,62 | 0,63 | 0,64 | 0,66 | |
3Х13 | 0,43 | 0,48 | 0,55 | 0,63 | 0,70 | 0,78 | 0,87 | 0,93 | 0,85 | 0,74 | 0,69 | 0,70 | 0,72 | 0,74 | |
6Х17Н | 0,44 | 0,50 | 0,58 | 0,66 | 0,74 | 0,83 | - | 0,91 | 0,71 | 0,66 | 0,66 | 0,66 | - | - | |
Х18Н9 | 0,51 | 0,531 | 0,55 | 0,56 | 0,58 | 0,60 | - | 0,61 | 0,62 | 0,63 | 0,55 | 0,56 | 0,58 | - |
Окончание таблицы П1.1
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
0Х18Н10Т | - | 0,49 | 0,51 | 0,53 | 0,56 | 0,59 | - | 0,61 | 0,63 | 0,64 | 0,54 | 0,56 | 0,58 | - | |
ЭИ802 | 0,48 | 0,51 | 0,55 | 0,60 | 0,68 | 0,82 | 0,86 | - | - | 0,55 | 0,53 | 0,55 | 0,57 | 0,60 | |
ЭИ696 | 0,50 | 0,51 | 0,52 | 0,53 | 0,55 | 0,58 | - | 0,60 | 0,60 | 0,61 | 0,62 | 0,63 | 0,64 | 0,55 | |
75ХМ | 0,49 | 0,50 | 0,53 | 0,57 | 0,64 | 0,75 | 0,81 | 0,90 | - | 0,70 | 0,76 | 0,81 | 0,82 | - | |
25ХМ1Ф | 0,51 | 0,53 | 0,56 | 0,61 | 0,67 | 0,76 | 0,83 | 0,91 | 1,00 | - | 0,80 | 0,79 | 0,81 | - | |
34ХН3М | 0,46 | 0,47 | 0,50 | 0,56 | 0,64 | 0,74 | 0,80 | 0,90 | - | 0,64 | 0,70 | 0,71 | 0,72 | - | |
34ХН1М | 0,49 | 0,50 | 0,53 | 0,59 | 0,68 | 0,80 | 0,87 | 0,94 | - | - | 0,70 | 0,73 | 0,73 | - | |
5ХНМ | 0,49 | 0,51 | 0,55 | 0,61 | 0,68 | 0,75 | 0,80 | 0,84 | - | 0,80 | 0,54 | 0,57 | 0,58 | 0,59 | |
50ХН | 0,50 | 0,51 | 0,56 | 0,63 | 0,70 | 0,80 | 0,85 | 0,91 | - | 0,65 | 0,61 | 0,70 | - | - |
Таблица П1.2. Температуропроводность сталей а·106, м2/с
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
13,0 | 12,2 | 10,6 | 9,2 | 7,9 | 6,7 | 5,9 | 3,4 | 2,7 | 4,6 | 5,2 | 5,4 | 5,6 | 6,7 | ||
22К | - | 11,2 | 9,3 | 7,8 | 6,5 | 5,5 | - | 4,3 | 2,9 | 4,9 | 6,4 | 6,8 | 7,4 | - | |
40ХА | 11,6 | 10,7 | 9,6 | 8,3 | 6,9 | 5,5 | 4,7 | - | - | 5,7 | 5,8 | 6,2 | 6,5 | 6,5 | |
9ХФ | 12,6 | 11,1 | 9,4 | 7,8 | 6,6 | 5,7 | 5,2 | 2,9 | 2,5 | 4,7 | 5,8 | 5,8 | 5,6 | 5,4 | |
12Х1МФ | 10,1 | 9,4 | 8,7 | 7,9 | 5,8 | 5,8 | 4,8 | - | - | 5,9 | 6,4 | 6,6 | 6,8 | 6,8 | |
25Х1МФ | 12,0 | 10,7 | 9,2 | 8,1 | 7,1 | 6,2 | 5,4 | 4,5 | 3,6 | 3,8 | 7,7 | 8,2 | 8,2 | 8,1 | |
5ХНМ | - | 10,0 | 9,3 | 8,1 | 7,0 | 5,6 | 4,9 | - | - | 5,1 | 6,7 | 6,8 | 6,8 | 6,9 | |
34ХМ | 10,1 | 9,5 | 8,4 | 7,4 | 6,5 | 5,7 | 5,1 | 4,2 | 2,7 | 4,0 | 5,7 | 5,8 | 5,7 | 5,6 | |
22Х3М | - | 11,9 | 8,9 | 7,5 | 6,3 | 5,4 | - | 4,5 | 3,0 | 4,0 | 5,2 | 5,3 | 5,4 | - | |
25ХН3МФА | 10,36 | 9,7 | 8,6 | 7,5 | 6,6 | 5,8 | 5,1 | 3,8 | 3,3 | 4,7 | 5,2 | 5,4 | 5,3 | 5,2 | |
34ХН3МА | - | 7,5 | 7,3 | 6,6 | 5,9 | 5,2 | 4,5 | - | - | 4,0 | 6,3 | 6,5 | 6,7 | 6,8 | |
9Х2МФ | 11,4 | 10,08 | 8,4 | 7,0 | 5,9 | 5,0 | - | 3,7 | 3,2 | 7,2 | 8,7 | 8,8 | 8,8 | - | |
8Х2СМФ | 9,0 | 8,3 | 7,5 | 6,6 | 5,8 | 5,2 | 4,8 | 4,5 | 3,7 | 3,2 | 4,3 | 5,1 | 5,1 | 5,1 | |
9Х2С2М | 6,8 | 6,9 | 6,5 | 6,1 | 5,6 | 5,0 | 4,7 | 3,9 | 3,3 | 4,2 | 5,0 | 5,2 | 5,2 | 5,2 | |
15Х2НМФА | 11,2 | 10,2 | 8,9 | 7,7 | 6,6 | 5,7 | 5,2 | 3,9 | 2,8 | 4,9 | 6,3 | 6,6 | 5,7 | 6,7 | |
16ГНМА | 10,8 | 6,8 | 8,5 | 7,6 | 6,7 | 5,8 | - | 3,6 | 3,0 | - | 5,9 | 6,3 | 6,1 | - | |
30ХН3М2ФА | 7,9 | 7,1 | 6,9 | 6,4 | 5,6 | 4,9 | - | 3,9 | - | 4,7 | 4,9 | 4,9 | 5,0 | 5,0 | |
38ХН3МФА | 7,7 | 7,4 | 7,14 | 6,5 | 5,5 | 4,5 | - | 3,8 | - | 5,1 | 5,2 | 5,3 | 5,3 | 5,3 | |
3Х13 | 7,3 | 6,9 | 6,3 | 5,7 | 5,1 | 4,6 | 4,1 | 3,8 | 4,1 | 4,7 | 5,0 | 5,2 | 5,2 | 5,2 | |
6Х17Н | 4,6 | 4,6 | 4,2 | 3,9 | 3,6 | 3,4 | 3,3 | 3,2 | - | 6,5 | 6,6 | 6,6 | 6,7 | - | |
Х18Н9 | 4,1 | 4,54 | 4,8 | 4,9 | 5,2 | 5,5 | - | 5,8 | 5,9 | 6,0 | 6,7 | 6,9 | 7,1 | - | |
0Х18Н10Т | 4,2 | 4,4 | 4,6 | 4,8 | 4,8 | 4,9 | - | 4,9 | 5,0 | 5,8 | 6,4 | 6,7 | 6,8 | - |
Окончание таблицы П1.2
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
ЭИ802 | 4,0 | 4,3 | 4,4 | 4,3 | 4,1 | 3,5 | 3,4 | - | - | 5,2 | 6,0 | 6,3 | 6,5 | 6,6 | |
ЭИ696 | 3,7 | 4,3 | 4,6 | 4,9 | 5,1 | 5,2 | - | 5,3 | - | 5,2 | 5,2 | 5,2 | 5,2 | 5,2 | |
75ХМ | 11,5 | 10,5 | 9,5 | 8,5 | 7,5 | 6,4 | 5,8 | 5,0 | - | 4,5 | 5,0 | 5,6 | - | - | |
25ХМ1Ф | 10,5 | 9,3 | 8,9 | 7,8 | 6,9 | 5,5 | 5,0 | 4,5 | 3,5 | 2,5 | 4,0 | 4,9 | 5,1 | ||
34ХН3М | 8,1 | 7,5 | 7,8 | 6,0 | 5,1 | 4,2 | 3,5 | 2,9 | - | 3,8 | 4,2 | 4,5 | 4,8 | - | |
34ХН1М | 8,5 | 8,8 | 8,0 | 7,0 | 6,1 | 5,0 | 4,4 | 3,4 | - | 4,9 | 5,2 | 5,7 | 6,0 | - | |
5ХНМ | 12,0 | 11,0 | 10,4 | 9,0 | 7,3 | 6,4 | 5,1 | 4,5 | - | 4,3 | 5,0 | 5,1 | - | - | |
50ХН | 11,0 | 9,8 | 8,7 | 7,7 | 6,8 | 5,8 | 5,0 | 4,7 | - | 4,5 | 5,0 | 5,0 | 5,1 | - |
Таблица П1.3. Теплопроводность сталей, Вт/(м·К)
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
49,0 | 47,2 | 43,8 | 40,4 | 37,3 | 33,8 | 31,7 | 30,2 | 28,2 | 28,0 | 27,0 | 29,0 | 30,0 | 31,0 | ||
22К | 48,5 | 48,0 | 45,2 | 42,5 | 39,4 | 35,9 | 33,8 | 31,9 | 30,2 | 28,2 | 25,5 | 24,9 | 27,2 | 28,4 | |
40ХА | - | 41,4 | 39,0 | 36,4 | 34,2 | 31,8 | - | 29,1 | 27,5 | 25,0 | 25,5 | 27,6 | 31,1 | - | |
9ХФ | 43,7 | 43,7 | 42,8 | 37,8 | 34,7 | 31,8 | 30,5 | 29,1 | 27,0 | 26,0 | 27,0 | 29,0 | 31,0 | 31,0 | |
12Х1МФ | 43,5 | 42,2 | 38,4 | 36,1 | 33,4 | 30,9 | 29,7 | 28,8 | 27,7 | 27,0 | 27,4 | 27,6 | 27,6 | 27,7 | |
25Х1МФ | 37,0 | 36,3 | 35,9 | 35,1 | 33,5 | 31,8 | 30,5 | 29,0 | 26,0 | 27,0 | 27,0 | 29,0 | 30,0 | 31,0 | |
5ХНМ | 43,7 | 42,1 | 39,6 | 37,8 | 36,0 | 33,9 | 32,5 | 31,2 | 29,5 | 29,3 | 32,0 | 33,6 | 33,9 | 34,1 | |
34ХМ | - | 39,9 | 38,2 | 36,3 | 33,8 | 31,1 | 30,2 | 28,5 | 26,5 | 27,0 | 30,0 | 30,0 | 30,0 | 30,0 | |
22Х3М | 37,4 | 40,0 | 36,1 | 34,6 | 33,1 | 31,1 | 30,2 | 28,8 | 27,4 | 26,7 | 29,7 | 30,0 | 30,0 | 30,7 | |
25ХН3МФА | - | 37,0 | 36,4 | 35,2 | 33,6 | 31,8 | - | 29,8 | 28,6 | 27,8 | - | 25,0 | 26,4 | - | |
34ХН3МА | 35,8 | 36,2 | 35,7 | 34,2 | 33,1 | 31,3 | 30,2 | 29,0 | 28,0 | 27,5 | 26,4 | 26,0 | 26,9 | 26,8 | |
9Х2МФ | - | 29,1 | 29,7 | 29,5 | 29,2 | 28,4 | 27,5 | 26,2 | 26,0 | 25,0 | 27,0 | 30,0 | 31,0 | 32,0 | |
8Х2СМФ | 38,1 | 37,0 | 35,6 | 33,4 | 31,2 | 29,1 | - | 26,6 | 25,5 | 26,3 | 28,3 | 29,0 | 29,9 | - | |
9Х2С2М | 32,1 | 32,1 | 32,1 | 31,2 | 30,0 | 29,2 | 28,5 | 28,0 | 27,3 | - | 26,6 | 28,7 | 29,4 | 29,8 | |
15Х2НМФА | 39,7 | 38,8 | 37,4 | 35,3 | 33,0 | 31,1 | 30,6 | 29,4 | 28,4 | 27,7 | 27,2 | 29,6 | 30,4 | 40,0 | |
16ГНМА | 23,9 | 26,8 | 28,0 | 28,6 | 28,5 | 27,9 | 27,4 | 26,8 | 25,8 | 26,4 | 26,6 | 27,5 | 27,9 | 28,2 | |
30ХН3М2ФА | 39,6 | 38,2 | 36,7 | 35,1 | 33,2 | 31,1 | - | 28,8 | 27,6 | 25,6 | 25,7 | 27,8 | 27,9 | - | |
38ХН3МФА | 29,6 | 29,4 | 29,3 | 28,9 | 28,4 | 27,8 | - | 27,3 | - | 24,2 | 24,5 | 24,8 | 25,2 | 25,3 | |
3Х13 | 23,9 | 25,1 | 26,1 | 26,9 | 26,9 | 27,0 | 26,6 | 26,3 | 26,0 | 26,0 | 25,7 | 27,0 | 27,7 | 28,4 | |
6Х17Н | 15,2 | 16,9 | 18,2 | 19,0 | 20,1 | 21,0 | - | 22,1 | 22,6 | 23,5 | 24,9 | 26,1 | 27,3 | - | |
Х18Н9 | 16,9 | 17,9 | 19,2 | 20,3 | 21,8 | 23,7 | - | 25,3 | 26,0 | 26,7 | 26,6 | 27,6 | 29,2 | - | |
0Х18Н10Т | 15,0 | 16,4 | 17,8 | 19,2 | 20,4 | 21,6 | - | 22,6 | 22,9 | 23,2 | 26,0 | 27,4 | 29,5 | - |
Окончание таблицы П1.3
№ п/п | Марка стали | Температура, ˚С | |||||||||||||
ЭИ802 | 15,0 | 17,1 | 18,7 | 20,0 | 21,1 | 21,0 | 22,4 | 22,8 | 23,0 | 24,0 | 25,0 | 26,0 | 28,0 | 30,0 | |
ЭИ696 | 14,6 | 17,1 | 18,6 | 20,2 | 21,7 | 23,1 | - | 23,7 | - | 23,7 | 24,1 | 24,3 | 24,5 | 24,8 | |
75ХМ | 45,0 | 41,1 | 39,5 | 38,5 | 37,7 | 36,6 | 35,8 | 34,5 | - | 23,8 | 30,9 | 36,2 | - | - | |
25ХМ1Ф | 40,6 | 38,5 | 38,7 | 36,7 | 34,3 | 32,4 | 31,2 | 30,1 | - | - | 25,3 | 28,5 | 33,9 | - | |
34ХН3М | 30,1 | 28,2 | 26,9 | 26,4 | 25,6 | 24,0 | 23,9 | 20,3 | - | 20,0 | 22,4 | 24,7 | 26,2 | - | |
34ХН1М | 37,9 | 34,8 | 33,0 | 32,1 | 32,3 | 28,5 | 28,7 | 27,0 | - | - | 30,0 | 32,8 | 34,7 | - | |
5ХНМ | 46,4 | 46,5 | 44,7 | 44,2 | 40,6 | 37,2 | 34,2 | 31,1 | - | 23,7 | 21,9 | 23,8 | - | - | |
50ХН | 42,9 | 39,7 | 38,6 | 37,8 | 37,2 | 35,5 | 34,8 | 31,5 | - | 22,8 | 23,6 | 28,1 | - | - |
Приложение 2
Приложение 3
НАГОРНАЯ Ольга Юрьевна