Курс саясаты

Студент дәріс, СОӨЖ сабақтарына қатысуға, сабақтан кешікпеуге міндетті және үй тапсырмалары мен өзіндік тапсырмаларды дер кезінде орындауы, оқу үрдісіне белсенді түрде қатысуы қажет. Сабақ уақытында, оқытушымен және басқа студенттермен қарым-қатынаста ішкі тәртіп пен мінез-құлық ережелерін сақтауы тиіс. Сабақ кезінде ұялы телефондарды қолдануға рұқсат етілмейді.

«Қылмыстарды саралау негіздері»

пәні бойынша күндізгі бөлім студенттеріне арналған

ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАР

№	ТАҚЫРЫП	Сағат саны
дәріс	семинар	СОӨЖ	СӨЖ
	Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері
	Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы
	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері
	Адам денсаулығына қарсы қылмыстарды саралау мәселелері
	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстарды саралау мәселелері
	Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарды саралау мәселелері
	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар
	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері
	Шетел қылмыстық құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар
БАРЛЫҒЫ

Дәрістердің тақырыптық жоспары (20 сағат)

№	Дәрістердің тақырыбы мен қарастырылатын сұрақтар (сағат көлемі)	Мақсаты мен міндеттері	Мәселелі сұрақтар	Нормативтік материалдар мен оқу-монографиялық әдебиеттер, мерзімдік басылымдардағы мақалалар
	Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері	Жеке адамға қарсы қылмыстар туралы жалпы мағлұмат, қылмыстық құқықтық нормалардың құрылымы	Жеке адамға қарсы қылмыстар туралы Қылмыстық кодекс тарауындағы терминологиялық біркелкілік мәселесі	1. Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступления. – М., 2006. 2. Козаченко И.Я. Проблемы причины и причинной связи в институтах общей и особенной частей отечественного уголовного права: вопросы теории, оперативно-следственной и судебной практики: научное издание / И.Я. Козаченко, В.Н. Курченко, Я.М. Злоченко. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2003. - 791 с. 3. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с. 4. Әпенов С.М. Қылмысты квалификациялаудың ғылыми негіздері: Оқулық. - Алматы, 2006. 5. Кострова М.Б. О "языковом" толковании уголовного закона //Правоведение. - 2002. - №3. 6. Нуркаева Т.Н. Личные (гражданские права и свободы человека и их охрана уголовно-правовыми средствами: вопросы теории и практики: научно-практ. издание; Ассоциация Юридический центр. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2003. - 254 с. 7. Кузнецова Н.Ф. Проблемы квалификации преступлений: Лекции по спецкурсу «Основы квалификации преступлений» / Науч. ред. академик В.Н. Кудрявцев. – М., 2007.
	Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы	Жеке адамға қарсы қылмыстардың дамуының тарихи кезеңдері	Қылмыстық заңның дамуына әлеуметтік-экономикалық және саяси ахуалдық ықпалы	1. Материалы по казахскому обычному праву: Сборник. АН КазССР. - Алматы: Жалын, 1998. - 464 с. 2. Исаев А.А. Теоретические и правовые проблемы применения специальных знаний для квалификации преступлений. - Алматы, 1999. 3. Кузнецова Н.Ф. Законодательные причины квалификационных ошибок//Вестник МГУ. Серия Право. -2005. - №6. 4. Кузнецова Н.Ф. О совершенствовании спецкурса «Основы квалификации преступлений» //Вестник МГУ. Серия Право. - 2006. -№3.
	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Адам өміріне қарсы қылмыстар туралы түсінік, құрылымдық ерекшеліктері	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралаудағы сот-тергеу практикасының қателіктеріне талдау	1. Телеужанов С.К. Абайсызда адам өлтіру қылмысының қылмыстық құқықтық сипаттамасы // Қылмыстық саясатты ізгілендірудің өзекті мәселелері: З.ғ.д., профессор Жекебаев Үзіке Сүйкінбайұлының 85-жылдығына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конф. материалдары. Астана, 25 ақпан 2012 ж. 2. Әпенов С.М. Қылмысты квалификациялаудың ғылыми негіздері: Оқулық. - Алматы, 2006. 3. Борчашвили И.Ш. Преступления против жизни: Монография / И.Ш. Борчашвили, М.А. Жуманиязов; МВД РК. - Астана: Институт законодательства РК, 2009. - 428 с. 4. Канатов А.К. Квалификация преступного поведения: Учеб. пособие. - Алматы, 2004. 5. Джолдасбаева Н.Ч. Квалификация убийств: теоретические и практические аспекты: практикум. - Алматы: NURPRESS, 2010. - 292 с. 6. Бородин С.В. Преступления против жизни. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2003. - 467 с. 7. Никифоров А.С. Ответственность за убийство в современном уголовном праве: Комментарий. - 2-е изд., стер. - М.: Центр ЮрИнфоР, 2001. - 60 с. 8. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 9. Антонян Ю.М. Убийства ради убийства. – М.: Издательство "Щит-М", 1998. - 233 с. 10. Сакенова А.Б. Уголовная ответственность за убийство лица или его близких в связи с осуществлением данным лицом служебной деятельности либо выполнением профессионального или общественного долга: учебное пособие; МВД РК. - Караганда: Карагандинская Академия МВД РК им. Б. Бейсенова, 2011. - 96 с. 11. Оспанов Б. Аса қатыгездікпен кісі өлтірудің қылмыстық-құқықтық аспектілері // Әділ сот. - 2013. - №2. - С. 27-30. 12. Мухамадиев А.А. Қылмыстық құқықтағы адам өлтірудің субъективтік жағынан саралау белгілері // Вестник института законодательства Республики Казахстан. - 2013. - №1-2 (29-30). - С. 336-329.
	Адам денсаулығына қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Адам денсаулығына қарсы қылмыстар жүйесі, құрылымы, жіктеу мәселелері	Адам денсаулығына келтірілген зиян дәрежесін анықтау, оның әрекеттің саралануына ықпалы	1. Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступления. – М., 2006. 2. Әпенов С.М. Қылмысты квалификациялаудың ғылыми негіздері: Оқулық. - Алматы, 2006. 3. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 4. Канатов А.К. Квалификация преступного поведения: Учеб. пособие. - Алматы, 2004. 5. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с.
	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстарды саралау мәселелері	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстардың түсінігі, саралану мәселелері	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстардың ғылыми-практикалық анықталуы	1. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 2. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с.
	Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Жыныстық қылмыстар туралы жалпы түсінік, түрлерінің саралану мәселелері	Жыныстық қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заң нормаларының жетілдірілуі	1. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. – СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 2. Серийные сексуальные преступления. Криминологическое и патопсихологическое исследование: Учеб. пособие / Под ред. Ю.М.Антоняна. - М.: "Щит-М", 2000. - 240 с. 3. Антонян Ю.М. Криминальная сексология: монография. - М.: Спарк, 1999. - 464 с. 4. Рахметов С.М. Изнасилование (уголовно-правовые и криминалистические проблемы): научно-практическое пособие / С.М. Рахметов, А.К. Мукажанов; Казахская Академия труда и социальных отношений. - Алматы: Норма-К, 2003. - 128 с. 5. Төлеш Н. Зорлау: қылмыстық-құқықтық және криминологиялық сипаттамасы // Әділ сот. - 2013. - №2. - С. 31-33. 6. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с.
	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстардың түрлері, саралану мәселелері	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстарды өзара және іргелес қылмыс құрамдарынан ажырату	1. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 2. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с.
	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстардың түрлері, саралану мәселелері	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заң нормаларының жетілдірілуі	1. Попов А.Н. Преступления против личности при смягчающих обстоятельствах. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2001. - 465 с. 2. Рахметов С.М. Преступления против личности: Учеб. пособие. – Алматы: Жеті Жарғы, 2004. - 176 с.
	Шетел қылмыстық құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар	Шетелдік қылмыстық заңнамаға шолу, ондағы жеке адамға қарсы қылмыстар туралы нормалардың орны	Шетелдік заңнамалық және тәжірибелік жетістіктерді отандық заңнама мен тәжірибеге енгізу	1. Жалинский А.Э. Современное немецкое уголовное право: научное издание. - М.: ТК Велби: Проспект, 2006. - 560 с. 2. Отто Х.Д. Преступления без наказания: сборник невыясненных дел, нераскрытых преступлений, спорных оправдательных приговоров: пер. с нем. О.Е. Рывкина. - Ростов н/Д: Феникс, 2008. - 253 с. 3. Никифоров А.С. Ответственность за убийство в современном уголовном праве: Комментарий. - 2-е изд., стер. - М.: Центр ЮрИнфоР, 2001. - 60 с.
	Барлығы:	20 сағат

Семинар сабақтардың тақырыптық жоспары (10 сағат)

№	Тақырыптар Көлемі сағатпен	Ауызша сұрау, проблемалы сұрақтар	Жазбаша сұрау	Жаңа оқу әдістемелері мен жаңа технологияларды қолдану	Нормативтік материалдар мен оқу-монографиялық әдебиеттер, мерзімдік басылымдардағы мақалалар
	Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері 1. Жеке адамның қылмыстық құқықтық қорғалуының маңыздылығы. 2. Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жүйесі 3. Жеке адамға қарсы қылмыстардың жіктелуі	Ауызша сұрау	Тест	Кестелі баяндау	Дәріс жоспарында көзделген
	Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы 1. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы адамға қарсы қылмыстар 2 1922- және 1926-жылдардағы РСФСР Қылмыстық кодекстері бойынша жеке адамға қарсы қылмыстар 3 1959-ж. Қазақ КСР Қылмыстық Кодексі 4 ТМД елдерінің Қылмыстық кодексінің Үлгісі бойынша жеке адамға қарсы қылмыстар	Ауызша сұрау	Кестелі баяндау, ситуациялық есептерді қарастыру	Кейс	Дәріс жоспарында көзделген
	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері 1. Адам өлтіру түсінігі және түрлері 2. Адам өлтірудің қарапайым түрі 3. Ауырлататын мән-жайлардағы адам өлтіру түрлерінің саралануы 4. Жеңілдететін мән-жайлардағы адам өлтіру түрлерінің саралануы 5. Абайсызда адамға қаза келтіру 6. Өзін өзі өлтіруге дейін жеткізу	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау		Дәріс жоспарында көзделген
	Адам денсаулығына қарсы қылмыстарды саралау мәселелері 1. Денсаулыққа қарсы қылмыстардың жалпы сипаттамасы 2. Адам денсаулығына келтірілген зиян: түсінігі, түрлері, анықталу мәселелері 3. Адам денсаулығына ауыр зиян келтіру 4. Адам денсаулығына орта дәрежеде зиян келтіру 5. Адам денсаулығына жеңіл дәрежеде зиян келтіру 6. Адам денсаулығына қарсы өзге қылмыстар	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау	Слайд-презентация (нақты қылмыс құрамдарының белгілерін ашу жолдары)	Дәріс жоспарында көзделген
	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстарды саралау мәселелері 1. Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстардың жалпы сипаттамасы: түсінігі, түрлері 2 Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстардың саралануы	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау	Case-study	Дәріс жоспарында көзделген
	Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарды саралау мәселелері 1. Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстардың түсінігі, түрлері 2. Күш қолданумен жасалатын жыныстық қылмыстар 3. Күш қолданусыз жасалатын жыныстық қылмыстар	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау	Case-study	Дәріс жоспарында көзделген
	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар 1. Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстардың түсінігі 2. Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстардың саралануы 3. Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстарды өзара және іргелес қылмыстардан ажырату мәселелері	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау	Case-study	Дәріс жоспарында көзделген
	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері 1. Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстардың түсінігі және түрлері 2. Адамға жала жабуды саралау 3. Адамды қорлауды саралау	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау		Дәріс жоспарында көзделген
	Шетел қылмыстық құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар 1. АҚШ, Ұлыбритания, Франция және Германия елдерінің қылмыстық заңнамаларындағы жеке адамға қарсы қылмыстардың саралану ерекшеліктері 2. ТМД елдерінің қылмыстық заңнамаларындағы жеке адамға қарсы қылмыстар 3. Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму бағыттары: шетелдік және отандық тенденциялар	Ауызша сұрау	ҚР ЖС нормативтік қаулыларын талқылау, ситуациялық есептерді талқылау		Дәріс жоспарында көзделген
	Барлығы 10 сағат

СОӨЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың кестесі

№	Тақырыптың атауы	Тақырып бойынша тапсырмалар	Ұсынылатын әдебиеттер	СОӨЖ өткізу нысаны	СОӨЖ өткізу аптасы
	Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері	Тапсырмалар: 1. Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдарға арналған құқықтық саясатының тұғырнамасын және адам құқықтары саласындағы халықаралық құқықтық құжаттарды зерттеңіз. 2. «Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тенденциялары» тақырыбында баяндама	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Жазбаша жұмысты тексеру
	Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы	Кестелі күйде қылмыс топтары бойынша қылмыстық құқықтық нормалардың қалыптасуына салыстырмалы талдау: 1) Адам өміріне қарсы қылмыстар 2) Адам денсаулығына қарсы қылмыстар 3) Жеке адамға қарсы қылмыстар туралы нормалардағы саралаушы белгілердің анықталуы	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект пен жазбаша жауаптарды тексеру
	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Тапсырмалар: 1) Баяндама: «Адам өмірінің басталуының анықталуы: моральдық және құқықтық аспекттері» 2) Адам өміріне қарсы қылмыстар бойынша соттық-тергеу практикасының материалдары бойынша жалпылама баяндама	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Жазбаша жауаптарды тексеру
	Адам денсаулығына қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Тапсырмалар: 1) адам денсаулығына қарсы қылмыстар бойынша 15-20 терминнен тұратын глоссарий әзірлеу 2) Сот-медициналық сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу туралы ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2010-ж. 20-мамырдағы № 368 бұйрығымен бекітілген нұсқаулығымен танысу.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект пен жазбаша жауаптарды тексеру
	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстарды саралау мәселелері	Тапсырмалар: «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР 2009-ж. 18-қыркүйегіндегі Кодексін конспекттеу.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект пен жазбаша жауаптарды тексеру
	Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Тапсырмалар: 1) Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасы бойынша жыныстық қылмыстар жүйесі (баяндама) 2) Жыныстық қылмыстар бойынша сот-тергеу практикасының материалдарын игеру (10-15 қылмыстық іс бойынша)	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Жазбаша жауаптарды тексеру
	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар	Тапсырмалар: 1) Есептер: А)	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект пен жазбаша жауаптарды тексеру
	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	ҚР ҚК 129-130-баптары бойынша кейстік презентациялар дайындау (әр студент 2 презентация)	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект пен жазбаша жауаптарды тексеру
	Шетел қылмыстық құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар	1. Тапсырма: Шетел қылмыстық құқығындағы «эвтаназия» мәселесінің анықталуы (шешілуі)	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Пікірталас
	Барлығы: 15 сағат

СӨЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың кестесі

№	Тақырыптың атауы	Тақырыптар бойынша тапсырмалар	Ұсынылатын әдебиеттер	СӨЖ өткізу нысаны	СӨЖ өткізу аптасы
	Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері	Тапсырма: Мақаламен танысу: Роот В. Преступления против личности: тенденции развития уголовного законодательства //Юрист. - 2007. - №6. - С.84-86.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Жазбаша жұмысты тексеру
	Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы	Жеке адамға қарсы қылмыстардың кеңестік кезең заңнамасындағы жүйесін қазіргі кездегі жүйесімен салыстырмалы талдау (кесте)	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект тексеру
	Адам өміріне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Мына мақаламен танысып, өз пікіріңізді білдіріңіз: Есаков Г.А. Суеверия и уголовное право (на примере преступлений против жизни в странах семьи общего права) //Lex russіca (Русский закон). - 2004. - №4. - С.1056-1072.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Сүлбе мен жазбаша түсініктемені тексеру
	Адам денсаулығына қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Мына мақаламен танысып, өз көзқарасаңызды айтыңыз: Фаргиев И. Уголовно-правовая оценка заражения венерической болезнью //Уголовное право. - 2010. - №1. - С.42-44.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Есептің жазбаша шешімін тексеру	8-11
	Адам өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстарды саралау мәселелері	Мына мақаланы конспекттеңіз: Рарог А.И. Ответственность врачей за профессиональную недобросовестность по уголовному законодательству России и фармацевтическое уголовное право Германии //Lex Russica (Русский закон). - 2008. - №6. - С.1517-1543.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект тексеру Есептерді тексеру
	Жыныстық еркіндікке және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Ақмола облысы және Астана қаласы бойынша жыныстық қылмыстардың күйіне талдау жасап, сот-тергеу практикасына баға беріңіз.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Слайд-презентацияны тексеру
	Адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар	Қазақстан Республикасында психикалық дертке ұшыраған адамдарға әлеуметтік-медициналық көмек көрсетудің негіздері мен тәртібіне баға беріңіз.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген
	Адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстарды саралау мәселелері	Мына мақаланы конспекттеңіз: Цой Н.А. Соотношение уголовно-правовой и гражданско-правовой ответственности за посягательство на честь, достоинство и репутацию //Мир закона. - 2008. - №10. - С.22-23.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген
	Шетел қылмыстық құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар	Мына мақалалармен танысу: 1. Геворгян В.М. Уголовная ответственность за убийство по найму (заказу): законодательство стран СНГ и Балтии //Вестник МГУ: Сер.11. Право. - 2007. - №6. - С.64-73. 2. Хатунов С.Ю. Убийство в средневековой Англии //Lex Russica (Русский закон). - 2009. - №1. - С.95-116.	Дәрістер мен семинар сабақтарының сәйкес тақырыптарында көрсетілген	Конспект
	Барлығы: 45 сағат

Әдебиеттер

Нормативтік дереккөздер:

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995-ж. 30-тамызында республикалық референдумда қабылданған (қолданыстағы редакциясында).

2. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі. 1997-ж. 16-шілдесінде қабылданған, 1998-ж. 1-қаңтарында заңды күшіне енгізілген (қолданыстағы редакциясында).

3. «Зорлау және нәпсіқұмарлық сипаттағы басқа да күштеу әрекеттеріне байланысты қылмыстарды саралаудың кейбір сұрақтары туралы» ҚР Жоғарғы Сотының 2007-ж. 11-мамырындағы № 4 нормативтік қаулысы.

4. «Адам өмірі мен денсаулығына қарсы кейбір қылмыстарды саралау туралы» ҚР Жоғарғы Сотының 2007-ж. 11-мамырындағы № 1 нормативтік қаулысы.

5. «Қажетті қорғану туралы заңнаманы қолдану туралы» ҚР Жоғарғы Сотының 2007-ж. 11-мамырындағы № 2 нормативтік қаулысы.

Негізгі және қосымша әдебиеттер

1. Харламова Ю.Н. Криминалистическая методика и квалификация преступлений // Вест. криминалистики. - 2004. № 2. - С. 84 - 88.

2. Джинджолия Р. Оценочные признаки составов преступлений // Уголовное право. - 2005. - № 1. - С. 16 - 17.

3. Бабий Н.А. Насилие, опасное для жизни или здоровья: теоретические проблемы квалификации и криминализации // Правоведение: Извест. высш. учеб. завед. - 2004. - № 6. - С. 60-72.

4. Ляпунов Ю. Функции состава преступления // Уголовное право. - 2005. - № 3. - С. 44-48.

5. Марцев А. Состав преступления: структура и виды // Уголовное право. - 2005. - № 2. - С. 47-49.

6. Казгириева Э.В. Логические ошибки судебного правоприменения // Российский судья. - 2005. - № 12. - С. 9-12.

7. Рахимжанова Г.К. Формы соучастия как квалифицирующие признаки отдельных составов преступлений // Науч. тр. Академии финансовой полиции. Вып. 2. - 2001. - С. 170-176.

8. Бабий Н. Принципы построения уголовного закона и квалификация преступлений // Уголовное право. - 2006. - №3. - С. 4-8.

9. Козлов А.В. Совокупность как разновидность множественности преступлений // Вестн. Москов. Ун-та МВД России. - 2006. - №4. - С. 77-81.

10. Кубов Р.Х. Совершенствование правоприменительной практики, направленной на квалификацию преступлений, совершенных в соучастии // Российский следователь. - 2006. - №11. - С. 21-24.

11. Арзуманов С.Ю. К вопросу об особенностях квалификации преступлений, совершаемых на рынке жилой недвижимости // Российский следователь. - 2006. - №12. - С. 11-15.

12. Бактыбаев Ж. Проблемы индивидуальной профилактики преступлений, совершаемых нелегальными мигрантами // Предупреждение преступности. - 2007. - №1(17). - С. 20-22.

13. Кузнецов А.П. Проблемы конструирования мотивов и целей преступлений в сфере экономической деятельности // Российский следователь. - 2007. - №14. - С. 9-11.

14. Кахний М.В. Особо квалифицированные виды изнасилования: проблемы теории и правоприменения // Современное право. - 2007. - № 9. - С. 62 - 64.

15. Тяжкова И.М. Критерии наказуемости преступной неосторожности // Вестн. Москов. Ун-та. Сер. 11. Право. - 2007. - № 4. - С. 32-42.

16. Тлеукенов Н.К. Некоторые вопросы квалификации похищения человека и преступлений, сопряженных с похищением человека // Казахстанское общество на современном этапе: многоаспектность и полярность развития: Материалы межвузовской научной конференции. - 2003. - С. 264-270.

17. Баймухаметова Г.С. Особенности квалификации причинения вреда здоровью человека // Қазақстан Республикасының Егемендігі ұлттық заңнаманың дамуының негізі, Желтоқсан оқиғасының 20-жылдығына және Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің 15-жылдығына арналған: Ғылыми-теориялық конференция. - 2006. - С. 44-46.

18. Черепенников Р.В. Практические и теоретические вопросы множественности целей одного преступного деяния // Российский следователь. - 2008. - № 4. - С. 16-18.

19. Яни П.В. Постановление Пленума Верховного Суда о квалификации мошенничества, присвоения и растраты: объективная сторона преступления // Законность. - 2008. - № 4. - С. 14-20.

20. Гравина А.А. Значение концепции уголовного законодательства в определении приоритетов уголовной политики Республики Казахстан // Қазақстан Республикасының заңнама жүйесін дамытудың теориялық проблемалары: беталыстар мен перспективалар: 2007 жылғы 12 сәуірдегі халықаралық ғылыми-практикалық конф. материалдарының жинағы (толықтырылған екінші басылым). - Астана, 2007. - С. 278-281.

21. Абдумажидов Г.М. Изменение обвинения в суде и "преобразование к худшему" // Қазақстанның ғылыми әлемі = Научный мир Казахстана. - 2007. - № 5(15). - С. 106-111.

22. Маликова А.Ш. Основы общей теории квалификации преступлений // Современное право. - 2008. - № 5. - С. 69-72.

23. Федин А. Некоторые особенности квалификации преступления, предусмотренного частью 3 статьи 327 УК РФ // Уголовное право. - 2008. - № 3. - С. 58-60.

24. Черепенников Р.В. Вопросы конструирования основных и квалифицированных составов преступлений, включающих специальную цель в качестве обязательного признака // Российский следователь. - 2009. - №2. - С. 20-22.

25. Акперов Р. Квалификация преступления при возбуждении дела // Законность. - 2009. - №4. - С. 51-52.

26. Шилов А. Конкуренция норм уголовного права при применении военно - уголовного законодательства // Уголовное право. - 2009. - №3. - С. 58-60.

27. Моськин А.М. К вопросу о понятии разбоя как преступления в сфере экономики // Вестн. Москов. Ун-та МВД России. - 2008. - №5. - С. 69-70.

28. Сабитов Т. К вопросу о содержании принципа субъективного вменения // Уголовное право. - 2009. - № 4. - С. 60-65.

29. Благов Е. О квалификации преступления в суде первой инстанции // Уголовное право. - 2009. - №4. - С. 122-127.

30. Борзенков Г. Как применять ч.4 ст.111 УК РФ // Уголовное право. - 2009. - №5. - С. 14-20.

31. Векленко С. Квалификация налоговых преступлений по признакам субъекта // Уголовное право. - 2009. - №5. - С. 21-25.

32. Пикуров Н. Отграничение состава дорожно - транспортного преступления от смежных составов преступлений // Уголовное право. - 2009. - №5. - С. 61-66.

33. Зозуля В.В. Некоторые проблемы квалификации совокупности преступлений, связанных с оборотом поддельных денег или ценных бумаг // Российский следователь. - 2009. - №24. - С. 8-11.

34. Казаков В.В. Квалификация хищений транспортируемых горюче - смазочных материалов и нефтепродуктов (На примере хищений горюче - смазочных материалов и нефтепродуктов. выделяемых предприятиями ЖКХ на обеспечении отопительного сезона) // Закон и право. - 2009. - №12. - С. 93-94.

35. Сабитов Т. Принцип полноты квалификации преступлений // Уголовное право. - 2010. - №1. - С. 30-34.

36. Кузнецова О.Н. Проблемы квалификации преступного загрязнения окружающей среды // Право и политика. - 2010. - №3. - С. 498-503.

37. Мекеня А.А. Специальные составы превышения должностных полномочий в условиях военной службы // Юридический мир. - 2010. - №3. - С. 61-64.

38. Гончаров Д. Уголовно - процессуальные условия, способствующие неправильной квалификации преступлений (на примере квалификации убийств) // Уголовное право. - 2010. - №2. - С. 122-126.

39. Кленова Т.В. О недостатках формального отношения к квалификации преступления // Государство и право. - 2010. - №2. - С. 43-49.

40. Гарбатич В. Проблемы квалификации получения взятки в крупном размере // Уголовное право. - 2010. - №3. - С. 32-33.

41.Уголовное право Республики Казахстан. Особенная часть: Учебник в 2-х ч. Ч.1 / И.Ш. Борчашвили, С.М. Рахметова. - Алматы: Данекер, 2002. - 426 с.

42.Уголовное право в ХХІ веке: Материалы Международной научной конференции, сост. в МГУ им. М.В. Ломоносова 31 мая-1 июня 2001 г. / МГУ им. М. В. Ломоносова. - М.: "ЛексЭст", 2002. - 240 с.

43.Преступления в сфере компьютерной информации: квалификация и доказывание: Учеб. пособие / Под ред. Ю.В. Гаврилина; ЮИ МВД России. - М.: Книжный мир, 2003. - 245 с.

44. Андреева Л.А. Влияние жестокости преступного поведения на уголовную ответственность: Монография; Ассоциация юридический центр. - М.: Юридический центр Пресс, 2002. - 210 с.

45. Гаухман Л.Д. Квалификация преступлений: закон, теория, практика: Монография. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: АО "Центр ЮрИнфоР", 2003. - 448 с.

46. Джинджолия Р.С. Унификация оценочных признаков при квалификации преступлений против личности: Монография. Под ред. А. А. Магомедова. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, Закон и право, 2004. - 271 с.

47. Ашитов З.О. Проблемы квалификации воинских преступлений: монография. - Алматы: Жеті жарғы, 2005. - 136 с.

48. Уголовное право Республики Казахстан. Особенная часть: учебник / Под ред. И.И. Рогова, С.М. Рахметова. - Алматы: Жеті Жарғы, 2003. - 792 с.

49. Вербовая О.В. еоретические основы квалификации преступлений: Учеб. пособие к спецкурсу. Академия международного права и международного бизнеса "Данекер". - Астана: Данекер, 2005. - 122 с.

50. Лапунин М.М. Вторичная преступная деятельность: понятие, виды, проблемы квалификации, криминализации и пенализации: научное издание. - М.: Волтерс Клувер, 2006. - 240 с.

51. Попов А.Н. Убийства при отягчающих обстоятельствах: монография. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2003. - 898 с.

52. Рарог А.И. Настольная книга судьи по квалификации преступлений: производственно-практическое издание. - М.: ТК Велби, Проспект, 2006. - 224 с.

53. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама: халықаралық тәжірибе және оны Қазақстан Республикасында жүргізудің тетіктері: 2006 жылғы 27 қазандағы халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарының жинағы = Антикоррупционная экспертиза: международный опыт и механизмы ее проведения в Республике Казахстан: Сб. мат. междунар. науч.-практ. конф. - Астана: Институт законодательства РК, 2006. - 352 бет.

54. Борчашвили И.Ш. Воинские преступления(понятие и квалификация): Учеб. пособие / И.Ш. Борчашвили, К.Ж. Баетов. - Алматы: Жеті Жарғы, 2006. - 168 с.

55. Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступлений: научное издание. - 2-е изд.,перераб. и доп. - М.: Юристъ, 2006.

56. Уголовное право Российской Федерации. Особенная часть: учебник / Под ред. А.И. Рарога. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Юристъ, 2004. - 672 с.

57. Савельева В.С. Основы квалификации преступлений: Учеб. пособие. - М.: ТК Велби: Проспект, 2007. - 80 с.

58. Благов Е.В. Применение уголовного права (теория и практика): научное издание. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2004. - 505 с.

59. Әпенов С.М. Қылмысты квалификациялаудың ғылыми негіздері: оқулық. - Алматы: Заң әдебиеті, 2006. - 332 б.

60. Канатов А. Квалификация преступного поведения: Учеб. пособие. - Семипалатинск, 2004. - 100 с.

61. Суд присяжных: квалификация преступлений и процедура рассмотрения дел: научное издание / Под ред. А.В. Галаховой. - М.: Норма, 2006. - 560 с.

62. Борчашвили И.Ш. Квалификация преступлений против собственности: Монография; Карагандинский юридический институт им. Б. Бейсенова. - Караганда, 2002. - 162 с.

63. Алауов Е. Квалификация хищений, совершенных по подложным документам: монография. - Алматы-Ташкент: Адолат, 1994. - 318 с.

64. Гаврилов Б.Я. Современная уголовная политика России: цифры и факты: Монография. - М.: ТК Велби: Проспект, 2008. - 208 с.

65. Алауханов Е.О. Борьба с коррупцией: Учеб. пособие. - Алматы: Юридическая литература, 2008. - 288 с.

66. Вопросы уголовного права и процесса в практике Верховных Судов СССР и РСФСР / Сост. С.В. Бородин, Г.А. Левицкий. - 3-е изд., перераб. и доп. - М.: Юридическая литература, 1980. - 472 с.

67. Диканова Т.А. Борьба с таможенными преступлениями и отмыванием "грязных" денег: Методическое пособие. - М.: ЮНИТИ-ДАНА: Закон и право, 2000. - 310 с.

68. Уголовное право Казахстана: Особенная часть: учебник / Под ред. И.И. Рогова, С.М. Рахметова; Казахская академия труда и социальных отношений. - Алматы: Баспа, 2001. - 536 с.

69. Калишева Ж.Г. Уголовное право Республики Казахстан (Особенная часть). Альбом схем: учебн. пособие; КазГЮУ. - Алматы: КазГЮУ, 2003. - 225 с.

70. Уголовное право. Особенная часть: учебник / Ред. И.Я. Козаченко, З.А. Незнамова, Г.П. Новоселов. - М.: ИНФРА-М-НОРМА, 1997. - 768 с.

71. Рустемова Г.Р. Репродукция человека и уголовное право: проблемы и суждения: монография. - Алматы: ООНИиРИР Академии МВД РК, 2009. - 228 с.

72. Гармаев Ю.П. Должностные преступления в таможенных органах: монография. - М.: Юрлитинформ, 2002. - 176 с.

73. Борчашвили И.Ш. Преступления против жизни: Монография; МВД РК. - Астана: Институт законодательства РК, 2009. - 428 с.

74. Вопросы квалификации по делам о преступлениях, связанных с незаконным оборотом наркотических средств, а так же организации взаимодействия правоохранительных органов столицы по профилактике наркомании и борьбы с наркобизнесом: Материалы круглого стола / Прокуратура города Астана. - Астана, 2006. - 113 с.

75. Джолдасбаева Н.Ч. Квалификация убийств: теоретические и практические аспекты: практикум. - Алматы: NURPRESS, 2010. - 292 с.

76. Завотпаева А.Т. Преступления в сфере высоких информационных технологий: уголовно-правовые и криминалистические аспекты: учеб. пособие; КУ "Болашак". - Қарағанды: Болашақ-Баспа, 2007. - 116 с.

77. Проблемы противодействия пыткам, насилию, другим жестоким или унижающим человеческое достоинство обращениям или наказаниям: материалы круглого стола / Под общ. ред. Н.О. Дулатбекова. - Қарағанды: Болашақ-Баспа, 2009. - 78 с.

78. Курс уголовного права. Особенная часть. Том 3: Учебник / Под ред. Г.Н.Борзенкова. - М.: Зерцало-М, 2002. - 2002 с.

79. Жукенов А.Т. Квалификация хищений. Теория и судебная практика / Под ред. К.А.Мами. - Алматы: "БОРКИ", 1998. - 29 с.

80. Иногамова-Хегай Л.В. Конкуренция уголовно-правовых норм при квалификации преступлений: Учеб. пособие. - M.: ИНФРА-М, 2002. - 169 с.

81. Исаев А.А. Теоретические проблемы применения специальных познаний для квалификации преступлений: Монография. - Алматы: Жеті жарғы, 1999. - 240 с.

82. Преступления в сфере экономики. Уголовно-правовой анализ и квалификация / Б.Д. Завидов, А.П. Коротков. - М.: Экзамен, 2001. - 224 с.

83. Приданов С.А. Преступления, посягающие на культурные ценности России: квалификация и расследование / Под ред. С.П. Щербы. - М.: "Юрлитинформ", 2002. - 520 с.

84. Рарог А.И. Квалификация преступлений по субъективным признакам. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2002. - 304 с.

85. Скобликов П.А. Практикум по уголовно-правовой оценке незаконных способов воздействия при истребовании долгов. - М.: Центр ЮрИнфоР, 2002. - 35 с.

86. Сергиевский В. Квалификация преступлений: Учеб.-практич. пособие. - Алматы: Өркениет, 1999. - 104 с.

87. Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступлений. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Юристъ, 1999. - 304 с.

88. Макуха А.Д. Хищение либо вымогательство оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств. - Алматы: Академия экономики и права, 2001. - 68 с.

89. Яни П.С. Экономические и служебные преступления. - М.: ЗАО "Бизнес-школа "Интел-Синтез", 1997. - 201 с.

90. Проблемы борьбыс коррупцией: уголовно-правовые, криминологические и криминалистические аспекты: Монография / Под ред. Ж.Д. Бусурманова. - Астана: ГУ "Институт законодательства Республики Казахстан", 2011. - 378 с.

91. Расторопов С.В. Уголовно-правовая охрана здоровья человека от преступных посягательств: Монография. - 2-е изд., перераб. и доп. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2006. - 489 с.

92. Кузнецова Н.Ф. Проблемы квалификации преступлений: Лекции по спецкурсу "Основы квалификации преступлений"; Науч. ред. и предисл. В.Н. Кудрявцева. - М.: Городец, 2007. - 334 с.

93. Аистова Л.С. Кража: анализ состава преступления и проблемы квалификации: учеб. пособие; Ассоциация Юридический центр. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2009. - 132.

94. Тамаев Р.С. Экстремизм и национальная безопасность: правовые проблемы: Монография. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, Закон и право, 2011. - 264 с.

95. Козлов А.П. Единичные и множественные преступления: научное издание; Ассоциация Юридический центр. - М.: Юридический центр Пресс, 2011. - 914 с.

96. Уголовно-правовые меры борьбы с коррупцией: монография / Акад. фин. полиции; сост.: С.М. Рахметов, И.Ш. Борчашвили; ред. Р.А. Ибраимов. - Астана: АртPrint XXI, 2012. - 364 с.

97. Семернева Н.К. Квалификация преступлений (части Общая и Особенная): научно-практ. пособие; МОН РФ; Уральская гос. юрид. акад. - М.: Проспект; Изд. дом. "Уральская гос. юрид. акад, 2011. - 296 с.

98. Кадников Н.Г. Квалификация преступлений и вопросы судебного толкования; МВД РФ; Моск. ун-т. - 3-е изд., перераб. и доп. - М.: Юриспруденция, 2011. - 304 с.

99. Учение о составе преступления в уголовном праве России и Китая: Сравнительно-правовое исследование / Под ред. В.С. Комиссарова, А.И. Коробеева, Хе Бинсуна. - СПб.: Юридический центр Пресс, 2009. - 549 с.

100. Алауханов Е.О. Организованная преступность в Республике Казахстан: социальные и процессуально-правовые аспекты: учеб.пособие; КазНУ им. Аль-Фараби. - Алматы: NURPRESS, 2012. - 152 с.

101. Алауханов Е.О. Вымогательство: вопросы квалификации и профилактики; МОиН РК. - Алматы: Інжу-Маржан, 2012. - 196 с.

102. Наумов А.В. Российское уголовное право. В 3-х т.Т.2. Особенная часть (гл. I-X): курс лекций. - 4-е изд., перераб. и доп. - М.: Волтерс Клувер, 2007. - 504 с.

103. Скворцов А.А. Причинение вреда жизни и здоровью при занятиях спортом: проблемы уголовно-правовой квалификации. - М.: Волтерс Клувер, 2006. - 120 с.

Дәріс жазбалары

1-тақырып. Жеке адамға қарсы қылмыстардың түсінігі, жалпы сипаттамасы және түрлері

Дәрістің қысқаша мазмұны:

Мақсаты – дәрісті меңгерген студенттер қолданыстағы қылмыстық заңнама бойынша жеке адамға қарсы қылмыстар тобының түсінігін, оның іргелес топтармен арақатынасын, жеке адамды қылмыстық құқықтық қорғау маңыздылығын, жеке адамға қарсы қылмыстардың жіктелуін, оның теориялық және практикалық маңыздылығын білуге тиіс.

Міндеті – жеке адамның құқықтары мен бостандықтарының қылмыстық құқықтық қорғалуының маңыздылығын, оның топтастырылуының маңыздылығын, жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнатушы қылмыстық заң нормаларының өзгеруі мен толықтырылуын түсіндіру, талқылау.

Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекеттің ең қымбат қазынасы ретінде адамды, оның өмірі мен денсаулығын, құқықтары мен бостандықтарын таниды. Адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының үстемдігі туралы постулат Қазақстан Республикасының қолданыстағы қылмыстық заңнамасында да жүйелі түрде іске асырылған (ҚР ҚК-нің 2-бабында адам құқықтары мен бостандықтарының басым қорғауға ие болатындығының пайымдалуы оның куәсі). Сонымен бірге, қылмыстық заңның Ерекше бөлімінің құрылымы да бұрынғы кеңестік дуәір заңнамасымен салыстыра алатын болсақ, адам құқықтары мен бостандықтарының бірінші қатарда қорғауға алынуының маңыздылығын куәландырады.

ҚР Қылмыстық Кодексінің Ерекше бөлімінің бірінші тарауында адамның өміріне, денсаулығына, бас бостандығына, жыныстық еркіндігі мен қол сұғылмаушылығына, сол сияқты ар-намысы мен қадір-қасиетіне қол сұғатын қылмыстар үшін жауаптылық орнататын қылмыстық құқықтық нормалар «Жеке адамға қарсы қылмыстар» деген атаумен біріктірілген.

Қазақстан Республикасының 1997-ж. жаңа Қылмыстық Кодексі қабылданған соң жеке адамға қарсы қылмыстар туралы тарауға бірнеше өзгерістер мен толықтырулар енгізілген. Бұл өзгертулер мен толықтырулар заң нормаларындағы санкциялардың мөлшері мен мерзіміне (ҚР ҚК 117, 120, 122-баптарында), жаңа қылмыс түрлерін криминализациялауға (ҚР ҚК 114-1-бабы), қоғамдық қауіпті әрекеттерді декриминализациялауға (ҚР ҚК 106, 108-бабының 1-бөлімі) қатысты болды.

ҚР ҚК-нің Ерекше бөлімінің 1-тарауында жинақталған қылмыстардың тектік объектісі жеке адам болады. Жеке адам әлеуметтік рольдер мен қоғамдық қатынастар жүйесіндегі тұлға ретінде қарастырылады. Ол биологиялық жан ретінде болуымен қатар, белгілі бір құқықтардың, бостандықтардың, міндеттемелер мен әлеуметтік игіліктердің иесі де болады. Осыған байланысты қарастырып отырған тараудағы нормаларды талқылағанда «жеке адам», «адам» түсініктері қатар қолданылуы терминологиялық қайшылық туғызбайды.

Бұл тарауда қылмыстық құқықтық қорғау аясына адамның өмірі, денсаулығы, жыныстық еркіндігі мен жыныстық қол сұғылмаушылығы, жеке басының бостандығы, ар-намысы мен қадір-қасиеті алынған.

Жеке адамға қарсы қылмыстардың қылмыстық құқық теориясында қылмыстардың тікелей объекттеріне қарай келесі топтарға жіктеу қалыптасқан:

- адам өміріне қарсы қылмыстар

- адам денсаулығына қарсы қылмыстар

- адамның жыныстық еркіндігіне және жыныстық қол сұғылмаушылығына қарсы қылмыстар

- адамның жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар

- адамның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстар.

Жеке адамға қарсы қылмыстар туралы нормалар жеке адамның игіліктерін, атап айтқанда, өмірін, денсаулығын, жеке адамның ар-намысын, еркіндігін және т.б. қорғауды өзіне мақсат тұтады. Мұнда жеке адамға ғана емес, сонымен қатар қоғамға да ең қымбат қазына болып табылатын игіліктердің жиынтығы туралы сөз болып отыр. Қылмыстық кодекстің маңызды міндеттерінің бірі ретінде адамның құқықтары мен бостандықтарын қылмыстық қол-сұғушылықтан қорғау танылған. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің Ерекше бөлімінің бірінші тарауы «Жеке адамға қарсы қылмыстар» деп аталады. Жеке адамға карсы қылмыстарға:

· 1) Өмірге қарсы қылмыстар: адам өлтірудің барлық түрі; абайсызда кісі өлтіру; өзін-өзі өлтіруге дейін жеткізу.

· 2) Денсаулыққа қарсы қылмыстар: денсаулыққа қасақана және абайсызда зиян келтірудің әр түрі; соз ауруларын жұқтыру, адамның иммун тапшылығы вирусын (ВИЧ/ЖҚТБ) жұктыруы.

· 3) Адамның өмірі мен денсаулығын қауіпті жағдайғы қалдыратын қылмыстар: заңсыз аборт жасау; науқасқа көмек көрсетпеу; қауіпті жағдайда қалдыру.

· 4) Жыныстық қылмыстар: зорлау; кәмелеттік жасқа толмағандардың жыныстық қолсұғылмаушылығына және қалыпты дамуына қарсы жасалған қылмыстар.

5) Жеке адамның бас бостандығына қарсы қылмысының адамды бас бостандығынан заңсыз айыру; адам ұрлау, психиатриялық стационарға заңсыз орналастыруы адамдарды саудаға салу.

· 6) Адамның қадір-қасиеті мен ар-намысына қарсы қылмыстар: жала жабу және қорлау.

Нормативтік дереккөздер:

1. «Зорлау және нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де күштеу әрекеттеріне байланысты қылмыстарды саралаудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2007-ж. 11-мамырындағы № 4 нормативтік қаулысы.

2. «Адам өмірі мен денсаулығына қарсы кейбір қылмыстарды саралау туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2007-ж. 11-мамырындағы № 1 нормативтік қаулысы.

2-тақырып. Жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын заңнаманың даму тарихы

Дәрістің қысқаша мазмұны:

Мақсаты – тақырыпты игеру нәтижесінде студенттер жеке адамға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық орнататын отандық қылмыстық заңнаманың

Қылмыстық заңнаманың даму тарихын білу оның қазіргі кездегі мағынасын толық ұғынуға көметеседі. Жалпы, қылмыстық заңның даму тарихын периодизациялау мәселесінде ғылыми ортада біркелкілік жоқ екендігін ескеру керек. Ғалымдар қылмыстық заң тарихының кезеңдеріне қатысты ғана емес, сонымен бірге оның әралуан бағалануына да қатысты әртүрлі пікірлер айтады.

Дегенмен, бірқатар танымал еңбектерде қылмыстық заңның даму тарихын заңдардың қабылдану уақыты бойынша жіктеу жиі кездеседі.

Қазақ қоғамында құқықтық жүйе қазақ әдет-ғұрып ережелеріне негізделгені мәлім. Мұндай құқықта дереккөздер салт-дәстүрден, әдет-ғұрыптан, билер шешімдерінен, шариғаттан алынады. Кеңестік дәуірдің ғылыми ізденістерінен келген мәліметтер бойынша қазақ әдет-ғұрып құқығы негізінен феодал қауымының мүдделерін жақтауға арналған. Сол тұстағы құқықтық ережелерде билеуші, үстемдік етуші тап өкілдерінің құқықтары мен бостандықтары, игіліктері кедей-кепшіктің мүдделерінен анағұрлым жоғары қойылады.

Қазақ әдет-ғұрып құқығында жеке адамға қарсы қылмыстар қатарында адам өлтіру мен денсаулыққа зиян келтіру танылған, ал зорлау сияқты қылмыс отбасы саласындағы қылмыстар ретінде қарастырылады.

Он тоғызыншы ғасырдан бастап Қазақ Даласында Ресей патшасының бодандығының басталуы елде Ресей империясының заңдарының күшке иеленуіне себеп болды.

Қазақ жерінде кеңестік мемлекеттің орнығуы отандық қылмыстық заңнаманың дамуында жаңа кезеңді пайда етті. Қырғыз (Қазақ) Республикасы РСФСР құрамында автономиялық республика болғандықтан, бастапқысында еліміздің аумағында 1922-ж. 1-маусымында қабылданған РСФСР Қылмыстық кодексі әрекет етті. «Жеке адамның өміріне, денсаулығына, бас бостандығына және ар-намысына қарсы қылмыстар» деп аталған бесінші тарауда келесі қылмыстардың топтары ажыратылған: «Адам өлтіру», «Дене жарақаттары және адамды қорлау», «Қауіпті жағдайда қалдыру», «Жыныстық қатынастар саласындағы қылмыстар», «Жеке адамға және оның ар-намысына қарсы өзге қылмыстар».

1924-ж. КСРО Конституциясының, одақтас республикалардың қылмыстық ко