Регистрлер

Регистр (лат. regіstrum — тізім, regestum — енгізілген, жазылған) өңделетін немесе басқарушы ақпараттарды сақтауға арналған, 32 биттен тұратын процессордың, шапшаң істейтін жадтың шағын бөлігі.

Есептеу құрылғысының бір санды немесе сөзді уақытша сақтауға арналған шағын көлемді жад блогы.

Процессордағы аса шапшаң әрекетті жадтың құрылғысы немесе операндтармен жөне микросхемамен орындалатын нәтижені уақытша сақтауға арналған аса үлкен интегралдық схема; процессорларда — командалар мен мәліметтерді аралық сақтауға арналған разрядтығы әр түрлі арнайы ұяшықтар (registr). Дербес компьютерде программалау кезінде регистрлер тек Ассемблер тілінде немесе "төменгі" деңгейлі тілде жұмыс істейтін программалаушыларға ғана қолайлы болады.

Алфавиттік-цифрлық ақпараты теру және өңдеу кезінде төменгі регистр (lower — case) кіші әріптерге, ал жоғарғы регистр (upper — case) бас әріптерге сәйкес келеді.

Музыкалық аспап немесе әнші дауысының белгілі бір биіктікте орналасқан дыбыс диапазонының бөлігі.

Кейбір үрмелі және тілді музыкалық аспаптарда — бірыңғай тембрдегі түтіктер тобы.

Регистр үшке бөлінеді:

жоғарғы

ортаңғы

төменгі.

Әр Регистрдің дыбыс бояуы (тембрі) әр түрлі болады. Орган муз. аспабының дыбыс шығаратын және түрлі бұрауға түсірілген трубаларын да Регистр дейді. Бірақ мұндағы дыбыс бояуы бірдей. Муз. аспаптың қай-қайсысының да болсын негізгі үш Регистрі болады. Мысалы: Регистр фортепьяно клавиатурасында былай орналасады: субконтроктава, контроктава және үлкен октава — төм., кіші және бірінші октава — ортаңғы, екінші, үшінші және одан жоғары қарай — жоғ. Регистр құрайды. Регистр әнші дауысында дауыс тембріне, диапазонына қарайды. Сондықтан әншілер дауысы сопрано, тенор, мецдо-сопрано, баритон, контральто, бас деп жоғ., ортаңғы және төм. дауыстарға бөлінеді.

8. Қорытынды

Әрбір негізгі регистрлермен танысқанда нақ осы регистр МП "арқылы" ӛтетін деректерге қандай әсер ететіне кӛңіл аудару керек. Мүмкін, кейбір негізгі регистрлердің кейде бағдарламалау жабдықтары ретінде қолданбауы, сізді таң қалдырады. Бұл олардың физикалық жоқ болуымен емес, бағдарламалаушыға бұл регистрлердің ішіндегі барын ӛзгертетін жабдықтардың берілмеуімен түсіндіріледі. Тағыда ерекше кӛңіл аударайық, МП-нің әрбір негізгі регистрі ӛзінің белгілі бір міндетіне иеленеді, сондықтан да МП-ның құрамында болады. Тек әрбір регистрдің МП ішіндегі деректер ағынына әсерін түсіну МП-нің жұмыс істеуі туралы дұрыс елестетуді береді.

9. Пайдаланылған әдебиеттер

1. Ә. Берікұлы. Техникалық электроника. Алматы. Білім. 1995 ж. – 149 б.

2. Ә. Беріков. Электроника және ЭВМ. Алматы. «Қазақстан». 1988 ж.

3. Вычислительная и микропроцессорная техника. Учебник для вузов. Под ред. Э. В. Евреинова. М.: Радио и связь. 1991.