Тэма 2 Сацыяльна-палітычнае і эканамічнае развіцце беларускіх земляў у ІХ – ХІІІ стст

Гомель

УА «ГДУ імя Ф. Скарыны»

Уводзіны

Адным з галоўных напрамкаў развіцця сучаснай вышэйшай школы Рэспублікі Беларусь з’яўляецца ўдасканальванне спецыяльнай падрыхтоўкі будучых спецыялістаў. У сувязі з гэтым у рабоце са студэнтамі завочнага факультэта галоўным сродкам навучання з’яўляецца сістэматычная самастойная работа ў пазааудыторны час. Абавязковым элементам навучальнага працэса з’яўляецца выкананне пісьмовых кантрольных работ.

Кантрольная работа ў сістэме завочнага навучання з’яўляецца адной з форм актывізацыі самастойнай працы студэнтаў паміж сесіямі, яе падрыхтоўка патрабуе ад студэнта самастойнага вывучэння навукавай і вучэбнай літаратуры, перыядычнага друку, статыстычных дадзеных. У адпаведнасці з вучэбным планам студэнты завочнага факультэта ўсіх спецыяльнасцей выконваюць кантрольную работу па дысцыпліне “гісторыя Беларусі”.

Мэта выканання кантрольнай работы - замацаванне і паглыбленне тэарытычных ведаў па дысцыпліне.

Напісанне кантрольных работ павінна спрыяць:

- авалодванню асаблівасцямі развіцця гістарычнага працэсу на тэрыторыі Беларусі з першабытнасці і да пачатку ХХІ ст.;

- сістэматызацыі і ўдасканаленню ведаў студэнтаў па гісторыі Беларусі;

- засваенню асноўных тэндэнцый і асаблівасцей палітычнай, сацыяльна-эканамічнай і культурнай гісторыі;

- пашырэнню кругагляду;

- фарміраванню ў студэнтаў патрыятычнага светапогляду.

Кантрольная работа складаецца з 2-х альбо 3-х тэарытычных пытанняў, якія неабходна асвятліць на аснове спецыяльнай вучэбнай і навуковай літаратуры.

Выкананне кантрольнай работы ажыццяўляецца па варыянтах.

Патрабаванні да афармлення кантрольных работ

Да выкананню кантрольнай работы прад’яўляюцца наступныя патрабаванні:

1 Кантрольная работа выконваецца на лістах фармата А 4

2 Кантрольная работа ўключае наступныя структурныя элементы:

- тытульны ліст (дадатак А)

- змест

- асноўную частку, якая прадстаўляецца заданнем па ўласнаму варыянту тэмы кантрольнай работы

- спіс выкарыстанай літаратуры

- дадатак (калі ёсць)

3 Аб’ем кантрольнай работы павінен складаць 10-15 лістоў. Работа павінна быць выканана акуратна, розборлівым пісьмом, або з выкарыстаннем друкарскіх і графічных прыстасаванняў. Тэкст кантрольнай работы павінен быць надрукаваны на лістах белай бумагі з аднаго боку. Пры кампьютарным наборы друкаваць неабходна праз адзінарны паміжрадковы інтэрвал шрыфтам 14 pt, гарнітура Times New Roman.

Тэкст кантрольнай работы неабходна друкаваць, выконвая наступныя параметры: левае поле - 30 мм., правае - 15 мм., верхняе - 25 мм., ніжняе - 20 мм. Нумерацыя старонак у правам верхнем вуглу, пачынаючы з другой старонкі. Шрыфт друку павінен быць дакладным, добра бачным, лента - чорнага колеру сярэдняй тлустасці. Усе лініі, літары, лічбы і знакі павінны быць аднолькава чорнымі па ўсяму тэксту. Насычанасць тэкста павінна быць аднолькавай (38-42 радка на старонцы).

4 Тэарытычны матэрыял неабходна выкладаць пачынаючы з назвы пытання, рабіць спасылкі на выкарыстаныя цытаты, або лічбавыя матэрыялы.

Пры падрыхтоўцы кантрольнай работы студэнт павінен паказаць веданне тэмы, праявіць уменне правільна і дакладна выкладаць засвоены матэрыял. Недапушчальна даслоўнае перапісванне тэксту надрукаваных літратурных крыніцаў. Пры ўзнікненні цяжкасцей у студэнта пад час падрыхтоўкі кантрольнай работы патрэбна звяртацца за кансультацыяй на кафедру гісторыі Беларусі.

5 У канцы работы павінен быць прыведзены спіс выкарыстаных крыніц. Выкананая і аформленая ў адпаведнасці з патрабаваннямі кантрольная работа падпісваецца студэнтам з пазначэннем даты яе выканання.

6 Студэнт павінен прадставіць кантрольную работу на рэцэнзаванне не пазней тэрміна устаноўленага графікам навучальнага працэса.

Рэцэнзаванне і абарона кантрольнай работы праводзіцца ў адпаведнасці з «Положением о контрольной работе студента заочного факультета и порядке ее рецензирования» ад 23 лютага 2005 года.

Усе зробленыя рэцензентам заўвагі студэнт павінен улічыць і унесці ў работу неабходныя выпраўленні і дапаўненні.

7 Студэнты, не атрымаўшыя заліка па кантрольнай рабоце, да экзамену па адпаведнай дысцыпліне не дапускаюцца.

Варыянт кантрольнай работы студэнту пазначае кіраўнік, які вядзе дысцыпліну “гісторыя Беларусі”.

Тэма 1 Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі

Варыянт 1 Каменны век на тэрыторыі Беларусі

1 Першапачатковае засяленне тэрыторыі Беларусі

2 Умовы жыцця і заняткі першабытных людзей у перыяд каменнага веку

3 Культура і рэлігійныя уяўленні першабытнага чалавека

Крыніцы і літаратура

1 Археалогія Беларусі: У 4 т. Т. 1. Каменны і бронзавы вякі / Э.М. Зайкоўскі [і інш.]; пад рэд. М.М.Чарняўскага. – Мн.: Беларуская навука, 1997. – 424 с.

2 Беларусь на мяжы тысячагоддзяў. - Мн.: БелЭн, 2000. – 432 с.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

5 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

6 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.

Варыянт 2 Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі

1 З’яўленне індаеўрапейцаў на тэрыторыі Беларусі

2 Асноўныя змены у эканамічным і грамадска-культурным жыцці насельніцтва пад час бронзавага веку

Крыніцы і літаратура

1 Археалогія Беларусі: У 4 т. Т. 1. Каменны і бронзавы вякі / Э.М. Зайкоўскі [і інш.]; пад рэд. М.М.Чарняўскага. – Мн.: Беларуская навука, 1997. – 424 с.

2 Беларусь на мяжы тысячагоддзяў. - Мн.: БелЭн, 2000. – 432 с.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: Вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

5 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

6 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.

Варыянт 3 Жалезны век на тэрыторыі Беларусі

1 З’яўленне тэхналогіі вырабу жалеза і яе наступствы

2 Старажытныя балцскія плямёны на тэрыторыі Беларусі

Крыніцы і літаратура

1 Археалогія Беларусі: У 4 т. Т. 2. Жалезны век і ранняе сярэднявечча / пад. рэд. В.І.Шадыры. - Мн.: Беларуская навука, 1999. - 502 с.

2 Беларусь на мяжы тысячагоддзяў. - Мн.: БелЭн, 2000. – 432 с.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

5 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

6 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.

Варыянт 1 Фарміраванне ўсходніх славян

1 Паходжанне славян і іх рассяленне на тэрыторыі Беларусі

2 Фарміраванне ўсходнеславянскіх племянных аб’яднанняў

3 Матэрыяльная і духоўная культура славян

Крыніцы і літаратура

1 Археалогія Беларусі: У 4 т. Т. 2. Жалезны век і ранняе сярэднявечча / Пад. Рэд. В.І.Шадыры. - Мн.: Беларуская навука, 1999. - 502 с.

2 Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыкл./ Беларус. Энцыкл.: Рэдкал.: В.В.Гетаў [і інш.]; - Мн.: БелЭн, 1993. – 702 с.

3 Богомольников, В.В. Радимичи (по материалам курганов Х – ХІІ вв.) / В.В. Богомольников.- Гомель, 2004. - 226 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

5 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

6 Лысенко, П. Ф. Дреговичи. Под ред. В. В. Седова; Минск.: Навука i тэхнiка, 1991. – 244 с.

7 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

8 Пилипенко, М.Ф. Возникновение Белоруссии: новая концепция. - Мн.: Беларусь, 1991. - 142 с.

9 Рыбаков Б.А. Язычество древних славян. - М.: Наука,1981. - 608с.

10 Седов В.В. Восточные славяне в VI-ХІІІ вв. - М.: Наука,1982. - 326 с.

11 Старажытная беларуская літаратура: Зборнік. - Мн.: Юнацтва, 1990. – 350 с.

12 Штыхаў Г.В. Крывічы: па матэрыялах раскопак курганоў у Паўночнай Беларусі. – Мн., 1992.

13 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.

Варыянт 2 Старажытныя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі (ІХ – ХІІІ стст.)

1 Кіеўская Русь

2 Полацкае і Тураўскае княствы у ІХ – ХІІІ стст.

3 Феадальная раздробленасць у ІХ – ХІІІ стст. на тэрыторыі Беларусі

Крыніцы і літаратура

1 Алексеев Л.В. Полоцкая земля (Очерки истории северной Белоруссии в IX–XIII вв.) - М.: Наука, 1966. – 308 с.

2 Беларускія летапісы і хронікі: Пер. са старажытнарускай, старажытнабеларускай і польск. / Уклад. У. Арлова; - Мн.: Беларускі кнігазбор, 1997. – 432.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

5 Дакументы і матэрыялы па гісторыі Беларусі ў сярэднія вякі (VI-ХV ст.ст.). пад. рэд. Г.В.Штыхава. – Мн.: Народная асвета, 1998. – 191 с.

6 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

7 Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ-ХІІІ стст.: вучэб. дапам. - Мн.: Универсітэцкае, 1998. – 240 с.

8 Кузнецов И.Н., Шелкопляс В.А. История государства и права Беларуси. – Мн.: Дикта, 1999. – 272 с.

9 Лысенко, П.Ф. Туровская земля ІХ-ХІІІ вв. / П.Ф. Лысенко; НАН Беларуси, Ин-т истории. - 2-е изд. - Минск: Белорусская наука, 2001. - 268 с.

10 Седов В.В. Восточные славяне в VI-ХІІІ вв. - М.: Наука,1982. - 326 с.

11 Старажытная беларуская літаратура: Зборнік. - Мн.: Юнацтва, 1990. - 350 с.

12 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.

Варыянт 3 Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх земляў і станаўленне аграрна-рамеснай цывілізацыі у ІХ – ХІІІ стст.

1 Сельская гаспадарка

2 Гарады, рамествы, гандаль

3 Фарміраванне феадальных адносінаў

Крыніцы і літаратура

1 Алексеев Л.В. Полоцкая земля (Очерки истории северной Белоруссии в IX–XIII вв.) - М.: Наука, 1966. – 308 с.

2 Беларускія летапісы і хронікі: Пер. са старажытнарускай, старажытнабеларускай і польск. / уклад. У. Арлова; - Мн.: Беларускі кнігазбор, 1997. – 432.

3 Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / рэдкал: М.Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; - Мн.: Экаперспектыва, 2000. – 351 с.

4 Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: вучэб. дапам. / пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн.: Універсітэцкае, 1998. – 416 с.

5 Дакументы і матэрыялы па гісторыі Беларусі ў сярэднія вякі (VI-ХV ст.ст.). пад. рэд. Г.В.Штыхава. – Мн.: Народная асвета, 1998. – 191 с.

6 Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч.1. М.П.Касцюк [і інш.]; - Мн.: Беларусь, 1994, - 527 с.

7 Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ-ХІІІ стст.: вучэб. дапам. - Мн.: Универсітэцкае, 1998. – 240 с.

8 Кузнецов И.Н., Шелкопляс В.А. История государства и права Беларуси. – Мн.: «Дикта», 1999. – 272 с.

9 Лысенко П.Ф. Туровская земля ІХ-ХІІІ вв. НАН Беларуси, Ин-т истории. - 2-е изд. - Минск: Белорусская наука, 2001. - 268 с.

10 Седов В.В. Восточные славяне в VI-ХІІІ вв. - М.: Наука,1982. - 326 с.

11 Эканамічная гісторыя Беларусі. - Мн., 1999.

12 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6. / рэдкал.: Г.П.Пашкоў [і інш.]; Мн.: Беларус. Энцыкл., 1993-2003.