С) зоогендiк

D) антропогендiк

Е) автотрофтық

$$$ 129.Топырақтың өсiмдiктердi керектi мөлшердi құнды

элементтермен, сумен, ауамен қамтамасыз етуiн қалай

атаймыз?

А) деградация

В) рекультивация

С) дегенерация

D) құнарлығы

Е) эрозия

$$$ 130.Атмосфера құрамында екiншi элемент қандай?

А) Оттегi

В) азот

С) сутегi

D) көмiрқышқыл газы

Е) озон

$$$ 131 Метеорология кітабының авторы кім?

A) Аристотель

B) Менделеев

C) Толстой

D) Лавуазье

E) Темирязев

$$$ 132. Көмірсу тотығы үшін мейлінше шектелген концентрацияның (МШК) максимальды – бiрлiк нормасы қанша?

A) 0,5 мг/м³

B) 0,1 мг/м³

C) 1,0 мг/м³

D) 3,0 мг/м³

E) 2,0 мг/м³

$$$ 133.Белгiлi бiр организмнiң қоршаған орта жағдайына

толықтай бейiмделе алмаушылығы:

А) миграция

В) ассимиляция

С) адсорбция

D) дезадаптация

Е) адаптация

$$$ 134.Адамдардың iс-әрекетiнен туындайтын сукцкссияны қалай атайды?

А) екiншi сатыдағы

В) антропогендiк

С) гетеротрофтық

D) бүлiнген

Е) зоогендiк

$$$ 135 Гректің атақты ғалымы Аристотель осыдан неше жыл бұрын атмосфера жайлы кітап жазды?

A) 20 жыл

B) 200 жыл

C) 1000 жыл

D) 2000 жыл

E) 5000 жыл

$$$ 136.Табиғат құбылыстарының және антропогендiк iс-әрекеттiң

әсерiнен қоршаған орта жағдайының өзгеруiн бақылау, бағалау

және болжау жүйелерi қалай аталады –

А) экологиялық сараптама

В) экологиялық мониторинг

С) экологиялық аудит

D) экологиялық паспорт

Е) экологиялқ бақылау

$$$ 137. Әрбір отбасындағы бір адам тәуілігіне қанша кг. қоқыс шығарады?

А) 1,2-1,4 кг
В) 2,3-1,4 кг
С) 1,2-2,3 кг
D) 1,4-1,5 кг
Е) 1,3-1,4 кг

$$$ 138 Аспанның көгілдір болып көрінуі неге байланысты?

A) ауаның болуы

B) күн сәулесінің таралуынан

C) ауадағы инертті газдардың есебінен

D) күн сәулесінің ауаға сіңуінен

E) күн сәулесінің газдармен қосылуынан

$$$ 139.Атмосфералық жауын – шашын дегеніміз не?

A) бұлттан сұйық және қатты түрде түсетін су тамырлары

B) тұманның пайда болуы

C) бәрі дұрыс

D) шықтың жерге түсуі

E) радиация

$$$ 140.Құнарландыру кезеңi техникалық құнарландырудан соң жүзеге асырылатын, жануарлардың, өсiмдiктердiң тiршiлiгiн қайта жандандыруға және жердiң шаруашылық өнiмдiлiгiн қалпына келтiруге бағытталған агротехникалық шаралар кешенi –

А) биологиялық рекультивация

В) техникалық рекультивация

С) құрылыс рекультивациясы

D) инженерлiк рекультивация

Е) гидротехникалық рекультивация

$$$ 141.Өзiнiң өсiп-өнуiне органикалық ластағыштарды тұтынатын микроорганизмдердi қолдану арқылы өндiрiстiк ағызынды суларды тазарту әдiсi –

А) биологиялық

В) механикалық

С) физика-химиялық

D) электрохимиялық

Е) радиациялық

$$$ 142.Экологияландыру дегенiмiз не?

A) Әр-түрлi бiлiм, ғылым және тәжiрибелерiне экология идеялары мен проблемаларының ену процесi;

B) қоршаған орта туралы ғылым;

C) жер туралы ғылым;

D) тiрi организмдер жиынтығы;

E) тiршiлiк ету ортасымен барлық тiрi организмдердiң қарым-қатынасы.

$$$ 143. Жер бетіндегі ауа қабаты суынған кезде пайда болатын ірі су тамшылары:

A) қырау

B) шық

C) жауын

D) радиация

E) бұршақ

$$$ 144. Тіршілікті қуаттайтын газ:

A) азот

B) оттегі

C) сутегі

D) гелий

E) көміртегі

$$$145. Радиоактивті қалдықтар залалсыздандырудың неше әдісі бар?

А) 5
В) 3
С) 4
D) 2
Е) 1

$$$ 146. Радиоактивті қалдықтарды ата?

А) сұйық, қатты, газ тәрізді
В) тозаңгазтүзеуші, сұйық, қатты
С) радиоактивті, ионизоциялық
D) тұрмыстық, ауылшаруашылық
Е) бетта, гамма, альфа

$$$ 147.Қоршаған ортаға шаруашылық жұмыстарының зиянды әсерлерiн төмендетуге негiзделген мемлекеттiк және әлеуметтiк сараптау жобалары. Бұл анықтама қай терминге сай келедi?

A) экологиялық паспорт

B) экологиялық сараптама

C) экологиялық аудит

D) мониторинг

E) келтiрiлген терминнiң ешқайсысы сай келмейдi

$$$ 148.Қоршаған ортада радиоактивтi заттектер деңгейiнiң көбеюi нәтижесiнде туындайтын ластану:

A) биологиялық

B) радиоактивтi

C) химиялық

D) физикалық

E) ғаламдық

$$$ 149. Фотосинтез процесі қалай жүреді?

A) өсімдіктер ауадан көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөледі

B) өсімдіктер ауадан азотты жұтып, оттегін бөледі

C) өсімдіктер ауадан сутегін жұтып, оттегін бөледі

D) өсімдіктер тек қана сумен қоректенеді

E) өсімдіктер тек көмірқышқыл газын бөледі

$$$ 150.Қоршаған ортаны ластаушыларды және басқа да агенттердi анықтау үшiн аса сезгiш организмдердi пайдалану дегенiмiз:

A) биом;

B) биоиндикация;

C) биогеоценоз;

D) биосфера;

E) ареал;

$$$ 151 Атмосфераның қай қабатын “шашылу сферасы” деп атайды?

A) тропосфера

B) мезосфера

C) термосфера

D) экзосфера

E) стратосфера

$$$ 152.Аэроб дегенiмiз:

A) паразиттер;

B) тек оттегi бар ортада өмiр сүре алатын организмдер;

C) микроорганизмдер;

D) еркiн оттегi жоқ ортада өмiр сүре алатын организмдер;

E) еркiн азотты сiңiретiн организмдер.

$$$ 153.Популяцияның сандық көрсеткiштерiн не көрсетедi?

A) саны мен тығыздығы;

B) өнiмдiлiгi;

C) еркiн будандасу қабiлетi;

D) мiнез құлық;

E) өмiр сүру ұзақтығы.

$$$ 154.Организмнiң пайдалы бiрге өмiр сүруiн қалай атайды?

A) симбиоз;

B) анабиоз;

C) автотроф;

D) паразитизм;

E) конкуренция.

$$$ 155. Өсімдіктер жылына қанша СО2 сіңіреді?

A) 300 млрд.т

B) 350 млрд.т

C) 450 млрд.т

D) 650 млрд.т

E) 550 млрд.т

$$$ 156 Ауадағы көмірқышқыл газының салмағы неше пайыз?

A) 0,002 %

B) 0,003 %

C) 0,03 %

D) 0,001 %

E) 0,004 %

$$$ 157.Заңмен қорғалатын ауыл шаруашылығы жұмыстарынан тұтастай босатылған аймақ қалай аталады?

A) қорықтық;

B) ұлттық парктер;

C) жер;

D) қорғалатын аймақ;

E) қорық.

$$$ 158. Адамға әсер етуіне байланысты дірілдің неше түрі бар?

A) 6

B) 5

C) 4

D) 2

E) 3

$$$ 159.Табиғаттың этетикалық сауықтыру, ғылыми және мәдени мақсаттарда қорғауға алынған аймақтың алаңы:

A) қорықтық;

B) ұлттық парктер;

C) жер;

D) қорғалатын аймақ;

E) қорық.

$$$ 160.Жануарлар өрiсiне арналған ауыл шаруашылық жерлер:

A) орман;

B) парктер;

C) жайылымдар;

D) қорықтар;

E) егiстiк жерлер.

$$$ 161.Орманды қорғаудың басты шараларына:

A) орманды кесу және шабу;

B) тиімді пайдалану және қайта қалпына келтiру;

C) санитарлы кесулер және ағаш дайындау;

D) тиiмдi пайдалану;

E) ескi ағаштарды өртеу.

$$$ 162.Латын тілiнен аударғанда бұл термин құқық рұқсат, дегендi бiлдiредi:

A) экология;

B) аудит;

C) биосфера;

D) лицензия;

E) литосфера.

$$$ 163.Мелиорация- бұл ауылшаруашылығына қажеттi жерлердi жақсарту жүйелерi, ол жүйелер ненi қамтиды?

A) кептiру; суару;топырақ құрамын жақсарту;арнаулы өсiмдiктердi

отырғызу;

B) озық егістік техналогияларды пайдалану;

C) организімдер қауымдастықтарын таңдау

D) барлық өсімдік түрлерін өсіру

E) топырақ құрамын жақсарту, минералдау

$$$ 164 Азот пен күкірт қышқылдары қосылған жаңбыр қалай аталады?

A) азотты жаңбыр

B) күкіртті жаңбыр

C) қышқыл жаңбыр

D) кәдімгі жаңбыр

E) қышқылды қар

$$$ 165.Белгiлi-бiр аймақтағы өсiмдiктер жамылғысының жаппай жоғалуы және оның өз бетiмен қайта қалпына келе алмауын қалай атайды?

A) оптимизация;

B) жалаңаштану;

C) экологизация;

D) құнарландыру;

E) су басу.

$$$ 166. Озонның химиялық формуласы:

A) СО2

B) NO2

C) SO2

D) O3

E) H2O

$$$ 167. 1994 жылдың мәліметі бойынша Қазақстанда қалдықтар қанша млрд. тоннадан асып кеткен?

А) 20 млд.т

В) 18 млд.т

С) 30 млд.т

D) 25 млд.т

Е) 40 млд.т

$$$168.Атмосфералық ауа 500-2000 км. аралығында қай элементтің атомдарынан тұрады?

A) H

B) He

C) O2

D) CO2

E) H2O

$$$ 169. Азот қышқылы топырақтағы тұздармен әрекеттескен процесін қалай атайды?

A) нитраттану

B) аммонилену

C) тотығу

D) гидролиздену

E) қышқылдану

$$$ 170. Лавуазье ауаның газдық көлемін анықтауын қай жылы бастады?

A) 1774 ж.

B) 1764 ж.

C) 1756 ж.

D) 1767 ж.

E) 1776 ж.

$$$ 171.Қоршаған ортаның табиғи ластануына мынау жатады:

A) жанар таудың атқылауы;

B) көмiрсудың тотығы;

C) аэрозолдар;

D) күкiрт тотығы;

E) тұншықтырғыш газ.

$$$ 172. “Қышқыл жаңбыр” терминін енгізген кім?

A) Геккель

B) Смит

C) Зюсс

D) Сукачев

E) Тенсли

$$$ 173.Атмосферада, гидросферада және литосферада болып жатқан процесстерге заттардың әрдайым қатысуы:

A) толеранттың заңы;

B) экологиялық сукцессия;

C) биосферадағы зат алмасу;

D) биохимиялық цикл;

E) минимум заңы

$$$ 174 Жерге бұлттан сұйық және қатты түрде түсетін су тамшылары қалай аталады?

A) қырау

B) шық

C) жауын-шашын

D) радиация

E) қар

$$$ 175.Жер бетiндегi күн жылуын басты сiңiрушi:

A) жер;

B) топырақ;

C) су;

D) теңiз;

E) ауа.

$$$ 176.Фотосинтез жылдамдығына негiзгi әсер етушi не?

A) температура;

B) ылғалдылық;

C) қысым;

D) транспирация;

E) конденсация

$$$ 177. Нәтижесінде О2 бөлінетін процесс:

A) биосинтез

B) фитосинтез

C) фотометрия

D) фотосинтез

E) хемосинтез

$$$ 178. Атмосфераның төменгі қабатынан көтерілген сайын қысымы мен тығыздығы қалай өзгереді?

A) қысымы мен тығыздығы көбейеді

B) қысымы көбейеді, тығыздығы азаяды

C) қысымы мен тығыздығы азаяды

D) өзгермейді

E) дұрыс жауап жоқ

$$$ 179.Табиғи апаттар (жер сiлкiну, жанар таудың атқылауы және т.б.) мен анропогендi апаттар (өндiрiстiк апаттар, жарылыстар, өрттер) қай топқа жатады?

A) экологияық қауiпсiздiк;

B) стресстер;

C) биосфераның ортаны реттеу функциясы;

D) экологиялыј жүйе;

E) экологиялық жеңiлiс.

$$$ 180.Ауылды жерлердiң арқасында қаланың көркеюi мен өсуi, қала тұрғындарының көбеюi қалай аталады?

A) утилизация;

B) урбанизация;

C) социология;

D) ликвидация;

E) статистикалық есеп

$$$ 181.Қыс кезiнде үлкен өндiрiстi қалаларда пайда болатын улы түтiн, шаң және тұман қосылыстарының (тұмша) аты қалай аталады?

A) Лондондық тұмша;

B) Калифорниялық тұмша;

C) Американдық тұмша;

D) Лос-Анджелiстiк тұмша;

E) Қарағандылық тұмша.

$$$ 182.Бұрын орман жоқ жерлерге қолдан орман ағаштарын отырғызу қалай аталады?

A) ағаш отырғызу;

B) сәулелену;

C) ландшафт;

D) қорықтандыру;

E) натурализация.

$$$ 183.Адамның немесе жануарлардың қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларынан қорғанатын жерi:

A) орман;

B) өндiрiс орны;

C) жұмыс орны;

D) қала;

E) баспана.

$$$ 184. Жылудың ауа арқылы берілуі қалай аталады?

A) булану

B) конденсация

C) жылу берілу

D) конвенция

E) қайнау

$$$ 185. Гумус жинақталған үстіңгі құнарлы қабаттың қалыңдығы қанша см?

А) 10 см

В) 25 см

С) 6 см

D) 20 см

Е) 15 см

$$$ 186. Атмосфераның химиялық құрамы қанша биіктікке жетеді?

A) 105 км.

B) 90 км.

C) 98 км.

D) 100 км.

E) 85 км.

$$$ 187.Жер астындағы арнаулы қуыстарға өндiрiс қалдықтарын орналыстыру экологиялық проблемаларының iшiндегi ең қиыны болып табылады, бұл процесс қалай аталады?

A) қалдықтарды өртеу;

B) қалдықарды шiрiту;

C) утилизация;

D) залалсыздандыру;

E) қалдықтарды көму.

$$$ 188.Зертхана дегенiмiз:

A) бомбадан арнаулы қорғану баспаналары;

B) әртүрлi тәжiрибелер мен химиялық анализдер жүргiзу процестерi;

C)құрылыс құралдарыны қоймасы;

D) Ғылыми өндiрiстiк бақылау және оқу эксперименттерiн жүргiзетiн арнаулы бөлме;

E) табиғи емдiк қасиетке ие жерлер.

$$$ 189.Атмосфера ауасына шығарылатын ластаушы шығарындылардың экономикалық зияны қандай өлшем бiрлiкте есептеледi?

A) т/жыл;

B) тәулiк;

C) келiсiлген т/жыл;

D) сек/жыл;

E) теңге/жыл.

$$$ 190.Экологиялық сараптаманың қанша түрi бар?

A) 6

B) 4

C) 5

D) 3

E) 7

$$$ 191.Миграция процесi деген не және ненi зерттейдi?

A) халықтың қалаға көшiп қонуын;

B) халықтың бiр жерге тұрақтануын;

C) халықтың санын;

D) халықтың көшкен бағытын;

E) халықтың қаладан ауылға көшуi.

$$$ 192 Ауаны жылытқанда ол қалай өзгереді?

A) түсін өзгертеді

B) көлемін ұлғайтады

C) өзгермейді

D) температурасы төмендейді

E) кішірейеді

$$$ 193. Топырақтың физикалық- химиялық қасиетінің қалыптасуында ерекше маңызды роль атқаратын жәндіктер

А) бактериялар

В) шыбын-шіркей

С) қоңыз

D) жауын құрты

Е) көбелек

$$$ 194.Сарқылатын табиғи ресурстарға не жатады?

A) жел энергиясы;

B) тас көмiр;

C) климат;

D) космостық ресурстар;

Е) күн энергиясы.

$$$ 195. Ең қауіпті болып қай сәулелену есептеледі?

A) альфа

B) бетта

C) гамма

D) рентген

E) ультракүлгін

$$$ 196. Бос оттегi жоқ ортада тiршiлiк ететiн организмдердi не деп атаймыз?

A) аэроб;

B) анаэроб;

C) бонитет;

D) криофит;

E) паразит.

$$$ 197.Өсiмдiктер әлемiн қалай атаймыз?

A) фауна;

B) флора;

C) орман;

D) парк;

E) бақша.

$$$ 198. Адам организiмiне зиян тигiзбейтiн, зиянды заттардың максималды концентрациясы былай аталады:

А) шектеулi-рауалы шығарынды (ПДВ);

B) шектеулi-рауалы төгiндi (ПДС);

C) шектеулi-рауалы концентрациясы (ПДК);

D) шектеулi-рауалы норматив (ПДН);

E) шектеулi-рауалы шығарынды (ПДВ) және шектеулi-рауалы норматив (ПДН).

$$$ 199.Бiртүрлi аймақтағы жануарлар жиынтығын қалай атаймыз?

А) флора

В) фауна

С) биота

D) ареал

Е) сукцессия

$$$ 200.Адамдардың iс-әрекетiнен туындайтын сукцессияны қалай атайды?

А) екiншi сатыдағы

В) антропогендiк

С) гетеротрофтық

D) бүлiнген

Е) зоогендiк

$$$ 201.Ұшқыш аппараттарымен космосты игеру үшiн ғылым және техника салаларының бiрлестiгi -

А) ионосфера

В) биотехнология

С) космонавтика

D) ракета

Е) биосфера

$$$ 202.Ағызынды сулар – бұл...

А) биологиялық тазартудан өткен сулар;

В) физикалық тазартудан өткен сулар;

С) химиялық тазартудан өткен сулар;

D) тек тұрмыста пайдаланылған сулар;

Е) тұрмыста және өндiрiсте пайдаланылған сулар;

$$$ 203 Бұлттардың түзілетін қабаты:

A) стратосфера

B) ионосфера

C) тропосфера

D) экзосфера

E) мезосфера

$$$ 204.Антропогендiк факторларға мыналар жатады:

А) конкуренция, паразитизм

В) температура, ылғалдылық

С) күн сәулесi

D) топырақ

Е) топырақ эрозиясы

$$$ 205.Ағызынды суды механикалық тазалау кезiнде мынадай құрылғы қолданылады:

А) тор

В) тұндырғыш

С) аэротенк

D) метантенк

Е) флотатор

$$$ 206.Шектеулi рауалы шығарындының (ШРШ) өлшем бiрлiгi қандай?

А) т/жыл

В) т/тәулiк

С) г/сек

D) тенге/жыл

Е) кг/жыл

$$$ 207.Әрбiр популяцияның өзiндiк даму кезеңi болады. Бұл-

А) жастық, кәрiлiк

В) жыныстық, генетикалық

С) репродуктивтi, вегетативтi

D) туу, өлу

Е) жыныстық, генетикалық

$$$ 208. “Озонның жұқаруы” проблемасының толық мазмұнын ашып берген ғалымдар:

A) В.И.Вернадский, В.Н.Фурсов

B) Ш.Роуланд, М.Малин

C) Б.Г.Иоганзен, М.Бигон

D) Н.Чернов, В.А.Радкеевич

E) Ю.Одум, Ф.Энгельс

$$$ 209. Шық дегеніміз не?

A) су қабатының қалыңдығы

B) ірі су тамшылары

C) ұсақ су тамшылары

D) қар тамшылары

E) судың уақ тамшылары

$$$ 210. Атмосфералық ауа 2000 км.-ден жоғары қай элементтен тұрады?

A) H2

B) N

C) He

D) Ne

E) O2

$$$ 211 “Ионосфера” қабатына қай қабаттар кіреді?

A) тропосфера мен стратосфера

B) мезосфера мен термосфера

C) термосфера ме экзосфера

D) тропосфера мен экзосфера

E) термосфера мен стратосфера

$$$ 212.Жылулық ластаушы көзi-

A) газ өңдеу зауыттары

B) электрстанциялары

C) химиялық заводтары

D мґнай өңдеу зауыттары

E) пластмасса зауыты

$$$ 213. Ауа қабатын және онда болып жатқан физикалық құбылыстарды зерттейтін ғылым?

A) геология

B) механика

C) метеорология

D) мезосфера

E) экология

$$$ 214.Онтогенез дегеніміз не?

A) Органиканың жеке дамуы

B) Органиканың тарихи дамуы

C) Органиканың тұқым түзілгенннен еейін дамуы

D) Ноосфера түзілу процесі

E) Органикалық уақытқа байланысты өзгеруі

$$$ 215.Топырақтың беткi бөлiгiнiң сумен және желмен бұзылуы-

A) коррозия

B) аккумуляция

C) эрозия

D) тұздану

E) сортаңдану

$$$ 216.«Орманды қорғау туралы заң» қай жылы шықты?

A) 29 қаңтар 1993 ж.

B) 29 қазан 1991 ж.

C) 25 қазан 1991 ж.

D) 16 желтоқсан 1991 ж.

E) 30 тамыз 1993 ж.

$$$ 217 Биосфераның қалыңдығы

А) 50 км

В) 150 км

С) 200 км

D) 175 км

Е) 100км

$$$ 218. Экология дербес ғылым ретінде қай жылы қалыптасты?

A) 1900 ж.

B) 1800 ж.

C) 1901 ж.

D) 1951 ж.

E) 1960 ж.

$$$ 219.Тiрi организмдердiң қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтiн ғылым-

A) биоэкология

B) экология

C) ботаника

D) физиология

E) зоология

$$$ 220.Экожүйенiң биотикалық факторлары-

A) жел

B) су

C) микроорганизмдер

D) температура

E) ылғалдылық

$$$ 221. Литосфераның үстінгі қабаты не деп аталады?

А) гранит

В) базальт

С) көмір

D) жер

Е) жар тас

$$$ 222.Энергиямен қамтамасыз ету кезiнде гидросфераның қай ресурстарды пайдаланылады?

A) жемiстер;

B) гидроэнергия;

C) таудың пайдалы қазбалары;

D) оттегi;

E) жанғыш пайдалы қазбалар.

$$$ 223.Қайсыбiр биоценоздағы жануарлар жиынтығын қалай атайды?

A) зооценоз;

B) зоопланктон;

C) агроценоз;

D) биогеоценоз;

E) популяция.

$$$ 224. Жер шарындағы жердің неше проценті бүлінген болып саналады?

А) 70

В) 60

С) 50

D) 40

Е) 30

$$$ 225. Топырақ қандай фазадан тұрады?

А) ауа, жел

В) жануарлар

С) өсімдік

D) микроорганизмдерден

Е) қатты,сұйық,газ

$$$ 226.Ағын суларды тазалаудағы биологиялық қондырғылардың типтерi қандай?

A) биосүзгiштер, шаң ұстағыштар;

B) элекросүзгiштер, ылғал шаң ұстағыштар;

C) биосүзгiштер, аэротенктер, биологиялық тоғандар;

D) сүзгiшер, суармалы егiстiк;

E) әртүрлi типтегi тазалау қондырғылары.

$$$ 227.Адам қолымен жасалған материалды орта ненi қамтиды?

A) адамның әсерiнен өзгерiске ұшыраған табиғи орта элементтерi мен жасанды элементтер (ғимараттар, үйлер, көлiктер және т.б.);

B) өндiрiстiк және әлеуметтiк орталар;

C) техногендi орта;

D) жасанды элементтер;

E) өндiрiстiк орта.

$$$ 228. Тірі организмдердің тіршілік ететін ортасын не деп аталады?

А) гидросфера

В) биосфера

С) дұрыс жауап жоқ

D) ионосфера

Е) атмосфера

$$$ 229.Экожүйе:

A) Тірі организмдер қауымдастығы және олардың қарым-қатынаста тіршілік ету ортасы

B) Тірі организмдердің белгілі тобы

C) Белгілі территорияны алып жатқан бір түр особтардың жиынтығы

D) Органикалық заттарды синтездейтін организмдер қауымдастығы

Е) Экологиялық бизнес жүйесі

$$$ 230. “Озон қабатының жұқаруы” бірінші рет қайда байқалды?

A) АҚШ

B) Ресей

C) Германия

D) Англия

E) Батыс Европа

$$$ 231.Қазақ жерінде термоядролық бомба қай жылы алғаш рет сыналды?

A) 1949

B) 1952

C) 1955

D) 1964

Е) 1972

$$$ 232.Су қоймалардың қызған заттар және ысыған технологиялқ сулармен араласу нәтижесiнде оның температурасының көтерiлуiн қалай атайды?

A) жылулық ластану;

B) техникалық ластану;

C) радиоактивтi ластану;

D) табиғи ластану;

E) химиялық ластану.

$$$ 233.Дүние жүзінде табиғат қорықтардың ұйымдастырған жылы:

A) 1913

B) 1880

C) 1890

D) 1900

Е) 1954

$$$ 234. Сукцессия, бұл

A) экожүйедегі заттардың айналымы

B) бір биоценоздың басқа биоценозбен ауысуы

C) шөптекті өсімдіктердің көбеюі

D) топырақтың тозуы

Е) жануарлар мен өсімдіктердің топтануы

$$$ 235.Экология жеке өз алдына ғылым ретінде қашан қалыптасты?

A) XIX ғасырдың басында

B) XIX ғасырдың ортасында

C) XIX ғасырдың аяғында

D) XX ғасырдың басында

E) XX ғасырдың аяғында

$$$ 236.Экологиялық аудиттiң басты жұмысына не жатады?

A) заң бұзғандарды жазалау;

B) айып, төлем ақы салу;

C) қоршаған ортаның ластанбау мүмкiндiктерiн iздеу және алдын алу;

D) табиғи қорларды тиiмдi қолдану;

E) адам денсаулығын қамтамасыз ету.

$$$ 237. Антиэкология нені зерттейді?

А) географиялық ортаны

В) организмдердің бірлесіп мекен етуін

С) фотосинтез процесін

D) жеке организмдер қарым-қатынасын

Е) гүлдену, тозаңдану процесін

$$$ 238.Жер астындағы арнаулы қуыстарға өндiрiс қалдықтарын орналыстыру экологиялық проблемаларының iшiндегi ең қиыны болып табылады, бұл процесс қалай аталады?

A) қалдықтарды өртеу;

B) қалдықрды шiрiту;

C) утилизация;

D) залалсыздандыру;

E) қалдықтарды көму

$$$ 239.Атмосфера ауасына шығарылатын ластаушы шығарындылардың экономикалық зияны қандай өлшем бiрлiкте есептеледi?

A) т/жыл;

B) тәулiк;

C) келiсiлген т/жыл;

D) сек/жыл;

E) теңе/жыл.

$$$ 240.Экология қандай ғылымдармен байланысты?

A) математика, география;

B) география, ботаника;

C) биология, зоология;

D) медицина, экономика;

E) барлық ғылымдармен байланысты.

$$$ 241.«Қышқылдық жаңбырларды» қай газдар туғызады?

A) SO₂, CO₂

B) NO₂, SO₂

C) P₃O₄

D) H₂S

E) HCL

$$$ 242.Адам денесіндегі су қанша пайызды құрайды?

A) 10%

B) 100%

C) 40%

D) 65%

E) 90%

$$$ 243. Iрi дисперстi заттектерден ағызынды суларды тазалау әдiсi-

A) механикалық

B) биологиялық

C) физика-химиялық

D) электрохимиялық

E) химиялық

$$$ 244. Шығу көзi бойынша табиғи ресурстар былай бөлiнедi:

A) биологиялық, энергетикалық, минералды

B) сарқылатын және сарқылмайтын

C) сулық, ормандық

D) қалпына келетін, қалпына келмейтiн

E) физикалық

$$$ 245. Биологиялық табиғи ресурстарға мыналар жатады:

A) фосфор, күкiрт

B) күн энергиясы

C) су

D) топырақ

E) үй жануарлары

$$$ 246. Өнеркәсіпті экологиялық паспорттау алғаш қай елде басталды?

А) Францияда

В) Анлгияда

С) Германияда

D) АҚШ-та

Е) Италияда

$$$ 247.Арал теңiзiнiң құрғап қалған түбi қалай аталады?

A) Қызылқұм

B) Қарақұм

C) Аралқұм

D) Үшқұдық

E) Сарықұм

$$$ 248. Жергілікті популяциялардың жиынтығы негізінде қалыптасқан популяциялар

А) экологиялық популяция

В) гоеграфиялық популяция

С) элементарлы популяция

D) популяция тығыздығы

Е) популяция шығыны

$$$ 249. Адам қажеттiлiктерi былай бөлiнедi:

A) сарқылатын, сарқылмайтын

B) табиғи, техногендiк

C) материалды, техногендi

D) материалды, рухани

E) қалпына келетiн, қалпына келмейтiн

$$$ 250. Қоршаған ортаның табиғи ластануына мынау жатады:

A) отын жағу

B) транспорт

C) мұнайды сақтау

D) тоңазытқыш техникасы

E) орман өртi

$$$ 251. Энергетикалық табиғи ресурстарға мыналар жатады:

A) жануарлар, өсiмдiктер

B) микроорганизмдер

C) топырақ

D) күн энергиясы

E) ауа

$$$ 252.Халық шаруашылығында суды пайдаланудың неше түрі бар?

А) 2

В) 3

С) 4

D) 5

Е) 6

$$$ 253. Өндірісті экологиялық паспорттау қай жылдан басталды?

А) 1991 ж

В) 1993 ж

С) 1994 ж

D) 1990 ж

Е) 1995 ж

$$$ 254.Атмосфераның қай қабатында газдар ион күйiнде кездеседi?

A) тропосфера

B) ионосфера

C) термосфера

D) мезосфера

E) экзосфера

$$$ 255.Ультракүлгiн сәулесiнен тiрi организмдердi қорғайтын қабат-

A) тропосфера

B) қорғаныш экраны

C) озон экраны

D) парниктiк эффект

E) мезосфера

$$$ 256. Ауаның температурасы мен ылғалдылығын өлшеу үшін не қолданылады?

A) түкті гигрометр

B) аспирационды психрометр

C) монометр

D) водомер

E) иономер

$$$ 257. Жалпы су қорының неше проценті минералды тұздар?

А)97,5

В) 90,5

С) 90, 3

D)85,5

Е) 70,5

$$$ 258. Су ішінде өздігінен қозғалатын ағзалар-

А) нектон

В) бентос

С) планктон

D) фитопланктон

Е) зоопланктон

$$$ 259.Судың биологиялық ластануына әкелетiн ластағыш –

A) құм

B) шлам

C) жылу

D) мұнай

E) вирус

$$$ 260.Планета климатының түзiлуiне қатысатын, оның жылу режимiн реттейтiн жер қабаты-

A) литосфера

B) гидросфера

C) атмосфера

D) биосфера

E) педосфера

$$$ 261.Жер шарында тұщы су қоры қай жерде шоғырланған?

А) мұхиттарда

В) бұлттарда

С) Антрактидада

D) Африка құрлығында

Е) теңіздерде

$$$ 262.Көлем бiрлiгiне келетiн особьтар жиынтығы-

A) популяция тығыздығы

B) популяция тууы

C) популяция өлiмi

D) популяция саны

E) популяция құрылымы

$$$ 263.Басқа организм арқасында өмiр сүретiн организмдер-