| V2
| Астрометрияның негізгі міндеттерін көрсетініз?
|
|
| A)Аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақылаудан анықтау
|
|
| B) Аспан денелерінің ішкі құрылысын зерттеу
|
|
| C)Аспан денелерінің уакытты
|
|
| D)Аспан денелерінің пайда болуы мен эволюциясын зерттеу
|
|
| E) Күн жүйесінің пайда болуы мен эволюциясын зерттеу
|
|
| F) Ресми келісімдер негізінде аспан сфералық координат жүйелерін анықтау
|
|
| G) Әлемнің құрылысын, пайда болуы мен эволюциясын зерттеу
|
|
| H) Күн жүйесінің пайда болуын анықтау
|
| V2
| Соңғы онжылдықтардағы позициялық бақылаулар дәлдігінің күрт өсуі келесімен байланысты
|
|
| A) астрограф, меридиандық дөңгелек, астролябия сияқты классикалық астрометриялық аспаптардың жетілдіруімен
|
|
| B) жерден тыс өркениеттерді іздестірумен
|
|
| C) фотографиялық астрометрияның қарқынды дамуымен
|
|
| D) жұлдыздардың ішкі құрылысы теориясының жетілдіруымен
|
|
| E) астрометриялық бақылауды жүргізуге арналған серіктерді жасаумен
|
|
| F) бірдей дөңгелектер әдісін қолданатын классикалық астрометриялық аспаптарды жетілдірумен
|
|
| G) астрономиялық рефракцияның астрометриялық бақылау дәлдігіне әсерін алып тастауға мүмкіндік беретін әдістерді жасаумен
|
|
| H) уаттык өлшемдері
|
| V2
| Астрометрия нәтижелерін көрсетіңіз
|
|
| .A) Мұхиттар динамикасын зерттегенде қолданылмайды
|
|
| B) деңелерінің геометриялық, кинематикалық және динамикалық қасиеттерін зертеу үшін қолданылмайды
|
|
| C) жұлдыздық астрофизикада қолданыла алады
|
|
| D) Әлемдегі заттың үлестірілуін зерттеуге әсер етпейді
|
|
| E) Күн дамуын зерттеу
|
|
| F) Әлем дамуының ерте кезеңдерін зерттеуге әсер етпейді
|
|
| G) жаһандық позициялау жүйелерінің дамуына әсер етпейді
|
|
| H) Күн жүйесінің динамикасын зерттегенде қолданылмайды
|
| V3
| Соңғы үш онжылдықтағы астрометрияның негізгі нәтижелерін көрсетініз
|
|
| A) Hyparcos пен Tycho каталогтарын әзірлеу
|
|
| B) Жұлдыздық уақыт шкаласын жасау
|
|
| C) Жердің айналыс теориясын жасау
|
|
| D) Галактикадағы көздерінің координаттары негізінде анықтау
|
|
| E) Шың және орташа кун уақытының шкалаларын жасау
|
|
| F) Жұлдыздардың орналасуы
|
|
| G) Жер полюстерінің Жер беті бойымен қозғалысын табу
|
|
| H) Жер айналысының бірқалыпсыздығын ашу
|
| V2
| Кинематикалық әдістермен аспан координат жүйесін анықтау
|
|
| A) оны координаттары белгілі және тұрақтысыз болып табылатын таңдап алынған денелермен байланыстыруда тұрады
|
|
| B) оны координаттары кориолис мүшелерін кіргізбейтін қозғалыс теңдеулері негізінде анықталатын Күн жүйесінің денелерімен байланыстыруда тұрады
|
|
| C) қазіргі таңда инерциялық координат жүйесіне ең жақсы жуықтау болып HIPPARCOS каталогы табылады
|
|
| D) Координаттары ең жақсы дәлдікпен анықталмайтын жүйені іздеуде тұрады
|
|
| E) оны координаттары кориолис мүшелерін кіргізетін қозғалыс теңдеулері негізінде анықталатын Күн жүйесінің денелерімен байланыстыруда тұрады
|
|
| F) ең қарапайым жағдайда оны Күн жүйесінің кейбір денесінің орбита жазықтығымен беруде тұрады
|
|
| G) қазіргі таңда инерциялық координат жүйесіне ең жақсы жуықтау болып Галактикадан тыс радиокөздер координаттарымен анықталатын жүйе табылады
|
|
| H) оны эфемеридалармен – Күн, Ай және үлкен планеталардың орналасулар кестелерімен беруде тұрады
|
| V2
| Динамикалық әдістермен аспан координат жүйесін анықтау
|
|
| A) оны координаттары белгілі және тұрақты болып табылатын таңдап алынған денелермен байланыстыруда тұрады
|
|
| B) оны координаттары кориолис мүшелерін кіргізбейтін қозғалыс теңдеулері негізінде анықталатын Күн жүйесінің денелерімен байланыстыруда тұрады
|
|
| C) қазіргі таңда инерциялық координат жүйесіне ең жақсы жуықтау болып HIPPARCOS каталогы табылады
|
|
| D) іс жүзінде координаттары ең жақсы дәлдікпен белгілі және тек кездейсоқ қателермен бұрмаланған денелермен анықталатын жүйені іздеуде тұрады
|
|
| E) оны координаттары кориолис мүшелерін кіргізетін қозғалыс теңдеулері негізінде анықталатын Күн жүйесінің денелерімен байланыстыруда тұрады
|
|
| F) Қарапайым жағдайда оны Күн жүйесінің кейбір денесінің орбита жазықтығымен бермеуінде тұрады
|
|
| G) қазіргі таңда инерциялық координат жүйесіне ең жақсы жуықтау болып Галактикадан тыс радиокөздер координаттарымен анықталатын жүйе табылады
|
|
| H) Ай және үлкен планеталардың орналасулар кестелерімен беруде тұрады
|
| V2
| Халықаралық аспан координаттар жүйесін көрсетіңіңіз
|
|
| A) оның остері квазарларға қатысты емес бекітілген және FK5 жүйе остерінің бағытымен келісілген
|
|
| B) Біздің Галактика ішіндегі 112тірек радиокөз координаттарымен жүзеге асырылады
|
|
| C) Галактикадан тыс 121 тірек радиокөз координаттарымен жүзеге асырылады
|
|
| D) Біздің Галактика ішіндегі 112тірек оптикалық көз координаттарымен жүзеге асырылады
|
|
| E) динамикалық принципінде негізделген
|
|
| F) HIPPARCOS каталогы негізінде жүзеге асырылады
|
|
| G) кинематикалық принципінде негізделген
|
|
| H) Галактикадан тыс 212тірек оптикалық көз координаттарымен жүзеге асырылады
|
| V2
| Астрометриядағы дәуірлер
|
|
| A) Қазіргі кезде стандарт дәуір болып B1900.0 табылады
|
|
| B) Қазіргі кезде стандарт дәуір болып B1850.0 табылады
|
|
| C) Қазіргі кезде стандарт дәуір болып B1950.0 табылады
|
|
| D) Каталог дәуірі деп каталог жұлдыздарын бақылау басталуына сәйкес келетін дәуірді айтады
|
|
| E) Күн мен түннің теңелу дәуірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дәуір
|
|
| F) Каталог дәуірі деп каталог жұлдыздарын бақылау аяқталуына сәйкес келетін дәуірді айтады
|
|
| G) Қазіргі кезде стандарт дәуір болып J5000.0 табылады
|
|
| H) HIPPARCOS каталогының дәуірі - J2000.0
|
| V2
| Атомдық уақыт шкалаларын көрсетіңіз
|
|
| A) атомдырдың бір энергиялық деңгейден басқасына резонанстық өтуе алмауына негізделеген
|
|
| B) жиіліктің бір атомдық стандартқа ие
|
|
| C) Жердің өз осі бойымен айналуымен байланысты
|
|
| D) Жердің Күн бойымен айналуының периодымен байланысты
|
|
| E) Жердің өз осі бойымен айналуымен байланысты емес
|
|
| F) жоғары дәлдікпен қайталанатын радиоактивті атомдырдың ыдырау процесінде негізделеген
|
|
| G) бірқалыпты емес уақыт шкалалларына жатады
|
|
| H) бірқалыпсыз уақыт шкалалларына жатады
|
| V2
| Динамикалық уақыт шкалалары қатарын көрсетіңіз
|
|
| A) Жердің және Күн жүйесінің басқа денелерінің қозғалыс теориясы негізінде анықталады
|
|
| B) күндік және жұлдыздық уақыт шкалаларына тәуелді
|
|
| C) эфемеридалық уақыт шкалаларына тәуелсіз
|
|
| D) барицентрлік және жерлік уақыт шкалаларына тәуелсіз
|
|
| E) атомдық уақыт шкалаларына тәуелді
|
|
| F) атомдық, күндік уақыт шкалаларына тәуелсіз
|
|
| G) бірқалыпты уақыт шкалалларына жатпайады
|
|
| H) барицентрлік және жерлік уақыт шкалаларын кіргізбейді
|
| V2
| Эфемеридалық уақытты көрсетіңіз
|
|
| A) Жердің және Күн жүйесінің басқа денелерінің Ньютон механикасы шеңберігдегі қозғалыс теориясы негізінде анықталады
|
|
| B) Жердің өз осі бойымен айналуын зерттеуде негізделеді
|
|
| C) Жердің және Күн жүйесінің басқа денелерінің қозғалысын Эйнштейннің салыстырмалылық теориясы шеңберігде зерттеу негізінде анықталады
|
|
| D) көктемгі күн мен түннің теңелу нүктесінің сағаттық бұрышын өлшеуде негізделеді
|
|
| E) Жер айналуының жылдамдығы ортасымен алғанда азаятынына байланысты бүкіл әлмедік уақыттан «қалып» барады
|
|
| F) орташа экваторлық Күннің сағаттық бұрышын өлшеуде негізделеді
|
|
| G) Жер айналуының жылдамдығы артуына байланысты бүкіл әлмедік уақыттан «қалып» барады
|
|
| H) Бүкіл әлмедік уақыт арасындағы дәл мәнін тек өткен уақыт мезеттері үшін алуға болады
|
| V2
| Эфемеридалық секундты анықтаңыз
|
|
| A) бұл Жердің Күн бойымен айналысының 1900.0 дәуіріндегі периодының 1/31 556 925,9747 бөлігі
|
|
| B) бұл шың күн тәуілігінің 1/86 400 бөлігі
|
|
| C) бұл Күн центрінің көктемгі күн мен түннің теңелу нүктесі арқылы бірінен соң бірі болатын өтулері арасындағы 1900.0 дәуірі үшін уақыт аралығының 1/31 556 925,9747 бөлігі
|
|
| D) бұл Жердің өз осі бойымен айналу периодының 1/86 400 бөлігі
|
|
| E) бұл 2900.0 дәуіріндегі тропикалық жылдың 1/31 556 925,9747 бөлігі
|
|
| F) оның тұрақтылығы орташа күн тәуілігімен анықталатын секундынан төмен, бірақ оны өлшеп, сағат көмегімен жүзеге асыру әлдеқайда оңай
|
|
| G) бұл орташа күн тәуілігінің 1/86 400 бөлігі
|
|
| H) тұрақтылығы орташа күн тәуілігімен анықталатын секундынан төмен, бірақ оны өлшеп, сағат көмегімен жүзеге асыру әлдеқайда оңай
|
| V2
| TAI атомдық секундты қатардан анықтаңыз
|
|
| A) оның ұзақтығы эфемеридалық секундының 1000 жылдағы ұзақтығына сәйкес болатындай етіп таңдап алынған
|
|
| В)
|
|
| C) сыртқы магнит өрістері жоқ болғандағы теңіз деңгейіндегі рубидий-85 атомының екі асажұқа қабаты арасындағы резонанстық өту жиілігіне сәйкес келетін сәулеленудің 9192631770 тербеліс ұзақтығы
|
|
| D) оның ұзақтығы орташа күн уақыт секундының 1900 жылдағы ұзақтығына сәйкес болатындай етіп таңдап алынған
|
|
| E) тұрақтылығы эфемеридалық секундынан төмен
|
|
| F) сыртқы магнит өрістері жоқ болғандағы теңіз деңгейіндегі цезий-133 атомының екі асажұқа қабаты арасындағы резонанстық өту жиілігіне сәйкес келетін сәулеленудің 9192631770 тербеліс ұзақтығы
|
|
| G) оның ұзақтығы шың күн уақыт секундының 1900 жылдағы ұзақтығына сәйкес болатындай етіп таңдап алынған
|
|
| H) бір айдан бір жылға дейінгі уақыт аралығындағы тұрақсыздығы 10-20 тең
|
| V2
| Барицентрлік және геоцентрлік координаттық уақыт шкалалары
|
|
| A) Сәйкесінше Жер мен Күн жүйесінің гравитациялық құдықтанда нөл нүктеге қатысты тыныштықтағы сағатқа СЖТ сай түзетілген уақыт қарқынын көрсетеді
|
|
| B) СЖТ жағынан TAI геоцентрлік координат жүйесінде анықталған Жердің масса центріндегі координаттық уақыт болып табылады
|
|
| C) бұл шкалалардағы уақыт жүрісінің қарқыны Жер бетіндегі атомдық сағат жүрісінің жылдамдығынан сәл жоғары болады
|
|
| D) бұл шкалалардағы уақыт жүрісінің қарқыны Жер бетіндегі атомдық сағат жүрісінің жылдамдығы мен бірдей болады
|
|
| E) Жердің өз осі бойымен айналуын зерттеуде негізділген
|
|
| F) TAI геоцентрлік координат жүйесінде анықталған күннің бетіндегі координаттық уақыт болып табылады
|
|
| G) жүйесі барицентрінің Галактика центрі бойымен айналуын зерттеуде негізділген
|
|
| H) бұл шкалалардағы уақыт жүрісінің қарқыны Жер бетіндегі атомдық сағат жүрісінің жылдамдығынан сәл төмен болады
|
| V2
| Астрономиялық рефракция деп
|
| | A) явление преломления световых лучей небесного объекта при прохождении ими солнечной атмосферы
|
|
| B) явление увеличения видимого зенитного расстояния светила вследствие преломления его световых лучей в атмосфере Земли
|
|
| C) явление поглощения светового излучения небесного объекта при прохождении ими земной атмосферы
|
|
| D) явление смещения светила по небесной сфере относительно его истинного положения вследствие преломления его света в атмосфере Земли
|
|
| E) явление рассеяния светового излучения небесного объекта при прохождении ими земной атмосферы
|
|
| F) явление уменьшения высоты светила над горизонтом вследствие преломления его световых лучей в атмосфере солнце
|
|
| G) явление уменьшения блеска светила вследствие рассеяния его световых лучей в атмосфере Солнца
|
|
| H) явление уменьшения блеска светила вследствие рассеяния его световых лучей в атмосфере Земли
|
| V2
| Қай кезде шырақтың аспан сферасындағы орналасуына астрономиялық рефракция әсер етпейді?
|
|
| A) Оның көкжиек үстіндегі шын биіктігі 00 тең болғанда
|
|
| B) Оның шын зениттік қашықтығы 900 тең болғанда
|
|
| C) Оның көрінетін зениттік қашықтығы 900 тең болғанда
|
|
| D) Ол зенитте орналасқанда
|
|
| E) Оның көрінетін зениттік қашықтығы 00 тең болғанда
|
|
| F) Оның көкжиек үстіндегі шын биіктігі 1800 тең болғанда
|
|
| G) Оның шын зениттік қашықтығы 900 тең болғанда
|
|
| H) Ол көкхией астында орналасқанда
|
| V2
| Шырақтың аспан сферасы бойымен астрономиялық рефракция қалай ығыстырады?
|
|
| A) Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен көкжиектен қарай
|
|
| B) Зенит, шырақ және надир арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен надирге қарай
|
|
| C) Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен зентике қарай
|
|
| D) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен зентике қарай
|
|
| E) Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен зенитке
|
|
| F) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен әлемнің оңтүстік полюсіне қарай
|
|
| G) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен надирге қарай
|
|
| H) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен әлемнің солтүстік полюсіне қарай
|
| V2
| Астрономиялық рефракция дегеніміз
|
|
| A) оптикалық аралықта Жер бетінен жүргізілетін позициялық бақылаудың дәлдігін шектейтін негізгі факторторлары көп
|
|
| B) оптикалық аралықта ғарыштық астрометрияның дәлдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі
|
|
| C) атмосфера параметрлері шырақтың жарық сәулесі бойымен қалай өзгеретінің дәл білуіне байланысты дәл есептелей алады
|
|
| D) Жер бетінен жүргізілетін позициялық бақылаудың дәлдігін көп әсер тигізбейді
|
|
| E) оптикалық аралықта Жердің жасанды серіктерінен жүргізілетін позициялық бақылаудың дәлдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі
|
|
| F) қалыпты шарттарда дәл есептеле алады
|
|
| G) аспан шырағы жарығының атмосферадағы жолы түзу сызық болып табылатынына әкеледі
|
|
| H) аспан шырағы жарығының атмосферадағы жолы қисық сызық болып табылатынына әкеледі
|
| V2
| Жер атмосферасының жазық-параллель моделінде қалай болады?
|
|
| A) астрономиялық рефракция көрінетін зениттік қашықтығының косинусына пропорционал
|
|
| B) рефракция бұрышын есептеу үшін тек аспан сферасында қасындағы ауа қабатының сыну көрсеткіші мен шырақтың көрінетін зениттік қашықтығын білу керек
|
|
| C) сыну көрсеткішінің шырақтың жарық сәулесі бойымен қалай өзгеретініне тәуелді
|
|
| D) шырақтың жарық сәулесі бойымен атмосфера параметрлеріне тәуелді
|
|
| E) астрономиялық рефракция көрінетін зениттік қашықтығының синусына пропорционал
|
|
| F) астрономиялық рефракция көрінетін зениттік қашықтығының тангенсіне пропорционал
|
|
| G) шырақтың жарық сәулесі бойымен атмосфера параметрлеріне тәуелсіз
|
|
| H) астрономиялық рефракция жер беті қасындағы ауа қабатының температурасына, қысымына, құрамына және жарықтың толқын ұзындығына тәуелсіз
|
| V2
| Аберрация ұғымына дұрыс түсінікті көрсетіңіз
|
|
| A) бақылаушының санақ жүйесінің қозғалыс салдарынан болатын аспан шырақтарының жер бетіндегі орналасуының өзгеруі
|
|
| B) бақылаушының санақ жүйесінің кеңістіктегі бір нүктеден басқаға орын ауыстыру салдарынан болатын аспан шырақтарының аспан сферасындағы орналасуының өзгеруі
|
|
| C) объекттің қашықтағы фонға қатысты көрінетін орналасуының бақылаушы орналасуына тәуелді өзгерісі
|
|
| D) объекттің қашықтағы фонға қатысты көріетін орналасуының бақылаушы орналасуына тәуелсіз өзгерісі
|
|
| E) бақылаушы шырақты кеңістіктің әртүрлі нүктелерінен әртүрлі бағыттардан көретінінде тұратын құбылыс
|
|
| F) шыраққа дейінгі бақыланатын (қозғалыстағы бақылаушы көретін) және шын бағыттары арасындағы бұрыш
|
|
| G) кеңістіктің әртүрлі нүктелерінен бір шыраққа бағыттардың айырмашылығы
|
|
| H) шырақтың орын ауыстыру векторының сурет жазықтығына проекциясы
|
| V2
| Аберрация шырақты аспан сферасы бойынша қалай ығыстыатынын келесіден ажыратыңыз
|
|
| A) Үлкен дөңгелек бойымен берілген мезетте бақылаушы жылдамдығы бағытталған аспан сферасының нүктесіне қарай
|
|
| B) Шырақ пен бақылаушының апексі арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен солтүстікке қарай
|
|
| C) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен әлемнің оңтүстік полюсіне қарай
|
|
| D) Шырақ пен бақылаушының апексі арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен апекстен қарай
|
|
| E) Аберрациялық ығысу тангенсі шырақ пен бақылаушының қозғалыс апексіне бағыт арасындағы бұрыштын косинусіне пропорционал болатындай
|
|
| F) Аберрациялық ығысу косинусі шырақ пен бақылаушының қозғалыс апексіне бағыт арасындағы бұрыштын тангенсіне пропорционал болатындай
|
|
| G) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен әлемнің оңтүстік және солтүстік қарай
|
|
| H) Шырақтың сағаттық дөңгелегі бойымен әлемнің солтүстік полюсіне қарай
|
| V2
| Ғасырлық аберрацияны келесіден анықтаңыз
|
|
| A) Жердің өз осі бойымен қозғалысымен себептеледі
|
|
| B) 100 жылға жуық периодқа ие
|
|
| C) Күн жүйесінің Галактика центрі бойымен айналысымен себептеледі
|
|
| D) бір ғасырға тең периодқа ие
|
|
| E) іс жүзінде әдетте еске алынбайды, өйткені аспан сферасына дейінгі қашықтықтың анықтылмағандығы жоғары
|
|
| F) Жердің Күн бойымен қозғалысымен себептеледі
|
|
| G) жұлдыздардың аспан сферасындағы уақыттың ұзақ аралықтарында өзгеретін ығысуына әкеледі
|
|
| H) жұлдыздардың аспан сферасындағы уақыттың қысқа аралықтарында өзгеретін ығысуына әкеледі
|
| V2
| Жер бетіндегі астрометрияның ғарыштық астрометриядан артықшылықтарын көрсетіңіз?
|
|
| A) атмосфералық рефракция мен турбуленттіктің бар болуы
|
|
| B) серік бағдарлануының тұрақтылығы
|
|
| C) аспаптың кеңістіктегі қозғалысын алдын-ала болжау оңайлығы
|
|
| D) бар аспанды бір құралмен бақылау мүмкіндігі
|
|
| E) механикалық деформациялардың толығымен дерлік болуы
|
|
| F) техникалық қызмет көрсетудің оңайлығы
|
|
| G) жоғары емес құны
|
|
| H) бақылауды жоспарлаудың оңайлығы
|
| V2
| Қандай мәселелер Хаббл атындағы ғарыштық телескопты қайта жаңартуға мәжбүр еткен және оны орбитаға шығарудан кейін айқындалды?
|
|
| A) айтарлықтай қалтырауға әкелген жер панелдерінің жылулық деформациялары
|
|
| B) спектроскопияның өрескел қателеріне әкелген қосымша айнаның сфералық аберрациясы
|
|
| C) қосымша айнаның көлбеуі мен децентрлеуі
|
|
| D) жарық ағынының айтарлықтай жоғалтуына әкелген қосымша айнаның сфералық аберрациясы
|
|
| E) спектроскопияның өрескел қателеріне әкелген бас айнаның сфералық аберрациясы
|
|
| F) берілген орбитадан ауытқуына әкелген күн панелдерінің жылулық деформациялары
|
|
| G) бас айнаның көлбеуі мен децентрлеуі
|
|
| H) жарық ағынының айтарлықтай жоғалтуына әкелген бас айнаның сфералық деформациялары
|
| V2
| Қандай Хаббл атындағы ғарыштық телескоптағы астрометриялық зерттеулерді білесіндер
|
|
| A) Олар дәл бағыттау жүйесі көмегімен табыстау функция режимінде жүргізіле алады
|
|
| B) Кеңбұрышты планеталық камераны астрометриялық бақылаулар үшін қодану калибрлеуді талап етпейді
|
|
| C) Олар үлкен өрістің астрометриясы болып табылады
|
|
| D) Олар кең өрістің астрометриясы болып табылады
|
|
| E) Әлсіз объекттерді астрометриялық бақылау үшін калибрлеуді талап етпейді
|
|
| F) Кеңбұрышты планеталық камера аспан бөліктерінің бұрмаланған бейнелерін алуға мүмкіндік береді
|
|
| G) Олар дәл бағыттау жүйесі көмегімен тек астрометриялық режимде жүргізіле алады
|
|
| H) Олар тек дәл бағыттау жүйесі көмегімен жүргізіле алады
|
| V2
| Хаббл атындағы ғарыштық телескоп
|
|
| A) Кассегрен жүйесіндегі телескоп-рефлектор болып табылады
|
|
| B) орнатылған құралдар арасында тіркеуіш – спектрограф жоқ
|
|
| C) апертурасы 4,4 м айнадан тұрады және Ричи-Кретьена сұлбасы бойынша жиналған
|
|
| D) дәл гидтеудің үш барабар жуйесі бар, олардың біреуі құралда нысанаға дәлдеу үшін, ал екеуі – астрометриялық мақсатта қолданылады
|
|
| E) орнатылған құралдар арасында шолу камера бар
|
|
| F) апертурасы 2,4 м айнадан тұрады және Ньютон сұлбасы бойынша жиналған
|
|
| G) инфрақызыл аралықта спектрометрияны жүргізбейді
|
|
| H) дәл гидтеудің екі барабар жуйесі бар, олардың біреуі құралда нысанаға дәлдеу үшін, ал біреу – астрометриялық мақсатта қолданылады
|
| V2
| Астрометрия есептерін шешудегі HIPPARCOS экспериментінің маңызыдылығы
|
|
| A) HIPPARCOS экспериментін АҚШ тық ғарыштық агенттік 1989-1997 жж. орындаған
|
|
| B) HIPPARCOS жобасында кіші өрістің астрометриясының идеялары ұсынылып, алғаш рет жүзеге асырылған
|
|
| C) HIPPARCOS экспериментін NASA 1989-1997 жж. орындаған
|
|
| D) HIPPARCOS каталог жұлдыздарының аспандағы жоғары тығыздығы мен әлсіз жалтырауы каталогты қазіргі заманғы телескоптарда бақылау жүргізгенде тікелей қолдануға мүмкіндік береді және галактикадан тыс санақ жүйесіне қосымша байланыстыруды талап етпейді
|
|
| E) Эксперимент J2991.25 дәуірі үшін барлық астрометриялық параметрлерінің дәлдігі доғаның 1 мс жуық орташа жұлдыздық шамасы V = 8.5 118 218 жұлдыздың каталогының құрастыруына әкелді
|
|
| F) HIPPARCOS экспериментінде кіші бұрыштарды өлшеу жүргізілмеді
|
|
| G) HIPPARCOS жобасында глобальды астрометриясының идеялары ұсынылып, алғаш рет жүзеге асырылған
|
|
| H) Эксперимент J1991.25 дәуірі үшін барлық астрометриялық параметрлерінің дәлдігі доғаның 10 мс жуық орташа жұлдыздық шамасы V = 10.5 118 218 жұлдыздың каталогының құрастыруына әкелді
|
| V2
| HIPPARCOS экспериментінің негізгі сипаттамаларын атап көрсетіңіз
|
|
| A) Бақылау аралығы - J1989.85–J1997.21
|
|
| B) Ғарыштық аппарат орбитасы – линзалы
|
|
| C) Бас айна диаметрі - 190 мм
|
|
| D) Шмидт жүйессіндегі телескоп
|
|
| E) Ғарыштық аппарат орбитасы – геостационар
|
|
| F) Кассегрен жүйессіндегі телескоп
|
|
| G) Бас айна диаметрі - 260 мм
|
|
| H) Ричи-Кретьен жүйессіндегі телескоп
|
| V2
| HIPPARCOS жобасының негізгі нәтижелерін көрсетіңіз
|
|
| A) 8 324 жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 10есе жоғары бес астрометриялық параметрі (оның ішінде, абсолютті параллакстар) анықталды
|
|
| B) саны миллионға жуық жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 50 есе жоғары орналасулары анықталды
|
|
| C) саны миллионға жуық жұлдыздың біртекті фотометриялық жүйедегі фотометриялық сипаттамалары (екі түстегі жұлдыздық шамалар) анықталды
|
|
| D) 118 324 жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 100 есе жоғары бес астрометриялық параметрі (оның ішінде, салыстырмалы параллакстар) анықталды
|
|
| E) саны миллионға жуық жұлдыздың дәлдігі жер бетіндегі бақылаулардан әлдеқайда жоғары фотометриялық сипаттамалары (екі түстегі жұлдыздық шамалар) анықталды
|
|
| F) саны миллионға жуық жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 5-30 есе жоғары орналасулары (екі астрометриялық параметр) анықталды
|
|
| G) саны 200 жуық галактикадан тыс радиокөздің орналасулары (екі астрометриялық параметр) анықталды
|
|
| H) 20000 астам айнымалы мен 6000 жуық қос жұлдыз ашылды
|
| V2
| GAIA жобасының негізгі сипаттамалары мен міндеттерін анықтаңыз
|
|
| A) Ғарыштық аппарат орбитасы – геостационар
|
|
| B) Жарық (15 m дейін) объекттер үшін параллакс пен орналасуды өлшеу дәлдігі 0,5 mas жоғары, ал әлсіз (20 m жуық) объекттер үшін - 1 mas дейін болады
|
|
| C) Ғарыштық аппарат орбитасы – Жер – Күн жүйесінің 3-ші Лагранж нүктесі маңайындағы Лиссажу орбитасы
|
|
| D) Оптикалық сұлба бас айналарының өлшемі 1,46х0,51 метр төрт айналық телескоптан тұрады
|
|
| E) Негізгі міндеті - миллиардқа жуық жұлдыздың координатын, Галактика бөлігінің алты өлшемді картаны құрастыру
|
|
| F) Аспан сферасын үздіксіз сканирлеу тек телескоптың өз осі бойымен айналу арқылы жүзеге асырылады
|
|
| G) Негізгі міндеті - миллиардқа жуық галактиканың координатын, қозғалыс бағытын және түсін көрсетіп, Әлем бөлігінің үшөлшемді картаны құрастыру
|
|
| H) Жарық (15 m дейін) объекттер үшін параллакс пен орналасуды өлшеу дәлдігі 25 µas жоғары, ал әлсіз (20 m жуық) объекттер үшін - 300 µas дейін болады
|
| V2
| БАҰР жұмыс істеу принциптерін анықтаңыз
|
|
| A) бір бірінен жакын орналасақан интерферометрдің қабылдағыш элементтері (радиотелескоптар), бірмезгілде бір радиокөзді бақылайды
|
|
| B) радиокөзді интерферометр телескоптарымен бірмезгілде бақылау міндетті емес
|
|
| C) қабыллданатын радиосигналдар күшейтіледі, цифрленеді, уақыттың дәл белгілерімен бірге тасымалдағыштарға жазылады
|
|
| D) қабыллданатын радиосигналдар ешбір өндеусіз орталық компьютерге коаксиалды желілері бойынша беріледі
|
|
| E) интерферометр радиотелескоптары бір бірінен бірнеше жүз километрге дейін қашықтықта орналасады
|
|
| F) барлық үлкен радиотелескоптар БАҰР бақылауларына тек кей кезде қатысады, өйткені олар басқа есептерді де шешеді
|
|
| G) интерферометр радиотелескоптары бір бірінен бірнеше километрге дейін қашықтықта орналасады а
|
|
| H) өндеу центрінде сигналдардың корреляциялық талдауы жасалады, үақыттық кідіруі, оның өзгерісі, т.б. есептеледі, бұл, мысалы, көздердің координаттарын анықтауға мүмкіндік береді
|
| V2
| БАҰР базасы қандай
|
|
| A) бұл интерферометр телескоптары арасындағы қашықтық
|
|
| B) оның мәні Жер өлшемімен шектелмейді
|
|
| C) ее оның мәні Күн бетіндегі әртүрлі нүктелер үшін ортақ көру өрісімен шектеледі
|
|
| D) оның мәні еш н әрсемен шектелмейді
|
|
| E) бұл интерферометр телескоптары мен бақыланып отырған объект арасындағы қашықтық
|
|
| F) оның мәні бірнеше жүз километрмен шектеледі
|
|
| G) оның мәні бірнеше жүз километрге дейін жете алады
|
|
| H) бұл интерферометр телескоптары мен өндеу центрі арасындағы қашықтық
|
| V2
| VLBA желісін көрсетіңіз
|
|
| A) максимал базасы 5000 км
|
|
| B) АҚШ-та орналасақан дәлдігі жоғары 25 метрлік он антеннадан тұрады
|
|
| C) әр алуан астрономиялық есептерді шешу үшін, оның ішінде астрометриялық және геодезиялық зерттеулерді жүргізу үшін бейімделген көпфункционалды интерферометр болып табылады
|
|
| D) 20 антеннаға арналған корреляторы бар, сол үшін басқа радиотелескоптарды қосып БАҰР бақылауларын жүргізе алмайды
|
|
| E) Европада орналасақан дәлдігі төмен 3 метрлік он антеннадан тұрады
|
|
| F) 20 антеннаға арналған корреляторы бар, сол үшін басқа радиотелескоптарды да қосып БАҰР бақылауларын жүргізе алады
|
|
| G) тек астрометриялық және геодезиялық зерттеулерді жүргізу үшін бейімделген арнайы интерферометр болып табылады
|
|
| H) Қытайда орналасақан дәлдігі жоғары 305 метрлік жиырма антеннадан тұрады
|
| V2
| БАҰР әдісінде өлшенетін шамалар, олардың сипаттамалары мен геометриялық интерпретациясын анықтаныз
|
|
| A) Уақыттық кідіруді есептеу экватор жазықтығында орналасқан базаға перпендикуляр мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды
|
|
| B) Интерференция жиілігі эклиптика жазықтығында орналасқан базаға перпендикуляр мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды
|
|
| C) Интерференция жиілігі базы бағыты мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды
|
|
| D) Уақыттық кідіру базаға перпендикуляр мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды
|
|
| E) Уақыттық кідіру – ол радиосәулеленудің бірінші антеннадан екіншіге дейін жетуіне кететін уақыт
|
|
| F) Уақыттық кідіру Жер бетінде орналасқан радиоинтерферометр үшін 1 с дейін жете алады
|
|
| G) Интерференция жиілігі Жер бетінде орналасқан радиоинтерферометр үшін 15 ГГц дейін жете алады
|
|
| H) Уақыттық кідіру – ол толқын фронтының бірінші мен екінші антеннадан өтуі арасындағы уақыт
|
| V2
| Параллакстық ығысу ұғымына дұрыс келетін анықтаманы көрсетіңіз
|
|
| A) бақылаушының санақ жүйесінің қозғалыс салдарынан болатын аспан шырақтарының аспан сферасындағы орналасуының өзгеруі
|
|
| B) бақылаушының санақ жүйесінің кеңістіктегі бір нүктеден басқаға орын ауыстыру салдарынан болатын аспан шырақтарының аспан сферасындағы орналасуының өзгеруі
|
|
| C) кеңістіктің әртүрлі нүктелерінен бірнеше шыраққа бағыттардың айырмашылығы
|
|
| D) қозғалыстағы бақылаушы ол сол мезетте тыныштықта болғандағыдан көрі шырақты басқа бағыттан көретінінде тұратын құбылыс
|
|
| E) бақылаушы шырақты кеңістіктің әртүрлі нүктелерінен бірдей бағыттардан көретінінде тұратын құбылыс
|
|
| F) шыраққа дейінгі бақыланатын (қозғалыстағы бақылаушы көретін) және шын бағыттары арасындағы бұрыш
|
|
| G) кеңістіктің әртүрлі нүктелерінен бір шыраққа бағыттардың айырмашылығы
|
|
| H) шырақтың орын ауыстыру векторының сурет жазықтығына проекциясы
|
| V2
| Бақылаушы орның оған ауыстыратын нүктені апекс деп атасақ, онда жұлдыздың параллакстық ығысуы турал тұжырымдаманы анықтаңыз
|
|
| A) Ол жұлдыз бен апекске бағыттар арасындағы бұрыштық тангенсіне пропорционал
|
|
| B) Ол шырақ пен бақылаушының апексі арқылы өтетін кіші түзу бойымен болады
|
|
| C) Ол жұлдыздың апекске қарай көрінетін қозғалысына әкеледі
|
|
| D) Ол жұлдыз бен апекске бағыттар арасындағы бұрыштық косинусіне пропорционал
|
|
| E) Ол жұлдыз бен апекске бағыттар арасындағы бұрышқа тура пропорционал
|
|
| F) Ол әлемнің солтүстік полюсі мен бақылаушының апексі арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен болады
|
|
| G) Ол жұлдыз бен апекске бағыттар арасындағы бұрыштық синусіне пропорционал
|
|
| H) Ол жұлдыздың бақылаушыға қарай көрінетін қозғалысына әкеледі
|
| V2
| Тәуіліктік параллакс дегеніміз
|
|
| A) шырақ Жер центрінен және оның бетіндегі кейбір нүктеден көрінетін бағыттар арсындағы бұрыш
|
|
| B) парсек деп аталатын астрономиядағы қашықтықтарды өлшем бірлігінің неізінде жатыр
|
|
| C) тәуіліктік параллакстын минимал мәні горизонталь параллаксқа тең
|
|
| D) параллакстың шырақ биіктігіне әсері оның зениттік қашықтықтығының косинусіне пропорционал
|
|
| E) шырақ көкжиекте бақыланса, онда оның тәуіліктік параллаксы вертикаль параллакс деп аталады
|
|
| F) оның салдарынан шырақ оны Жер центрінен бақылағандағыдан көкжиек үстінде жоғарылау болып көрінеді
|
|
| G) параллакстың шырақ биіктігіне әсері оның зениттік қашықтықтығының синусына пропорционал
|
|
| H) шырақ Жер мен Күн центрлерінен көрінетін бағыттар арсындағы бұрыш
|
2015-04-17
723
6394
6327
