Вопрос№19:политический кризис РП, попытки реформирования. Разделы РП и присоединение Бел земель к Российской империи

На фоне эканамiчнага развiцця еурапейскiх краiн у XYII-XYIII ст.Рэч Па спалiтая выглядала застылай у летаргiчным сне.Узровень канца XYI ст.застау ся вышэйшай адзнакай гаспадарчай i ваеннай магутнасцi краiны.Каб рушыць па перад - патрэбны рэформы у грамадстве:палiтычныя,ваенныя,эканамiчныя.Неаб ходнасць была i у канцынтрацыi улады у руках манарха-дыктатара.Шляхта ж не жадала паступiцца сваiм усеуладзем,якое перарастала у разгул анархii.Воль ны Сойм "дзякуючы" "лiберум вета" стау недзеяздольным. Такое становiшча у Рэчы Паспалiтай старанна апекавалi суседзi:Прусiя,Ау стрыя i Расiя.Iм было выгадна мець суседам слабую краiну. Але з 60-х гадоу XYIII ст. у Польшчы "РП" пачала праводзiцца iнтэнсiуная рэфармацыйная дзей насць.Дзякуючы рэформан Тызенгауза на пауночным захадзе Беларусi з'явiлася значная колькасць мануфактур,скасоуваецца шэраг прывiлей шляхты,арганiзуец ца i працуе "адукацыйная камiсiя".

У 1764 г. было уведзена абмежаванне на ужытак права "лiберум вета",але ужо гэтыя рэформы прывялi да незадаволенас цi з боку магнатау якiя iмкнулiся як i раней панаваць у краiне. Грамадства аказалася расколатым на варожыя групоукi,якiя шукалi падтрымкi у больш моц ных суседзяу:Расii,Аустрыi,Прусii.З дапамогай апошнiх пачалi стварацца кан федэрацыi "узброенныея арганiзацыi": у 1767 г.у Слуцку i Тарунi (Расiя i Прусiя).У адказ на гэта была створана канфедэрацыя у Бары (Украiна 1768г) Пачалiся межусобныя войны.Расiя для абароны праваслауных увяла 40 тыс.вой- ска,якое i разбiла барскiх канфедэратау у 1771 годзе.

Пасля гэтых падзей ад бываецца у 1772 годзе першы падзел Рэчы Паспалiтай.Да Расii адыйшла Усход- няя частка Беларусi з гарадамi Полацк,Вiцебск,Ворша,Магiлеу,Рагачоу,Гомель Але нават гэта трагiчная падзея не астанавiла варагуючыя магнацкiя гру- поукi.Выратаваць Рэч Паспалiтую магла толькi цэнтралiзацыя.Такая спроба бы ла зроблена 3 мая 1791 года, падчас прыняцця канстытуцыi Рэчы Паспалiтай - першай у Еуропе. Канстатуцыя 3 мая заклала асновы вываду Рэчы Паспалiтай з палiтычнагу крызiсу i ставiла яе на шлях буржуазнага развiцця. Але час рэ- фармавання быу упушчаны.Ды гэтыя мерапрыемствы выклiкалi незадаволенасць у Расii Аустрыi i Прусii.У сярэдзiне мая 1792 года Расiя накiравала у Поль- шчу 100 тыч. войска.Пад час баявых дзеянняу войскi Рэчы Паспалiтай панеслi паражэнне Опсай,Мiрам,Зельвай,Бярэсцем.Рэч Паспалiтая капiтулiравала, кан- стытуцыя 1791 года была адменена.А у студзенi 1793 года Прусiя, Аустрыя i Расiя ажыццявiлi другi падзел Рэчы Паспалiтай.Да Расii адыйшлi землi Бела- русi па лiнii Друя-Пiнск.Стала зразумела,што ад канчатковага падзелу Рэчы Паспалiтай можа выратаваць рашучае супрацiуленне аб'яднанага грамадства. Паустанне 1794г. на чале з Тадэвушам Касцюшкам давала для гэтага апошнi шанс.Але атрады Касцюшкi не вытрымалi удары рускiх войск на чале з Сувора- вым.6 лiстапада 1794 года рускiя войскi занялi Варшаву.Паустанне было раз- громлена,чакаць выратавання Рэчы Паспалiтай цяпер не было адкуль. У кастрычнiку 1795 года Расiя,Прусiя, Аустрыя ажыццяуляюць трэцi падзел Рэчы Паспалiтай.Па iм уся тэрыторыя Беларусi была далучана да Расiйскай iм перыi.Сяляне,гараджане спакойна успрынялi далучэнне да Расii.Новыя парадкi заусёды неслi у сябе надзею на лепшую будучыню,на мiрнае жыццё.