Х.Теллер «О том, что на душе»

Бүгінде пікірсайысшылардың арасындағы ойын барысында көптеп еститін қарсылықтардың бірі «дезинформация» (жалған ақпарат). Бұл сөзге дефиниция бермесек те барлығымыздың құлағымыз естіген, себебі әрбір турнирлерде жиі айтылатын сөздердің бірі десек келісерсіз. Біреулер мұндай жалған ақпараттарды ойларынан құрастырып жатса, ал енді бірі бұқаралық ақпарат беттерінен оқып білгендерін айтып ақталып жатады. Ия, бүгінде біз пікірсайыс турниріне дайындалғанда газет, кітаптарға көп жүгінбей көмекті интернет беттерінен іздейтіндігіміз мәлім. Бірақ, осы интернет беттеріндегі ақпараттардың қаншалықты шындық, не өтірік екендігіне аса мән беріп қарап жатпайтындығымыз тағы бар. Мысалы, «Карл Поппер» форматында ойыншы қандайда бір маңызды ақпарат айтқан болса, ол ақпаратты қайдан алғандығы жөнінде сілтеме жасап өтуі тиіс. Қазірде біз ойнап жүрген АПФ, БПФ форматтарында мұндай талаптар жоқ, сол себепті жалған ақпараттарды жиі естіп жатамыз. Ғаламтордан мәліметтер іздеп қарасақ, сан түрлі сайт беттерінен ақпараттар легі лық етіп шыға келеді. Сонымен қоса, әр пікірсайысшы тек керекті, маңызды ақпараттарды көрсете алуы да ойынның мәйегі болып табылады. Қазір қандай да бір тақырыпқа байланысты ақпараттар іздесең өте көп, солардың ішінен тек қажеттісін, пайдаға асатынын сүзіп алып, оны дұрыс жеткізе білу керек. Енді осы ойындарға дайындалу барысында қандай сайт беттерінен шынайы, нақты, әрі соңғы мәліметтерді алуымызға болады? – деген сұрақ туындайды. Көбіне интернет беттерінен мәлімет алған кезде әр мақаласы мен берілетін мағлұматтары сүзгіден өтетін ресми сайттардан қараған дұрыс.

Кей ойындарда біз жаңа бір қабылданып жатқан заңдарға, не болмаса жаңа бағдарламаларға байланысты пікір алмасамыз. Сондай ойын кездерінде біз заң баптарын, бағдарламаларды қарастырамыз. Осындай тақырыптарға қатысты ойынға дайындалу кезінде соңғы мәліметтер шығып отыратын сайттар:

http://www.adilet.gov.kz/ru,

http://www.zanmedia.kz/,

http://adilet.zan.kz/.

Ендігі кезекте «status quo» (қалыптасқан жағдай) келтіретін статистикалық ақпараттар легі, қазіргі жағдай барысында статистикалық мәліметтердің ескі болып шығып жатулары не болмаса, екі тараптың мәліметтері екі түрлі келтіріліп жатады. Бұл да ғаламтор беттеріндегі өзімізге қажетті ақпараттарды дұрыс көздерден алмауымыз. Егер де ойын масштабы Қазақстан бойынша ойналып жатқан болса, онда елімізге байланысты статистикалық мәліметтерді http://www.stat.gov.kz/ сайтынан қарасаңыздар болады және осы сайтта әр облысқа да тиесілі статистикалық ақпараттарды қарай аласыздар.

Ойынға дайындалу процесінде ойынның тақырыбына қатысты түсінбеушіліктер, қиындықтар туып жатса, онда университет оқытушылары және ойын тақырыбымен байланысты салада қызмет атқаратын мамандардың көмегіне жүгіну тақырыпты тереңірек әрі нақты түсінуге мүмкіндік береді.

Дәйектеме ұсыну

Дәйектеме сөзі латынның «argumentum» «нәрсе, пән, белгі» деген сөзінен шыққан. Философияда пікір мен ойдың немесе теорияның ақиқаттығына келтірілетін дәлел деген мазмұнды білдірсе, логикада дәлелдеудің негізгі алғышарты ғана емес, пікір мен идеяның толық негізі ретінде де қаралады. Ал пікірсайыста философия мен логиканың екеуіне де қарасты мәселелерді қамтиды.

Дәйектеме құру барысында төмендегі сұрақтарға жауап ізделіну керек:

1. Бүгін маған далаға шығуға болады ма? Не үшін шығуым керек?

2. Өйткені, мен бүгін кітапханаға баруым керек.

3. Себебі, біз қазір квантовый физиканың негізін өтіп жатырмыз. Мен оны өзім меңгеріп алғым келеді.

4. Сонымен қатар, бұл тарау мен үшін өте маңызды, өйткені біз аралық бакылауды осы тарау бойынша тапсырамыз.

Дәйектеме жоғарыдағы құрылым бойынша құрып алғаннан кейін

дәйектемені көпшілікке жеткізудің жолдары:

1. Дәйектеме ұсыну, яғни ұсынылған ойды жеткізе білу керек;

2. Дәйектемені ашып көрсеткен соң, қарсы топ пен төрешіге жеткілікті түрде түсіндіріп беру керек;

3. Дәйектеме белгілі бір ойды жеткізетіндіктен, ойды дәлелдеу керек;

4. Дәлелденген Дәйектемені қорыту керек.

Дәл осы айтылған ретпен дәйектеме ұсынсаңыз, дәйектемеңіз құламайтын және мықты болады!!!