Вытрымкі з пісьма імперскага мишстра утраенняу 1 баепрыпасау А. Шпеера Гплеру ад 29 сакавнса 1945 г

"...я чувствую себя обязанным, невзирая на последствия для самого себя, сурово и без прикрас изложить мое собственное мнение о происходящих событиях....Я верю в будущее немецкого народа...

... Провидение само хотело предостеречь нас... все военные события вели нас к неслыханной беде. Еще никогда ни в одной войне внешние условия (скажем, погода) не играли такой решающей и несущей несчастье роли, как именно в этой самой технизированной из всех войне: мороз под Москвой, туман под Сталинградом и голубое небо над зимним наступлением 1944 г. на Западе.

И тем не менее я убежден, что судьба все же избавила нас от самого последнего следствия всего этого и что однажды все же появится возможность обеспечить нашему народу его существование. Ибо этот народ, проявивший исторически беспрецедентное мужество и героизм на фронте и в тылу, не может прийти к своему горькому концу.

...вы обратились ко мне со словами, из которых, если я вас правильно понял, ясно и однозначно следовало: если война проиграна, пусть погибнет и народ! Услышав такие слова, я был сначала потрясен... Это такая несправедливость по отношению к нашему народу, что судьба больше уже не

сможет благоприятствовать нам... Я убежден в том, что Провидение покарает тех, кто посягает на наш храбрый и порядочный народ".

1. Ці магчыма пагадзіцца з тлумачэннем А.Шпеерам прычын паражэнняу германскай арміі? 2. У чым заключаецца вера 1мперскага м'пистрау будучае нямецкага народа?

Вытрымкі з пратакола паеяджэння юраушкоу дэлегацый Аб'яднаных нацый ад 27 красавша 1945 г.

"Г-н Молотов говорит, что он уполномочен сделать заявления от имени правительств Украинской Советской Социалистической Республики и Белорусской Советской Социалистической Республики...

...важна роль... которую обе республики сыграли в борьбе с общим врагом. В этом отношении они выделяются среди шестнадцати республик, потому что по крайней мере миллион граждан каждой из упомянутых республик служил в рядах Красной Армии. Они тоже принимали самое деятельное участие в войне... Германия начала свое нападение на Советский Союз з захвата Украинской и Белорусской республик, именно они перенесли самые тяжелые испытания, связанные с нашествием.

В заключение г-н Молотов повторяет свое предложение комитету принять решение, одобренное Крымской конференцией, о включении этих двух республик в число первоначальных членов Организации.

...Заключая это соглашение, президент Рузвельт считал..., что важное положение, занимаемое Украинской и Белорусской республиками в Совет­ском Союзе, и страдания, которые они перенесли во время войны, равно как и вклад, сделанный ими в общее дело войны, совершенно оправдывают их принятие в Организацию. Поэтому он от имени правительства Соединенных Штатов поддерживает предложение, сделанное г-ном Молотовым".

Растлумачце прычыны прыняцця. БССР у лік членау-заснавальшкау ААН.

Памяць пра вайну

60 гадоў мінула з дня пераможнага завяршэння Вялікай Айчыннай вайны. Зямля залячыла нанесеныя ёй раны. Але людзі помняць вайну. Яна і сёння жыве ў сэрцах і справах пакаленняў. Нятленна памяць герояў, адстаяўшых свабоду і незалежнасць Айчыны. Яна жыве ў памяці народнай. Іх подзвігі ўвекавечаны ў шматлікіх мемарыялах, помніках, манументах і абелісках на нашай зямлі і за яе межамі.

У 1949 г. у Берліне ў Трэктаў - парку адкрыты вялічны помнік -ансамбль, які прысвечаны Перамозе Савецкіх узброеных сіл над фашысцкай Германіяй.

Ва ўсіх рэспубліках былога Савецкага Саюза ўведзена болыл за 100 тыс. помнікаў і мемарыялаў. У нашай рэспубліцы іх каля 8,5 тысяч. Пад імі спяць вечным сном сыны Айчыны - воіны, партызаны, падпольшчыкі, мірныя жыхары, расстраляныя і закатаваныя гітлераўцамі.

Яшчэ ў сакавіку 1944 г. СНК БССР прыняў пастанову "Аб ахове і выкарыстанні гістарычных і архітэктурных помнікаў і ўвекавечваць памятных месц і падзей, якія звязаны з вызваленнем Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў". А пасля заканчэння вайны, у ліпені 1945 г. Вярхоўны Савет БССР прыняў Закон "Аб азнаменаванні перамогі і ўвекавечванні памяці воінаў Чырвонай Арміі і партызан, загінуўшых у барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны Савецкага Саюза".

У 1966 г. Урад рэспублікі прыняў рашэнне аб узвядзенні помніка 9200 беларускім вёскам, якія поўнасцю ці часткова былі знішчаны фашыстамі. Такім помнікам стаў Хатынскі мемарыял, адкрыты 5 ліпеня 1969 г. у дні святкавання 25-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Мемарыял стаў месцам правядзення масавых мітынгаў і антываенных маніфестацый.

Асобае месца ў гераічнай барацьбе савецкага народа займае Брэсцкая крэпасць - герой. Мемарыял крэпасці - герою быў адкрыты 25 верасня 1971 г. Крэпасць абаранялі прадстаўнікі 33 нацыянальнасцей былога Савецкага Саюза. Кампазіцыйным цэнтрам ансамбля з'яўляюцца галоўны манумент "Мужнасць" - нагрудная скульптура воіна (вышыня 33,5 м) і штык-абеліск (вышыня 100 м).

Пры ўдзеле насельніцтва (прымала ўдзел звыш міліёна чалавек) узведзены і 5 жніўня 1969 г. адкрыты Курган Славы - даніна ўдзячнасці беларускага народа сваім вызваліцелям - воінам Чырвонай Арміі. У Беларусі насыпана болын за 100 Курганаў Славы з мемарыяльнымі архітэктурнымі ці скулыітурнымі надбудовамі, якія ўвекавечваюць подзвіг нашага народа. Помнікі танкістам устаноўлены ў Мінску, Віцебску, Гомелі, Гродна, Магілёве.

Помнікі "Мінск - горад-герой", помнік у горадзе Жодзіна ў гонар маці-патрыёткі Анастасіі Фамінічны Купрыянавай, чые пяць сыной змагаліся з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Малодшы з іх - Герой Савецкага Саюза Пётр Купрыянаў закрыў сваім целам амбразуру варожага дзота.

Адным з самых значных помнікаў савецкім партызанам з'яўляецца мемарыял "Прарыў", які створаны ў 1971 г. паблізу гарацкога пасёлка Ушачы ў гонар прарыву варожай блакады партызанамі 16 брыгад 5 мая 1944 г. у ходзе Полацка-Лепельскай бітвы. На вяршыне ўзгорку ў разрыве бетоннай глыбы бронзавая 9- метровая фігура партызана, нахіленая наперад. Побач усмураваны 33 надмагільныя пліты з імёнамі герояў прарыву.

Імёны воінаў, партызан, падполыпчыкаў увекавечаны таксама ў назвах паркоў, плошчаў, праспектаў, вуліц гарадоў і гарадскіх пасёлкаў.У гэтых адносінах характэрна сталіца Беларусі - Мінск. Яе вуліцы сталі своеасаблівымі помнікамі славы героям Вялікай айчыннай вайны, сярод якіх маршалы Г.К. Шукаў, К.К. Ракасоўскі, І.І. Якубоўскі, С.С. Бірузоў, Ф.І. Талбухін, генералы І.Д. Черняхоўскі, М.Ф. Панфілаў, І.М. Русіянаў, П.С. Рыбалка і іншыя, а таксама М.Ф. Гастэла, А.К. Гаравец, П.І. Купрыянаў, Ф.А. Смалячкоў, Д.Г. Фролікаў, партызаны і падпольшчыкіУ.П. Бумажкоў, І.А. Бельскі, В.Т. Варанянскі, І.Д. Варвашэня, 3.3. Гала, І.К. Кабушкін, М.У. Казей, Я.У. Клумаў, В.І. Талаш, В.З.Харужая, К.І. Хмялеўскі і іншыя.

Своеасаблівай летапіссю народнага подзвіга стала кніга "Навечна ў памяці народнай", у якой сабраны біяграфіі больш за 2 тыс. Герояў Савецкага Саюза, прадстаўнікоў 42 нацыянальнасцяў, якія змагаліся за вызваленне Беларусі ад гітлераўскіх захопнікаў.

146- томнае выданне гісторыка-дакументальных хронік "Памяць", якое будзе завершана да 60-годдзя Вялікай Перамогі. У гэтых унікальцых кнігах на узроўні кожнага горада і раёна нашай рэспублікі пададзены ўсе асноўныя падзеі Вялікай Айчыннай вайны рэгіёнаў, паімённа названы ўсе воіны Чырвонай Арміі, якія загінулі пры абароне і вызваленні Беларусі, воіны-землякі, партызаны, падполыпчыкі загінуўшыя на вайне, а таксама мірныя жыхары, кожнага горада, пасёлка, вёскі, растрэляныя і закатаваныя нямецка-фашысцкімі акупантамі.