Способы адаптации к болезни при кардиологических, онкологических заболеваниях и сахарном диабете

Кушубеков Д.К., 5 курс, факультет «Лечебное дело»

Кыргызская Государственная Медицинская Академия им. И.К. Ахунбаева

г. Бишкек, Кыргызская Республика

Научный руководитель: к.м.н., и.о. доцента Асанбаева Э.М.

Кафедра психиатрии, психотерапии и наркологии КГМА им. И.К. Ахунбаева

Актуальность. Выявление адаптивных возможностей пациентов является важным звеном в процессе разработки методов их реабилитации. В условиях болезни, являющейся стрессовой ситуацией, психологическая адаптация человека проявляется, главным образом, посредством двух механизмов: психологической защиты и копинг-механизмов.

Целью нашего исследования было выявление способов адаптации к болезни при сахарном диабете, кардиологических и онкологических заболеваниях через исследования копинг-стратегий и механизмов психологической защиты, используемых пациентами, имеющими данные заболевания.

Было исследовано 115 пациентов: 35 - с сахарным диабетом; 40 - с онкологическими заболеваниями и 40 - с кардиологическими заболеваниями.

Для достижения поставленной цели нами использовались следующие методы исследования:1) тест Плутчика – Келлермана для выявления механизмов психологической защиты; 2) Тест ИТТ (интегративный тест тревожности); 3) Тест ТОБОЛ на определение типов отношения к болезни; 4) тест Цунга на определение депрессии.

Результаты исследования. Было выявлено, что пациенты всех трёх групп используют неуспешные копинг - стратегии, когда отрицается имеющаяся болезнь, когда стремятся ее не видеть. Это проявляется в их отказе от лечения или избирательномотношении к обследованию и лечению; стремлении уйти в работу, сохранить свой профессиональный статус и продолжить активную трудовую деятельность в прежнем качестве, несмотря на тяжесть заболевания. Такие стратегии являются дезадаптивными, так как пациенты своевременно не обследуются, не получают необходимую помощь и не оздоравливаются. Достоверно большее отрицание своей болезни наблюдалось у больных с онкологическими заболеваниями (р< 0,01), нежели у больных с сахарным диабетом и с кардиологическими заболеваниями.

Кроме этого, пациенты всех трех группах использовали такие неуспешные механизмы психологической защиты, как регрессия и вытеснение, которые также способствуют низкому уровню осознавания ими своей болезни, либо – ведут к ее полному отрицанию. Эти механизмы также способствуют дезадаптивному поведению больных. Такое дезадаптивное поведение достоверно больше было выражено у онкологических больных (р<0,01), чем у пациентов с сахарным диабетом.

 

 

Выводы:

1. Результаты исследования, а именно выявленные неуспешные способы адаптации пациентов к своему заболеванию могут рассматриваться как психотерапевтические мишени для работы с каждой из обследованных групп больных.

2. Использование дифференцированных походов к проведению психотерапевтического вмешательства будет способствовать эффективному лечению и реабилитации пациентов.

 

Список использованной литературы:

1. Мотовилин О.Г., Шишкова Ю.А., Суркова Е.В, Стратегии совладения (копинг-стратегии) у больных сахарным диабетом 1 и 2 типа на инсулинотерапии: связь с эмоциональным благополучием и уровнем гликемического контроля. // Сахарный диабет. – 2015. – Т. 18 №4. С. 41-47.

2. Александровский Ю.А. Психические расстройства в общемедицинской практике и их лечение. М.: Изд. дом ГЭОТАР-МЕД, 2004. – 240 с.

3. Николаев Е.Л., Лазарева Е.Ю. Адаптация личности и сердечно-сосудистые заболевания. Вестник психиатрия и психология. – 2015. – Т. 11 - №2. – С. 82-105.

 

МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРДЫҢ НАСЫБАЙ ПАЙДАЛАНУЫНА

БАЙЛАНЫСТЫ АУЫЗ ҚУЫСЫНДА БОЛАТЫН ӨЗГЕРІСТЕР

Қуанышбек Н., 2курс, «Медицина» факультеті

Бақыт Ә., 2курс, «Медицина» факультеті

Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Түркістанқ.,ҚазақстанРеспубликасы

Ғылымижетекші – м.ғ.,доцентм.а. БегалиевБақытСұлтанұлы

Адамморфологиясыжәнефизиологиясыкафедрасы

Тақырыптыңөзектілігі: Жеткіншектерарасындақазіргіуақыттатемекітарту, есірткілердіпайдалану, ішімдіккеәуесболусияқтыденсаулыққазияндыжаманәдеттержиібайқалатынболды. Соңғыжылдарыжеткіншектерарасынданасыбайдыпайдаланудаетекалуда. Бұләдеттіңдеденсаулыққазиянығылымдабіршамазерттелгеніспетті. Дейтұрғанменоныңауызқуысымүшелерінеәсерітолықанықталмаған. Сондықтанмақсатталғанізденісосытақырыптажүргізілді.

 

Жұмыстыңмақсаты: Насыбайдыңзиянын,жасорганизмгеқалайзардабынтигізетінінжеткіншектергетүсіндіру,оларғаүгіт-насихатжұмыстарынжүргізеотырып,насыбайтуралытүсінікқалыптастыру.Насыбайдантуындайтынәртүрліаурулардың,әсіресеауызқуысының,асқазан-ішекжолдарыныңедәуірзақымдалатынынпайыздықкөрсеткіштермендәлелдітүрдекөрсету.

Зерттеуәдістері:

Жұмыснәтижесі: Ізденісжоғарғысыныпоқушыларыарасындаатқарылды. Барлығы 910 жеткіншектексеруденөтті. Олардыңарасында 547 насыбайпайдаланбайтындароқушылардыІ-шітопқажатқыздық. Бұлтопсынамаретіндеқарастырдық, ал 131 оқушынасыбайдыпайдаланатындарсанатындатіркелді, ал 232 баламұндайзияндыәдетпенайналысатынынжасырғандарқатарындаболады. Бұларды 2 –шіжәне 3-шітопқажатқыздық.

ЖинақталғанмәліметтердіталдауарқылыІ-шітоптағыжеткіншектердіңауызқуысыкілегейқабатыныңжәнетістіңқызылиектерініңқалыптыжағдайдаекендігінекөзжеткіздік. Ал 2-шітоптағылардың (131 бала) насыбайдыастыңғыерінментісарасындағықуысқасалатындығынабайланыстытөменгі (4,3,2,1 1,2,3,4) күректістертүсындағыкілегейқабатықызарыңқыжәнеісіңкіекендігі 95,42 пайызқұрағаныанықталды. 3-шітоптағы 232 баладанмұндайкөрсеткіші 65,08пайызбеншектелді.

Насыбайдыжоғарғыерінментісарасынасалатынәдетібарлардажоғарғы (4,3,2,1 1,2,3,4) күректістертістертөңірегіндегікілегейқабаттыңқызаруыжәнеісіңкілігі 2-шітоптардағыдан 2,29 пайыз, 3-топтағылардан 3,01 пайызтабылады. Алтіластынасалыппайдаланатындартек 2-шітоптантіркелді (1,52 пайыз), олардыңтіластыақтаңдақтүстіболуменқатаркүйгенізділікпендесипатталады. Осытоптағыбірбаланың (0,77 пайыз) жоғарғыерніндежараорыналады.

Екіншітоптағыекіоқушыныңерніндебөртіктер (афты) табылады, төменгі (4,3,2,1 1,2,3,4) күректістертұсындағыкілегейқабығыныңқызаруыменісікенітіркелді. Ал 27 оқушыда (11,63 пайыз) тістіңқызылиегініңжәнееріндерініңкілегейқабатыныңқалыптантысқызаруыжәнеісінуіанықталды.

ТістердіңкариеспензақымдалуыІ-шітопта 70,26 пайыз, 2-шітопта 73,78 пайыз, 3-шітопта 70,87 пайыздықұраған. ЖеткіншектердіңІ-шітопта 37,58 пайызтөменгіжақта, 21,46 пайызжоғарғыжақтаорналасқан, 2-шітобта 38,84 пайызтөменгіжақ (мандибула) тістерінзақымдаған, ал 17,33 пайыздажоғарғыжақ (максилла) тістерінзақымдаған, ал 3-шітоптажоғарғыжақта 25,67 жәнетөменгіжақта 42,56 пайыздықұады.

Алынғаннәтижелертістердіңкариеспензақымдалуыныңбарлықтоптардакездесетіндігінжәнепатологиядеңгейініңкөтеріңкіекенінкөрсетеді, бірақ, топтардыөзарасалыстырғандатістіңкариеспензақымдалуы 1-шітопжеткіншектеріарасындабасқатоптарғақарағандакөптеукездесетіндігінкөрсетеді.

Төменгіжәнежоғарғыжақтардыңтістерініңкариеспензақымдалуынтексерунәтижесіосынырастайды. Төменгіжақта (мандибулада), көбінесенасыбайдытөменгіерінментісарасынасалуынабайланыстытістердіңкариеспензақымдануы 2-шітопта 1-шітопқақарағанда 2 пайызғакөпкездеседі, ал 3-шітопқақарағанда 5 пайызкөпкездеседі.

Жоғарғыжақтатістіңкариеспензақымдалуы 2-шітопта 1-шітопқақарағанда 7 пайызғакемкездеседі. Жоғарыдакөрсетілгендеректертістердіңкариеспенауруынанасыбайдыңтікелейәсерінрастайды. Кариескеқарсынегізгіпрофилактикалықісшаратістазалаудыңжүйелітүрдеорындалыптұруыменқатарнасыбайатудытоқтату.

Тістердіңпериодонтитпенауруы 1-шітопта 20,55 пайызал 2-шітопжеткіншектерініңарасындакөпкездесетініанықталды 27,18 пайыз. 3-шітоптаперидонтитауруы –22,95 пайызқұрайды.

Периодонтитпенауырғантістердіңкөбінетөменгіжақта (мандибулада) болатыныанықталды. Периодонтиттіңболуынанасыбайдытөменгіерінментістіңарасынасалу, насыбайдыңтістерменқызылиеккеәсерінтигізунәтижесікінәлідептүсінукерек. Сондықтанпериодонтитпенауырғантістер 2-шітопта 3-шігеқарақанда 4 пайызға 1-шігеқарағанда 8 пайызғакөпболады, алынғанмәліметтерденнасыбайдыпериодонтитауруынтуындататынқосымшазияндыфакторекенінайтыпөтуқажет.

Насыбайдыңулылықкүшітехнологиялықдайындалуерекшелігінебайланысты. Насыбайарнайыөсірілетіннасыбайөсімдігінеәкұнтағын, сексеуілнемесеқайыңағаштарыныңкүлін, өсімдікмайынқосыпдайындалады. Бұлөсімдіктітемекішөбіменбірдепайтуғаболмайды. Насыбайшөбініңбиіктігікөбінесетізегедейінғанаболыпкеледі.

Жапырағыжалпақ, қалыңжәнеұшыдоғаланыпбітеді. Түсіқарақошқылкөк. Гүлісарытүсті.

Темекішөбініңбиіктігіадамбойыменбірдейдеңгейгедейінболады. Жапырақтарыжұқа, сарғыштаужасылжәнеұштарысұйірленіпаяқталады. Гүліқызғылттүсті. Насыбайментемекішөптерініңайырмашылығытуралыдеректержоқ. Көпшілікдеректернасыбайдытемекішөбіненжасайдыдейді. Бізбұлтұжырымныңдұрысеместігін, насыбайды nicotina rustica депаталатыннасыбайөсімдігіненжасалатынынжәнебұлөсімдіктіңқұрамынданикотинніңмөлшерітемекіөсімдігіменсалыстырғанда 1,5 есекөпекендігідәлелденді.

Қорытынды:

Талданғанмәліметтердіқорытаайтқандаайқындалғанжағдайнасыбайдыңжеткіншектерарасындағыкеңтаралғанын (14,4 пайыз) көрсетті. Дәлелденгенғылымитұжырымнасыбайдыңденсаулыққаасақауіптілігінекөзжеткізеді.

Есепбойыншаәрбірнасыбайсатушыкүніне 15-16 кгнасыбайсатадыекен, өкініштісінасыбайғадегенқазірсұранысжасөспірімдержәнеегдежастағыеркісілердедеөтежоғары. Әрбірнасыбайдыпайдаланушыкүніне 20-30 грнасыбайқолданады. Ұлтденсаулығыөзқолымызда, сондықтаносымәселенішешугебарыншаатсалысыпнасыбайдыпайдаланудымүлдемтоқтатып, шектетукерек!

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Құрбанов K.СSFatal poisoning with "nasvay". Sud Med Ekspert. 1974 Apr-Jun;17(2):59.

2. Kovalenko A.E., Belov A.B. “Nasvay and its effect on the body”. Uspehiy v himiyi i himicheskoy technologiy – 2010. T.24 №5 page 110.

3. Prohorenko A.P. The signs of drug uses in under ages. Prevention and early diagnosis of psychoactive substance use. Uspehiy v himiyi i himicheskoy technologiy – 2014. T.32 №3 page 72.

4. Каримов M.A., СадыковС.В. On the role of Central Asia and Kazakhstan “nas” and their components in the development of pre-cancerous changes bags in syrian hamsters. Epidem zlokachestvennyix opuhley. The proceedings of the 2^nd all-Union conf, according to the epidemiology of malignant neoplasms.Алматы, 2006. 119-122б.