D) Тірі заттар, биогенді зат мен биокосты денелер

В) Э.Геккель.

1877 ж ғылымға алғашқы рет «Биоценоз» терминін енгізген:

D) М. Мебиус.

1935 жылы «Экожүйе» терминін ғылымға еңгізген:

А) А. Тенсли

1960 жылдан бері Арал теңізінің су деңгейі қанша метрге төмендеді: С) 17

XXI ғасыр басында Қазақстандағы шөлге айналған аймақтардағы аудандардың пайыздық қатынасы шамамен құрады: B. шамамен 70.

 

AAAAAAAAAAAAAAAA

Аутэкология – нені зерттейді?

Е) Ағзаларды.

Ағзаларға тікілей және жанама әсер ететін қоршаған ортаның жеке қасиеттері мен элементтерін атаңыз: A)Экологиялық фактор.

Ағзаның өмір сүруі үшін экологиялық фактордың ең қолайлы қарқындылығын қайсысы: В) Оптимум.

Ағзаның тіршілік жағдайының жойылуына экологиялық фактордың қарқындылығын қайсысы: А) Пессимум.

«Аллен ережесі» қайсысы:

A)Суық климаттық зоналарындағы жануарларда денесінің шығын тұрған бөліктерінің үлкендігінің кішіренуі.

Автотрофтарға қандай ағзалар жатады: В) Органикалық заттарды түзуге қабілеті бар түрлер.

Ағзалардің қоршаған ортаның қандай да бір диапазонына бейімделу қасиеті:

В) Экологиялық иілімділік.

Аймақтық ластану сипаттамасы қай жауапта берілген: B) Ірі өндіріс аудандарының әсеріне ұшыраған үлкен территориялар мен акваторияларды қамтиды.

Атмосфера бөліктері биіктігінің өсуіне қарай қандай ретпен орналасқан:

А) Тропосфера, стратосфера, мезосфера, ионосфера, экзосфера.

Атмосфераны ластаушы негізгі техногенді көз:

Е) Ағаш өңдеу өнеркәсібі.

Аталған газдардың қайсысы парникті газдарға жатпайды:

Е) Азот.

Адамның іс әрекеті парникті газдың қай түрінің мөлшеріне әсер етпейді: В) Су булары.

Атмосферадағытіршіліктіңжоғарғышекарасы: D) 25 км.

Антропогендікәрекеттіңтабиғатқаәсері – бұл: А)Адамәрекетімен байланысты.

Антропогендік әсердің нәтижесінде атмосферадағы көмірқышқыл газының жинақталуы қандай теріс зардаптарға соқтырады:

В) Климаттық қозғалыстар, мысалы «парникті эффект».

Атмосфераға ластанудың ең көп мөлшері двигателі бар жүк автомобилінің қандай түрінен түседі: В) Іштен жану.

Адам саны шығыны жағынан бірінші орын алатын апат түрі:

D) Өрт.

Атмосферада көмірқышқыл газының жиналуы антропогенді әсер әсер нәтижесінде келесі жағымсыз салдарды болдыруы мүмкін В. Климаттық ауытқулар

«Азон тесіктерінің» ұлғаюы негізінен мына қалдықтар шығарудан болады

D. Фреондардың

Азон қабаты-биосфера болуыныңқажетті шарты, өйткені азон қабаты:

B. Ультракүлгін сәулелер енуіне кедергі келтіреді

Ауадағы зиянды заттар шектері: D. ПДК

Атмосфераның Химиялық құрамына не енеді?

А. 78,08% азот, 20,94% оттегі, 0,93% аргон, 0,03% көміртегі

Атмосферадағы оттегі құрамы: E.20,95%.

атмосферадағы көмірқышқыл газ құрамы: D. 0,03%.

Атомды энергетика бойынша халықаралық агенттік:

B. МАГАТЭ.

Азық-түлік пен ауыл шаруашылық бойынша БҰҰ мүшесі:

E. ФАО.

«Азон тесіктерінің» ұлғаюы негізінен мына қалдықтар шығарудан болады

D. Фреондардың

Азон қабаты-биосфера болуыныңқажетті шарты, өйткені азон қабаты: B. Ультракүлгін сәулелер енуіне кедергі келтіреді

Атмосфераны ластаушылар бөліненді C. Жаратылысты және антропогенді

Антропогенді ластануға төмендегілердің қайсыы жатады?

Е. Автомобиль газдары, смог.

Адамдар денсаулығына әсер ететін қатердің биологиялық факторларына жатады: B. Табиғи және антропогенді патогенді микроағзалар

Алғашқы қалдықтардағы қышқылдану өнімдері:

B. Күкіртпен азот оксидтері

Автокөліктен аэрозольді түтінмен немесе тұманмен газтәрізді және қатты қоспалардың сәйкестенуі

A. Смог.

Ағзаларға әсер ететін бейорганикалық орта жағдайларының жыинтығын экологиялық факторлардың қандай тобына жатқызады: C)Абиотикалық.

«Аң терісі жамылғысының ережесі» деп қайсысын айтады?

D) Солтүстік жануарларда оңтүстіктегілермен салыстырғанда денелеріндегі түк қалың болады.

Автотрофтар-ол:

А) Продуценттер.

Автомобиль түтінінен көп мөлшерде шығатын қосылыстар:

D) Иісті газ.

Ауадағы улы заттардың шегі:

D) ПДК.

Адамның максималды әсер:

D. Жерүсті өсімдіктеріне

 

ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ

Әртүрлі түрлердің екі жақты пайдалы өмір сүруі қалай айтады?

E)Симбиоз.

Әрбір экологиялық пирамиданың негізі не болып табылады?

D) Жасыл өсімдіктер.

Әртүрлі өндірістік қалдықтарының атмосфералық ылғалда еруінен пайда болатын жауын-шашындар, қышқыл жауындар, бұлардың қандай рН көрсеткіші болады: D) 5,6 –дан төмен.

БББББББББББББББББ

Биосфера терминінің алғашқы авторы кім? Е) Б. Ламарк.

Биосфера ілімнің негізін қалаған кім? E)В.Вернадский.

Бір ағзалардың екінші ағзаларға әсер ету жиынтығын қандай экологиялық факторлар тобына жатқызады: D) Биотикалық.

“Бергман ережесі” қайсысы:

A)Суық жағдайлардағы, тіршілік ететін түрлердің дене бітімі, жылы климаттағы тіршілік ететін түрлерден үлкенірек.

Биологиялық ырғақтар дегеніміз:

A)Биологиялық процестер мен құбылыстар ерекшелігі және периодты ауытқудың қарқындылығы.

Белгілі жерде тіршілік ететін, өзінің көбею ортасы бар ағзалар жиынтығы: С) Популяция.

Барысында пайдалы биологиялық ұйимшылдың әрекеттінің жануарлардың уақытша топтасуы: А) Үйірлер

«Биоценоз» түсінігін 1877 жылы кім ұсынды: В) М. Мебиус.

«Биогеценоз» туралы ілімді жеке зерттеген: С) В. Сукачев.

Бір немесе басқа ағзалар жиынтығымен бірлескен (биоценозбен), ұқсас біртекті жағдайлары бар кеңістік:

А) Биотоп.

Белгілі бірлестікте сан жағынан басты болатын түр: B)Доминант.

Биологиялық ырғақ дегеніміз не?

B)Өмір сүрудін циклдік өзгерістердің жағдайларына бейімделу үшін биологиялық құбылыстардың біркелкі кезектесуі.

Биотикалық экологиялық факторды көрсетіңіз: E)Жыртқыштық.

Бір түрдің екінші түрді аңдуы мен оларды ұстап жеуі,түраралық карым-қатынастың қандай формасы: A)Жыртқыштық.

Бір түр басқа түрдің ішінде немесе оның сыртында мекендеп, оның есебінен толық өмірсүруі түраралық карым – қатынастардың қайсысына жатады: C)Паразитизм.

Биотикалық қарым-қатынастардың кооперация типі бойынша (бірлестік) бірге өмір сүруне мысал келтір: E)Шетен ағаш және барылдақ-торғай.

Бір-бірінен энергия және органикалық затты кезектесіп алып отыратын өзара байланысты түрлер не түзеді:

В) Қоректік тізбектер.

Бірінші ретті консументтерге қандай ағзалар жатады:

Е) Өсімдік қоректі жануарлар.

Биогеоценоздағы шөп қоректі жануарлар қайсысы:

D) Консументтер.

Бұрын жақсы дамыған биоценоздың өрт нәтижесінде жойылып кеткен орнында дамитын сукцессия, қалай аталады: Е) Екінші реттік

Биотикалық популяциялық қарым – қатынас мысал ретінде екі түрдің паразитизм түрі жағынан бірігіп өмір сүруі: D) Адам және адам аскаридасы.

Биотикалық популяциялық қарым – қатынас мысалы ретінде бейтарап типтің өмір сүруі:

А) Қоян және піл.

Биотикалық популяциялық қарым – қатынас мысал ретінде симбиоз түрінің бірігіп өмір сүруі:

В) Мөңке мен шабақ.

Биотикалық популяциялық қарым – қатынас мысал ретінде, аменсализм түрімен өмір сүруі:

А) Шырша және жусан.

Біркелкі биоценоздың өзгеруі басқаша қалай аталады:

Е) Сукцессия.

Биоценоз – дегеніміз:

В) Организмдер популяциясының жиынтығы.

Берілген биологиялық құбылыстардың қайсысы жылдық биологиялық ырғақтарға бағынады: В) Өзендерге арқан балықтардың ұрықтануға миграциясы.

Белгілі бір территориядағы өсімдіктер, жануарлар және микроағзалардың популяцияларының бірігіп тіршілік ету жиынтығы мен оларды қоршап жатқан абиотикалық орта:

Е) Биогеоценоз.

Бір экологиялық қуысты мекен ететін ие екі түр: D) Тұрақты өмір сүрмейді.

Биоценоздың қандай құрылымын ярустылық бейнелейді: D) Кеңістіктік

Биогеоценоздардың қандай өнімдерін білесіз: С) Жалпы (валдық), таза, бірінші, екінші ретті.

Биосфера жайлы ілімнің негізін салушы: Е) В. Вернадский.

«Биосфера» терминінің авторы:

С) Ж.Б. Ламарк.

Биосфера құрамына кіретіндер:

D) Тірі заттар, биогенді зат мен биокосты денелер.

Биокосты зат деген не: A)Тірі заттардың және биогенді заттардың минералды (биогенді емес) таужыныстарымен араласуы.

Биогенді заттар анықтамасын көрсет: С)Өлі органика, детриттің барлық түрлері және биогенді тау жыныстары, қазба отын бөлігін қосқанда.

Болжамға сәйкес жер бетіндегі халықтың саны қаншаға келгенде тұрақтану керек: А)6 млрд. адам. В) 10-12 млрд. адам.

Біздің еліміздің территориясының қанша пайызын орман алып жатыр: А)2 %

Биосфера дегеніміз: D)Барлық тірі зат және оның таралу облысынан тұратын жердің сыртқы қабаты.

Биосфера дегеніміз: С) Жердің ғаламдық экожүйесі.

Биосфераның дамуының жоғарғы сатысындағы адамның саналы іс-әрекетінің негізгі күшке айналу кезеңі: E) Ноосфера.

Биосфераның тірі затының негізгі массасын құрайтындар:

С) Бактериялар.

Биосферада тірі заттың таралуы:

С) Құрлық бөлігінің жоғарғы бетінде ең көп, біркелкі емес. Биосферадағы биогенді миграция – бұл қандай айналым: В) Тірі ағзалардың құрамына кіретін элементтердің.

Берілген территориялардағы 2000 құстың 1800-н торғайлар құрайды. Торғайлардың басымдылық деңгейі мына пайызға тең: С) 90 %.

Бастапқы минералдардың желдетуден пайда болған минерал: D)Каолинит

Биосфера дамуындағы, адамның іс әрекетін анықтаушы күш болатын жоғарғы кезеңнің атауы:

E. Ноосфера

Биосфера жер қабықшаларының бірі болып табылады және жасы бойынша: C.Жер қабықшаларындағы ең жасы

Баянауыл ұлттық бағы орналасқан А. Павлодар облысы

Бақа қай жануарлар тобына жатады: А) Пойкилотермдік

Баты-Алтай қорығы құрылды

E. 1998 ж.