Постреквизиттер

Астана 2014

Студенттер үшін пән бағдарламасы (Силлабус) Жануарлар морфологиясы мен ветеринарлық латын терминологиясы пәннің типтік бағдарламасының _негізінде құрастырылған_ «23» желтоқсанда 2005_ж

№ 289 __ хаттамасы

Жоғары оқу орнының мамандықтығына арналған 5В120100 – ветеринариялық медицина

Бекітілген жұмыс оқу жоспарына сәйкес «___»__________________20___г.

Бағдарлама морфология және физиология кафедрасының отырысында хаттама №……. "…….."……………………201_ж қаралып, мақұлданды.

Кафедра меңгерушісі Ахметбеков Н.А.

Бағдарлама ветеринария және мал шаруашылығы технологиясы факультетінің әдістемелік комиссиясында хаттама № ……... "………"……………………201 ж қаралып, ұсынылды

Әдістемелік комиссиясының төрайымы Бегенова А.Б.

1. ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР

Тожыбаева Айгүл Серкешқызы – в. ғ.к., аға оқытушы

Кафедра – «Морфология және физиология»;

Байланысу мәліметі – тел: 38-39-01, биокорпус, кабинет № 0200.

2. ПӘН ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР

Пәннің атауы – «Жануарлар морфологиясы»

Сабақты өткізетін зертхана – 0201, 0204

Кредит саны – 6;

Жұмыс оқу жоспарынан алынған деректер (1 – 2 кестелер)

Оқу уақытының үлестірілуі (2 кесте)

Жұмыс оқу жоспарынан алынған деректер 1 семестр

Курс	Сем	Кредит саны	ДӘ (сағ.)	ЗС (сағ.)	ӨЖСО (сағ.)	СӨЖ (сағ.)	Барлы-ғы (сағ.)	Бақылау түрі
					22,5	52,5		емтихан

Оқу уақытының үлестірілуі (1 сем.)

Жұм.																∑
ДӘ.
ЗС
ӨЖСО	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	22,5
СӨЖ	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	52,5
Жиыны

Жұмыс оқу жоспарынан алынған деректер 2 семестр

Курс	Сем	Кредит саны	ДӘ (сағ.)	ЗС (сағ.)	ӨЖСО (сағ.)	СӨЖ (сағ.)	Барлы-ғы (сағ.)	Бақылау түрі
					22,5	52,5		емтихан

Оқу уақытының үлестірілуі (2 сем.)

Жұм.																∑
ДӘ.
ЗС
ӨЖСО	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	22,5
СӨЖ	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	3,5	52,5
Жиыны

ПРЕРЕКВИЗИТТЕР

Жалпы биология, омыртқалылар зоологиясы, гистология

ПОСТРЕКВИЗИТТЕР

Жануарлар физиологиясы,патологиялық физиологиясы, патологиялық анатомия, клиникалық диагностика, хирургия.

5 КУРСТЫҢ СИПАТЫ

Пәннің мақсаты. «Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» пәнінің неізгі мақсаты жануарлар мүшелерінің құрылысы мен дамуындағы қалыптылық (норма), әркелкілік (варианттар) және ауытқушылық (аномалия) туралы түсініктермен таныстыру. Қоршаған орта мен адам денсаулығын қорғау мақсатында оларға қолайлы жағдай туғызу.

Пәннің қысқаша мазмұны. Морфология курсын толық меңгеру үшін цитология, эмбриология, гистология, анатомия пәндерінен түсініктері болуы қажет, сонымен қатар басқада биологиялық және клиникалық пәндермен байланысты. Фило- және онтогенез заңдылықтарын түсіну үшін зоология курсы бойынша сүтқоректілер мен құстардың дамуын меңгерулері қажет.

Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі қажет:

· организмнің тұтастығын түсіндіре білу;

· әр ағзаның орталықпен байланысын білу;

· мүшенің морфологиялық ерекшелігін оның атқаратын қызметімен байланыстыра білу;

· мүшелердің жануар түріне байланысты қандай қасиетпен сипатталынатынын түсіндіре білу.

· организм мұшелерінің атауларын, құрылысын халықаралық анатомиялық терминдерде көрсете білу.

· Қажетті оқу-құралдармен кәсіби әдебиетті қолдана білу.

Студенттің білуі және түсінуі қажет:

· жануарлар қаңқасынан дене аумақтарын көрсете және түсіне білу;

· әртүрлі мүшелердің ерекшеліктерін тауып нақты түрде көрсете және түсіне білу;

· жануар тұлғасын жарып бұлшық еттердің, ішкі мүшелердің топографиясын көрсете және түсіне білу.

Студент істей білуі қажет:

· филогенез және онтогенез туралы түсініктер білу қажет;

· филогенез және онтогенездің негізгі заңдылықтарын білу қажет;

· жануарлар мүшелерінің құрылысының дамуын зерттей білу қажет;

· мүшелер құрылысының жеке ерекшеліктерін білу қажет;

· халықаралық морфологиялық номенкулатураны білу қажет.

Студент қолдана білуі қажет:

1. Мал дәрігері мамандары үшін мал шаруашылығын әрі қарай дамыту мен өркендетуде морфологияның маңызы өте зор, сондықтан зертханалық-тәжірибелік жұмыста жануарлардың морфологиясын білу өте маңызды екенін студенттерге жеткізу.

2. «Морфология» пәнін жалпы биологиялық пән ретінде қарастыру.

3. Студенттерді әдибиеттермен қолдануды және жануарлар морфологиясынан жаңа мәліметтерді іздеуге үйрету.

Практикалық іс-дағдыларды меңгеруі тиіс:

1. Жануарлардың ағзасының анатомиялық құрылысы және олардын ерекшелігін меңгере білу тиіс.

5. Ағзадағы мүше, мүшелер жүйесі туралы және олардың өзара байланыстарын меңгере білу тиіс.

6. Ағзадағы мүшелердегі өзгерістерге қоршаған ортанын әсер етуі туралы мәліметтерді білу қажет.

6 КУРСТЫҢ МАЗМҰНЫ

6.1 ДӘРІС САБАҚТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ

1 семестр Дәрістер 30 сағат - 3 кредит
№	Тақырып атаулары	Сағат	Әдебиет	Ағымдық бақылау, балл
	Жануарлар морфологиясы пәнінен кіріспе дәріс. - Морфология ғылымы туралы түсінік. - Даму тарихы, зерттеу әдістері мен ол зерттейтін нысандар (объектілер).		Н.Ә.: 1 Жаңабеков К., Жаңабекова Г.К. Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы.// Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.- 597б. 2 Ғазизова А.І. Анатомия пәніне арналған оқу әдістемелік кешен.// Астана, 2004. – 297б. Қ.Ә.: 1 Жаңабеков К. Макашев Е. Жануарлар анатомиясы.// Алматы, Білім, 1996.- 260б. 4 А.І.Ғазизова. Морфология пәніне арналған практикум.// Астана 2002.	0,46
	Сүйектер туралы ілім - остеология. - Сүйектің мүше ретінде сипаттамасы - Сүйектің түрлері - Сүйектің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері - Сүйек ұлпасы			0,46
	Тірек- қимыл аппараты. Қаңқаның дамуы. - Жануар лар қаңқасының даму заңдылықтары. - Қаңқаның жалпы сипаттамасы. Қаңқа бөлімдері. - Білікті және шеткі қаңқа құрылысының заңдылықтары			0,46
	Синдесмология – сүйектердің байланысу туралы ілім. - Сүйектер байланысының фило-және онтогенезі. - Байланыс түрлері. - Синартроздың түрлері және морфофункционалдық сипаттамасы.			0,46
	Диартроз – буындық байланыс. - Буынның құрылысы - Буынның түрлері. - Алдыңғы және артқы аяқ сүйектерінің буындары, бөлінуі			0,46
	Миология – бұлшықет туралы ілім. - Бұлшықет жүйесінің сипаттамасы. - Бұлшықет құрылысы, қызметі, түрлері. - Бұлшықет ұлпасына сипаттама. - Бұлшық еттердің онтогенезі мен филогенезі. - Бұлшық еттің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері.			0,46
	Бас пен тұлға бұлшық еттері. - Бас пен тұлға бұлшық еттерінің филогенезі мен онтогенезі. - Бас бұлшық еті. - Тұлға бұлшық еттерінің орналасуы, қызметі. Олардың құрылысы. - Омыртқа бағаны, көкірек және құрсақ қуыстарының қабырғаларының бұлшық еттері.			0,46
	Алдыңғы және артқы аяқ бұлшық еттері. - Алдыңғы аяқ белдеу және еркін қозғалатын аяқ бұлшық еттерінің құрылысы мен орналасуының жалпы заңдылықтары. - Артқы аяқ белдеу және еркін қозғалатын аяқ бұлшық еттерінің құрылысы мен орналасуының жалпы заңдылықтары. - Аяқтардың статикалық аппараты және оның жануарлар статикасы мен динамикасындағы ролі.			0,46
	Дерматология. - Тері құрылысы, қызметі. - Тері жабыны мен тері туындыларының фило- және онтогенезі.			0,46
	Тері туындылары. -Тері туындыларының морфофункционалдық сипаттамасы. - Сүт, май, тері бездері, тұяқтар, майтабан, тері түтіктері және басқа тері туындыларының дамуы мен құрылысы.			0,46
	Спланхнология – ішкі мүшелерді зерттейтін ілім -Дене қуыстары, серозды қапшықтар. - Ішкі мүшелер туралы түсінік, олардың атқару қызметтеріне байланысты аппараттарға бөлінуі. - Дене қуыстарының дамуы мен құрылысы. - Сірлі қабықтар мен қапшықтар.			0,46
	Ас қорыту жүйесінің филогенезі. - Азық қорыту аппараты мүшелерінің жалпы морфо-функционалдық сипаттамасы. - Бас ішек органдарының құрылысы. - Таңдай, тіл, сілекей бездері. - Ауыз қуысы мүшелері мен жұтқыншақтың морфологиялық құрамы, құрылысы. - Тістер морфологиясы.Жануарлар түрлеріне байланысты тістердің морфо-функциональдық ерекшеліктері.			0,46
	Өңеш, асқазан құрылысы, асқазан типтері. - Алдыңғы бөлім- өңеш пен қарынның маңызы және орналасуы. Филогенездік және онтогенездік дамуы - Бір бөлікті асқазан құрылысы. Әр малға тән ерекшеліктері. - Көп бөлікті асқазан дамуы, қалыптасуы.			0,46
	Ортаңғы, артқы ішектер құрылысы, ерекшеліктері. - Сүтқоректілердің ішегінің құрылысы. - Ащы ішектің құрылысы, маңызы және дамуы. - Жуан ішектің құрылысы, орналасуы және дамуы. - Жануарлар түріне және жасына байланысты жуан ішек құрылысындағы ерекшеліктері. - Ішек шажырқайы.Ас қорыту бездерінің құрылысы, орналасуы және маңызы. -			0,46
	Тыныс алу аппараты. - Тыныс алу жүйесінің онто-филогенезі, құрлысы басқа ерекшеліктері. - Тыныс алу мүшелерінің атқару қызметтеріне байланысты құрылысы мен заңдылықтары. - Плевра. Бронхтық және респираторлық тарамының нобайы. Өкпе.			0,46
Барлығы			13,8
2 семестр Дәрістер 30 сағат - 3 кредит
№	Тақырып атаулары	Сағат	Әдебиет	Ағымдық бақылау, балл
	Зәр-шығару системасының құрлысы, ерекшелігі. - Несеп-жыныс аппаратының фило- және онтогенезі. - Несеп шығару мүшелері жүйесінің морфологиясы. Құрылысы мен қызметі. - Бүйректер түрі. - Нефрон.		Н.Ә.: 1 Жаңабеков К., Жаңабекова Г.К. Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы.// Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.- 597б. 2 Ғазизова А.І. Анатомия пәніне арналған оқу әдістемелік кешен.// Астана, 2004. – 297б. Қ.Ә.: 1 Жаңабеков К. Макашев Е. Жануарлар анатомиясы.// Алматы, Білім, 1996.- 260б. 4 А.І.Ғазизова. Морфология пәніне арналған практикум.// Астана 2002.	0,46
	Аталық көбею мүшелері. - Аталық жыныс жүйесінің анатомиясы. Еркек жануарлар жыныс мүшелерінің морфо-функциональдық сипаттамасы. - Сперматозоидтың құрылысы. Сперматогенез.			0,46
	Аналық көбею мүшелері. - Аналық жыныс жүйесінің анатомиясы. Ұрғашы жануарлардың жыныс мүшелерінің морфологиясы және морфо-функциональдық сипаттамасы. - Овоциттің құрылысы. Овогенез.			0,46
	Ішкі секреция бездері. -Ішкі секреция бездерінің морфологиясы және морфо- функциональдық сипаттамасы. - Ішкі секреция бездерінің жіктелуі.			0,46
	Ангиология - қан айналу мүшелері жүйесін зерттейтін ілім. - Қан айналу мүшелеріне сипаттама, құрылысы және дамуы. - Жүрек-тамыр жүйесінің анатомиялық құрамы және организмнің тіршілігі үшін қызметі мен маңызы. - Қан айналым аппаратының жеке органдарының жалпы ситпаттамасы (жүрек, артериялар, веналар, капиллярлар)			0,46
	Жүректің және қан айналу шеңберлерінің филогенезі, құрылысы әр малға тән ерекшеліктері. - Іш төлі және ересек жануарлардағы қан айналым шеңберлері. - Үлкен және кіші қан айналым шеңберлері, қан тамырларының қүрылысы және тарамдалу заңдылықтары мен олардың маңызы.			0,46
	Қан түзу органдары. - Қан жасау мүшелерінің (көкбауыр, сүйектің қызыл кемік майы, лимфа түйіндері, лимфоидты мүшелер, тимус) құрылысы. - Қан жасау мүшелерінің дамуы, орналасуы және қызметтерінің негізгі заңдылықтары.			0,46
	Лимфа айналымының органдарының жүйесі. - Лимфа жүйесінің морфо-функциональдық сипаттамасы. - Лимфа түйіндері, лимфа тамырлары, лимфа өзектерінің дамуы, құрылысы және орналасуының негізгі заңдылықтары, олардың вена қан тамырларымен байланыстары.			0,46
	Неврология – жүйке жүйесін зерттейтін ілім. - Жүйке жүйесінің морфологиялық сипаттамасы және маңызы. - Жүйке ұлпасына сипаттама.			0,46
	Жүйке жүйесінің орталық бөлімі. - Ми мен жұлынның құрылысы, дамуы. - Жұлынның морфо-функциональдық сипаттамасы, қабықтары - Ми қыртысы, мишық. Ми бөлімдерінің құрылысы.			0,46
	Жүйке жүйесінің шеткі бөлімі. - Ми жүйкелері.Құрамы және сипаттамасы (жүйкелер және рецепторлар). Морфо-функциональдық сипаттамасы. - Вегетативтік жүйке жүесінің симпатикалық бөлімінің құрылысы. - Парасимпатикалық жүйкелердің құрылысы, түзілуі мен таралуы.			0,46
	Анализаторлар. - Сезім мүшелерінің жалпы сипаттамасы., түрлері. - Сезім мүшелеренің фило-онтогенезі.			0,46
	- Көру және есту мүшелерінің құрылысы. - Сезім мүшелерінің ми және жұлын орталықтарымен байланысы.			0,46
	Үй құстарының анатомиясы. - Құстардың мүшелері мен жүйелерінің морфо- функциональдық сипаттамасы. - Құстардың тірек-қимыл аппаратының құрылысы, ерекшеліктері			0,46
	Үй құстарының ішкі мүшелерінің құрылысы - Құс ішкі мүшелерінің фило-онтогенезі. - Құстар мен жануарлардың ішкі мүшелеріндегі ерекшеліктер
Барлығы 30 13,8

6.2 ЗЕРТХАНАЛЫҚ – ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР ТІЗІМІ

1 семестр ЗТС 30 сағат - 3 кредит
№	Тақырып атаулары	Сағат	Әдебиет	Ағымдық бақылау, балл
	1 Латын терминологиясының негізі. Тұлғаның көкірек бөлігі. 1.1 Латын алфавиті және олардың фонетикасы 1.2 Жазықтықтар мен бағыттар 1.3 Көкірек омыртқасының, қабырғаның және төс сүйегінің құрылысы		Н.Ә.: 1 Жаңабеков К., Жаңабекова Г.К. Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы.// Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.- 597б. 2 Ғазизова А.І. Анатомия пәніне арналған оқу әдістемелік кешен.// Астана, 2004. – 297б. Қ.Ә.: 1 Жаңабеков К. Макашев Е. Жануарлар анатомиясы.// Алматы, Білім, 1996.- 260б. 2 Боранова Т.Ы. Жануарлар анатомиясының практикумы.// Астана, 2006.- 123б. 3 А.І.Ғазизова. Морфология пәніне арналған практикум.// Астана 2002.	1,2
	2 Мойын қаңқасы.Тұлғаның құрсақ және жамбас бөліктері. Құйрық қаңқасы. Мойын омыртқаларының құрылысы және түрлік ерекшеліктері Бел, жая, құйрық омыртқаларының құрылысы Латын әріптерінің дауысты және дауыссыз дыбыстары, олардыің оқылуы			1,2
	Бел, жая, құйрық омыртқаларының құрылысы Латын әріптерінің дауысты және дауыссыз дыбыстары, олардыің оқылуы			1,2
	Бас қаңқасы Бас қаңқасының ми бөлігі Латынша буындап анатомиялық ұғымдарды оқу			1,2
	Бас қаңқасы Бас қаңқасының бет бөлігі Дифтонгтар, екі дауыссыз әріптерді оқу ережелері			1,2
	Алдыңғы және артқы аяқтар белдеулері Алдыңғы аяқ белдеуі – жауырын Артқы аяқ белдеуі - жамбас			1,2
	Стилоподий және зейгоподий сүйектерінің құрылысы мен түрлік ерекшеліктері Тоқпан жілік, жіліншік Ортан жілік, сирақ сүйегі			1,2
	Автоподий сүйектерінің құрылысы мен түрлік ерекшеліктері Білезік, алақан жіліншігі, саусақтар (бармақтар) сүейгі Тілерсек, табан жіліншігі, бармақтар сүйегі			1,2
	Сүйектердің байланысуы. Синартроздың, диартроздың жалпы заңдылықтары және құрылысы Байламдарды латынша оқу ережелері			1,2
	Бас бұлшық еттері Мимикалық бұлшық еттер Жайнау бұлшық еттері Тіл асты сүйегінің бұлшық еттері			1,2
	Омыртқа бағанасының бұлшық еттері Омыртқа бағанасыныңдорсальды және вентральды бұлшық еттері Алдыңғы аяқтарды тұлғамен байланыстыратын бұлшық еттер. Көкірек және құрсақ бұлшық еттері			1,2
	Иық белдеуінің және алдыңғы аяқ буындарының бұлшық еттері Жануарлардың иық белдеу бұлшық еттерінің атаулары, бекітілу нүктелері, құрылысы және қызметі			1,2
	Артқы аяқтар бұлшық еттері Жамбас ортан жілік буынының бұлшық еттері. Тізе буынының бұлшық еттері. Тобық буынының бұлшық еттері.			1,2
	Тері және оның туындылары Терінің құрылысы Тері туындыларының құрылысы. Тері, май және сүт бездерінің құрылысы. Тұяқ және мүйізді туындылардың құрылысы (жылқының, күйіс қайтаратын, тырнақты жануарлардың тұяқтары мен тырнақтары).			1,2
	Дене қуыстары мен серозды қапшықтар Көкірек, құрсақ және жамбас қуыстары Құрсақ қуысының бөліктерге бөлінуі			1,2
Барлығы
2 семестр ЗТС 30 сағат - 3 кредит
№	Тақырып атаулары	Сағат	Әдебиет	Ағымдық бақылау, балл
	1 Ас қорыту жүйесі Ауыз қуысы. Ауыз қуысының кіре берісі Негізгі ауыз қуысының қабырғасы мен органдары 15.4 Тістердің құрылысы мен жіктелуі. Тілдің түрлік ерекшеліктері. Сілекей бездерінің құрылысытық ерекшеліктері.Сүтқоректілердің жұтқыншағы мен өңеші Жұтқыншақтың орналасуы және құрлысы,оның көршіліс органдармен байланысы. Өңештің топографиясы және құрлысы.		Н.Ә.: 1 Жаңабеков К., Жаңабекова Г.К. Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы.// Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.- 597б. 2 Ғазизова А.І. Анатомия пәніне арналған оқу әдістемелік кешен.// Астана, 2004. – 297б. Қ.Ә.: 1 Жаңабеков К. Макашев Е. Жануарлар анатомиясы.// Алматы, Білім, 1996.- 260б. 4 А.І.Ғазизова. Морфология пәніне арналған практикум.// Астана 2002.	1,2
	2 Сүтқоректілердің қарындарының жіктелуі мен құрылысы Қарынның қарапайым және күрделі түрлері туралы түсінік. Күрделі қарынның өңеш-ішек түрлері. Бір бөлікті қарынның анатомиялық бөліктері және барлық түліктегі топографиясы. Көп бөлікті қарынның құрылысы, топографиясы және түрлік ерекшеліктері.			1,2
	3.1 Ащы ішек бөлімі. Жіңішке ішек құрамы, құрылысы, оның бөлімдерінің топографиясы. 3.1 Ащы ішек бөлімі. Жіңішке ішек құрамы, құрылысы, оның бөлімдерінің топографиясы. 3.2 Жуан ішек бөлімі. Жуан ішектің жіңішке ігектен айырмашылығы. Жануар түліктерінің Жуан ішектерінің ерекшелігі және топографиясы.			1,2
	4 Сүтқоректілер мен құстардың тыныс алу мүшелері ерекшеліктері Мұрын қуысының құрылысы. Көмекей. Кеңірдек және бронхтар. Өкпенің құрылысы. Плевра.			1,2
	5 Үй жануарларының несеп бөлу мүшелер жүйесі. Бүйректердің құрылысы және топографиясы. Несепағардың, қуықтың, несеп каналының құрылысы.			1,2
	6.1 Аталық көбею мүшелері Жыныс бездері, сүтқоректілердің түтіктерң мен сыртқы жыныс органдары. 6.2 Аналық жыныс мүшелерінің құрылысы. Аналық жыныс бездері, жұмыртқа түтігі, жатыр, қынап, несіп жыныс синусы және аналық сыртқы органдар.			1,2
	7 Үй сүтқоректілерінің жүрегі мен жүрек қабының құрылысы. Жүректің құрылысы мен топографиясы. Жүректің жүйке -бұлшық еттік жүйесі.Жүрек қабы. Қан айналымында үлкен шеңбердің артериялары. Қолқа. Қолқаның тармақтары (коронарлық артериялар және иық бас бағанасы). Бұғаналық артерия. Бас артериясы. Сыртқы және ішкі ұйқы артериялары.			1,2
	8 Көкірек, құрсақ аортасы.. Париетальды және висцеральды көкірек және құрсақ аортасының тармақтары. Ішкі мықын артериясы.Ішкі мықын артериясының париетальды және висцеральды тармақтары.			1,2
	9 Алдыңғы аяқ артериялары. Сыртқы мықын артериясы. Ортан жілік артериясы. Тізе асты артерия.			1,2
	10 Вена. Краниальды және каудальды қуыс веналары. Краниальды және каудальды қуыс веналарының қоймалары. Бауырдың қақпа венасы.			1,2
	11 Орталық жүйке жүйесі. Жұлынның құрылысы мен қабықтары. Жұлынның орналасуы және құрылысы. Арқа-ми жүйкелерінің түзілуі.			1,2
	12 Бас миының құрылысы мен қабықтары. Ромб тәрізді ми г. Сопақша, артқы милар және төртінші ми қарыншалар			1,2
	13 Үлкен ми. Ортаңғы және аралық милар. Үшінші ми қарыншалары. Таламустың, эпиталамустың, гипоталамустың құрылысы. Соңғы миг.Ми қатпарлары. Сезу миы.Бүйірлік ми қарыншылары.			1,2
	14 Шеткі жүйке жүйесі. Арқа ми жүйкелері.Бас ми жүйкелері. Көздің, құлақтың анатомиялық құрылысы.			1,2
	15. Вегетативтік жүйке жүйесі. Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесі.			1,2
Барлығы 30 36

7 ЖАНУАРЛАР МОРФОЛОГИЯСЫ ПӘНІ БОЙЫНША СӨЖ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ

№	САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ	МАҚСАТЫ МЕН МАЗМҰНЫ	ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР	БАҚЫЛАУ ТҮРІ	ТАПСЫРУ МЕРЗІМІ	БАҒАЛАУ БАЛДАРЫ
	Жасушаның құрылысы.	Жасуша туралы түсінік. Жасуша құрылымдары. Құрылысы мен қызметтері.	Н.Ә. Қ.Ә.	Реферат
	Ұлпа. Ұлпа түрлері, оларға сипаттамасы.	Ұлпа туралы түсінік. Ұлаплардың жіктелуі. Олардың құрылысы мен қызметі.	Н.Ә. Қ.Ә.	Реферат
	Эмбриогенез. Сүтқоректілердің эмбриональдық даму кезендері.	Жануарлардың эмбриональдық дамуы туралы білу. Эмбриогенез туралы түсінік.	Н.Ә. Қ.Ә.	Реферат
	Құстар эмбриогенезі.	Құстардың эмбриональдық даму ерекшеліктерің білу. Даму сатылары.	Н.Ә. Қ.Ә.	Реферат
	Сүйектер байланысының түрлері.	Сүйектердің байланыс түрлерін білу. Байланыс түрлері.	Н.Ә. Қ.Ә.	Слайд-шоу
	Сүйек препаратын дайындау.	Мацерация әдісін білу. Сүйек препаратын дайындау аңықтамасын беру.	Н.Ә. Қ.Ә.	Анатомиялық препаратт
	Сүт безінің морфологиясы.	Сүт безінің құрылысын мен қызметін білу. Оның дамуы.	Н.Ә. Қ.Ә.	Реферат

	Күйіс қайыратын жануарлардың азық қорыту аппаратының морфологиясы.	Күйіс қайыратын жануарлардың азық қорыту мүшелерінің құрылыс ерекшеліктерін білу.Фило-онтогенез алдыңғы қарындардың қызметі.	Н.Ә.: 1, 2,	Реферат. Слайд-шоу.
	Жүрек, оның құрылысы. Қан тамырларының құрылысы мен түрлері.	Жүректін және қан тамырларын құрылысын білу. Жүректін топографиясы, оның тамырлары. Қан айналым схемасы.	Н.Ә.: 1, 2,	Реферат. Ылғылы препарат.
	Құстардың тыныс алу аппараты.	Тыныс алу процессін білу, құстардың тыныс алу аппаратын ерекшеліктерін білу.	5, 6, 8	Реферат. Слайд-шоу.
	Көру мүшесінің құрылысы.	Көздің құрылысын білу. Түрлі жануарлардың көздің құрылыс ерекшеліктерін білу қажет.	Н.Ә.: 1, 2,	Реферат. Слайд-шоу.
	Қан жасау мүшелері, олардың морфологиясы.	Қан жасау процессін білу, оның құстардағы ерекшелігі. Қан жасау мүшелерінің құрылысы.	5, 6, 8	Реферат. Слайд-шоу.
	Лимфа айналым жүйесі.	Лимфаның пайда болуын және лимфа мүшелерінің құрылысын білу.лимфа тамырлар, лимфа түйіндер және топографиясы	Н.Ә.: 1, 2,	Реферат. Слайд-шоу.

8 ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

Негізгі әдебиет тізімі:

1 Жаңабеков К., Жаңабекова Г.К. Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы.// Алматы, «Сөздік-Словарь», 2005.- 597б.

2 Ғазизова А.І. Анатомия пәніне арналған оқу әдістемелік кешен.// Астана, 2004. – 297б.

Қосымша әдебиет тізімі:

1 Жаңабеков К. Макашев Е. Жануарлар анатомиясы.// Алматы, Білім, 1996.- 260б.

2 Боранова Т.Ы. Жануарлар анатомиясының практикумы.// Астана, 2006.- 123б.

3 А.І.Ғазизова. Морфология пәніне арналған практикум.// Астана 2002.

4 Акаевский А.И. и др. Анатомия домашних животных. Уч. М., Колос, 1984

5 Врагин В.Ф., Сидорова М.В. Морфология сельскохозяйственных животных. М., Агропромиздат, 1991

9 КУРСТЫҢ САЯСАТЫ

● Сабақты жүргізген кезде және үзілістеқоңырау тәртібін орындау қажет;

● Киімді кию мәдениеті мәдениетін, ұқыптылығын, тазалығын сақтау керек;

● Себепсіз сабақтарды босатпау керек, егер босатылса себебі көрсетілген құжат қажет;

● Оқу орнының дүние-мүлігін және оның тазалығын сақтау қажет;

● Әрқашанда ұстамды, сабырлы және мейрімді болу қажет;

● Оқытушылар мен күту қызметкерлерін сыйлау қажет;

● Сабақтарға үнемі дайындалу керек;

● Оқу процесіне белсене қатысу керек;

● Сабақтың кезінде ұялы телефондар және басқа құралдар өшірілу керек;

● Бір-бірімен, тек мәдениетті лексиканы қолдану арқылы сөйлесу керек, рухани мәдениетті дамытуға көп көніл бөлу қажет.

10 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ ЖӨНІНДЕГІ АҚПАРАТ

а) Студенттердің академиялық білімін рейтинг түрде бағалау

Студенттердің білімін бағалау жүйесі, «Жануарлар морфологиясы» пәнінің бағдарламасындағы міндетті элемент болып саналады.

Университет, білімді рейтинг түрінде бағалау үшін көпканалды шкала қолданады, ол көрсеткіштер мыналарға байланысты:

- бақылау мақсаты;

- бақылау міндеттері;

- бақылаудың реті мен түрі;

- бақылау материалының көлемі мен күрделігі.

б) Бақылау түрі

1. Ағымды бақылау (АБ.) барлық тақырыптар бойынша.

2. Рубеждік бақылау (РБ.) 8-ші және 16-шы апталарда.

3. Қорытынды бақылау (ҚБ) емтихан түрінде (ауызша тестілер).

11 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ

Оқу ісінің әрбір түрін бағалау ерекшеліктерімен және ағымдық, рубеждік қорытынды баллдарды қою ережелерімен студенттерді уақытында таныстыру қажет.

- объективті (бағалау жүйесінің айқын эквиваленттері);

- ашық (ақпараттың ақиқатты болу);

- сәйкес (бақылау түрлерінің сәйкестігі);

- жоғары дәрежеде ажырату (көпканалды бағалық шкалалардың көмегімен).

Оқу ісінің әрбір түрін бағалау ерекшеліктерімен және ағымдық, аралық, қорытынды балдарды қою ережелерімен студенттерді уақытында таныстыру қажет (жалпы ережелермен семестр басында, сабақтың басында, емтихан алдында).

ПӘН БОЙЫНША БІЛІМІН БАҒАЛАУ СЫЗБА НҰСҚАСЫНЫҢ

ҮЛГІСІ

№ р/п	Пәнді оқу кезіндегі сабақтар түрлері	Балл саны min/max
I	Ағымдық бақылау - дәрістер - лабораториялық-тәжірибелік сабақтар - студенттің өзіндік жұмысы	20-40
II	Аралық бақылау: 1 аралық бақылау 2 аралық бақылау
	Барлығы:	30-60
III	Қорытынды бақылау Емтихан	20-40
	Барлығы:	50-100

Жалпы 100 балл жиынынан 60 балл ағымдық және аралық бақылауға, ал 40 балл қорытынды бақылауға беріледі.

ЕМТИХАНДА БІЛІМІН БАҒАЛАУ СЫЗБА НҰСҚАНЫҢ ҮЛГІСІ

№ р/п	Емтихан бағасы	Балдар бойынша бағалау (%)
1.	Ағымдық бақылау Аралық бақылау	30-60
2.	Қорытынды бақылау	20-40
3.	БАРЛЫҒЫ	50-100

СТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ ШКАЛАСЫ

Әріп жүйесі бойынша бағалау	Балдардың сандық эквиваленті	Балдардың пайыздық көлемі	Дәстүрлі жүйемен бағалау
А	4,0	95-100	ӨТЕ ЖАҚСЫ
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	ЖАҚСЫ
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	ҚАНАҒАТТАНАРЛЫҚ
С	2,0	65-69
С-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F		0-49	ҚАНАҒАТТАНАРЛЫҚСЫЗ

Студент білімінің түпкі бағасы (ағымдық, аралық және қорытынды бақылаулар бойынша алған баллы) төменде келтірілген деректер негізінде кредиттік технологияға сәйкес қойылады. Пән бойынша (жануарлар морфологиясынан) алынған екі түпкі балдың қосынды саны шығарылып, соңғы баға қойылады.

Егер студент F денгейіндегі баға алса, онда ол осы курсты қайта оқиды.

Дайындаған: Тожыбаева А.С.

1. Студенттердің өзіндік жұмыс тақырыптарын орындау және тапсыру кестесі 1 семестр

№	Сабақ тақырыбы	Өзіндік жұмысқа арналған тапсырма, мақсаты және мазмұны	Ұсынылатын әдебиет	Бақылау түрі	Тапсыру мерзімі	Бағалау балы
	Остеология бөлімі бойынша: - көкірек қуысын құрайтын сүйектердіңжәне омыртқа жотасының бөліктеріне байланысты препараттар жасау және әр жануарға тән ерекшеліктерін анықтап жазу - әр жануардың бас сүйектерінің препараттары және ерекшеліктері - белдеу сүйектерінің препараттарын жасау және адамға және құстарға тән ерекшеліктерін слайд-шоу арқылы көрсету - еркін қозғалатын аяқ сүйектерінің препараттарын жасау, ерекшеліктерін жазып суреттерін салып көрсету. Миология бөлімі бойынша: - қоянның тұлға бұлшықеттерінен препарат жасау, суретке түсіру және жылқының тұлға бұлшықеттерімен салыстыру - қоянның бас бұлшықеттерінен препараттар жасау суретке түсіру және үй жануарларының бас бұлшықеттері-мен салыстырмалы түрде кестелер жасау - Алдыңғы және артқы аяқ бұлшықеттерінің әр жануарға тән ерекшеліктерін жасап жазу.
	Дерматология