Трынаццацігадовая вайна

Пачалася 1618. Прычыны:обострение внутрегерм отнош,противоборство европ гос-в(наиб остро междуФранц и монархий Габсбургов)

Габсб. Стремились усилить свое влияние объединением католических сил, что противоречило Фр.,кот поддерж протестант. Князей=>2 коалиции: к Габсб(Австрия Испания,РП,катол князья Германии),к Фр(Швеция,Голландия,Дания,протест князья Германии)

Толчок к войне-преслед. Протестантов в Чехии в мае 1618. Позже все дей-я на Герм. Тер-ии.1648-Вестфальский мир(Швеция получ часть Герм+балтийское побереж=>Ш независ гос) Закрепилось раздробл Герм. Ослабли позиции Австрии и РП

Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг.

Феадальны прыгнет, супярэчнасцi памiж гарацкой i сельскай шляхтай, увогуле цяжкі сацыяльны і нацыянальны прыгнёт стаў асноўнай прычынай казацка-сялянскай вайны, якую ўзначаліў Б.Хмяльніцкі.

Б.Хмяльніцкі змагаўся за стварэнне самастойнай Украіны, але весці барацьбу з дзяржавай яму было вельмі цяжка. У пастаўшых не хапала зброі, грошай, падтрымкі з боку іншых дзяржаў. Акрамя таго пастаўшыя змагаліся супраць шляхецкага панавання, але не супраць адмены прыгону. Таму сацыяльная база паўстання была абмежаванай, яно не абапіралася на ўвесь народ.

Паўстанне пачалося ў 1648 г. У шэрагу бітваў пастаўшыя атрымалі перамогу над войскамі РП.

У 1649 г. у ВКЛ было створана шляхецкае войска ў складзе 10 тысяч чалавек. Войска ўзначаліў Януш Радзівіл, які ўмеў добра ваяваць. Рашаючая бітва паміж паўстанцамі і арміяй Я.Радзівіла адбылася пад Лоевым у 1649 г. У гэтай бітве 30 тысяч казакаў і сялян былі разбіты харугвамі Радзівіла.

У 1651 г. войскі Хмяльніцкага пацярпелі жорсткае паражэнне ў бітве пад Берасцечкам. Пасля гэтага была падпісана мірная дамова, згодна з якой казакі больш не мелі права знаходзіцца ў Беларусі. Гэта спыніла ваенныя дзеянні ў Беларусі, паўстанне працягвалі маленькія атрады, якія хаваліся ў лясах і балотах.

Т ч, казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг. аказала значны ўплыў на сац.жыццё Беларусі, яна садзейнічала фарміраванню бел. казацтва.