Переведите на русский язык

A.

1. Non est facĭlis ad astra via. 2. Mores homĭnum dissimĭles sunt. 3. Nemo omnia scīre potest. 4. Omnes homĭnes mortāles sunt. 5. Commūne pericŭlum concordiam parit. 6. Vir bonus et sapiens super omnia pacem quaerit. 7. Nomĭna civium fortium semper memoria tenēmus. 8. Natūram mutāre difficĭle est. 9. Dives est, qui sapiens est. 10. Multi flores hominĭbus utĭles sunt.

B. De Achille

Celĕber est Achilles, filius Pelei regis et Thetĭdis deae. Is partĭceps belli Trojāni erat. Celĕbre est sсutum Ahillis, celebria sunt arma. Et scutum et arma ei (ему) Hephaestus deus fabrĭcat. Celĕbris est celerĭtas Achillis. Celeritāte suā incredibĭli et magno corpŏris robŏre Achilles Trojānis terribĭlis erat. Ira ejus (его) Graecis perniciōsa erat. Mors Patrocli, ejus amīci, Achilli dolōres acres dat. Ob id (из-за этого) Hectōrem ad pugnam provŏcat et virum fortem necat.

62. Образуйте причастия настоящего, прошедшего и будущего времени от глаголов: monstro 1, moveo 2, dico 3, scribo 3, lego 3, finio 4. Переведите на русский язык.

§8. IV, V склонение имен существительных

63. Определите тип склонения существительных, приведенных в форме gen.pl (выделен конечный звук основы):

II IV V I III гласн., смеш. III согл.

1. tabul ā rum 10. mont i um 18. exercit u um

2. r ē rum 11. auctō r um 19. fabul ā rum

3. sign ō rum 12. regiō n um 20. ocul ō rum

4. civ i um 13. corn u um 21. virgĭ n um

5. cas u um 14. negoti ō rum 22. civitā t um

6. naut ā rum 15. besti ā rum 23. mar i um

7. capĭ t um 16. possessiō n um 24. le g um

8. di ē rum 17. milĭ t um 25. sens u um

9. ann ō rum

64. Просклоняйте словосочетания:

fructus dulcis – сладкий плод

dies felix – счастливый день

manus levis – легкая рука

65. Составьте и просклоняйте словосочетания:

senātus, us m - Romānus, a, um (римский сенат)

gelu, us n - aspĕrus, a, um (жгучий мороз)

cornu, us n - acer, acris, acre (острый рог)

facies, ēi f - gratus, a, um (приятная внешность)

66.Определите тип склонения существительных, приведенных в словарных формах:

I II V III согл. III гласн. III смеш. IV

1. judex, ĭcis m 9. tabŭla, ae f 17. mors, mortis f

2. dies, ēi m, f 10. vectīgal, ālis n 18. gladius, I m

3. ira, ae f 11. usus, us m 19. ordo, ĭnis m

4. calcar, āris n 12. dens, ntis m 20. causa, ae f

5. caelum, I n 13. proverbium, i n 21. exercĭtus, us m

6. jus, juris n 14. anĭma, ae f 22. orbis, is m

7. manus, us f 15. terror, ōris m 23. insigne, is m

8. res, rei f 16. gradus, us m 24. urbs, urbis f

67. Переведите на русский язык:

A.

1. Caesar cum omni exercĭtu in Britaniam contendit. 2. Canes sunt custōdes domuum. 3. Taurōrum arma sunt cornua. 4. Aliae bestiae homĭnem visu, aliae audītu supĕrant. 5. Homĭni quinque sunt sensus. Sedes quattuor sensuum est in capĭte: visus est in ocŭlis, audītus est in aurĭbus, odorātus est in narĭbus, gustātus in palāto et lingua. Tactus est praecipue in digĭtis. 6. Nautae Graeci multos portus visitābant. 7. Dux semper habet spem victoriae. 8. In exercĭtu Hannibălis multī elephantī erant.

B. De diēbus.

Motus terrae causa diei et noctis est. Longitūdo diērum et noctium plerumque diversa est. In nonnūllis partĭbus Asiae et Africae diērum et noctium longitūdo aequa est. In regionĭbus nostris aetāte dies longi sunt, noctes breves; hieme dies breves, noctes longae sunt. Meridiei tempus in omnĭbus terrae partĭbus diversum est. Diērum nomĭna sunt: Lunae dies, Martis dies, Mercurii dies, Jovis dies, Venĕris dies, Satūrni dies, Solis dies.

§9. Степени сравнения прилагательных

68. Образуйте степени сравнения от следующих прилагательных:

Bonus, parvus, celĕber, novus, niger

Определите склонение и основу прилагательных, образуйте степени сравнения:

  Склоне-ние Основа Gradus Compfrativus Gradus Superlativus
simplex, ĭcis        
acer, acris, acre        
difficĭlis,e        
justus, a, um        
gravis, e        
puter, tris, tre        
amabĭlis, e        
latus, a, um        
asper, ĕra, ĕrum        
simĭlis, e        
novus, a, um        
saluber, bris, bre        
idoneus, u, um        
malus, a, um        
benevolus, a, um        
magnus, a, um        

69. Образуйте степень сравнения прилагательного в предложении, определите, с каким существительным согласовано, переведите на русский язык:

1. Nihil est... (Gr. Comp., n., Nom. Sg. - utilis, e) sale et sole.

2. Montes Asiae... (Gr. Comp., m., Nom. Pl. - altus, a, um) sunt, quam montes Eurōpae.

3. Opĕra homĭnum sunt libĕra, verba... (Gr. Comp., n., Nom. Pl. - liber, era, erum), anĭmus... (Gr. Super., m., Nom. Sg. - liber, era, erum).

4. Mores Graecōrum et Romanōrum... (Gr. Super., m., Nom. Pl. - dissimilis, e) sunt.

5. Socrātes omnium philosophōrum Graeciae... (Gr. Super., m., Nom. Sg. - sapientis, entis) est

6. Honesta mors... (Gr. Comp., f., Nom. Sg. - bonus, a, um) est quam vita turpis.

7. Malus est error,... (Gr. Comp., f., Nom. Sg. - malus, a, um) defensio errōris,... (Gr. Super., n., Nom. Sg. - malus, a, um) mendacium.

70. Раскройте скобки, употребив прилагательное в форме, соответствующей приведенному грамматическому значению:

fortis forte fortior fortius fortissĭmus fortissĭma fortissĭmum

1. gens (superlat.) 14. puer (superlat.)

2. exercĭtus (superlat.) 15. caput (superlat.)

3. anĭmal (superlat.) 16. oratio (superlat.)

4. cor (posit.) 17. popŭlus (compar.)

5. praesidium (compar.) 18. civis (posit.)

6. miles (posit.) 19. legio (superlat.)

7. nauta (comparat.) 20. caput (posit.)

8. socius (superlat.) 21. dux (compar.)

9. virgo (superlat.) 22. exemplar (compar.)

10. iter (superlat.) 23. corpus (superlat.)

11. anĭmal (compar.) 24. civĭtas (posit.)

12. initium (posit.) 25. vir (compar.)

13. homo (posit.)

71. Переведите текст на русский язык, выпишите и проанализируйте все формы прилагательных:

Roma antīqua

Colles urbis Romae septem erant: colles ad sinistram ripam Tibĕris siti humiliōres erant, Janicŭlus autem, mons ad ripam dextram flumĭnis situs, altior. Antiquissĭma colonia in monte Palatīno Palatium vel Roma quadrāta appellabātur. Palatium igĭtur veterrĭma pars Romae erat.

Quamquam Graecōrum urbes locupletiōres et potentiōres erant quam Roma, quamquam Athēnae pulchriōres, aedificia et templa eārum splendidiōra, tamen nulla Romānis urbs carior erat Roma. Incŏlae Romae pauperrĭmi erant, sed fortissĭmi et praestantes, bella gerebant cum hostĭbus saeviorĭbus. Difficillĭmum enim est invenīre quemquam (кого-либо), qui audacior erat Romānis.

§10. Наречие

72. От следующих прилагательных образуйте наречия и их степени сравнения:

attentus, -a, -um – внимательный

fortis, -e – храбрый

liber, -a, -um – свободный

felix, ĭcis – счастливый

latus, -a, -um – широкий

pulcher, -chra, -chrum – красивый, прекрасный

73. Образуйте наречия и иx степени сравнения:

  Adverbium Gradus Comparativus Gradus Superlativus
gravis,e (тяжелый)      
audax, ācis (отважный)      
citus, a, um (быстрый)      
humĭlis, e (низкий)      
constans, antis (постянный)      
miser, ĕra, ĕrum (несчастный)      
malus, a, um (плохой)      
celer, ĕris, ĕre (быстрый)      
simplex, ĭcis (простой)      
maestus, a, um (печальный)      
infrequens, ntis (редкий)      

74. Заполните пропуски формами наречий, выбранных из второго столбика, переведите предложения:

1._______ est dicĕre, quam agĕre. 2. _________ vivĕre bis vivĕre est. 3. Omnes milĭtes _______ pugnābant. 4. Romāni _________ et ________ pugnābant. 5. Equi ________ currunt, quam canes. 6. Aestāte sol __________lucet, quam hiĕme. clarius velocius fortissĭme, acerrĭme fortĭter bene facilius

75. Переведите на русский язык:

1. Omnes milĭtes fortĭter pugnant. 2. Bene vivĕre bis vivĕre est. 3. Facilius est dicĕre, quam agĕre. 4. Romāni fortissĭme et acerrĭme pugnant. 5. Duces nostri non sapienter rem publĭcam nostram regunt. 6. Canis timĭdus vehementius latrat, quam mordet. 7.Romāni in theātro clamant: "Pulchre, bene, recte!" 8. Utilius est fortes milĭtes esse, quam grandes. 9. Facĭle omnes, cum valēmus, recta consilia aegrōtis dāmus. 10. Tanto est facilius accusāre, quam defendĕre, quanto facĕre vulnĕra, quam sanāre.

§11. Времена системы перфекта действительного и страдательного залога

76. Укажите способ образования перфекта следующих глаголов:

-ui -si -xi -vi удлинение удлинение ă>ĕ удвоение

1. lĕgo 9. caedo 17. fallo

2. pello 10. habeo 18. cognosco

3. vĕnio 11. vĭdeo 19. dico

4. făcio 12. pingo 20. vĭnco

5. valeo 13. deleo 21. pono

6. promitto 14. cedo 22. vivo

7. edŭco 15. duco 23. ăgo

8. căpio 16. quaero 24. exprĭmo

77. Проспрягайте в imperfectum et perfectum ind. act. глаголы deleo 2 (разрушать), pono 3 (класть, ставить); в plusquamperfectum et futūrum II ind. act. – respondeo 2 (отвечать), duco 3 (вести).

78. Определите форму глаголов и переведите на русский язык:

Fuistis, affuistis, potuistis; fēci, respondi; misērunt, expugnavērunt; putavĕrat, conscripsĕrat; scripsĭmus, potuerĭmus; collocavĕrint, interfuĕrint; tulērunt, tulĕrant; prodit, prodiit; voluisti, voluĕras.

79. Определите время, наклонение, залог глагольных форм:

Imperat. Praes. ind. act. Perf. ind. act Imperf. ind. act. Plusquamp. ind. act. Fut. I ind. act. Fut II ind. act.

1. promisĕris 10. educābit 18. promisĕro

2. respondēbunt 11. portant 19. colunt

3. agam 12. venīte! 20. statuērunt

4. cognoverĭmus 13. voluĕrant 21. erant

5. posui 14. tulisti 22. fuĕrant

6. duxĕrant 15. quaerēmus 23. cognosce!

7. vĕnit 16. caedit 24. nolēbat

8. quaerēbat 17. ēgĕrant 25. pinge!

9. delevērunt

80. Преобразуйте действительную конструкцию в страдательную:

Milĭtes montem capiunt.

Graeci monumenta exstruēbant.

81. Преобразуйте страдательную конструкцию в действительную:

Troja a Graecis delēta est.

Littĕrae a Phoenicĭbus inventae sunt.

82. Определите формы глаголов:

Perf. ind. act. Perf. ind. pass. Plusquamp. ind. act. Plusquamp. pass. Praes. ind. pass. Fut. II ind. act. Fut. II ind. pass.

1. pinxĕrit 10. posĭtae erunt 18. fuērunt

2. cognoscĭtur 11. pictus erat 19. tulĕro

3. mutāta erit 12. falsi estis 20. capti sumus

4. statūtum est 13. vicisti 21. voluĕrant

5. quaesīti erant 14. quaerĕris 22. pressus eras

6. promīsi 15. cultus erit 23. tentus erit

7. duxerāmus 16. ēgĕrĭmus 24. noluit

8. feruntur 17. statuerātis 25. incoluĕrant

9. credidĕrint

83. Прочитайте и переведите текст, сделайте грамматический разбор:

De servis Romanōrum

Misera et labōrum plena erat servōrum vita in civitāte Romāna, nam neque ius ullum servis erat, neque leges dominos servōrum ab iniuria et maleficio prohibēbant. Domini in servos vitae necisque potestātem habēbant et servos instrumenta vocalia nominābant. Crudelitāte dominōrum adducti haud raro servi seditiōnes concitavērunt. Tum fortiter pugnantes exercitus Romānos saepe pepulērunt, sed postrēmo victi sunt. Clarum nomen est Spartaci, ducis servōrum. Notum est proverbium: «Inter dominos et servos nulla amicitia est».

§12. Числительные

84. Просклоняйте и переведите на русский язык сочетания: unus, gradus, duae urbes, tria tempŏra, ducentae scholae.

85. Преобразуйте следующие фразы, поставив nom. c. inf. вместо acc. c. inf., переведите на русский язык:

Dicunt meum amīcum tria milia librōrum habēre.

Putant Homērum duo maxĭma poēmăta scripsisse.

86. Вычислите:

Duo et tria sunt______ Tria bis sunt_______

Duo de tria sunt______ Sex de decem sunt_________

87. Запишите римскими цифрами:

1. 1637

2. 1916

3. 1812

4. 1945

5. 2002

6. 1979

7. 1985

8. 1034

9. 768

10. 1861

11. 988

12. 1961

13. 1989

88. Запишите арабскими цифрами:

1. DCLXIX

2. MCMXCVII

3. DCCXCIII

4. MMVII

5. CMXLIV

6. MMCXXIII

7. CXLI

8. MDCCCLXI

9. MDCCXXXVIII

10. MCMXIX

89. Ответьте на вопросы:

Quo anno natus (nata) es? (В каком году ты родился (родилась))? Пример: (Ego) anno millesimo nongentesimo sexagesimo octavo natus (nata) sum. (Я родился (родилась) в 1968 г.)

Quo annos natus (nata) es? (Сколько тебе лет?) Пример: Septem annos natus (nata) sum. (Мне семь лет).

90. Переведите на русский язык:

De annĭs, mensĭbus et diēbus

Cur September, mensis nonus, a numĕro septem, October, mensis decĭmus, a numĕro octo, November, mensis undecĭmus, a numĕro novem et December, mensis duodecĭmus, a numĕro decem nomen habet?

Romŭlo regnante, annus decem menses habēbat et primus anni mensis Martius erat, qui a deo Marte nomen suum traxit.

Secundus mensis erat Aprilis, a Venĕre dea, quae apud Graecos Aphroditae nomen habēbat, appellātus. Tertius - Majus, a Maja dea, sive Majesta, antiquissĭma Italōrum dea, et quartus mensis Junius a Junōne, Jovis uxōre, nomen habēbat. Quintus mensis primo Quintīlis appellabātur et sextus – Sextilis, sed postea Romāni Quintīlem in Julii Caesaris honōrem Julius nominavērunt, mensem autem Sextīlem – Augustum, in Octaviāni Augusti honōrem. Septĭmus mensis September appellabātur, octāvus – October, nonus- November, decĭmus – December.

Titus Livius, rērum scriptor Romānus, narrat Numam Pompilium, secundum regem Romanōrum, annum in duodĕcim menses ad cursum lunae descripsisse quosque menses post Decembrem addidisse: Januarium – a Jano, principii deo, et Februarium – a februo, Romanōrum ritu sacro.

Postquam Gajus Julius Caesar anno quadragesĭmo sexto ante aeram nostram annum ad cursum solis accommodāvit, annus trecentōrum sexaginta quinque diērum fuit, et unus dies quarto anno, qui bisextilis appellabātur, intercalabātur. Januarius primus anni mensis factus est, sed nomĭna aliōrum mensium mutāta non sunt.

Alii menses anni tricenos, alii tricenos singŭlos dies, mensis autem Februarius duodetriginta aut undetriginta dies habēbat.

Primus mensis dies Kalendae appellabātur, quintus – Nonae, tertius decĭmus – Idus. Mensĭbus autem Martio, Majo, Julio et Octobri Nonae fuērunt septĭmus, Idus – quĭntus decĭmus mensis dies.

§13. Приставки. Глаголы, сложные с sum

91. Проспрягайте в Praesens indicativi: abesse, prodesse, deesse, переведите каждую форму.

92. Определите значение префикса в приведенных сложных глаголах:

Движение напротив, противодействие Удаление Приближение, присоединение Движение внутрь или на предмет Нахождение впереди; действие перед Нахождение между, среди Устранение; движение сверху вниз

1. ob esse 9. ab ducĕre 17. in īre

2. ab esse 10. in ducĕre 18. ad īre

3. in esse 11. ad ducĕre 19. prae sentīre

4. ad esse 12. prae mittĕre 20. de trahĕre

5. prae esse 13. de ferre 21. inter cipĕre

6. de esse 14. inter venīre 22. ab īre

7. inter esse 15. abs trahĕre 23. in struĕre

8. ob ducĕre 16. ob īre 24. ad venīre

93. Переведите на русский язык глаголы, используя значение приставок: condūco, edūco, addūco, indūco, redūco; descrībo, inscrībo; exporto, importo, comporto, transporto.

94. Разберите и переведите предложения:

1.Tacere non possum. 2.Quis vestrum hodie adest (abest)? 3.Pecunia nobis deest. 4.Nosce te ipsum. 5.Nemo potest sibi debere. 6.Nihil dare potest, qui non habet. 7.Necessarium est, quod non potest aliter se habere. 8.Malum in se. 9.Ab esse ad posse valet consequentia.

Примечания

3.nobis – dat. possessivus (дательный принадлежности), переводится “у нас”. 6.qui – местоимение qui, quae, quod в nom. sing. мужского рода. 7.quod – местоимение qui, quae, quod в nom. sing. среднего рода; se habere – здесь: иметься, существовать, пребывать. 8. in se – здесь: сам (сама, само) по себе; по своей сути. 9. valeo, 2 – здесь: иметь силу, значение; быть действительным.

95. Прочтите и переведите предложения. Определите, в какой форме употребляются глаголы, сложные с sum. Образуйте 1-е лицо этих глаголов и инфинитив:

1. Audacia tibi deest. 2. Tacēre non possum. 3. Quis vestrum hodie adest (abest)? 4. Inter domĭnum et servum nulla amicitia esse potest. 5. Filia mea abest. 6. Amīci mihi adsunt. 7. Patriae meae prosum. 8. Cur ambulāre nobiscum non potestis? 9. Nec legĕre, nec scribĕre possum.


Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:  



double arrow
Сейчас читают про: