Першае скланенне

Склон	Канчаткі назоўнікаў з асновай на
	цвёрды	зацвярдзелы	мяккі
Н.	вакцын-а	атмасфер-а	зямл-я
Р.	вакцын-ы	атмасфер-ы	зямл-і
Д.,М.	вакцын-е	атмасфер-ы	зямл-і
В.	вакцын-у	атмасфер-у	зямл-ю
Т.	вакцын-ай	атмасфер-ай	зямлёй (ёю)
М.	(аб) вакцын-е	(аб) атмасфер-ы	(аб) зямл-і

Канчаткі назоўнікаў з асновай на г, к, х

Д	г // з'	к //ц	к //ц	х // с'
кніз-е	руц-э	асэптыц-ы	страс-е
М	(у) кніз-е	(аб) руц-э	(аб) асэптыц-ы	(на) страс-е

Заданне

1. Пастаўце назоўнікі ў давальным і месным склонах адзіночнага ліку. Складзіце з імі сказы, абгрунтуйце выбар канчаткаў.

Асцярога, аптэка, геральдыка, ладдзя, абноўка, біяграфія, легенда, навальніца, скруха, авечка, школа, сяброўка, аднакласніца, вішня, студня, пасадка, рэспубліка, уборка, крыўда, доля, мачаха, рачулка, хваля, пушча, шчака, загартоўка.

Другое скланенне

Неасабовыя
Склоны	цвёрды	зацвярдзелы	г,к, х	мяккі
Н. Р. Д. В. Т. М.	электрон □ электрон-а электрон-у электрон □ электрон-ам (аб) электрон-е	дазіметр □ дазіметр-а дазіметр-у дазіметр □ дазіметр-ам (аб) дазіметр-ы	маніторынг □ маніторынг- у маніторынг- маніторынг □ маніторынг-ам (аб) маніторынг-у	харчаванн-е харчаванн-я харчаванн-ю харчаванн-е харчаванн-ем (аб) харчаванн-і
Асабовыя
Н. Р. Д. В. Т. М.	аспірант □ аспірант-а аспірант-у аспірант-а аспірант-ам (аб) аспіранц-е	рэктар □ рэктар-а рэктар-у рэктар-а рэктар-ам (аб) рэктар-у	супрацоўнік □ супрацоўнік-а супрацоўнік-у супрацоўнік-а супрацоўнік-ам (аб) супрацоўнік-у	жыцц-ё жыцц-я жыцц-ю жыцц-ё жыцц-ём (аб) жыцц-і

Назоўнікі мужчынскага роду ў Н. склоне маюць канчаткі -а, -я або -у, -ю ў залежнасці ад лексічнага значэння слова.

-А, -Я:

· назоўнікі, якія абазначаюць асоб і жывых істот: брата, мядзведзя;

· часткі цела чалавека: носа, локця, рота (але твару);

· канкрэтныя прадметы: медаля, прыбора;

· установы, грамадскія арганізацыі, прадпрыемствы, населеныя пукты: універсітэта, прафсаюза, завода, Віцебска;

· геаграфічныя і астранамічныя назвы:Нёмана, Юпітэра, горада;

· навуковыя тэрміны, адзінкі вымярэння, адрэзкі часу: плюса, ромба, косінуса, літра, электрона, дня, года, тыдня;

· назвы танцаў, гульняў: гапака, вальса, баскетбола, хакея.

-У, -Ю:

· хімічныя элементы: фосфару, цынку, вадароду;

· абстрактныя наноўнікі: адпачынку, гонару, розуму, вопыту;

· дзеянні, стан чалавека: прыходу, запісу, руху, плачу, смеху;

· зборныя прадметы: торфу, лесу, бярэзніку, натоўпу;

· рэчывы, матэрыялы: мёду, пяску, асфальту, аксаміту (аўса, хлеба, жаўтка);

· з'явы прыроды: сухавею, агню, ветру, змроку;

· прасторавыя і часавыя паняцці: лугу, стэпу, захаду, часу;

· грамадскія фармацыі, вучэнні, тэорыі: дарвінізму, плюралізму, капіталізму.