Заданні. 1. Прачытайце тэкст, знайдзіце назоўнікі, якія стаяць у форме множнага ліку, вызначце іх склон

1. Прачытайце тэкст, знайдзіце назоўнікі, якія стаяць у форме множнага ліку, вызначце іх склон. Утварыце ад назоўнікаў па магчымасці формы адзіночнага ліку.

У выніку інтэнсіўнай гаспадарчай дзейнасці чалавека адбываецца спусташэнне прыродных рэсурсаў, выміранне шмат якіх відаў арганізмаў, забруджванне асяроддзя ядахімікатамі, радыенуклідамі, прамысловамі і бытавымі адходамі, разбурэнне прыродных экасістэм (лясоў, балот, азёр, стэпаў) шкодныя рэчывы, якія перадаюцца па ланцугах харчавання, назапашваюцца ў тканках раслін і жывёл, а праз іх – у арганізме чалавека, часта выклікаючы пры гэтым розныя захворванні (чуму, воспу, халеру, дызентырыю і інш.). Акрамя таго, кожнае моцнае ўздзеянне чалавека на экасістэмы біясферы прыводзіць да ланцуга разнастайных экалагічных наступстваў (“Агульная біялогія”).

2. Адзначце назоўнікі, якія ў форме роднага склону множнага ліку маюць варыянтныя канчаткі.

Тлушч, ёмістасць, прадпрыемства,абавязак, возера, вольха, страта, пляцоўка, кілаграм, мяжа, імя, соль, тундра, бяроза, кафедра,уласцівасць, чысло, пісьмо, скронь, племя, гняздо, экспедыцыя, далонь, плынь, антэна, нарада, вадкасць.

Ужыванне і правапіс некаторых уласных назоўнікаў

· Некаторыя прозвішчы на –ін (-ын), - оў (-аў), -еў (-ёў) – скланяюцца як назоўнікі другога скланення, толькі ў творным склоне адзіночнага ліку маюць канчатак –ым: Пятровым, Жураўлёвым, але: Дарвінам, Уотсанам. Геаграфічныя назвы з такімі самымі суфіксамі ў творным склоне маюць канчатак –ам: пад Барысавам, Кіравам.

· У беларускай мове шмат прозвішчаў на –а,(-я): Саўчанка, Каляда. Большасць іх скланяецца, як назоўнікі агульнага роду (канчаткі залежаць ад таго, асоб жаночага ці мужчынскага полу яны абазначаюць): Святланай Саўчанкай, Іванам Саўчанкам; Вольгай Калядой, Сяргеем Калядой.

· Прозвішчы, якія паходзяць ад назоўнікаў ніякага роду (Бірыла, Лойка) скланяюцца толькі тады, калі абазначаюць асоб мужчынскага полу: няма Ганны Бірыла, але Пятра Бірылы.

· Прозвішчы асоб жаночага полу, якія заканчваюцца на зычны, не змяняюцца: Ніне Андраюк, Тамары Корбан. Не скланяюцца прозвішчы асоб мужчынскага і жаночага полу, якія заканчваюцца на –о: Бажко, Ляўко, як і Гюго, Дэфо.