Заданні. 1. Ад дзеясловаў, што ў дужках, утварыце ўласцівыя беларускай мове дзеепрыметнікі і запішыце сказы

1. Ад дзеясловаў, што ў дужках, утварыце ўласцівыя беларускай мове дзеепрыметнікі і запішыце сказы. Абазначце суфікс, з дапамогай якога ўтварылі кожны дзеепрыметнік.

1.Важнай экалагічнай праблемай на сучасным этапе з'яўляецца распрацоўка біялагічных метадаў барацьбы са шкоднікамі, навукова (абгрунтаваць) мерапрыемстваў па біялагічнай ачыстцы асяроддзя. 2. Ахова біясферы – гэта комплексная сістэма мерапрыемстваў, (накіраваць) на захаванне, рацыянальнае выкарыстанне і ўзнаўленне прыродных сістэм і рэсурсаў Зямлі ў інтарэсах сённяшніх і будучых пакаленняў людзей. 3. Запаведнікі (заснаваць) для захавання і развіцця ў прыродных умовах прадстаўнікоў найбольш каштоўных ці (знікаць) відаў жывёльнага і расліннага свету. 4. Вакуоля – поласць у цытаплазме, (запаўняць) клетачным сокам. 5. Зона дзялення з'яўляецца зонай кораня, (прадстаўляць) верхавінкавай утваральнай тканкай, дзе клеткі інтэнсіўна дзеляцца. 6. У праекце беларускай АЭС (улічыць) асаблівасці інжынерна-геалагічных, гідрагеалагічных, структурна-тэктанічных і сейсмічных умоў пляцоўкі АЭС, (прыняць) тэхнічныя рашэнні і (распрацаваць) шырокая сістэма мерапрыемстваў, якая зніжае ці выключае ўздзеянне станцыі на навакольнае прыроднае асяроддзе да экалагічна (дапускаць) і бяспечнага ўзроўню пры будаўніцтве і эксплуатацыі. 7. Відавочна, што чалавецтва не збіраецца спыняцца на (дасягнуць) і будзе працягваць свой рух наперад – да новых высокіх тэхналогій. 8. Непазбежнасць развіцця ядзернай энергетыкі ў XXI стагоддзі зрабілася (зразумець) для вялікай колькасці людзей. 9. Заслуга Ч. Дарвіна заключаецца ў тым, што ён метадычна ппавільна выбраў лагічную схему для аналізу фактараў эвалюцыі і паспяхова вырашыў пытанне аб (рухаць) сілах – барацьбе за існаванне і натуральным адборы.

2. Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову.

Содержащееся топливо, используемый прибор, выпадающие осадки, окружающая среда, вызываемое заболевание, поглощенная доза, полученные результаты, пострадавшие люди, стекающая жидкость, взболтанная смесь, концентрированный раствор, дистиллированная вода, ненасыщенный углеводород, полученный раствор, проникающая радиация, поражающий фактор, охлаждающий воздух, повышенное излучение, установленные законы, измеряющие дозиметры, поднимающаяся пыль, возникшее поражение, спроектированный реактор.

3. Перакладзіце сказы на беларускую мову, выкарыстоўваючы магчымыя формы замены дзеепрыметнікаў.

1.Нестабильные самопроизвольно распадающиеся атомы называют радионуклидами. 2. Излучение радионуклидов, попадающих в организм с пищей, водой или воздухом, могут ионизировать клетки живого организма и повреждать его ткани и органы. 3. Менее значимым, но довольно ощутимым источникам облучения человека является радон, содержащийся в природном горючем газе и природных водах. 4. Ядерная (атомная) энергия – внутренняя энергия атомного ядра, выделяющаяся при ядерных превращениях. 5. Асептика – комплекс мероприятий, направленных на предупреждение попадания микробов в рану. 6. Фактором, обостряющим экологические проблемы, является также резкое увеличение численности населения в мире в XX веке, что привело к усилению давления на окружающую природную среду.

4. Ад дзеясловаў утварыце ўсе магчымыя формы дзеепрыметнікаў.

Распрацаваць, утвараць, спрашчаць, ажыццяўляць, завяршаць, распаўсюджваць, абрунтаваць, выяўляць, раствараць, абагуліць, перапрацаваць, акісляць, сінтэзаваць, аднавіць, абмежаваць, размяшчаць, заржавець, упарадкаваць, абумовіць, прымяняць, перапрацоўваць.

5. Перакладзіце тэкст на беларускую мову. Параўнайце напісанне дзееепрыметнікаў у рускай і беларускай мовах.

Шумовое загрязнение

Любой шум, который неприятен для человеческого слуха, является шумовым загрязнением. Громкие и резкие звуки, издаваемые фабриками, машинным оборудованием, поездами, автомобилями, тресканьем от нагревания и взрывами тоже являются яшмовым загрязнением. Оно также вызывается некоторыми природными катаклизмами, такими как ураганы и извержения вулканов. Как природные, так и антропогенные факторы, создающие шумовое и звуковое загрязнение, влияют на здоровье человека. Они вызывают раздражение, проблемы со слухом и головную боль. Но это еще не главные проблемы, ведь совсем невыносимые звуки могут быть очень опасны, поскольку из-за них увеличивается уровень холестерина, сужаются артерии, усиливается приток адреналина, учащается сердцебиение. Все эти факторы опасны для жизни, ведь они могут привести к инфаркту и инсульту.

Шумовое загрязнение быстро вызывает нарушение естественного баланса в экосистемах. Шумовое загрязнение может приводить к нарушению ориентирования в пространстве, общения, поиска пищи. В связи с этим некоторые животные начинают издавать более громкие звуки, из-за чего они сами будут становиться в роли вторичных звуковых загрязнителей, еще сильнее нарушая равновесие в экосистеме. Одними из самых известных случаев ущерба, наносимых шумовым загрязнением природе, являются многочисленные случаи, когда дельфины и киты выбрасывались на берег, теряя ориентацию из-за громких звуков военных гидролокаторов (“Экосистема”).

Дзеепрыслоўе

Дзеепрыслоўе з’яўляецца нязменным словам, якое абазначае дадатковае дзеянне. Утвараюцца дзеепрыслоўі незакончанага трывання ад дзеясловаў пры дапамозе суфіксаў -учы-,-ючы-,-ачы-,-ячы -: несучы, кіруючы, сочачы, просячы; закончага трывання – пры дапамозе суфіксаў - ўшы-, -шы-: прачытаўшы, завёзшы.

Звычайна дзеепрыслоўе мае пры сабе паясняльныя словы, утвараючы дзеепрыслоўныя звароты. У сказе яны заўсёды выдзяляюцца коскамі: Ізатоп вадароду трытый, уключаючыся ў водны абмен, поўнасцю выводзіцца за некалькі тыдняў.