2015-07-04
465
1. Бір дыбысты ашық буын тасымалдауға келмейді: а-та, ә-ке.
2. Екі, үш дыбысты тұйық буын тасымалданбайды: ат, ән, ант, өрт.
3. Бітеу буынды бөліп-жаруға болмайды: мал, той, төрт, жалт.
4. Бас әріппен қысқарған сөздерді бөліп тасымалдауға болмайды: ҚР, ШҚТМУ.
5. Адам атының, әкесінің атының қысқартылып алынған әрпін фамилиядан айырып жазуға болмайды: А.С. Пушкин, А. Құнанбаев.
Екпін –ударение
- Қазақ тілінде негізінен екпін соңғы буынға түседі: шеге, кереге, балта.
- Екпін түспейтін буындар:
а) жіктік жалғауына – оқушымыз, барамыз.
ә) болымсыз етістік жұрнақтарына: (ма, ме, ба, бе, па, пе) –айтпа, барма.
б) шылау сөздерге –үй де, мал да – бәрі де аман.
в) көмекші сөздерге - кейін, шейін.
Үндестік заңы –закон сингармонизма
| Дыбыс үндестігі (звук. сингарм.) | Буын үндестігі (слогов. сингарм) |
| 1) қатаң; ұяң - б, в, г, д + қатаң бас-тық, доп+ты 2) ұяң (б, в, г, д дыбыстарынан басқа) + ұяң, үнді ауыл+ға, өзен+ге, жаз+ға, нан+нан 3) к---г шелек+і ---шелегім п---б кітап+ы---кітабым қ---ғ тарақ+ы---тарағы | 1) жуан сөздерге жуан қосымшалар жалғанады: балалар, оқушылар, қалада 2) жіңішке сөздерге жіңішке қосымша жалғанады: әншілер, үйдеміз.мектептер |
