Авианы дасгалуд

(Фонетические упражнения)

Дасгал 1. Повторите за диктором следующие слова, имеющие краткий гласный а, о, у, f, o:

ах он ур зfв

зах ор хун мfн

багш гол ус хfл

сан Дорж улс fвfл

гар цонх урт fр

сар хот бoгд хfх

нар бор oс fд

шар дор oр fндfр

хар хол хoн fчигдfр

Дасгал 2. Повторите за диктором слова, обращая внимание на произношение кратких и долгих гласных:

цас - цаас fр - ffр

дэл - дээл oд - ooд

тос - тоос ур - уур

ул - уул хол - хоол

хил - хийх хfл - хffх

Дасгал 3. Повторите за диктором слова мягкого ряда:

гэр (гэрь) fнff жил ooл

хэл (хэль) fрff шил oзэг

хичээл (хичээль) мfнгfн жишээ oсэг

гэрээ (гэрээ) ffрff жижooр

ширээ (ширээ) fгfх хooхэд

Дасгал 4. Слушайте и повторяйте слова, состоящие из двух слогов, один из которых безударный, то есть краткая гласная в этом слоге не произносится, редуцируется:

монгол, ширээ, мfнгfн, мартах, ордон, унших, сонсох, мэдэх, байдал, сургууль, маргааш, хичээл, тэмээ, явна, болно, хаалга, хаана, байна, гарчээ, болжээ, fгчээ

анги, архи, тамхи, салхи

Дасгал 6. Повторите за диктором слова с долгим гласным: уу, аа, ээ, оо, ff, oo:

суудал аав ээж бороо ffр

буудал Улаанбаатар хичээл цоол ffрff

удаан улаан хээр боох fрff

халуун баатар гэрээ ногоо fглff

уух аашлах эмээ хоол дoo

хooхэд цагаан хэзээ боол хoo

дoo даарах хэлжээ шоолох хooхэд

хoo жаахан явжээ Гочоо ooрэг

асуулт заах дээл одоо сoo

ooд

Дасгал 7. Прослушайте запись и обратите внимание на редукцию краткого гласного в конце слов. Повторите:

бага анги явна буга

шинэ архи болно алга

шfнf салхи хийнэ торго

хаана тамхи байна лхагва

хана болхи хаалга дагва

энэ сорви дарга ирнэ

Дасгал 8. Обратите внимание на произношение диктором дифтонгов. Повторите:

байна сайхан сайн баяр oйл

хийх орой байр бие oгoй

айх манай айл хий тийм

аюул байдал аймаг юу, юo, еэвэн

Монгольская пословица: Айвал бoo хий хийвэл бoo ай! ("Если боишься, не делай, если делаешь, не бойся").

Дасгал 9. Слушайте и повторяйте за диктором слова, содержащие согласный н:

орон монгол нам

сан цонх ням

мfн лонх ном

ан хoн нийт

зан модон байна

зун сайхан болно

ган унших сонин онол

Дасгал 10. Согласный г:

гал гарах fгfх

гол гурав мfргfх

гар маргааш oзэг

гэр монгол багш

гэх гутал сонгууль

Дасгал 11. Согласные ж, з, ш, ч:

ээж эмч багш oзэг

жаал эгч шар эзэн

жил хуучин шинэ зав

жаргал малчин ширээ зун

ажил чулуу шашин зай

жавар чадах шал зураг

жижиг сурагч шохой заяа

Монг. пословица: Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ. ("Повезет, если сам постараешься").

Дасгал 12. Согласный л:

лонх хурал хэл

лаа сургууль хэлэх

олох монгол хичээх - хичээл

болох хол хfл

улс мал эхлэх

халуун ажил элээ

Дасгал 13. Согласные б, в:

болох явдал дэвтэр авав уу

байна явах авах эвлэл oзэв oo

байдал хийвэл хувцас аав

байшин авбал хэвтэх сайн байна

баатар яав авч хурал болно

Дасгал 14. Палатализация согласных.

Следите за произношением диктора, повторяйте. Все согласные в словах мягкого ряда и перед "ь" смягчаются:

гэр, хэл, тэмээ, хичээл, сургууль, мэдээ, ширээ, fвfл, fрff, морь, хонь, анги, тамхи, дуурь, шинэ, oзэг, oсэг.

Дасгал 15. Прочтите слитно следующие словосочетания:

Их сургууль (университет), бага сургууль (начальная школа), oсэг мэдэх (знать буквы, быть грамотным),

их хурал (съезд), бага хурал (конференция), бага нас (детство),

oг хэлэх (выступать с речью), эх орон (родина),

цас орох (идет снег), цаас цагаан (бумага белая), oсэг хар (буквы черные),

хуучин бичиг (монгол бичиг), сайн fдfр (воскресенье), монгол хoн,

ах дoo орон (братская страна), хoн ам (население), ажилчин анги (рабочий класс),бага хooхэд (маленький ребенок),

шooгээ том, fрff бага, самбар хар.

Дасгал 16. Фонетический диктант:

1. хот, fдfр, fглff, мfн, хfл, fвfл, зfв, гэр, ширээ, ffр, fрff, ffрff, самбар, цонх, шал, улс, сандал, мартах, ус, oс, ooл, орон, багш, сан, ээж, аав.

2. Миний ном, чиний дэвтэр, сайн сурах бичиг, муу толь, бага хooхэд шиг.

Намар маргааш болно. Энэ хичээл, энэ анги. Энэ хoн. Тэр хот хол.

Миний нэр Гонгор. Чиний нэр хэн бэ?

Энэ анги том. Миний ээж сайн хoн.

3. Миний гэр цагаан, миний гэр ойр. Чиний гэр хол.

Энд олон хoн байна. Энд олон ном байна.

Энд монгол хoн байна. Би энд сурна. Би энд монгол хэл сурна.

Дасгал 17. Вставьте пропущенные гласные (вместо двух точек - краткий гласный, вместо четырех - долгий):

унш..х, мэд..х, бол..х, сур..х, ол..н, хур..л, oз..х, oс..г, хэл..х, х..чээл, ш..рээ, с..ндал, ш....гээ,..рff, байд..л, байш..н, дэвт..р, сэтг..л. oн..н.

Дасгал 18. Поставьте ударение в словах:

Ордон, утаа, сэтгooл, ширээ, хичээл, монгол, хурал, сурах, сургууль, Улаанбаатар, дэлгooр, оюутан, fлгooр, чийдэн, жижooр, нийслэл, хoмooс, тoлхooр, зураг, тэмээ, хаалга, oхэр, дарга, ботго, явна.

Дасгал 19. Напишите транскрипцию следующих слов:

Гарах, гишгэх, гоймон, сайхан, багш, шoдэнз, зав, зfв, зол, oзэх, жил, ямаа, жолооч, жавар, овоо, fвff, хэвтэх, он, сан, мfн, сайн, сонин, унших, хонх, цонх, салхи, анги, лхагва, гариг, их, бие, юм, хэлнэ, болно, хутга, торго, худалдаа, босго, ес, ер, найм.

Дасгал 20. Переведите с русского языка на монгольский:

Мой сын читает хорошую книгу. Здесь есть много книг. Монгольский словарь здесь есть. Эта аудитория большая. Я здесь занимаюсь. Я здесь изучаю монгольский язык.


Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:  



double arrow
Сейчас читают про: