Ескерту

Ақпаратты файлға шығару үшін шығару ағымын қайта бағыттайтын белгіні «>» пайдаланыңыз. Бұл белгі ping және tracert утилиттері үшін де әділ.

Үлгі:

tracert 195.208.164.1 > tracert.txt

Маршруттың көрсетілген түйнекке дейінгі трассировкасы туралы есеп tracert.txt файлына орналастырылады.

2.2.4. Smart Whois бағдарламалық өнімі

Smart Whois бағдарламалық өнімі Internet желісінің бір желішелерінің біреуіне берілген ІР адресінің тәуелділігін пайдаланушы анықтай алуы үшін жасалынған. Сонымен қатар берілген өнім интернет қызметінің провайдерін, байланыс қызметін көрсетуге жауаптыны, оның адресін, сонымен қатар кейбір жеке ақпараттарды анықтауға мүмкіндік береді. Төменірек суретте Smart Whois бағдарламасының терезесі көрсетілген.

Жоғары жолда, ІР өрісінде DNS түйнек атауы, немесе оның ІР адресі енгізіледі. «Запрос» батырмасын басқаннан кейін өзінің ішкі мәліметтер базасын пайдалана отырып суретте көрсетілген ақпаратты генерирлайтын Whois серверімен автоматты қосылу іске асады. Терезенің сол жақ бөлігінде таңдалған компьютердің интернет желіше топтарына тәуелділігі туралы ақпарат бейнеленеді. Экранның оң жақ бөлігінде желінің берілген бөлімшесін иеленген ұйым туралы ақпарат, және осы желінің бөлімшесіне қызмет көрсететін әкімгер туралы ақпарат бейнеленеді.

1 сурет

2. HTTP ГИПЕРМӘТІНДІ БЕРУ ХАТТАМАСЫ

2.1. HTTP хаттамасы туралы жалпы ақпарат

HTTP (HyperText Transfer Protocol – гипермәтінді беру хаттамасы) World Wide Web негізі ретінде жасалынды. HTTP хаттамасы бойынша жұмыс клиент-сервер принципі бойынша өтеді: клиент бағдарламасы ТСР – сервермен қосуды орнатады (порттың стандартты номері 80) және оған НТРР – тапсырысын береді. Сервер бұл сұратуды өңдейді және клиентке HTTP жауабын береді.

2.2. HTTP тапсырысының құрылымы

HTTP тапсырыс бос жолмен бөлінген сұрату тақырыбына және сұратудың денесінен тұрады. Сұрату денесінің болмауы мүмкін. Сұратудың тақырыбы сұратудың негізгі (бірінші) жолынан және басты жолда сұратуды нақтылайтын келесі жолдардан тұрады. Келесі жолдардан Host параметрінің хабарламасы бар жол ғана міндетті болып табылады. Бірінші жолда сұратудың тақырыбы сұрату әдісінің бос орны, сұратылатын құжаттың URI (әдетте «/» белгісімен басталатын қатыстық адресі көрсетіледі) және хаттаманың нұсқасы арқылы көрсетіледі. Сұратудың қалған жолдарында параметрлер келесі форматта беріледі:

Параметрдің аты: параметрдің мағынасы

Ең қарапайым HTTP сұратудың үлгісі:

GET / HTTP/1.1 – сұрату тақырыбының бірінші жолы

Host: ya.ru - сұрату тақырыбының екінші жолы

- бос жол

Сұратудың әдістері:

GET – мәліметтерді сұрату (HTTP-тақырыптарымен бірге)

HEAD - HTTP-тақырыптарын мәліметтерсіз сұрату.

POST – мәліметтерді серверге жөнелту

POST сұратуы үшін міндетті параметрлері болып тапсырыстың денесінің типі (Content-Type) және байттардағы сұрату денелерінің ұзындығы (Content-Length) табылады.

HTTP сұратудың жиі қолданылатын параметрлері:

Connection (соединение) –Keep-Alive және close мағыналарын қабылдай алады.

Keep-Alive ("оставить в живых") берілген құжатты бергеннен кейін сервермен қосылуы үзілмейтінін және басқа да сұратуларды жіберуге мүмкін дегенді білдіреді. Браузерлердің көпшілігі Keep-Alive режимі жұмыс істейді, өйткені ол сервермен бір рет қосылуда HTML – бетін және оның суреттерін алуға мүмкіндік береді. Бір рет орнатылғаннан кейін Keep-Alive режимі бірінші қатеге дейін немесе кезектегі Connection: close сұратуындағы нақты нұсқауға дейін сақталады.

close ("закрыть") – берілген сұратуға жауаптан кейін қосылу жабылады.

User-Agent – мағынасы браузердің "кодовое обозначение" болып келеді, мысалы:

Mozilla/4.0 (compatible; MSIE 5.0; Windows 95; DigExt)

Бұл параметрде клиенттің операциялық жүйесі жиі көрсетіледі.

Accept – берілген браузердің таңдауын тәртіпте ұстайтын браузермен сүйемелденетін типтердің тізімі. Мысалы, IE5 үшін бұл параметр келесі мағыналарды құрайды:

Accept: image/gif, image/x-xbitmap, image/jpeg, image/pjpeg, application/vnd.ms-excel, application/msword, application/vnd.ms-powerpoint, */*

Referer – осы ресурске ауысқан URL.

Host – сұралатын ресурс орналасқан хостттың атауы. Егер серверде бірнеше виртуальды серверлердің бір ІР адресінде бар болуы пайдалы. Осы жағдайда виртуальды сервердің аты осы өріс бойынша анықталады.

Accept-Language – сүйенетін тіл. Бір құжатты бірнеше тілдік нұсқаларда бере алады, сервер үшін маңызды.

2.3. HTTP жауабының құрылымы

НТТР жауабының форматы НТТР сұратуының форматына өте ұқсайды: оның бос жолмен бөлінетін тақырыбы және денесі болады. Тақырып та негізгі жолдардан және параметрлер жолдарынан тұрады. Сұратудың негізгі жолдары бос орындармен бөлінген үш өрістен тұрады: хаттаманың нұсқасы, қатенің коды (сұратуды орындалуының «успешности» кодтық белгісі) және қатенің сөздік суреттелуі. 2хх коды сұратудың сәтті аяқталуын, 3хх – қайта бағыттаудың қандайда болмасын формасына сәйкестігін, 4хх – клиенттің кінәсінен болған қатені білдіреді, 5хх – серверде немесе сценарийдегі қатені білдіреді.

НТТР жауабының жиі қолданылатын параметрлері:

Date – сұратудың өңделу күні.

Server –веб-сервердің атауы.

ETag – статистикалық құжаттар үшін ресурсды белгілеу. Ол әдетте бақылау суммасына немесе файлдың қолтаңбасына ұқсайды.

X-Powered-By – динамикалық құжаттар үшін құжаттарды қалыптастырған қосымша. Үлгі: X-Powered-By: PHP/5.0.3

Connection – сұратудың параметрге сәйкестігіне ұқсас.

Content-Type ("тип содержимого") – жауапты құрайтын типтің белгісі. Content-Type мағынасына байланысты браузер жауапты дискіде немесе тағыда басқа ретінде сақтауды қажет ететін HTML-бет ретінде, gif немесе jpeg суретін файл ретінде қабылдайды және керекті әрекеттерді қолданады. Кейбір типтер text/html форматындағы мәтін (веб-бет) қарапайым мәтін; JPEG форматындағы сурет; image/gif - GIF форматында, application/octet-stream – дискке жазылатын мәліметтер ағымы. Content-Type параметрінде жиі нүкте, үтір арқылы құжыттың кодталуы көрсетіледі. Мысалы: