Майлы эмульсиялар

Эмульсия компонентін сандық есептеу. Егер рецепте компоненттер қатынасы берілмесе, онла 10,0 г майдан 100,0 г эмульсия дайындайды. Қандай май қолдану жайлы көрсетілмеген жағдайда, шабдалы, зәйтүн, күнбағыс майлары қолданылады.

Эмульсия дайындау технологиясы екі сатыдан тұрады:

а) біріншілік эмульсияны алу(корпус);

б) біріншілік эмульсияны сумен, сулы ерітінділермен сұйылту.

Біріншілік эмульсияны жасау үшін, табиғатына байланысты сандық таңдау жүргізіледі.

Эмульгатор	100 г эмульсияға эмульгатор саны, г
Аравиялық камед	5,0
Өрік камеді	3,0
Желтоза	5,0
10 % крахмал клейстері	5,0
Құрғақ сүт	10,0
Т – 2 эмульгаторы	1,5

Біріншілік эмульсияны дайындауға арналған судың көлемі, май және эмульгатордың жатры сомасына тең, бірақ су көлемі эмульгаторларді ерітуге арналған көлемнен аз болмауы кекрек.

Біріншілік эмульсияны дайындау. 3 әдісі бар

1 –майды эмульгатормен ысқылайды және су қосылады. Ысқылауды үккішпен қаймақ тәріздес болғанша жүргізеді және тарсылдатады.

2 – Өлшенген суда эмульгаторды ерітеді, кейін араластыру барысында аз молшерден алдына ала фарфор ыдысында өлшенген майды бөлік бойынша қосу арқылы

3 – стакандарда суды өлшеп, майды қабаттап, кейін екеуін оптималды өлшенген эмульгатормен құнтақтағышқа құйяды.

Барлық жағдайда араластыру бір бағытта, энергиялық түрде тез келсеппен араластырылады.

Біріншілік эмульсияны сұйылту және ДЗ енуі. Эмульсия тұрқысына 2-3 бөлікте су немесе сулы ерітінді қосады және есептеуді масса бойынша жүргізеді.

Эмульсияға дәрілік заттыңенуі кезінде, сонғылардың құрамын есепке алады. Суда еритін ДЗ –ды эмулсияны сұйылтуға арналған су бөліктерімен енгізеді. Бұл жерде концентрлі-ерітінділер қолданылуы мүмкін. Майда еритін гидрофильді заттарды (камфора, ментол, анестезин және т.б.) біріншілік эмульсияға дейін температура қатысында майда ерітеді Бұндай жағдайда біріншілік эмульсияны дайындауғп арналған,эмульгатор және судың сандық есептуінде, масла фазасының массасы өсуі қарастырылады (май+ДЗ). Бұл ережеге бағынбайтындар: фенилсалицилат и бензонафтол. Бұл заттардың асқазан-шек трактілеріндегі антисептикалық әсері олардың гидролизіне байланысты. Майда ғана еритіндер, дерлік гидролизге ұшырамайды. Сол үшін дайын эмульсияға жұқы ұсатылған суспензия типіндегі, жіне стабилизация үшін: желтоза камеді немесе басқа БАЗ және т.б. қосады. Суда да, майда да ерімейтін гидрофилді заттар (магний оксиді, негізгі висмут нитраты) суспензия типі бойынша дайын эмульсияға қосады..

Эмульсияны сүзгіден өткізу. Белгіленген көлем бойынша, тарирленген шығарылымға арналғаныдысқа сүзгілейді.

Галенді және новогаленді ДЗ енуі. Сироптар, тұнбалар, сұйық экстрактылар, новогаленді препараттарды бірден шығарылуға арналған ыдысқа қосады.

Шығарылымға қаптау және орамдау. Эмульсияға арналған флаконды компоненттердің массасына және қасиеттеріне байланысты таңдайды. Қақпағы герметикалықты қамтамасыз етуі қажет.

Рәсімдеу МЗ РФ № 376 от 13.11.96 ж; этикетка “Ішке қабылдауға арналған” ескерту жазулары, “Қолданар алдында шайқау”, “Салқын жерде сақтау”.

Эмульсияларды аптекаларда сақтау МЗ РФ № 214 от 16.07.97 ж. бұйрықтарымен сай 3 тәулік, салқын, мұздатуды болдырмайтын жерде сақталады.

Сапа бағалау келесідей көрсеткіштер бойынша жүргізіледі: құжаттар анализі, орам және рәсімдеу дұрыстығы, органолептикалық бақылау, механикалық қоспалардың болмауы, массалық ауытқу.

Тұқымдық эмульсиялар. Тұқымдық эмульсияларды дайындайды: тәтті мендаль, көк нәрден, асқабақ, орман жаңғағы және т.б. құрамында май бар тұқымдар.

Жазылған компоненттердің сандық есептелуі. Егер рецептіде эмульсия мен тұқымның қатыснасы берілмесе, и в рецепте не указано соотношение семян и эмульсии, 10 г тұқым, 100 г эмульсия алынады.

Біріншілік эмульсияны дайындау. Тәтті мендаль тұқымы, орман жаңғағы, асқабақтың сыртқы қабатынан тазалайды. Көк нәр тұқымын жылы сумен шайқайд. Үгіткіште тұқымдарды, 0.1 ш. тұқым массасына байланысты сумен ұсақтайды. Ұнтақталған тұқымдарға 2-3 қабылдауында су немесе сулы ерітіндісін жақсылап арласытра қосады. Әр алынған эмульсияны шығарылымға арналған флакондарға сүзеді. (асқабақтан алынған эмульсияны сүзгіден өткізбейді). Суда ерімейтін ДЗ,бензонафтол, фенилсалицилатын диспергирлеу үшін жұқы ұсақтап дайындайды. Гидрофобты заттардан тұрақты суспензия алу үшін белгілі суспензияны дайындау ережелері бойынша стабилизаторлар (эмулгаторларға табиғаты жақын келетін) қолданылды. Сироптар, тұнбалар, сұйық эктрактілер, новогаленді препараттарды бірден шығаруға арналған флакондарға қосады.

Әдебиеттер:

основная:

дополнительная:

1. Государственная Фармакопея Республики Казахстан. – том 1 – Алматы. – Издательский дом: «Жибек жолы».– 2008.– 592 с.

2. Государственная Фармакопея Республики Казахстан.– том 2. – Алматы.– Издательский дом: «Жибек жолы».– 2009. – 792 с.

3. Машковский М.Д. Лекарственные средства. М.: Медицина.– 2008.– Изд. 15.

4. Милованова Л.Н., Тарусова Н.М., Бабошина Е.В. Технология изготовле-ния лекарственных форм. Ростов-на-Дону: «Феникс».– 2002.– 448 с.

5. Муляр А.Г. Общая рецептура: учеб.пос. – М., 2009.–80 с.

Қорытынды сұрақтар:

1. Суспензия дәрілік зат ретінде. Классификациялары. Суспензияға қойылатын талаптар

2. Гетерогенді жүйе ретінде қандай ерекшеліктері бар?

3. Қандай жағдайларды суспензияны ала аламыз? Мысал келтіріңіз.

4. Суспензия қандай фазалардан тұрады? Мысал келтіріңіз.

5. Гетерогенді жүйе ретінде суспензияның қандай тұрақтылық түрлері бар?

6. Суспензияның тұрақтылығына қандай факторлар әсер етеді?

7. КЗ Дерягин ережесі дегеніміз. Қатты затты диспергилеу кезіндегі, сұйық көмекші заттардың рөлі?

8. Суспензияны алу жолдары?

9. Суспензияны дайындауда қолданылатын, стабилизаторларға мысал келтіріңіз?

10. Гидрофилді заттармен суспензия технологиясының ерекшеліктері. Мысал келтіріңіз.

11. Гидрофобті заттармен суспензия технологиясының ерекшеліктері. Мысал келтіріңіз.

12. Күкірт суспензиясын дайындаудың ерекшеліктері?

1. Қандай микстураларды оалесциялы, лайлы деп атайды? Олардың пайда болу шарттарры.

2. Мүшәтүр-бәден тамшы микстурасын дайындау ерекшеліктері.

3. Құрамына тұтқыр заттар кіретін суспензияларды дайындау.

4. Суспензияның сапалық бақылауының негізігі көрсеткіштерін атаңыз?

5. Сақтау кезінде суспензиялар қандай өзгерістерге ұшырауы мүмкін?

1. ГФ Х эмульсиялар үшін ДҚ ретінде қандай анықтама береді?

2. Бастапқы затты дайындау тәсілі бойынша эмульсияларды қандай топтарға бөледі?

3. Эмульсиялар типі және анықтау әдістері?

4. Тұқымдардан эмульсиялардың дайындалуы?

5. Тұқымнан тағайындалатын эмульсияларда қолданылатын эмульгаторлар табиғаты?

6. Майдан тағайындалатын эмульсиялардың қандай негізгі ережелері бар?

7. Майлы эмульсияларды дайындау кезінде ұстанатын ережелер.

8. Біріншілік эмульсияның дайын болғанын қалай анықтауға болады?

9. Эмульсия дайындау үшін қандай майды және қандай өлшемде, рецептіде көрсетілмеген жағдайда?

10. Майдан тағайындалынатын эмульсияларда қандай эмульгаторлар қолданылады?

11. Өзіңіз білетін эмульгаторларға сәкес түсінік беріңіз.

12. Майлы эмульсияға түрлі ДЗ қосылуы?

13. Эмульсияға фенилсалицилаттың, бензонафтолдың қосылуы.

14. Эмульсияны сақтау кезінде стабилизатор ретінде конденсацияны қолдануы, агрегаттық күйінің маңыздылығы?

15. Эмульсияны шығарылымға рәсімдеу.

16. Эмульсияның сапалық бағалауы.

6 ТАҚЫРЫП: ПЛАСТЫРЛЕРДІ ДАЙЫНДАУ. САПАЛЫҚ БАҒАЛАУ.

Мақсаты: тақырып бойынша студенттердің бойларында,ы профессионалды компетенцияларды қалыптастыру, пластырлер, сасыршөп, сұйық пластырлер өндірісімен таныстыру.

Оқыту тәсілдері:

- -білімді тереңдету және бекіту;

- студенттердің аргументті түрде өз көз қарасың ұстануы, өз ойларын аудиторияға жеткізе білуі;

-студенттерді пластырлер, сасыршөп, сұйық пластырлер ДҚ-ның дайындайтын зауыттарының нормативті құжаттарымен таныстыру.ГФ РК және т.б.;

- студенттердің оқыту материалдармен жұмысын және жеке жұмыс істеуінің эффективті және нәтижелі болуын тексеру.

Жүргізу формасы: семинар

Сабақ жүргізу әдістері: «Коллаж» әдісі бойынша теориялық сұрақтарды талдау.

Тақырып бойынша тапсырма: