2017-11-30
800
Радиатор қозғалтқыштың қызған бөлшектерінен түсетін сұйықтықты ауамен салқындатуға арналған жылу алмасу аппараты болып келеді.
Радиатор есебінде жылуды сұйықтықтан қоршаған ортаға беру үшін қажетті салқындатқыш бетті анықтайды.
3. Радиатордың салқындатқыш беті.
мұндағы: QЖ- сұйықтықпен алып кетілетін жылу мөлшері, Дж/с;
К – радиатордың жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2·К);
ТСР.Ж – радиатордағы сұйықтықтың орташа температурасы, К;
ТСР.ВОЗД – радиатор арқылы өтетін ауаның орташа температурасы, К.
4. Жылуды беру коэффиценті, [Вт/(м2·К)]
мұндағы: αж- сұйықтықтан радиатор қабырғасына жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2·К);
δ1 – түтік қабырғасының қалыңдығы, м;
- радиатор түтіктерінң металлдардың жылуөткізгіштік коэффиценті, Вт/(м·К);
αвозд- радиатор қабырғасынан ауаға жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2·К);
К шамасын аналитикалық анықтау күрделі болғандықтан Вт/(м2·К)
Жеңіл автокөліктер үшін.............................................................140 – 180
Жүк автокөліктері мен тракторлар үшін.................................80- 100
5. Радиатор арқылы өтетін сұйықтықтың мөлшері (кг/с):
6. Радиатордағы судың орташа температурасы:
Жүйедегі сұйықтықтың мәжбүрлеп айналып жүруі кезінде температуралық айырым ΔТЖ=Тж.вх.-Тж.вых.=6 — 12 К. Сұйықпен салқындату жүйесінің температуралық режимін сипаттайтын Тжлх температураның оңтайлы мәні 353 — 368 К аралығында қабылданады. ΔТЖ мен Тж.вх қабылданған мәндері бойынша радиатордағы судың температурасын анықтауға болады:
Автомобиль мен трактор қозғалтқыштары үшін Тср.вод= 358-365 К.
7. Радиатор арқылы өтетін ауаның мөлшері (кг/с):
Радиаторда QЖ жылуы сұйықтықтан салқындатқыш ауаға беріледі, яғни QЖ= QВОЗД.
8. Радиатор арқылы өтетін салқындатқыш ауаның орташа температурасы:
Радиатор торындағы ауаның температуралық айырымы ΔТвозд= Твозд.вых..- Твозд.вх =20-30 К тең. Радиатор алдындағы температура Твозд.вх = 313 К деп қабылданады:
Автомобиль мен трактор қозғалтқыштары үшін Тср.возд.=323 — 328 К.
9. Радиатордың салқындатқыш беті (м2):
Карбюратор қозғалтқышындағы су радиаторының салқындатқыш бетін есептеу мысалы.
Жылулық баланс мәліметтері бойынша қозғалтқыштан алынып, сұйықтықтан салқындатқыш ауаға берілетін жылу мөлшері: =
=60510 Дж/с; ауаның орташа жылусыйымдылығы
; радиатор арқылы өтетін сұйықтықтың көлемдік шығыны: Gx=0,00151 м3/с; сұйықтықтың орташа тығыздығы рж=1000 кг/м3.
Радиатор арқылы өтетін ауаның мөлшері:
кг/с,
мұндағы: =24 — радиатор торындағы ауаның температуралық айырымы, К.
Радиатор арқылы өтетін сұйықтықтың массалық шығыны:
кг/с.
Радиатор арқылы өтетін салқындатқышауаның орташа температурасы:
мұндағы: =313 - радиатор алдындағы ауаның есептелетін температурасы, К.
Радиатордағы сұйықтықтың орташа температурасы
мұндағы: = 363 — радиатор алдындағы сұйықтықтың температурасы; К;
В = 9,6 — радиатордағы сұйықтықтың температуралық айырымы
Радиатордың салқындатқыш беті
мұндағы: К=160 — жеңіл автокөлік радиаторлары үшін жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2 · К).
Ауамен салқындатқыш бетті есептеу реті.
10. Желдеткіш беретін салқындатқыш ауаның мөлшері
мұндағы: =293 К және
= 353 — 373 К — қабырғааралық кеңістікке кіретін және шығатын ауаның температурасы
11. Цилиндр қабырғаларын салқындату беті
мұндағы: — ауаның қозғалтқыш цилиндрінен алып кететін жылудың мөлшері, Дж/с;
— цилиндр бетінің жылуды беру коэффиценті, Вт/(м2 · К);
— цилиндр қабырғасының түбіндегі орташа температура, К;
— цилиндрдің қабырғааралық кеңістіктегі ауаның орташа температурасы, К.
Сынақ мәліметтері бойынша цилиндр қабырғасының түбіндегі орташа температура, К:
Алюминий құймасынан жасалған 403 — 423
Шойыннан жасалған..................... 403—453
12. Жылуды беру коэффицентінің шамасы, Вт/(м2 ∙ К):
мұндағы: — қабырға мен үруші ауа температураларының орташа арифметикалық мәні,К;
— қабырғааралық кеңістіктегі ауаның жылдамдығы, м/с.
D = 75 — 125 мм кезінде цилиндр мен оның басының қабырғааралық кеңістігіндегі ауаның жылдамдығы 20 — 50 м/с және D = 125 — 150 мм кезінде 50 — 60 м/с тең деп қабылдайды.
13. Цилиндр басының қабырғаларын салқындататын бет
мұндағы: — ауаның цилиндр басынан алып кететін жылу мөлшері, Дж/с;
— бас қабырғаларының түбіндегі орташа температура, К;
— бастың қабырғааралық кеңістігіндегі ауаның орташа температурасы, К.
Бас бетінің жылуды беру коэффиценті эмпирикалық тәуелділіктен анықтайды.
Бас қабырғасының түбіндегі орташа температура, К:
Алюминий құймасынан жасалған 423 — 473
Шойыннан жасалған..................... 433 — 503
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Автомобильные двигатели. Под редакцией Ховах М. С. Москва «Машиностроение» 1967, 495 с.
2. Двигатели внутреннего сгорания. Конструирование и расчет на прочность поршневых и комбинированных двигателей/ Под ред. А. С. Орлина и М. Г. Круглова. М: Машиностроение, 1984, 383 с.
3.Двигатели внутреннего сгорания. Системы поршневых и комбинированных двигателей/ Под ред. А. С. Орлина и М. Г. Круглова. М: Машиностроение, 1985, 456 с.
4.Двигатели внутреннего сгорания. Теория поршневых и комбинированных двигателей/ Под ред. А. С. Орлина и М. Г. Круглова. М: Машиностроение, 1983, 375 с.
5. Двигатели внутреннего сгорания. Теория рабочих процессов. Книга 1. Под редакцией В. Н. Луканина Москва «Высшая школа» 2007, 480 с.
6. Двигатели внутреннего сгорания. Устройство и работа поршневых и комбинированных двигателей/ Под ред. А. С. Орлина и М. Г. Круглова. М: Машиностроение, 1990, 283 с.
7. Колчин А. И., Демидов В. П. Расчет автомобильных и тракторных двигателей. Москва «Высшая школа» 2008, 494 с.
8. Стуканов В. А. Основы теоории автомобильных двигателей и автомобиля Москва: ИД «Форум» - ИНФРА-М 2007, 367 с.
9. Топлива, смазочные материалы, технические жидкости. Ассортимент и применение. Справочник/ Под ред. В. М. Школьникова. М.: Изд. Центр «Техинформ», 1999, 596 с.
10. Шароглазов Б. А. Двигатели внутреннего сгорания: теория, моделирование и расчет процессов. Челябинск 2004, 344 с.
11. Электронное управление автомобильными двигателями/ Под общей редакцией Г. П. Покровского, М.: Машиностроение, 1994, 335 с.
егер тесік ø > 250 мм болған жағдайда К = 1; ø = 151…250 мм К=0,75; ø = 75…100 мм К = 0,9 < К
[1] блок-картердің тасушы цилиндр блогы мен тасушы су көйлек блогы бар күштік сызбасы үшін
