сур. 3. Шынжырлы роликті беріліс.
Бірқатарлы роликті жетекті шынжыр таңдаймыз.
сур. 4. Бірқатарлы роликті жетекті шынжыр.
Беріліс саны:
u3 = 1,47.
Жетекші жұлдызшаның тіс саны (см. с.148[1]):
z5 = 31 - 2 · u3 = = 31 - 2 · 1,47 = 28,06
z5 = 29 аламыз.
Жетектегі жұлдызшаның тіс саны:
z6 = z5 · u3 = 29 · 1,47 = 42,63
z6 = 42 аламыз.
uф = z6 / z5 = 42 / 29) = 1,448.
Ауытқуы:
(u3- uф) · 100 / u3 = (1,47 - 1,448) · 100 / 1,47 = 1,497%,
Ауытқу 3% аспауы керек
Кэ= kд· kа· kн· kр· kсм· kп
kд= 1; ka= 1; kн= 1; kр= 1; Kсм= 0,8; Кп= 1;
Онда:
Kэ= 1 · 1 · 1 · 1 · 0,8 · 1 = 0,8.
Жетекші жұлдызшаның айналу жиілігі n1=77,225 айн/мин. Қысымның рұқсат етілген орташа мәнін [p]=28,61 Мпа аламыз.
Онда шынжыр қадамы:
t ³ 2,8 · (T3· Kэ/ (z5· [p]))1/3
t ³ 2,8 · (877451,465 · 0,8 / (29 · 28,61))1/3= 26,482 мм.
7.15[1] кестеден аламыз шынжыр ПР-31,75-88,5 МЕСТ 13568-97, t=31,75 мм; Q=88,5 кН; масса q=3,8 кг/м; Аоп=262 мм2.
Шынжыр жылдамдығы:
V = z5 · t · n3 / (60 · 103)
V = 29 · 31,75 · 77,225 / (60 · 103) = 1185 · 10-3 м/с.
Шеңберлік күш:
Ftц= = T3· w3/ V
Ftц= 877451,465 · 8,087 / 1185 = 5988,143 H.
7.39[1] формуламен шарнирдегі қысымды тексереміз:
p = Ftц · Kэ / Aоп = 5988,143 · 0,8 / 262 = 18,284 МПа.
7.18[1] кестеден рұқсат етілген қысымды тексереміз.
[p] = [p'] · [1 + 0,01 · (z5 - 17)] = 28,61 · [1 + 0,01 · (29 - 17)] = 32,043 МПа.
[p']=28,61; n1=77,225 айн/мин және t=31,75 мм. Жаңдай p < [p] орындалды.
7.36[1] шынжырдың сілтеме санын формуламен табамыз:
Lt= 2 · at+ 0,5 · zS+ D2/ at, где
at= aw/ t = 30 (см. c. 148[1]);
zS= z5+ z6= 29 + 42 = 71;
D = (z6- z5) / (2 · p) = (42 - 29) / (2 · 3,142) = 2,069.
Онда:
Lt = 2 · 30 + 0,5 · 71 + 2,0692 / 30 = 95,643.
Жұп санға дейін айналдырамыз: Lt = 96.
7.37[1] формуламен шынжыр берілісінің өсаралық қашықтығын қараймыз:
aw= 0,25 · t · (Lt- 0,5 · zS+ ((Lt- 0,5 · zS)2- 8 · D2)1/2)
aw= 0,25 · 31,75 · (96 - 0,5 · 71 + ((96 - 0,5 · 71)2- 8 · 2,0692)1/2) = 958,186 мм
aw= 958 мм аламыз.
Шынжыр еркін тұру үшін өсаралық қашықтықты 0,4% кішірейтеміз, яғни
958 · 0,004 = 3 мм. Бөлгіш шеңберлік жұлдызшаның диаметрін табамыз.
dд5= t / sin(180o/ z5) = 31,75 / sin(180o/ 29) = 293,658 мм;
dд6= t / sin(180o/ z6) = 31,75 / sin(180o/ 42) = 424,862 мм;
Жұлдызшаның сыртқы шеңберлік диаметрін табамыз:
De5= t · (ctg(180o/ z5) + 0.7) - 0.31 · d1
De5= 31,75 · (ctg(180o/ 29) + 0.7) - 0.31 · 19,05 = 308,256 мм;
De6= t · (ctg(180o/ z6) + 0.7) - 0.31 · d1
De6= 31,75 · (ctg(180o/ 42) + 0.7) - 0.31 · 19,05 = 439,994 мм;
Ойық шеңберінің диаметрі:
Di5= dд5- (d1- 0,175 · dд51/2)
Di5= 293,658 - (19,05 - 0,175 · 293,6581/2) = 277,607 мм;
Di6= dд6- (d1- 0,175 · dд61/2)
Di6= 424,862 - (19,05 - 0,175 · 424,8621/2) = 409,419 мм.
Шынжырға әсер ететін күштер:
шеңберлік:
Ftц= 5988,143 Н
Центрден тартқыш күштен:
Fv = q · V2 = 3,8 · 1,1852 = 5,336 H;
q=3,8 кг/м
салбырау:
Ff= 9.81 · kf· q · aw= 9.81 · 1,5 · 3,8 · 0,958 = 53,568 H;
kf=1
Білікке күштеме:
Fв = Ftц + 2 · Ff = 5988,143 + 2 · 53,568 = 6095,279 H.
7.40[1] формуламен шынжырдың қосымша беріктігін тексереміз:
s = Q / (Ftц · Кд + Fv + Ff)
s = 88,5 · 103 / (5988,143 · 1 + 5,336 + 53,568) = 14,635.
[s]= 7,708, беріктік жағдайы орындалды s>[s].
Жұлдызша тісінің қалыңдығы:
b = 0.93 · Ввн = 0.93 · 19,05 = 17,716 = 17,7 мм,
Жұлдызша дискісінің қалыңдығы:
C = (1.8...1.95 · (De = dд)
C5 = (1.8...1.95 · (De5 - dд5) = 1.95 · (308,256 - 293,658) = 28,466 мм;
C6 = (1.8...1.95 · (De6 - dд6) = 1.95 · (439,994 - 424,862) = 29,507 мм;
Тіс орамының радусы:
R = 1.7 · d1 = 1.7 · 19,05 = 32,385 мм.
Тіс үстінен бүйір центіріне дейінгі арақашықтық:
h = 0.8 · d1 = 0.8 · 19,05 = 15,24 мм.
Ойық диаметрі:
Dc5 = t · ctg(180o/z5) - 1.3 · h
Dc5 = 31,75 · ctg(180o/29) - 1.3 · 15,24 = 272,124 мм;
Dc6 = t · ctg(180o/z6) - 1.3 · h
Dc6 = 31,75 · ctg(180o/42) - 1.3 · 15,24 = 403,862 мм.
Шеңбер центрлерінің арақашықтығы:
e = 0.03 · t = 0.03 · 31,75 = 0,952 мм.
Шеңбер радиусы:
r = 0.5025 · d1 + 0.05 = 0.5025 · 19,05 + 0.05 = 9,623 мм.
r1 = 0.8 · d1 + r = 0.8 · 19,05 + 9,623 = 24,86 мм.
r2 = 1.7 · d1 = 1.7 · 19,05 = 32,385 мм.