Ортацгы топ артерия догаларынын калдыктарынан турады

A. pharyngeaascendens-'жогары кетер1лет1Н жугкыншак артериясы, жогары карай оньщ кабыргасымен кетерше жуткыншакты, жумсак тацдайды,тандай бадамшаеымен,есту туттн, дабыл куыеын жене мидыц катты кабыкшаеын канмен камтамасыз етедк

A. temporalissuperficialis- самай беткейартериясы, сырткы уйкы артериясынын eKiсонгы тармактарынын 6ipi- a. carotisexternaсабауыньщ жалгасы ретшде самай булшыкеп шандырында тершщ астында сырткы есту теспчнщ алдынан самайга барады.

A. maxillaries- жогаргы жаксуйек артериясы, сырткы уйкы артериясыньщ баска 6ip сонгы тармагы болып табылады. Тармактарды зерггсу онай болу уинн оньщ кыска сабауын уш бол1мге беле;и: 6ipiHuii бeлiм теменг1 жак мойнын орап етед1, екшин бел1м m. pterygoideus lateralis-Tin бетi мен fossa infratemporalis-Ke етед1, yuiiHuii бол1м - fossa pterygopalatina-ra отед1.

++++++++++++++++++++++++++++++++++

**IшKi уйкы артериясы

lnik'i уйкы артериясы, a. carotis interna - жалпы уйкы артериясынан басталып, бассуйек Heri3iHe котершп, самай суйектеп - canalis caroti- cus-ке енедь Мойын аймагында тармакталмайды; IniKi уйкы артериясы canalis caroti- cus-иілегіне карай TiK журш, содан кешн самай суйектщ ушында, foramen lacerum жанында бассуйек куысына енедц.canalis opticus касында соцгы рет жогары жэне сэл артка карай ишм жасап, 6ipiHmi тармакты - a. ophthalmica - 6epefli де, содан кешн катты жэне торлы кабыкты Tecin, акырында езшщ сощы тармактарына белтедк

A.carotis intema-ньщтармактары:

Дабылкуысынаететш — rr. caroticotympanici.

A. ophthalmica- кезартериясы, canalis opticus аркылыn. opti- cus-пен6ipre козуясыкуысынаOTin, солжердеезшщсощытармакта­рынабелшедьКезуяеынадешнпжолындайрнешетармакбередь

A. ophthalmica тармактары: 1) мидыцкаттыкабыгынабаратын, а. meningeamedia-MeH (a. carotis externa жуйесшенa. maxillaries тармагы) жал- гасыпкетет1нтармактар; 2) козжасыбез1небаратынa. lacrimalis; 3) кезалмасынабаратынаа. ciliares- кездщтамырлыкабытындааякталады; олардыцарасындаa. centralis retinaeкорунервтеетш, сонымен6ipre торлыкабьщтатармакталады; 4) кезалмасыбулшыкеттершебаратынтармактар; 5) кабактаррабаратынa. palpebrales laterals et mediales-тср;6) мурынкуысыньщшырыштыкабыкшасынааа. ethmoidales et posterior-ларбарады; 7) a. supraorbitalis -кезуясынанineisura supraorbitalis аркылышытады; 8) а. dors ales nasi- мурынкырыньщжиепментеменкетеді.

A. cerebri anterior - алдыцгы ми артериясы, Мидьщ бойльщ жулгесшщ бас жагында келденец сабау - a. communicans anterior - алдыцгы байланыстырушы артерия аркылы баска жагыньщ аттас артериясымен жалгасады.

+++++++++++++++++++++++++++++

**Буганаасты артериясы

Тек сол жак буганаасты артериясы - a. subclavia- колка догасынан тшелей шыгатын тармактарга жатады, ал он жак буганаасты артериясы truncus brachiocephalicus-TiH тармагы болып саналады.

Артерия екпекап кумбезш орап ететш жогары карай денес дога тузедк

Ол aperturasuperiorаркылы к суде куысынан шыгып, бугананьщ астынан журт, I кабырганьщ аттас саласында жатады. Бул жерде буганаасты артериясынан кан кетудітоктату yinintuberculumm. scaleneanterioris-TiHартында Iкабыргага кысуга болады. Одан epiартерия колтыкасты шункырына созылып, сол жерде I кабырганьщ сырткы жиепнен бастап a. axillarisдеп аталады. Буганаасты артериясы ез жолында иык opiMiMeH 6iprespatiuminterscalenumаркылы етедь сондыктан онда 3 бел1мд1 ажыратады: 6ipiHiui- басталган жерден spa­tiuminterscalenum-reKipreHreдешн, екшпн бел(м - spatiuminterscale­numішде жене yuiiHuiiбол1м одан шыгып a. axillaries-Keауысканга дейш.

Буганаасты артериясы 6ipiHuiiбел1мнщ тармактары (spatiuminter­scalenum-reKipreHreдешн).

A. vertebralis- омыртка артериясы, m. scalenusanteriorмен m. longuscolliаралыгында орналасып, жогары карай шыгатын 6ipiHiuiтармак. ол VI мойын омырткасы foramenprocessustransversalis-iHeKipin, мойын омырткаларындагы колденен осіндіiTeciKTepiаркылы membraneatlantooccipitalisposterior-га дейш жогары кетершп, оны Tecinетш, шуйде суйектщ foramenmagnum-ы аркылы бассуйек куысына енедг.Ол ез жолында булшыкеттерге, жулынга жене мидын шуйде бёлжтёршщ катты кабьщшасына усак тармактар, сондай-ак мынадай ipiтармактар береди

a. spinalisanterior- бассуйек куысында, eKiомыртка артериясы косылатын жерге жакын етш, темен жене орталык сызыкка карай журш, карсы жактыц аттас артериясымен 6ipсабауга 6ipirefli;

е ) a. spinalisposterior - омыртка артериясы бассуйек куысына KipiciMeHдереу одан белшш шыгып, жулынньщ бушр1мен темен

A. basilaris- неНздш базилярлык артерия улкен мидьщ артериялык шенберш - circulus ar­teriosus cerebri - тузуге катыеады. A. basilaris сабауынан meatus acusti- cus intemus аркылы iuiKi кулакка, Kenipre баратын Kiuiкаю тармакшалар, мишьщка карай eKi тармак - а. cerebelli inferior anteriorжэне a. cerebelli superiorшыгады. Truncus thyrocervicalis - калкан-мойын сабауы, буганаасты арте- риясынан т. scalenus anterior-дьщ медиалды жиеп тусында жогары карай шыгады, узындыгы 4 см, мынадай тармактарга белшедк a) a. thyroidea inferior е) a. cervicalis aseendens

б) a. suprascapularis – A. thoracica interna- iuiKi кеуде артериясы

A. thoracica interna - оз жолындагы ен жакын орналаскан анатомиялык курылымдарга. Алдыцгы коюрекаралыкка, айырша безге, кещрдектщ теменп ушы мен бронхтарга, алты жогаргы кабыргааралыктарга жене сут бездер1не тармактар бередт Truncus costocervicalis - кабырга-мойын сабауы. spatium interscalenum-fle шыгады, одан I кабырга мойнына карай артка жэне жогары журш, сол жерде eKi тармакка белшед1,A. transversa colli - мойыниын квлденец ар­териясы, plexus brachialis- ri Tecin етш, кернплес бул- шыкеттерд1 канмен камта- масыз етед1

++++++++++++++++++++++++++++++

**Ми мен жұлынның қанмен қамтамасыз етілуі. Үлкен мидыңартериялық(Вилийзер шеңбері) Вилизер шеңберіне жататын 4 негізгі артериялар бар:

1.а. сеrebri anterior – алдыңғы ми артериясы, көлемі кішілеу, алға жіне мидың бойлық жүлгесінің алдына қарай медиалді жүріп, мүиізді дененің тізесін орай, ми сыңарының ішкі бетімеен артқа өтіп, шүйде бөлігінің басталар жеріне дейін созылып, өз жолынды ми қыртысына тармақтар береді.2.a.cerebri posterior3.a,communicans posterior–артқыбайланыстырушы артерия, көз артериясын бергенннен кейін a.carotis interna –дан шығады, кейін бұзылып, a.cerebri posterior-ға құяды.4.a,communicans anterior, aa сеrebri anteriores-тердің бөліктері, a communicans posterior және a.cerebri posterior бірігіп торасты кеңістігінде мидың негізінде тұйық үлкен мидың артериялық шеңберін – circulus arteriosus cerebri – түзеді. Ми мен жұлынның қанмен қамтамасыз етілуі. A.vertebralis – омыртқа артериясы, m.scalenus мен m.longus colli аралығында орналасып, жоғары қарай орналасып, жоғары қарай шығытын беретін бірінші тармақ береді. Көпіршенің артқы жиегіне жақын жерде тақ базиллярлы артерияға бірігеді. Ол өз жолында бұлшықеттерге, жұлынға және мидың шүйде бөліктерінің катты өабықшасына ұсақ тармақтар, сондай-ақ мынадай ірі тармақтар береді1)a.spinalis anterior – бассүйек қуысында, екі омыртқа артериясы қосылатын жерге жақын өтіп, төмнг және орталық сызыққа қарай жүріп. Қарсы жақтың аттас артериясымен бір сабауға бірігеді.2)a. spinalis posterior –омырта артериясы бассүйек қуысына кірісімен дереу одан бөлініп шығып, жұлынның бүйірімен төмен жүреді. Нәт-де жұлын бойында 3 артериялық сабау төмен түседі.:тақ- алдыңғы бетімен және 2 жұп-әр жағынанбіреуден артқыбүйір бетімен. Бұлар жұлынныңтөменгі ұшына дейінгі жолында rr.spinalis түрінде омыртқалық тесіетер арқылықосымша қан алады: мойын аймағында - аа.vertebralis-тен, кеуде бөлімінде aa.intercostals posteriors-ден, бел бөлімінде – aa. Lumbales-тен.3) a.cerebelli inferior posterior, a.vertebralis-тің еә ірі тармағы кө қасынан басталып, артқа қарай жүріп, сопақша миды айналып, мишықтың төменгі бетінде тармақталады.A.basilaris – негіздік базилярлы артерия, екі омыртқа артериясының қосылуынан пайда болады, тек көпірдің ортаңғы жүлгесіне жайғасады.оның алдыңғы жиегінде екіге- aa.cerebri posteriors бөлінеді. ал бұлар кейін және жоғары жүріп, ми аяқшаларының бүйір бетін орап өтіп, шүйде бөлігінің төменгі, ішкі және сыртқы беттеріне тармақталады.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++