А.Ф. Лазурскийнегізгі

Стратификация» дегеніміз

Әлеуметтік құрылым

41. Әлеуметтану ғылымындағы екі негізгі ұғымды атаңыз

 Қоғам және тұлға

 42. Әлеуметтанудың ең бірінші функциясы

 Таным функциясы

43. Қазіргі таңда қоғамдық ғылымдар арасында маңыздылығы жағынан бірінші орында тұрған ғылым

 әлеуметтану

44. «Қолданбалы әлеуметтану» дегенді қалай түсінуге болады

 Практикалық әлеуметтану

 45. Адамдарды «касталық» деп аталатын жіктерге бөлу қай қоғамға тән болатын

үнді

46. Әлеуметтану ғылымындағы «тұлғаның рөлдік» тұжырымдамасы қай уақытта пайда болды

 XX ғасырдың 30 – шы жылдарында

 47. Тұлғаның әлеуметтенуі» дегенді қалай түсінуге болады

  Қоғамға толық араласуы

 48. Адамдар арасындағы мүлік теңсіздігінің негізінде не жатыр

Әлеуметтік теңсіздік

 49. Отбасы дегеніміз

 Бұл адамдардың некелік,туыстық және өзара жауапкершілікке негізделген адамдардың бірлігі

 50. Этносоциологияның негізгі зерттеу объектісі не болып табылады

 Ұлттық ерекшеліктер

51.Әлеуметтану» ұғымына анықтама беріңіз

 Жеке адамдар немесе оның топтарының өзара қатынастарының жиынтығы

52.Қоғамның әлеуметтік құрылымына не жатады

Қоғамның әлеуметтік топтарының институттардың өзара әрекеттерінің және олардың арасындағы қатынастардың реттелген жиынтығы

53. «Тұлға» ұғымы нені білдіреді

Жеке адамның даму нәтежиесін, адамдық бүкіл саналарының толық жүзеге асуын

54.Әлеуметтік жіктелу қандай қағидаға негізделген

 Көп өлшемдіобъективті және субъективті белгілері бойынша

55. Әлеуметтік институттар қандай себептерден пайда болады

Әлеуметтік мөлшерлермен реттелетін адам өміріне ең қажетті талаптарын қанағаттандыру мақсатында

56. Отбасы әлеуметтік институт ретінде қашан пайда болды

 Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде

57. Этностың негізгі құрамдас бөліктеріне төменде аталғандардың қайсылары жатады

 Тайпа,ұлыс,ұлт

58. Интеграция дегенді қалай түсінуге болады

 Қоғамның жекелеген бөліктерінің өзара байланысын білдіретін ұғым

59. ХІХ ғасырдың 60-шы жылдарында Қазақстандағы сот реформасына

байланысты өз пікірін білдірген атақты қазақ ғалымы

Ш.Уәлиханов

60. Ұлттың негізгі белгілері не болып табылады

 Тілі,жері,тарихы, салт-дәстүрі, экономикалық өмірі,психологиялық қасиеттері ортақадамдар жиынтығы

 

 

Психология

1.«Рационалды психология», «Эксперименталды психология» еңбегінің авторы:

Неміс ғалымы Кристиан Вольф

 

2. «Психология» ұғымының қазақша баламасы:

Рухтық зат

 

3. Психология – бұл:

Адамның ғылымы,оның рухани мәні және олардың дамуындағы және әртүрлі формадағы психикасы

 

4. Дамудың қазіргі деңгейіндегі психология:

бұл іргелі және қолданбалы болып бөлінген ғылыми пәндердің кеңейтілген жүйесі

 

5. Психологияның фундаменталды салалары зерттейді:

Психиканың жалпы заңдылықтарын зерттейді

 

6. Жалпы психология – бұл:

Таным процестері мен жағдайларының жалпы заңдылықтарын және жеке адамның жалпы психикалық қасиеттерін зерттейтін іргелі пән

 

7. Тұлға психологиясында зерттеледі:

Тұлғаның психологиялық құрылымы мен адамның іс-әрекеттерін анықтайтын психикалық қасиеттері зерттеледі

 

8. Психологияның арнайы салалары:

жұмыс психологиясы, педагогикалық психология, медициналық психология, құқықтық психология, әскери психология, сауда психологиясы, ғылыми шығармашылық психологиясы, спорт психологиясы және т.б.жатады.

 

9. Дамудың психологиялық аспектілерін зерттейтін психология саласы:

даму психологиясы мен қалыптан тыс даму психологиясы арқылы зерттеледі

 

10. Жеке тұлға мен қоғам арасындағы қарым-қатынастың психологиялық аспектілерін зерттейтін психология саласы: әлеуметтік психология

 

11. Баланың ақыл-ой дамуының заңдылықтарын түсінудің ғылыми негізін зерттейтін психологияның салалары:

Генетикалық,дифференциалды және жасқа байланысты психология

 

12. Генетикалық психология – бұл:

Баланың психикасы мен мінез-құлықтың тұқым қуалайтын механизмдерін зерттейді

 

13. Дифференциалды психология – бұл:

Адамдар арасындағы жеке айырмашылықтарды ашып,олардың қалыптасу процесін түсіндіреді

 

14. Даму психологиясы зерттейді:

Адамның психикалық дамуының кезеңдерін

 

15. Педагогикалық психологияның пәні:

Бұл адам тәрбиесі мен тәрбиесінің психикалық заңдылықтары

 

16. Педагогикалық психологияның бөлімдері:

Білімберу психологиясы,тәрбиелеу психологиясы,қиын балалармен жұмысының психологиясы,мұғалім психологиясы

 

17. Білім беру психологиясы:

Дидактиканың психологиялық негіздері,Жеке әдістер,ақыл-ой әрекеттерін қалыптастыру

18. Тәрбиелеу психологиясы:

Білім берудің психологиялық негіздері,түзету еңбек педагогикасының психологиялық негіздері

 

19. Психологияның психикалық құбылыстарына жатады:

Психикалық процестер,психикалық күйлер,психикалық қасиеттер

 

20. Психикалық процестердің жіктемесі:

Танымдық,сезім,ерік

 

21. «Психикалық процестер» ұғымы – бұл:

психикалық іс-әрекеттің динамизмін, өзгергіштігін, өзгермелілігін, сабақтастығын баса көрсетеді.

 

22. Психикалық жағдайлар – бұл:

салыстырмалы түрде тұрақты психикалық құбылыстар.

 

23. Психикалық күйлер – бұл:

адамға сыртқы және ішкі өмірдің белгілі бір оқиғаларына әсерін көрсетеді

 

24. Психикалық қасиеттер – бұл:

адамды немесе адамдар тобын басқалардан ерекшелейтін ең тұрақты және маңызды белгілер

 

25. Психикалық қасиеттерге жатады:

адамның жеке қасиеттері, оның бағдары, тұлғалық қасиеттері, мінез ерекшеліктері, темперамент, қабілеттер жатады.

 

26. Зерттеуде қолданылатын психология әдістерінің жіктемесі: 

ұйымдастырушылық, эмпирикалық, түзету және мәліметтерді өңдеу әдістері.

 

27. Мотивация – бұл:

қызметтің арнайы түрлерін ынталандыратын, бағыттайтын, қолдайтын және тоқтататын психологиялық факторлардың жиынтығы

 

28. Мақсат – бұл:

өзектендірілген қажеттілікті қанағаттандыратын қызметпен байланысты іс-әрекет бағытталған тікелей танылатын нәтижені атайды. өзектендірілген қажеттілікті қанағаттандыратын қызметпен байланысты іс-әрекет бағытталған тікелей танылатын нәтижені атайды.

 

29. Қызметтің әр түрлерінде табысқа жетудің теориясының негізін салғандар:

американдық ғалымдар Д. Макклелланд, Д. Аткинсон және неміс ғалымы Х. Хекхаузен. 

 

30. Мотивациялық саланы зерттеу әдістемелері:

«Иерархия қажеттілігі»,«Лесенка подуждений»,Студенттердің оқу іс-әрекетінің мотивациясын зерттеу,«Сәтсіздікті болдырмау мотивациясы»,«Табысқа Мотивация»,«Табыс мотивациясы және сәтсіздіктен қорқу»,«Мағыналы-өмірлік бағдар»,«Әзіл-сықақ сынағы»

 

31. Эмоциялар – бұл:

тікелей тәжірибе, жағымды немесе жағымсыз сезімдер, адамның әлемге және адамдарға қатынасы, оның практикалық іс-әрекеті мен нәтижелері түрінде көрінетін субъективті психологиялық жағдайлардың ерекше класы.

 

32. Адамдарда эмоцияның негізгі функциясы – бұл:

эмоциялардың арқасында біз бір-бірімізді жақсырақ түсінеміз, сөйлеуді қолданбай, бір-біріміздің жағдайымызды бағалай аламыз және бірлескен әрекеттер мен қарым-қатынасқа жақсы бейімделеміз.

 

33. Ч.Дарвиннің пікірінше, эмоциялар – бұл:

эволюция барысында тірі тіршілік иелері өздерінің нақты қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін белгілі бір жағдайлардың маңыздылығын белгілейтін құрал ретінде пайда болды.

 

34. Адамның эмоционалды экспрессивті қимылдарына жатады:

мимика, ым-ишара, пантомимика - қарым-қатынас функциясын орындайды

 

35. Ағзаның өмірі мен қызметіндегі эмоциялардың маңызды функциялары:

Рефлексивті - бағалау функциясы. Ынталандыру функциясы.Белсендіру функциясы.Реттеуші функция.Синтездеу функциясы.Қорғаныс функциясы.Экспрессивті функция

 

36. Рефлексивті - бағалау функциясы – бұл:

психологиялық деңгейде ең маңызды, өйткені эмоциялар мақсаттарға жету және олардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін объектілер мен жағдайлардың маңыздылығын бағалайды.

 

37. Ынталандыру функциясы – бұл:

болып жатқан жағдайды бағалағаннан кейін әрекетке итермелейді.

 

38. Белсендіру функциясы – бұл:

индуктивті функциямен байланысты. Орталық жүйке жүйесінің оңтайлы деңгейі эмоциялармен қамтамасыз етіледі.

 

39. Реттеуші функция – бұл:

бағытты анықтайды және қызметті жүзеге асырады.

 

40. Синтездеу функциясы – бұл:

барлық оқиғалар мен фактілерді бір тұтасқа біріктіреді.

 

41. Қорғаныс функциясы – бұл:

күшті эмоционалды тәжірибелермен, қорқынышпен, стресстен және нақты немесе мүмкін қауіптің басқа көріністерімен, дененің ішкі резервтері іске қосылады

 

42. Экспрессивті функция – бұл:

адамдар арасындағы қарым-қатынасқа қызмет етеді

 

43. «Эмпатия» құбылысын зерттеп, оның классификациясын жасаған психолог:

американдық психолог Эдвард Титчнердің

 

44. Э.Титчнердің жіктемесі бойынша эмпатияның түрлері:

эмоционалды, когнитивті және предикативті.

 

45. Психологияда қорғаныс механизмдерін зерттеген ғалымдар:

Ф. Перлс V.Франкл, А. Адлер, А. Бек, А. Эллис, Р.Бэндлер,Д. Гриндер, Дж.Волпе, Т.Г.Стамфль, Р.Е. Альберти,М.Л. Эммондар, Э.Фромм, C. Роджерс, Э.Шостром, Э.Мелибруд, Р.Т. Bayard,D. Bayard, E.V. Сидоренко,А. Лоузен, К. Рудестам, Р.Лазарус,С.Фолкман, Р.Моос, Дж.Шеффер, Р.Фабес және Н.Эйзенберг, Л.И. Анциферова, Ф.Б. Березин, Р.М. Грановская, И.М. Никольская, Д.Либин,А.Либина,Г.Селе, Б. Колодзин, I. Ялом, Р.Мэй, Дж. Фейфель, Р. Коннор,Л. Берг-Кросс,C. Исард, Э.Гелгорн, Г. Рубинштейн, М.М. Бахтин,И.П. Павлов, И.Шульц, Э. Джейкобсон, Э. Купе, Р.Деметер, Дж.Алтцуллер, Л.С. Брусиловский, П.Саловей, Д.Майер, Д.Карузо, П.Лафренье, Э.П. Ильин, И.А. Переверзева, Е.И. Головаха және Н.В. Панин,C. Аднор, В. Брейтигам, В. Эрхардт, С. Берн, А.Б. Холмогорова және Н.Г. Гаранян, И.Г. Малкин-Пых

 

46. Қорқынышты парадоксалды ниет әдісімен жеңу тәісілін ұсынған ғалым:

V.Франкл

 

47. Эмоцияны реттеу дегеніміз – бұл:

эмоционалды тәжірибені білу және мақсатқа жету және қажеттілікті қанағаттандыру үшін биологиялық және әлеуметтік тұрғыдан пайдалану.

 

48. К.Изард бойынша эмоционалды жағдайды реттеудің жолдары:

а) эмоциялар өзара әрекеттесуі - басқа эмоцияны саналы түрде жандандыру, тәжірибенің керісінше, екіншісін басу, қарқындылығын төмендету үшін;

б) танымдық реттеу - қалаусыз эмоцияларды басу немесе оларды бақылау үшін назар мен ойлауды қолдану;

в) моторды реттеу - эмоционалды тәжірибенің қарқындылығын төмендететін физикалық белсенділік.

 

49. П.Сэловей бойынша «эмоциялық интеллект» қабілеттері:

өз эмоцияларын тану, эмоцияларды меңгеру, басқа адамдардың эмоцияларын түсіну және тіпті өзін-өзі уәждемелеу

 

50. Темперамент туралы ілімнің дамуына үлес қосқан Ежелгі грек ғалымы: 

Гиппократ

 

51. Алғаш рет темпераментті жан-жақты жіктей отырып, санын 13-ке дейін жеткізген ғалым:

Гален

 

52. Темперамент – бұл:

психофизиологиялық ағымдардың тума ерекшеліктері

 

53. Темпераменттің қасиеттері – бұл:

адамның психикалық іс-әрекетінің динамикалық жағын анықтайтын табиғи қасиеттер болып табылады.

 

54. И.П.Павлов бойынша темпераменттің табиғатын ғылыми тұрғыдан түсіндірген ілімі:

жүйке жүйесінің негізгі қасиеттері туралы ілімі

 

55. И.П.Павлов бойынша жүйке жүйесінің негізгі қасиеттері:

1) қозу және тежелу үрдісінің күші.

2) жүйке жүйесінің тепе-теңдігі

3) жүйке жүйелерінің қозғалғыштығы

 

56. Қозу және тежелу үрдісінің күші – бұл:

жүйке клеткаларының жұмыс істеу қабілетіне байланысты;

 

57. Жүйке жүйесінің тепе-теңдігі – бұл:

қозудың күшінің тежелудің күшіне сәйкес келу дәрежесі

 

58. Жүйке жүйелерінің қозғалғыштығы – бұл:

қозудың тежелуге ауысу жылдамдығы және керісінше.

 

59. И.П.Павлов бойынша жүйке жүйесінің негізгі түрлері:

1) күшті, ұстамсыз

2) күшті, ұстамды, қозғалғыш;

3) күшті, ұстамды, сылбыр;

4) әлсіз

 

 

60. Күшті, ұстамсыз тип – бұл:

Күшті жүйке жүйесімен ерекшелене отырып, ол негізгі жүйке үрдістерінің ұстамсыздығымен — қозу үрдісінің тежелу үрдісінен басым болуымен сипатталады.

 

61. Күшті, ұстамды, козғалғыш тип – бұл:

Қозу және тежелу үрдістері күшті және ұстамды, бірақ олардың тездігі, қозғалғыштығы, жүйке үрдістерінің шапшаң өзгеріп отыруы жүйке байланыстарының жылдам ұйымдасуына және тұрақсыздығына алып келеді.

62. Күшті, ұстамды, сылбыр тип – бұл:

Күшті және ұстамды жүйке үрдістері аз қозғалғыштығымен ерекшеленеді.

 

63. И.П.Павлов бойынша темперамент анықтамасы:

мінез-құлықтың дара ерекшеліктері, психикалық іс-әрекеттің жүру қарқыны жүйке жүйесінің қызметінің даралық айырмашылықтарына байланысты.

 

64. И.П.Павловтың темперамент бойынша зерттеу жұмыстарын жалғастырған ғалымдар:

Б.И.Теплов және В.Д.Небылицын

 

65. Сангвиникалық темперамент типінің сипаттамасы:  

Ағзада сұйық заттардың бірігуінде қанның пропорциясы басым болса

 

66. Холерикалық темперамент типінің сипаттамасы:

сары өттің пропорциясы басым болса

 

67. Флегматикалық темперамент типінің сипаттамасы:

сұйық заттардың бірігуінде шырынның пропорциясы басым болса

 

68. Меланхоликалық темперамент типінің сипаттамасы:  

қара өттің пропорциясы басым болса

 

69. Мінез – бұл:

адамның тұрақты психикалық ерекшеліктерінің индивидуалды қатынасы, ол берілген субъектінің белгілі бір өмір жағдайындағы мінез-құлқымен шартталған.

 

70. Мінезді зерттеудің пионері:

Теофраст

71. Психикалық және психофизиологиялық функцияларды біріктіретін эндопсихиканыбөліп көрсеткен ғалым:

А.Ф. Лазурскийнегізгі

 

72. Эндопсихика – бұл:

жалпы “формальды-динамикалық сипаттама” ұғымына жақын; ол кешендер арқылы сипатталады, тіршілік етеді және тума биологиялық механизмдер негізінде беріледі.

 

73. Экзопсихика – бұл:

тұлғаның сыртқы объектіліерге қатынасын біріктіреді.

 

74. Адамның әрекеті мен істеріңде көрініс беретін мінез ерекшеліктеріне қарағанда жиі басымдылық танытатын, күшті дамыған мінез ерекшеліктері:

Мінездің акцентуациялануы

 

75. Кейбір мінез сипаттарында аса күшейтілген норма варианттары:

Акцентуация

 

76. Акцентуацияны зерттеген ғалымдар:

П.Б.Ганнушкин,К.Леонгард,А.Е.Личко,Э.Фромм, Э.Шелдон, А.Шострем және т.б

 

77. К.Леонгард бойынша мінезқұлық акцентуациясы – бұл:

психопатия мен норма арасындағы бір жағдай

 

78. А.Е. Личко бойынша акцентуация:

бұл аурудың шегі болса да нормалар варианты болып саналады.

 

79. Гипертимдік тип – бұл:

көңіл-күйі барлық уахытта көтеріңкі болып жүретін, болашағына үлкен үмітпен қарайтын оптимистер.

 

80. Лабильдік тип – бұл:

Аффектілі тұрақсыздар, кей кезде ешқандай себепсіз көңіл-күйлері тез және кенет өзгеретін адамдар.

 

81. Сенситивтік тип – бұл:

Үлкен компанияларды, дабр-шу шығаратын ойындарды жаңтырмайды

82. Шизойдтық тип – бұл:

Тұйық, қарым-қатынасы шектеулі.

 

 

83. Эпилептоидтық тип – бұл: Аффектілік ұстамалы.

 

84. Тұрақсыз тип – бұл:

(қозғыштық). Көңіл көтеруге, сырапшылыққа, уақытын бос өткізуге әуесқой, импульсифті, реактивті.

 

85. Астено-невротикалық тип – бұл:

Көңіл-күй айнымалы, ашушаң, ипохондрияға бейім.

 

86. Демонстративтік тип – бұл:

Эгоцентризімі шексіз, өзіне көпшіліктің көңілін аударып отыруды, олардан мақтау естуді, ең болмаса басқалардың наразылығына бөлініп жүруді қажет етеді.

 

87. Циклоидтың тип – бұл:

 Балалық шақта гипертимдік типтен айырмашылығы жоқ.

 

88. Аффекті-экзальтациялық – бұл:

Наразылық көрсетуге жақын, экзальтацияға, аффектіге бөлінуі оңай, эмоцияға тез бөленетін, дінге берілген, педант, кекшіл жәбірленгенін, ренжіткенді ұзақ уақыт ұмытпайтын, өкпелегіш болады.

 

89. Ұлттық мінез – бұл:

Ұлттық мінез - әдеби шығармадағы кейіпкердің ұлттық сипатымен ерекшеленген мінез-бітімі, оның белгілі бір халықтың өкілі екендігін танытатын психологиялық және ойлау, сөйлеу өзгешелігі.

 

90. Адам мінезінен, іс - әрекетінен ерекшелене көрінетін тұрақты құбылыс:

Ұлттық болмыс-бітім адам мінезінен, іс-әрекетінен ерекшелене көрінетін тұрақты құбылыс.

 

91. Қазақтардың ұлттық мінезіне тән қасиеттер:

бауырмалдық, ақжарқындық, қонақжайлылық қасиеттер тән

 

92. Адамдар арасындағы табиғи даралық өзгешеліктерін айыруға себеп болатын тума анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктер:
нышан

 

93. Талант, дарындылық, данышпандық – бұл:

Адам қабілетінің даралық ерекшеліктері

 

94. Дарындылық – бұл:

адамның белгілі бір іске деген айрықша қабілеттілігі, өмірдің қандай да бір саласында өзін ерекше қырынан көрсетуі

 

95. Қабілеттің жоғары деңгейде дамуы – бұл:

Талант деп аталады

 

96. Данышпандық қасиет – бұл:

адамның жалпы және арнаулы қабілеттерінің жинақталып, ерекше нәтижелері адамның әлеуметтік өмірі мен қоғамдық тіршілігінің жақсаруына елеулі үлес қосып, мәдени-рухани, саяси-экономикалық т.б. салалардың өркендеуіне әсер етеді, қоғамның тарихи дамуында өшпес із қалдырады.

 

97. Тірі, ашық, үздіксіз жұмыс атқаратын, өзін-өзі сақтау және бейімделу принциптеріне ие, өзін-өзі реттейтін, өзін-өзі жаңартатын биологиялық жүйе:

Адам ағзасы

 

98. Денсаулық психологиясы – бұл:

психология ғылымының бір саласы ретінде денсаулыққа байланысты құбылыстарды зерттеуді мақсат етеді.

 

99. Дененің ғана емес, сонымен бірге рухтың да біртұтастығына және өзін-өзі жетілдіруге бағытталған өмірлік қағидалардың жиынтығы:

Салауатты өмір салты

 

100. Қарым-қатынас – бұл:

адамдар арасындағы өзара іс-қимыл және ақпараттық процесс ретінде, адамдардың бір-біріне қатынасы және олардың бір-біріне өзара әсер ету процесі, эмпатия мен өзара түсіністік процесі ретінде бір уақытта әрекет ете алатын күрделі және көп қырлы процесс.

 

101. Байланыстың негізгі функциялары:

1)ақпарат және байланыс

2)реттеуші және коммуникативті