Экология негіздері. Мақсаты:баланың тірі және өлі табиғат нысандарына қызығушылық пен білуге құштарлық негізінде

Мақсаты: баланың тірі және өлі табиғат нысандарына қызығушылық пен білуге құштарлық негізінде өзін-өзі дұрыс ұстау жайлы түсініктерін қалыптастырып, оң қатынас жасауға баулу.

Міндеттері:

1. Мектепке дейінгі ересек жастағы балаларда адамдардың мінез-құлқы мен қоршаған орта жағдайының арасындағы байланысты анықтау мақсатында түрлі ортадағы жануарлар мен өсімдіктердің тіршілігі жөніндегі түсініктерін қалыптастыру үшін жағдай жасау.

2. Табиғат құбылыстарын эмоционалды түрде қабылдауды, қоршаған ортаға жағымды қарым-қатынасты, табиғат сұлулығын көре білу іскерлігін қалыптастыру.

3. Балаларда табиғаттың бір бөлігі болып саналатын адамға және табиғатқа қамқорлықпен қарауды қалыптастыруды жалғастыру.

Мазмұны:

Табиғаттағы өзін-өзі ұстау мәдениетінің дағдылары

Табиғат құбылыстарын бақылау кезінде өз сезімдері жайлы айта білуге көмектесу, табиғат мекендеушілерін сақтап қалуда адамдардың дұрыс өзін-өзі ұстауының маңыздылығын түсінуді (егер өзенді ластаса, балықтар, балдырлар құрып кетеді, егер орманда қоқыс қалдырса, өрт шығуы мүмкін) қамтамасыз ету.

Балаларды тірі және өлі табиғатпен тереңдетіп таныстыруда олардың «тағдырының» адам әрекетімен байланысты екендігін көрсету. Жағымды мысалдар: орманды қайта қалпына келтіру, су көздерін тазарту, сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктерді қорғау. Жағымсыз мысалдар: өзендердің, көлдердің ластануы, орман ағаштарын кесу, сирек кездесетін өсімдіктерді, жануарларды, табиғат ескерткіштерін жою.

Ересектермен және құрдастармен өзара қатынасы

Балалардың өзіне-өзі қызмет көрсету, табиғаттағы еңбек, тұрмыстық-шаруашылық қызмет дағдыларын меңгерту. Баланың қоғамда, ұжымда, мектепке бейімдеу мен өмірдің тез өзгеретін жағдайына ойдағыдай әлеуметтендіру үшін жеке басының қасиеттерін дамыту.

Балалардың ересектермен бірлесе отырып өсімдіктердің өсіп-жетілуі мен жануарлардың мінез-құлықтарына бақылау және күтім жасау процестеріне жауапкершілікпен қарау іскерліктерін қалыптастыру.

Адамның биоәлеуметтік жан ретінде және оның тіршілік ету ортасы туралы қарапайым түсініктерін қалыптастыру.

Табиғаттағы адамгершілік мінез-құлық қағидалары жөніндегі ұғымдар

Балаларда табиғатта өзін-өзі ұстау қағидалары мен ережелерін «болады, қажет, болмайды, жаман» түсініктерімен меңгеруге мүмкіндік туғызу.

Балаларды өсімдіктер мен жануарларды күтіп-баптау жұмыстарының әр алуан түрлерін бірлесіп орындауларын қамтамасыз ету. Өсімдіктер мен жануарлар тіршілігінің адамның сауатты күтіміне байланыстылығы жөніндегі түсініктерін қалыптастыру. Тірі және өлі табиғатпен қарым-қатынаста өзін-өзі ұстау адамгершілік қағидаларын, ересектер мен құрдастарының табиғат объектілеріне қатысты теріс қылықтарын бағалай білуге үйрету.

Экологиялық қауіпсіздіктің алғашқы дағдыларын және адам денсаулығы қоршаған орта мен өзін-өзі ұстауына байланысты екендігі жайлы қарапайым түсініктерін қалыптастыру.

Қоршаған ортаға қатысты өз іс-әрекетін болжау іскерлігі мен ниетін қалыптастыруды, шамасы келгенше оны сақтау мен жақсартуға қатысуды қамтамасыз ету.

Көркем әдебиет

Мақсаты: халық ауыз әдебиеті және көркем әдебиет шығармаларының мазмұнын меңгеру негізінде әлеуметтік дағдыларды, кейіпкерлердің қылықтарын талдауды дамыту.

Міндеттері:

1. Балаларды шығарма мазмұнын дұрыс қабылдауға, кейіпкерлерге жаны ашуға, бәсекелесуге үйрету.

2. Әдеби шығармаларға қызығушылықтарын арттыру, әдебиеттегі жағымды мысалдар негізінде қоршаған ортамен қарым-қатынасты құру іскерліктеріне тәрбиелеу.

Мазмұны:

Өзін-өзі ұстау мәдениетінің дағдылары

Көркем әдебиет шығармаларымен таныстыру процесінде сыпайылық, мінез-құлық этикеті мен мәдениетінің дағдыларын бекіту. Әдеби шығарма кейіпкерлерінің қылықтарын олардың мінез-құлқы тұрғысынан, адамгершілік нормаларға сәйкестігі жағынан талдау.

Ересектермен және құрдастарымен өзара қатынасы

Балаларды топтағы жағдайларға байланысты адамның эмоционалдық жай-күйі мен оның себебі арасындағы байланысты, сонымен бірге көркем әдебиетті, ертегі желісі бойынша ойындарды, ән айту, сурет салу, адамдардың қарым-қатынасын және сезімдерін бейнелейтін ересектер мен балалардың қатысуымен театрдың әр түрін анықтауға ниеттендіру.

Балалармен ұл бала (күшті, батыл, еңбексүйгіш, қамқоршы т.б.) мен қыз баланың (нәзік, қарапайым, әдемі, кішіпейіл т.б.) мінез-құлықтарына тән ерекшеліктерді талқылай отырып, көркем әдебиетті қолдану.

Адамгершілік қағидалары туралы түсінік

Әдеби шығарма кейіпкерінің іс-әрекетіне өзінің қатынасы жөнінде әңгімелей отырып, оны адамгершілік қағидалар мен түсініктер тұрғысынан бағалауға ниеттендіру.

Балаларға кейіпкерлер мінез-құлқындағы жасырын себептерді түсінуге көмектесу. Шығармалар кейіпкерлеріне жанашырлықпен, аяушылықпен қарауға тәрбиелеу.

Көркем әдебиет шығармаларымен танысу процесінде адамдар, олардың эмоционалдық жай-күйі, іскер және жеке қасиеттері, мүмкіндіктері, қарым-қатынас сипаты жөнінде балалардың түсініктерін молайту. Осы мақсатта шығармалар желісімен драмалау ойындарын қолдану, эмоцияларын көрсете білуді дамыту, ересектермен және құрдастарымен қарым-қатынас жасай білу, өзара түсіністікке қол жеткізу.

Жыл соңында «Әлеуметтік орта» білім беру саласы бойынша бағдарламалық материалдарды меңгеру нәтижесінде балалар:

- адамдардың арасындағы қарым - қатынаста жаман мен жақсыны айыруды;

- өзінің жасын, толық аты-жөнін, өз ата-анасы мен өзге де отбасы мүшелерінің аты-жөндерін, мекен-жайын, балабақшаның атауын (нөмірін);

- өз үйінен балабақшаға барар жолын анықтауды;

- әртүрлі әлеуметтік жағдайларда тиімді шешім қабылдап, өзі мен өз құрбыларының әрекеттері жайында өз ойын айтуға болатындығын және айту керектігін;

- келеңсіз көңіл күйін көрсетпеуі, кешірімді болуы, әдеби шығармалардың кейіпкерлері мен адамдардың тек жағымсыз жақтарын ғана байқамай сондай-ақ жағымды да жақтарын байқауды;

- әдеби шығарма кейіпкерінің нақты әрекетіне өз ойын айтуы, оны адами тұрғыдан бағалауды;

- ойындағы әрекеттердің логикасымен келісуді (ойын барысының жүйелілігі, жағдайға бағдарлау);

- ересектерді құрметтеу халық дәстүріне негізделген адами мінез-құлық ережелерін сақтауды;

- өз мұқтаждығын нақты түрде жеткізуді;

- бірлесіп атқарылатын іс-әрекетке өзгелерге кедергі жасамай қосылуды;

- өзге де адамдардың ниеттерімен санасып, қоршаған адамдардың эмоциялық күйінің өзгергендігін байқауды;

- жақындарына қарапайым қамқорлық таныту, қоршаған адамдарға жанашырлық пен шыдамдылық танытуды;

- ересектермен бірігіп еңбек етуді;

- ойын ережелерін сақтауды және ереже бойынша ойынның жүруіне риза болуды;

- бір-біріне және қоршаған адамдарға риясыз көмек көрсетуді;

- заттық-ойын ортасын өздігімен ұйымдастыруды, ұжымдық сюжеттік-рөлдік ойындарға қатысуға тырысуды;

- қоршаған ортаға байланысты өз әрекеттерін жорамалдауды, оны сақтау мен жақсарту бойынша шамаларына лайық еңбекке өз үлесін қосуды;

- отбасылық мереке күндері, салт-дәстүрлері туралы түсініктерін;

- адамдардың өз-өздерін дұрыс ұстауы маңызды екенін;

- қарапайым әдеп сақтау ережелерін;

- рухани және материалдық мәдениет заттарына ұқыптылықпен қарауды;

- және меншiктi мiнез-құлықтан адамның денсаулығының тәуелдiлiгi туралы және қарапайым ұсыныстарын;

- экологиялық қауiпсiз мiнез-құлықтың дағдыларын білуі және адамның денсаулығы өз әрекеті мен қоршаған ортаның күйiне тәуелді екені туралы;

- өз-өзін құрметтеу және өзге де адамдардың қадір-қасиетіне, өз ата-бабаларының және отанымыздың бүгінгі күннің қаhармандарының ерліктеріне құрметпен қарауды білуі тиіс.

ОЙЫН ІС-ӘРЕКЕТІНДЕ БАЛАНЫҢ ДАМУЫ

Мақсаты: ойын әрекеті процестерінде әлеуметтік белсенділігі мен жеке дара баланы қалыптастыру және жетілдіру, балалардың ойын бірлестіктерін нығайту, өз әрекетін серіктесінің іс-әрекетімен үйлестіре білуді дамыту, білімін, іскерліктері мен өз тәжірибелерін ойын әрекетінде қолдану.

Міндеттері:

1. Бірлескен ойын әрекетінде жақсы әдеттер мен адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру, білуге құмарлық пен танымдық қабілеттілікті дамыту, қимылдарды жетілдіру.

2. Әр баланың шығармашылық бастамасын, ойынды өз бетінше құру және ойлаған ойын іске асыру, өзін ойын желісі мен ережесіне сәйкес ұстауды дамыту.

3. Ойын процесінде жолдастарына тілектестік қарым-қатынасын, олармен санаса білуді, қиын жағдайларда көмекке келуді, ойын материалын қолдануда келісім жасауды, дауларды әділ шеше білуді үйрету.

5. Бірлескен ойында өзін-өзі ұстау ережелері мен нормаларын орындауға үйрету.

6. Ойыншықтар мен ойын материалдарына қамқорлықпен қарауға, өз бетімен ойыншықтарды ретке келтіруге тәрбиелеу.

7. Балалардың қоршаған тіршіліктің жағымды жақтарын бақылау және ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінен алған білімдері негізінде ойын мазмұнын дамыту және молайту.

8. Отбасы және балабақша тұрмысын, түрлі саяхатты, адам еңбегін, қоғам өміріндегі айрықша оқиғаларды бейнелейтін ойындарды қолдау.

Мазмұны:

Cюжетті-рөлдік ойындар

Балалардың өзіндік өмірлік тәжірибесін, олардың ой-өрісін, әлеуметтік өмірге қызығушылығын, өмір жайлы түрлі білімдерді кеңейту негізінде сюжеттік-рөлдік ойындардың мазмұны, сюжеттің ауқымы және рөлдермен байыта отырып, жағдай жасау.

Балаларды ұжымдық ойындарда басқарушылық іскерліктерін қалыптастыру, бірлестікке, ынтымақтастыққа көмектесу: шағын топтарға бірігу, әрекет мазмұнын бірлесіп ойластыру, рөлдерді бөлу, мақсатқа жету құралдарын табу. Белсенді балалардың басқа балаларды басынбауын қадағалау, жасық, ұялшақ балалардың ойынға қатысуына көмектесу.

Рөлдерді орындауда икемді болуды дамыту, ойында ортақ мүддеге сай ойынды дамыта білу және өзінің жеке тілектестігін көрсету.

Заттық-ойын ортасын үнемі өзгерту, ауыстыру мүмкіндігін қамтамасыз ету.

Ойындағы бала бастамасын дамыту, ойындағы шығармашылыққа еркіндік беру, ойын желісіндегі тәрбиелік мәні қажетсіз жақтарын түзеу. Ойнаушылардың арасындағы жолдастық қарым-қатынасты тәрбиелеу.

Балалар шартты түрде дайын бейнелерді, ауыстырғыш заттарды қолданатын, өзіне жақсы таныс оқиғаларды (ертегіден, фильмдерден, тұрмыстан) бейнелейтін жеке және бірлескен режиссерлік ойындарды қолдау.

Балалардың ойындағы бастамасын, ұжымдық ойында жеке дара көрінуін мадақтау.

Балалардың дене, әлеуметтік, этномәдениет жағынан дамуына көмектесетін дәстүрлі ережелі халық ойындарын қолдану.

Сахналанған және мерекелік-шеру ойындарын ұйымдастыру.