Тлумачальная запiска

ЗАЦВЯРДЖАЮ

Дэкан фiлалагiчнага факультэта

________________ I. С. Роўда

____________________

Рэгiстрацыйы № УД-______/р.

Методыка выкладання беларускай мовы

Спецыяльнасць 1-21 05 01 «Беларуская фiлалогiя»

Факультэт фiлалагiчны

Кафедра рыторыкi i методыкi выкладання мовы i лiтаратуры

Курс 4

Семестр VII

Лекцыi – 8 г.	Экзамен
Практычныя заняткi – 4 г.	ЗалiкVII семестр
КСР	Курсовая работа
Усяго аўдыторных гадзiн па дысцыплiне – 12 г.	Форма атрымання вышэйшай адукацыi завочная

Склала: кандыдат педагагiчных навук дацэнт Санiковiч I. М.

2011 г.

Вучэбная праграма складзена на аснове:

Праграмы “Методыка выкладання беларускай мовы: вучэбная праграма для вышэйшых навучальных устаноў па спецыяльнасцi 1-21 05 01 «Беларуская фiлалогiя» – Мн., 2008; рэг нумар УД-1938/баз.; рэкамендавана Вучоным саветам фiлалагiчнага факультэта 28.10.2008 г., пратакол № 2.

Разгледжана i рэкамендавана к зацвярджэнню на пасяджэннi кафедры рыторыкi i методыкi выкладання мовы i лiтаратуры 04. 05. 2011 г., пратакол № 9.

Загадчык кафедры

______________ I. Ўл. Таяноўская

Адобрана i рэкамендавана к зацвярджэнню Вучэбна-метадычнай камiсiяй фiлалагiчнага факультэта 26. 05. 2011 г., пратакол № 06.

Старшыня Вучэбна-метадычнай камiсii

________________ М. М. Хмяльнiцкi

ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПIСКА

Курс "Методыка выкладання беларускай мовы ў школе" – прафілюючая дысцыпліна на філалагічных факультэтах дзяржаўных універсітэтаў. Ён заснаваны на навуковай метадалогіі, гісторыі моўнай адукацыі на Беларусі, дасягненнях сучаснай лінгвістычнай, педагагічнай, псіхалагічнай, метадычнай навукі і паказвае спецыфіку навучання беларускай мове як роднай і другой, тэарэтычна і практычна рыхтуе студэнтаў да прафесійнай дзейнасці настаўніка беларускай мовы.

Мэты і задачы курса:

– забяспечыць студэнтаў (будучых настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры) тэарэтычнымі ведамі, практычнымі ўменнямі і навыкамі ў галіне методыкі беларускай мовы – асновы эфектыўнай арганізацыі працы па максімальна поўным і трывалым засваенні школьнікамі праграмнага матэрыялу па беларускай мове;

– развіваць ў студэнтаў прафесійна-метадычныя ўменні фарміраваць у школьнікаў як лінгвістычную, моўную, этнакультурную, так і маўленчую, камунікатыўную кампетэнцыю;

– фарміраваць у студэнтаў навыкі самастойнай працы з вучэбна-метадычнай літаратурай, развіваць уменні весці пошуковую і навукова-даследчую працу.

Курс “Методыкі выкладання беларускай мовы” ўключае: лекцыі па методыцы беларускай мовы (36 гадзін), практычныя заняткі (34 гадзіны), кантроль самастойнай працы (16 гадзін), пісьмовыя работы, бягучыя і індывідуальныя кансультацыі, залік, дзяржаўны экзамен.

Асноўная задача лекцыйных заняткаў

Змест курса методыкі беларускай мовы: методыка беларускай мовы як навука, агульныя пытанні выкладання беларускай мовы у школе (мэты, задачы, змест, прынцыпы, метады навучання беларускай мове; тыпалогія ўрокаў беларускай мовы); методыка вывучэння асобных раздзелаў (методыка навучання культуры маўлення, тэкстаўтварэнню, стварэнню тэкстаў розных жанрава-стылёвых разнавіднасцей; методыка навучання фанетыцы і гукавому аспекту маўлення, графіцы і арфаграфіі; методыка лексікі і ўзбагачэнне слоўнікавага запасу школьнікаў; методыка словаўтварэння і праца над значымымі часткамі слова; методыка марфалогіі, сінтаксісу і ўзбагачэнне граматычнага ладу мовы школьнікаў, методыка пунктуацыі); арганізацыя пазакласнай працы.

У працэсе метадычнай падрыхтоўкі ў студэнтаў фарміруюцца асноўныя прафесійныя ўменні:

– разуменне канцэптуальных асноў моўнай адукацыі: мэты, зместу, прынцыпаў навучання; вызначаць мэты, задачы навучання школьнікаў розных класаў з улікам узроставых і індывідуальных асаблівасцей;

– рэалізоўваць пазнавальныя і практычныя, развіццёвыя, выхаваўчыя мэты навучання беларускай мове на кожным уроку;

– дасканала ведаць вучэбныя праграмы па беларускай мове, падручнікі, нарматыўную базу (адукацыйны стандарт, прадметныя нормы і сістэму ацэнкі вучэбных дасягненняў школьнікаў, моўны рэжым і інш.); валодаць сучаснымі тэхналогіямі навучання, якія забяспечваюць паўнацэннае развіццё асобы школьніка-суб'екта свядомай дзейнасці – як моўна-эстэтычнага ідэалу;

– умець выконваць метадычны аналіз матэрыялаў, якія неабходна засвоіць школьніку (дыферэнцыраваць яго па ступені цяжкасці, правільна суадносіць колькасць тэарэтычных ведаў і практычных уменняў і навыкаў, вусных і пісьмовых заданняў; аналізаваць азначэнні і правілы, бачыць пераемнасць і перспектыўнасць у навучанні, ажыццяўляць скрытае (латэнтнае) супастаўленне і супрацьпаўстаўленне сістэм беларускай, рускай, вывучаемых замежных моваў з мэтай паказу спецыфікі, адметнасці і непаўторнасці роднай мовы, яе месца сярод іншых моваў свету, выхавання павагі да моў іншых народаў;

– спалучаць працу па навучанні школьнікаў сістэме мовы з фарміраваннем камунікатыўных уменняў.

Акрамя таго, у студэнтаў фарміруюцца прыватныя прафесйныя ўменні:

– ажыццяўляць матывацыю вучэбнай дзейнасці школьнікаў;

– задаваць пытанні і фармуляваць заданні;

– праводзіць апытванне і аб'ектыўна ацэньваць веды, уменні і навыкі школьнікаў;

– праводзіць розныя віды дыктантаў;

– рыхтаваць школьнікаў да вуснага і пісьмовага узнаўлення прапанаваных тэкстаў (стварэння другасных на аснове арыгінальных тэкстаў), стварэння уласных тэкстаў розных жанраў і стыляў мовы ў вуснай і пісьмовай форме;

– выконваць лінгва-стылістычны аналіз тэкстаў;

– умець падбіраць патрэбны дыдактычны матэрыял да ўрокаў;

– карыстацца прынятымі ў школе ўмоўна-графічнымі абазначэннямі;

– выкарыстоўваць тэхнічныя сродкі навучання і сродкі нагляднасці ў вучэбным працэсе.

Форма кантролю ведаў – залiк.