Упражнение №5. Переведите

а) Минем чын дустым, синең беренче имтиханың, аның яңа дәфтәре, безнең усал этебез, минем акыллы кызым, сезнең файдалы киңәшегез, аларның зур гаиләсе.

б) Синең йортың ничә катлы? Аның хатыны бик матур. Минем бүлмәм һәрвакыт чиста. Сезнең кече улыгыз ничек укый? Безнең әниебез бик яхшы кеше. Аларның фатиры бишенче катта. Синең дә машинаң бармы?

Упражнение №6. Переведите.

Ваша жена, его ребенок, моя дочь, наши друзья, твой муж, мои глаза, ваше время, наша улица, его сосед, твои песни, ваши тетради, наше имя, их комната, ваша работа, его магазины, мой город, твои волосы, наша семья, ваши руки, мои ноги, ее мама, их место.

Упражнение №7. Переведите на татарский язык.

а) Мое белое платье, твой огород небольшой, его близкий сосед, наш зеленый город, ваши красивые глаза, их новая учительница.

б) Твоя комната светлая и чистая. Мой сын занимается спортом. Ее муж сейчас на работе. Сегодня у тебя есть время? У меня много хороших друзей. Ваш огород далеко от города? Наша любимая бабушка живет в деревне. Какая у вас машина? Его сестра тоже учится в КамПИ.

Упражнение №8. Вместо точек напишите подходящие по смыслу слова в нужной форме и переведите их на русский язык.

1) Минем дә яхшы, кызыклы... бар. 2) Безнең туган... чиста һәм матур. 3) Синең бу... бик озын, шуңа күрә ул миңа ошамый. 4) Миңа бүген сезнең... кирәк. 5) Аның... шундый яшь һәм таза, чөнки ул һәр иртә йөгерә. 6) Аларның... бик усал, сак бул! 7) Синең... дөрес түгел, хаталарың күп. 8) Минем..... тырыш һәм акыллы, китапханәгә дә еш йөри. 9) Аның..... сөйләшми, аңа инде ике яшь. 10) Синең яңа..... шәһәрнең кайсы районында?

(Сайлап алу өчен сүзләр: бала, җавап, әти, күлмәк, китап, шәһәр, фатир, ярдәм, сеңел, эт)

Словосочетание существительное + существительное. В 3-м лице очень часто вместо местоимения аның употребляется существительное в притяжательном падеже с аффиксом –ның/-нең. Получаются такие словосочетания: кыз ның чәчләр е - волосы девочки, малай ның тавыш ы - голос мальчика, мәктәп нең бакча сы – сад школы.

Аффикс –ның/-нең употребляется не всегда: его добавляют, лишь тогда, когда речь идет о конкретном, определенном предмете или лице. Когда имеют в виду любой предмет или лицо, -ның/-нең опускается.

Шәһәр нең мәйданнар ы — площади города (этого)

Шәһәр мәйданнар ы — площади города (любого)

Упражнение №9. Переведите на русский язык.

Әбиемнең күзлеге, улымның дәфтәре, күршенең баласы, укучының җавабы, шәһәрнең исеме, Татарстанның башкаласы, кешенең йөрәге, балалар бакчасы, студентлар эше, институтның китапханәсе, укытучының соравы, күршенең эте, әнинең туганы, хатынның күзләре, сеңелемнең гаиләсе, абыйның акчасы, ректорның приказы, дәрес башы, Азов диңгезе, әтиемнең киңәшләре.