В). Баяу

С).бастапқыда баяу, кейін тез

D).бастапқыда тез, кейін баяу

Е).жойылмайды

54. Көрсетілген қосылыстардың қайсысы материалдық кумуляцияға қабілетті?

А).суда жақсы еритін ауыр металдар, электролит еместер

В).таралу коэффициенті аз ұшқыш органикалық заттар

С).тітіркендіргіш газдар

D).суда нашар еритін электролит еместер

Е).электролиттер

55. Функционалдық кумуляция үшін шешуші мәні бар көрсеткіш

А).заттың концентрациясы

В).әсер ету уақыты

С).молекулалық салмағы

D).суда ерігіштігі

Е).майда ерігіштігі

56. Қандай жағдайда функционалдық кумуляция жоғары болады

А).3 ай бойы бензолдың 100 мг/м³ концентрациясы әсер етсе

В).1,5 ай бойы бензолдың 200 мг/м³ концентрациясы әсер етсе

С).1,5 ай бойы бензолдың 50 мг/м³ концентрациясы әсер етсе

D).1 ай бойы бензолдың 150 мг/м³ концентрациясы әсер етсе

Е).4 ай бойы бензолдың 50 мг/м³ концентрациясы әсер етсе

57. Функционалдық кумуляцияға қабілетті заттар топтары

А).ауыр металдар

В).су мен қанда жақсы еритін бейэлектролиттер

С).таралу коэффициенті аз ұшқыш органикалық заттар, тітіркендіргіш заттар

D).майда жақсы еритін бейэлектролиттер

Е).қышқылдар

58. Ненің салдарынан организмде металдармен созылмалы уланулар пайда болады?

А).материалдық кумуляция

В).функционалдық кумуляция

С).тіндегі белсенді транспорт

D).тіндегі пассивті транспорт

Е).зат алмасудың белсенділенуі

59. Улы заттардың сорбциясына ауаның жоғары температурасы қалай әсер етеді?

А).өкпе арқылы сорбцияны күшейтеді

В).өкпе арқылы сорбцияны азайтады

С).тері арқылы сіңірілуді азайтады

D).АІЖ-да сіңірілуді азайтады

Е).АІЖ-да сіңірілуді күшейтеді

60. Ричардсон ережесінің дұрыс анықтамасын көрсетіңіздер. Гомологиялық қатарда наркотикалық әсер ету күші...

А).молекулада С атомдарының саны өскен сайын азаяды

В).молекулада С атомдарының саны өскен сайын жоғарылайды

С).молекулада Н атомдарының саны өскен сайын жоғарылайды

D).көміртегі атомдарының тізбектері тармақталған сайын әлсірейді

Е).молекулада Н атомдарының саны өскен сайын азаяды

61. Улы заттар молекуласында еселік байланыстар жоғарыласа...

А).наркотикалық және тітіркенргіш әсер күшееді

В).наркотикалық әсер әлсірейді

С).тұншықтырғыш әсер күшееді

D).тұншықтырғыш әсер әлсірейді

Е).тітіркендіргіш әсері әлсірейді

62. Көмірсутегі молекуламсына -ОН тобы енсе...

А).наркотикалық әсері өзгермейді

В).наркотикалық әсері күшееді

С).тітіркендіргіш әсері әлсірейді

D).тітіркендіргіш әсері өзгермейді

Е).тітіркендіргіш әсері күшееді

63. Аэрозольдердің фиброгенді әсерін зерттеу үшін оларды енгізудің қарапайым тәсілі

А).ингаляциялық

В).интратрахеалды

С).іш қуысына

D).асқазанға

Е).теріге

64. Екі зат ауада бірге болса және әрқайсысының ШРЕК-ы 0,5 мг/м³ болса, суммация типі бойынша әсер ететін екі заттың ШРЕК-н анықтаңыздар

А).0,5 мг/м³

В).1 мг/м³

С).2 мг/м³

D).3 мг/м³

Е).1,5 мг/м³

65. Екі зат аддитивті әсерге ие болса және әрқайсысының ШРЕК-тері 0,1 мг/м³ болса, екі заттың булары үшін шектеліп рұқсат етілген концентрациясы

А).0,2 мг/м³

В).1 мг/м³

С).0,05 мг/м³

D).1,5 мг/м³

Е).0,5 мг/м³

66. Жедел тәжірибеде бензин мен ацетонның салыстырмалы уыттылығын анықтаған кезде интоксикацияның қандай белгілерін тіркеу керек?

А).су-тұз алмасуының өзгеруі

В).қанның морфологиялық құрамы

С).қимылдың қозуы, «бүйірлік қалыптың» пайда болу уақыты, өлім уақыты, наркоздың келу уақыты

D).дене салмағының өзгеруі

Е).қанның биохимиялық көрсеткіштері

67. Гемолитикалық әсері аз қосылыс

А).пропил спирті С₂Н₅СН₂ОН

В).бутил спирті С₃Н₇СН₂ОН

С).аллил спирті С₄Н₉СН₂ОН

D).метил спирті СН₃ОН

Е).этил спирті С₂Н₅ОН

68. Гемолитикалық әсері жоғары қосылыс

А).метил спирті СН₃ОН

В).этил спирті С₂Н₅ОН

С).бутил спирті С₃Н₇СН₂ОН

D).пропил спирті С₂Н₅СН₂ОН

Е).аллил спирті С₄Н₉СН₂ОН

69. Улы заттың молекуласына NО₂ тобы енсе...

А).улылық күшееді, әсер ету сипаты өзгереді

В).улылық азаяды

С).улылық өзгермейді

D).әсер ету сипаты өзгермейді

Е).улылық азаяды, әсер ету сипаты өзгереді

70. Көрсетілген есірткілердің ішіндегі ең күштісі

А).этан

В).этилен

С).ацетилен

D).метан

Е).пропилен

Жауаптар

1-C 2-A 3-A 4-C 5-C 6-A 7-A 8-B 9-C 10-B 11-A 12-A 13-B 14-A

15-B 16-A 17-B 18-B 19-B 20-C 21-A 22-B 23-E 24-A 25-C 26-A 27-A 28-B

29-B 30-A 31-C 32-A 33-A 34-B 35-E 36-E 37-E 38-C 39-A 40-C 41-B 42-A

43-C 44-D 45-E 46-D 47-A 48-D 49-E 50-A 51-A 52-B 53-A 54-A 55-A 56-B

57-C 58-A 59-A 60-B 61-A 62-B 63-B 64-B 65-B 66-C 67-A 68-C 69-A 70-C

Негізгі әдебиеттер тізімі

1. Абдрашитова Е.В. Обоснование предельно допустимой концентрации нового стимулятора роста растений Т-86 в воздухе рабочей зоны //Гигиена и санитария.-1999.-№5.-С.31-33.

2. Абдрашитова Е.В. Обоснование предельно допустимой концентрации ТЖ-85 в воздухе рабочей зоны при применении в сельском хозяйстве //Гигиена и санитария.-1999.-№4.-С.21-23.

3. Биртанов Е.А. Избранные вопросы клинической токсикологии /Уч.пособие для врачей. – Алматы, 2001. -100 с.

4. Буданова Л.Ф., Макарова В.Н. Клинические и диагностические аспекты сенсибилизации к промышленному аллергену химической природы //Тер.архив.-1990.-№10.-С.50-53.

5. Бурлакова Е.Б. //Сб."Будущее нации", II ч. Экспертный совет по проблемам народонаселения и стратегии устойчивого развития. -М., 1995. - С.64-68.

6. Гладкова Е.В., Попова Т.Б. Хронические фоновые и предопухолевые заболевания органов дыхания в производственных контингентах, контактирующих с промышленными канцерогенами //Тер.архив.-1990.-№10.-С.53-56.

7. Голиков С.Н., Саноцкий И.В., Тиунов Л.А. Общие механизмы токсического действия. -Л., Медицина, 1986.

8. Гумарова Ж.Ж. Хром в крови и моче при остром пероральном отравлении его соединениями //Здравоохранение Казахстана.-1995.-№1.-С.41-43.

9. Домшлак М.Г., Чиркова Е.М., Стрекалова Э.Е. //Сб."Лабораторные животные в мед.исследованиях" -Тез.докл.конф. -М., 1974. -С.42-44.

10. Жумабаева А.Н. Морфо-функциональные изменения плаценты и некоторых фетальных эндокринных желез в условиях воздействия малых концентраций соединений хрома //Автореферат на соиск... д.м.н., Актобе, 2001.-35 с.

11. Изтлеуов М.К. Окислительный метаболизм при хромовой интоксикации на фоне разнохарактерного питания //Медицина и экология.-2003.-№2.-С.107-110.

12. Келина Н.Ю., Безручко Н.В. Токсикология в таблицах и схемах /Уч.пособие. –Ростов н/Д: Феникс, 2006. – 143 с.

13. Кундиев Ю.И., Фрумин Г.Т. Хронотоксикологическая классификация химических веществ по их действию через кожу //Вестник АМН СССР. -1991. -№1. –С.51-53.

14. Мамырбаев А.А. Проблемы и задачи профилактической токсикологии //Здравоохранение Казахстана. -1994. -№4. –С.13-15.

15. Паранько Н.М., Э.Н.Белицкая. Сочетанное действие аэрозоля трехокиси хрома и шума на сердечно-сосудистую систему в эксперименте //Гиг.труда. -1986.-№3.-С.27-30.

16. Руководство по гигиене труда /Под общ.ред. академика АМН СССР Н.Ф.Измерова. Том 1., М.:Медицина.-1987. –С.276-311.

17. Саноцкий И.В.,Гродецкая Н.С. //Токсикол.вестник. -1997.- №6. -С.8-12.

18. Саноцкий И.В. //Токсикол.вестник. -1997. -№6. -С.2-8.

19. Токсикологическая химия. Учебник для вузов. /Под ред.профессора Т.В.Плетеневой. -2-е изд.,испр. –М.:ГЭОТАР-Медиа, 2005.-512 с.

20. Токсикометрия химических веществ, загрязняющих окружающую среду / Под ред. А.А.Каспарова, И.В.Саноцкого. -М., 1986.

21. Яковлев Н.А., Касенов К.У., Слюсарь Т.А. и др. Факторы риска развития изменений нервной системы при действии на организм хрома //Гиг.труда.-1989.-С.21-24.

22. Devis J.M. et al. //Occupational Health in the chemical industry. XXI Medichem Congress 18-21 October 1994. - Melbourne, Australia. - P. 106-125.

Мазмұны

Шартты қысқартулар тізімі..............……………………………...……...3

Кіріспе.................................................................................................................4

1. Өндірістік (өнеркәсіптік) токсикология пәні,

дамуының негізгі кезеңдері........................................................................6

2. Өнеркәсіптік токсикология міндеттері......................................................8

3. Өнеркәсіптік токсикологияның әдістері..................................................11

4. Өндірістік улар. Жіктелінуі.......................................................................13

5. Өндірістік улардың организмге әсері.......................................................22

6. Токсикометрия параметрлері.....................................................................30

7. Улардың организмдегі тағдыры (енуі, тасымалдануы,

өзгерістерге түсуі, шығарылуы)................................................................34

8. Өндірістік уланулардың алдын алу шаралары.......................................55

9. «Өндірістік токсикология негізі. Өндірістік улар және уланулар»

тақырыбы бойынша тесттік тапсырмалар.............................................61

10 Негізгі әдебиеттер тізімі...........................................................................78

ҚММА – баспаханасында басып шығарылды.

Қарағанды қаласы, Гоголь көшесі, 40

Көлемі 5 баспа табақ

100 дана