Пётр Яусеевiч з Галынца – вядомы іканапісец. * «Раство Маці Боскай” сцэну са Свяшчэннага Пiсання гэты майстар пераутварыу у бытавую

* «Раство Маці Боскай” сцэну са Свяшчэннага Пiсання гэты майстар пераутварыу у бытавую. - iндывiдуальнасць i канкрэт­насць твараў, уводзіць арнамент, галовы жанчын пакрытыя наміткамі.

У станкавым жывапісе Беларусi ХVП ст. важнае месца зай­мае партрэт. Тып сармацкага партрэта атрымлiвае далейшае развiццё. У ім пачынаюць вылучацца такія вiды, як рыцарскі, трунны, эпітафійны.

Для сармацкага партрэта характэрны строгiя каноны: фiгуры падаюцца ўрост, радзей пагрудна або пакаленна, у парадным адзеннi з атрыбутамi ўлады. Выявы звычайна дапаўняліся доўгім подпiсам з узнагародамі, тытуламі, пасадамі, бiяграфiчныя звесткi.

Аўтараў большасцi партрэтных выяў, датуемых ХVП ст., мы не ведаем.

* Партрэт Грызэльды Сапегі * Партрэты Крыштофа і яго

жонкі Аляксандры-Марыяны Весялоўскіх

Але… Барталамей Стробель

* партрэт Уладзiслава Дамiнiка Заслаўс­кага-Астрожскага. Магнат ВКЛ, РП, перадапошні прадстаўнік княжага роду Астрожскіх (дакладней, іх малодшай галіны - князёў Заслаўскіх). Вялікі каронны канюшы, ваявода кракаўскі і сандамірскі. Ўспадкаваўшы ад дзеда, Януша Астрожскага, Астрожскую ардынацыю, Уладзіслаў-Дамінік стаў найбагацейшым землеўладальнікам Рэчы Паспалітай, саступаючы ў гэтым дачыненні толькі Станіславу Любамірскіх. Сваёй рэзідэнцыяй ён выбраў ладна перабудаваны пасля казацкіх набегаў Старасельскі замак, першапачаткова закліканы абараняць подступы да Львова з боку Берладского шляху.

Дарэчы, вось ён, замак, які мы таксама можам у нейкай ступені лічыць сваёй культурнай спадчынай (у тыя часы Львоў належаў РП):

* партрэт Аляксандра Януша Заслаўс­кага-Астрожскага. Каштэлян валынскі з 1605, стараста Жытомірскі. Ваявода брацлаўскі (1615-1628), ваявода киевкий (1628-1629). Другі Астрожскі ардынат. У 1620 годзе, пасля смерці свайго бацькі Януш Заслаўскага, атрымаў у спадчыну маёмасць роду Астрожскіх. Спадчыну было велізарным - 80 гарадоў і мястэчак, 2760 сеў, 900 000 злотых грашыма, 600000 залатых чырвонцаў, і маёмасці на 700 000.

* партрэт Альбрэхта Станіслава Радзiвiла. (мянушка «Абаронца Правоў». Дзяржаўны дзяяч Рэчы Паспалітай, пісьменьнік і гісторык. Падканцлер і канцлер вялікі літоўскі. Меў вялікія зямельныя ўладаньні на Валыні, а таксама на тэрыторыі сучасных Беларусі (Нягневічы, Налібакі), Летувы і Польшчы. Трымаў шматлікія дзяржаўныя ўладанні, у тым ліку Барысаўскае, Пінскае, Геранёнскае.

Іаган Шрэтэр (немец па паходжанні)

* парт­рэт Катажыны i Марыі Радзівіл Катажына з Патоцкіх (1642) і Марыя Лупу (1665), дачка малдаўскага гаспадара Васіля Лупу. Першая і другая (з 1645) жонкі Януша Радзівіла (1612-1655).

Спачатку была намалявана першая жонка, але неўзабаве яна памерла і Януш радзівіл ажаніўся ізноў. Але лёсам было наканавана яму стаць удаўцом другі раз, і ён загадаў мастаку “дамаляваць” партрэт другой жонкі. Кажуць, родныя Катажыны пакрыўдзіліся – яны былі больш высакародныя з-а малдаўскіх сваякаў Януша, і тады мастак вылучыў Катажыну чырвонай сукенкай.

З вядомых графікаў можна вылучыць імёны:

Тамаш Макоўскі – мастак-гравёр і картограф. Хутчэй за ўсё быў прыдворным М. К. Радзівіла (Сіроткі). Адна з самых вядомых працаў -

* “Карта ВКЛ” (праца працягвался больш за 20 гадоў і хутчэй за ўсё у Макоўскага былі памагатыя).

* “Пенегірык братоў Скарульскіх”

Браты Аляксандр і Лявонцій Тарасевічы. Нарадзіліся ў м. Глуск (суч. Магілёўскай вобл.).

* А. Т.“Сустрэча Марыі і Лізаветы”,*”Дабравешчанне” * Л. Т. “Герб Браніцкіх і Сапегаў”

Шырока вядома было майстэрства беларускiх рэзч ыкау. Ме­навіта яны прынеслi тэхнiку накладной, скульптурна-аб'ёмiстай разьбы, што атрымала назву «беларус­кая разьба»: Беларускiя рэзчыкi працавалi у Аружэйнай палаце, Нова-Iерусалiмскiм манастыры, у Нова­дзявочым манастыры ў Маскве.

Багатай і разнастайнай была скульптура алтароў.

* Царская брама з Юрьеўскай царквы ў Віцебску * “Укрыжаванне” -на алтары касцела Архангела Міхаіла ў в. Міхалішкі (Астравецкі р-н, Гродзенская вобл.)

* “Святы Варфаламей і Святы Сымон” *Галоўны алтар касцёла Іаана Хрысціцеля ў в. Воўпа (Ваўкавысскі р-н, Гродзенская вобл.)

Цяжка ўвявіць ДПМ без знакамітай амаль па ўсім свеце беларускай кафлі. Далёка за межамi радзiмы былi вядомы майстры па вырабу кафлі, якая была палiхромнай, з багатым малюнкам.

Яе ўжывалі ў аздабленні інтэр’ёраў, фасадаў будынкаў, абкладвалі печы, коміны. Тут таксама значна паўплывала барока. Нашы майстры прынеслі ў Рускую дзяржаву моду на кафлю і тэхніку вырабу паліхромнай, альбо ”цаніннай” кафлі.

Акрамя того, XVII ст. - час інтэнсіунага развіцця мастацкага шкла­робства, ткацтва.