2017-11-01
965
Жедел және созылмалы парапроктит
/Медицина /Жедел және созылмалы парапроктит
Парапроктит деп тік ішек айналасындағы тіндердің (клетчаткалардың) жедел немесе созылмалы қабынуын айтады. Проктологиялық, аурулардың арасында жиі кездесетін сырқат болып табылады. Н.А.Яковлевтің (1976) айтуынша бұл сырқат барлық проктологиялық, аурулардың 22,7% қамтиды және аталмыш сырқатқа ер адамдар әйел адамдардан гөрі жиі (7:3) шалдығады (Федоров В.Д., Дульцев Ю.В., 1984).
Этиологиясы және патогенезі. Парапроктитті туғызатын бактериялардың түрі әрқилы. Дегенмен бұл ауруда, көбінесе, бактериялардың бірнеше түрлері анықталады (ішек таяқшасы, стафило-стрептококктар, анаэробтар, энтерококк т.б.). Аталған бактериялар себеп болған парапроктитті спецификалық емес, банальді парапроктит деп атайды, ал туберкулез, мерез, актиномикоз бактерияларынан пайда болған парапроктитті специфификалық парапроктит деп атайды. Парапроктиттің кейінгі түрі сирек кездеседі.
|
|
|
Ауруды тудыратын бактериялар тік ішек айналасындағы тіндерге анальдық бездер, тік ішектің кілегей қабықтарының жарақаты арқылы немесе, сирегірек, гематогенді және лимфогенді жолдар арқылы жетеді. Кейбір жағдайларда олар көрші орналасқан ағзалардың қабыну ошақтарынан (жедел простатит, бартолинит т.с.с.) өтуі мүмкін.
Тік ішек айналасына өткен бактериялар тін аралық саңылаулар арқылы жайылып, әуелі серозды-инфильтративті, одан соң іріңді-өліетті қабыну құбылыстарын тудырады.
Жіктеу (топтау) (классификация) жобасы. Парапроктиттің негізгі екі түрі бар. 1. Жедел және 2. Созылмалы парапроктит. Аурудың әртүрлі жіктеу, (топтау) жоба зерттей келе Ресейдің проктология ғылыми-зерттеу институтының ғалымдары парапроктиттің мына төмендегідей жіктеу (топтау) жобасын ұсынды. Біздің пікірімізше осы топтау нұсқасы күнделікті жұмыста өте ыңғайлы.
І. Этиологиясына қарай: а) спецификалық емес (банальді); б) спе-цификалық; в) жарақаттан (травма) соң пайда болған.
ІІ. Қабыну белсенділігіне қарай: а) жедел; б) қайталанатын (рецидивті); в) созылмалы (тік ішек жыланкөзі).
ІІІ. Іріңдіктің, қабыну ісіктерінің орналасуына қарай (-сурет): а) тері асты, ішектің кілегей (шырышты) қабаты асты; б) шонданай сүйектік ішек аралықтық (ишиоректальді); в) жамбас сүйек пен тік ішек аралықтық (пельвиоректальді); г) тік ішек артында (ретроректальді).
|
|
|
Жыланкөздің ішкі аузының орналасуына қарай: а) алдыңғы; б) артқы; в) бүйірлік.
Жыланкөздіц қысқыш (сфинктер) талшықарына қатынасына қарай: а) интрасфинктерлі; б) транссфинктерлі; в) экстрасфинктерлі.
Жыланкөздің сыртқы және ішкі ауыздарының анықталуына қарай: а) толық; б) толық емес (ішкі).
Клиникалық керіністері. Жедел парапроктиттің клиникалық көрінісі әртүрлі болып білінеді. Өйткені ол қабыну процесінің орналасқан орнына, қабынудың түріне, микробтардың вируленттілігіне, адам организмінің реактивтілік қасиетіне т.б. жағдайлармен байланысты болып келеді. Ауру, көбінесе; жалпы дімкәстену белгілерімен, яғни себепсіз әлсіздік, бас ауруы, дефекация актісінен соң туатын қолайсыз сезімдермен білінеді. Ауру дами келе, аталған белгілерге дене қызуының көтерілуі, тоңазу, тік ішек, бұтаралық және жамбас қуысы аймақтарында орналасқан ауру сезімі, ұйқыдан айрылу, тамаққа деген тәбіттің нашарлауы қосылады. Бұл белгілер аурудың бастапқы (продромальді) кезеңін сипаттайды. Олар қабынудың серозды-инфильтративті сатысына тән. Аурудың іріңді-некрозды (өліеттену) сатысында ауру сезімі тұрақты білініп, күшейе түседі (пульстенуші ауру сезімі) және ауру сезімінің біліну аймағы ұлғаюы мүмкін. Ауру адамда эндогенді улану белгілері анықтала бастайды (тахикрдия, қан қысымының төмендеуі, гектикалық дене қызуы, лейкоцитоз, нейтрофильдедің солға қарай ығысуы т.с.с).
Объективті зерттеу барысында anus аймағында ісініп, қызаруы байқалады. Аталған аймақтағы тері қабатындағы болатын әжімдер жазылып, сол аймақтағы тері қабаты жылтырланады. Осындай өзгерісі бар жерді саусақпен басқан кезде қабыну ісігі (инфильтрат) және өте күшті дәрежелі ауру сезімі анықталады. Жедел парапроктитті анықтауда (диагноз қоюда) айтарлықтай қиындық тумайды. Тері және тік ішектің шырышты қабаты астында орналасқан парапроктитті анықтау үшін, көбінесе, саусақпен зерттеу жеткілікті болады, ал жоғары және терең орналасқан қабыну ошағын анықтау үшін бимануальді және ректороманоскопия зерттеулерін, ал қажет болса диагностикалық, пункцияны қолдануға болады. Жедел парапроктитке қарсы емді мерзімінде қолданбаса қабыну әрі қарай өршіп, жамбас қуысының тіндерін қамтиды да, түбінде ірің оларды тесіп сыртқа немесе тік ішек қуысына қарай шығады. Бұндай жағдайда ауру адамның жалпы жағдайы біршама жақсарып, жоғарыда аталған белгілердің біразы жойылады немесе бәсеңдейді. Ірің тіндерді жарып сыртқа шыққан соң үш нәтиже тууы мүмкін 1) ауру адам сырқатынан біржола айығады; 2) сол жерде жыланкөз құралады (созылмалы парапроктит); 3) қайталанатын (рецидивті) парапроктитке айналады.
Емдеу. Жедел парапроктит ерте, яғни ірің пайда болмай тұрғанда анықталса, тиімді антибиотиктерді және қабынуға қарсы басқа да дәрілерді, физиоем түрлерін қолдану арқылы қабыну ісігінің (инфильтрат) кері дамуын тудыруға болады. Дегенмен, өкінішке орай, ауру тез өршуіне байланысты, пациенттердің көбі дөрігерге сырқаттың іріңдеу немесе іріңді-өліеттену сатыларында ғана көрінеді. Аурудың бұл кезеңінде дереу операция жасалынуы керек. Операция нәтижесінің жақсы болуы және ондағы көздеген мақсаттарға жету, көп жағдайларда, қолданылатын жансыздандыру әдісіне байланысты. Осы себептен парапроктит операциясын жалпы жансыздандыру тәсілін қолдана отырып жасалғаны абзал. Операцияның негізгі мақсаты а) ірің орналасқан жерді кесіп, іріңді және өліеттенген тіндерді сылып алу; б) іріңді қуысты тазалап, дренаждау; в) іріңді қуыс пен тік ішек арасындағы қатынасты жою. Бұл мақсаттарға Рыжих-Бобров (сфинктеротомия), Габриель (инфекция кіретін жерлер орналасқан крипталарды кесіп алу) операцияларын орындау арқылы жетуге болады. Жедел парапроктитті емдеу мезгілінде және толық ретте қолданылмаса ол өзінің созылмалы түріне айналады.
|
|
|
Созылмалы парапроктиттің (тік ішек жыланкөздері) клиникалың көрінісі бір немесе бірнеше жыланкөздермен, олардың аймағындағы перифокальді қабыну құбылыстармен, тыртықты өзгерістермен және даму барысының толқын тәрізді, яғни бір өршіп, бір басылуымен (ремиссия) сипатталады. Ауру адамды anus айналасында туатын қолайсыз сезім, ауру сезімі, жыланкөзден сұйықтық, ірің, нәжістің бөлінуі олардың іш киімді тұрақты сияқты жағдайлар былғауы мазалайды. Ауру өршіген кезде (ірің сыртқа шықпай қалғанда) дене қызуы көтеріліп, эндогенді улануға тән белгілер туады.
Созылмалы парапроктитте жыланкөздердің бағытын, тармақтарын анықтау үшін сүңгімен (зондпен) және рентгенологаялық тәсілмен (фистулография) зерттеу жиі қолданылады.
Созылмалы парапроктит тек хирургиялық жолмен емдеуді қажет етеді. Оны Аминев, Габриель тәсілдерімен іске асырады. Аталған операциялардың негізгі мақсаттары: жыланкөзді және тыртықты тіндерді кесіп алу жөне жыланкөздің ішкі аузын жою.
Емдеу жоспарын құрыңыз: баспа
|
|
|
Диагностика Бактерологиялық зерттеу кезінде 5 пайыздық агарда бетта- гемолитикалық стрептококктың жаппай өсуі байқалады. Серологиялық зерттеуде 10-12 күндері қан сары суында стрептолизин-О, стрептокиназа, стрептококкты полисахаридке антидене титрі өседі. Дифференциалды диагноз Тамақтағы ауырсыну ЖРВИ кезінде де байқалады, бірақ бүл кезде лимфа түйіндері сирек ұлғаяды. Бадамшалардың қатты қабынуы және лимфа түйіндерінің тұрақты ұлғаюы инфекциялық мононуклеоз кезінде тән. Оны қан анализінен айқындай аламыз. Асқынуы
Ерте кезеңінде: жұтқыншақ абцессі, инфекцияның кеуде қуысына тарауы, менингитке, инфекциялы-токсикалық шок, сепсис Кеш кезеңінде 2-4 аптадан кейін: ревматизм, гломерулонефрит.
Емдеу тактикасы: тамақтағы ауыруды басу жəне дене температурасын қалыпқа келтіру, жалпы ахуалын жақсарту.
Аурудың алғашқы күндері төсек режимін сақтау қажет, жеңіл сіңірілетін, тітіркендірмейтін, сүтті диета.
Дезинтоксикация үшін көп мөлшерде сұйықтық ішу: лимон қосылған жылы тəтті шай, жылытылған жемістік сусындар, минералды су. Ауырсынуды басатын жəне қабынуға қарсы препараттар (парацетамол 500 мг таблеткада немесе сироп 2,4% күніне 2-3 рет, ибупрофен 0,2 г күніне 3-4 рет қысқа курспен)
Пенициллин тобының антибиотиктері А тобындағы β-гемолиздік стрептококктар туындатқан инфекциялар кезінде таңдау препараттары болып табылады. Ішке ампициллин 500 мг күніне 2-3 рет, 7 күн бойы тағайындайды. Таңдау препараттары болып сонымен қатар эритромицин табылады 500 мг күніне 2-3 рет, ішке.
Пенициллин қатарындағы препараттарға аллергия болған кезде цефалоспориндер тобының антибиотиктерін тағайындайды: цефалексин 750 мг күніне 2 рет 7- күн бойы. Таңдау препаратына, сонымен қатар, эритромицин 400 мг күніне 2-4 рет. жергілікті антибиотик – грамицидин жəне/немесе комбинирленген препарат грамицидин лидокаинмен қосып 3 мг күніне 4 рет, курс – 5-6 күн.
Гипосенсибилиздеуші терапия: кетотифен 0,5-1 мг капсула немесе таблетка күніне 2 рет, сублингвальді таблеткалар: фарингосепт, шаю.
Негізгі дəрі дəрмектер тізімі:
1. **Парацетамол сироп 2,4% флаконда; суспензия; суппозиторий 80 мг.
2. *Ибупрофен 0,2 г, табл.
3. *Ампициллин 500 мг, табл.
4. *Эритромицин 500 мг, табл.
5. **Цефалексин ішке қабылдау үшін суспензия 125 мг; 250 мг/5 мл.
6. Фурациллин, фарингосепт ерітіндісі.
Қармаушы заттар (шаю үшін зверобой, шалфей қайнатпалары).
Қосымша дəрі дəрмектер тізімі:
1. **Бензатин бензилпенициллин суспензия дайындау үшін ұнтақ, инъекцияға арналған флаконда 1 200 000БІР, 2 400 000 БІР.
2. *Амоксициллин + клавулан қышқылы, қапталған таблетка 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг.
3. Грамицидин табл. сору үшін 1,5 мг.
Ем тиімділігінің индикаторлары: тамақтағы ауыруды басу жəне дене температурасын қалыпқа келтіру, жалпы ахуалын жақсаруы
* - Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
** - Амбулаторлық ем кезіндегі рецепт бойынша дəрілік заттар тегін жəне жеңілдікпен берілетін ауру түрлерінің тізіміне кіреді.
Емдеу жоспарын құрыңыз: синуситтер
Себебі аллергиялық, вирустық, бактериялық, сирек жағдайда саңырауқұлақтық болатын мұрынның бір немесе бірнеше қосалқы қойнауларының шырыштық қабықтарының қабынуы.
Хаттама коды: P-S-019 "Ересектердегі синусит"
Хирургия саладағы поликлиникалар үшін
АХЖ-10 бойынша коды (кодтары):
J01 Жедел синусит
J01.0 Жедел жоғарғы жақсүйектік синусит
J01.9 Жедел синусит анықталмаған
J32 Созылмалы синусит
J32.0 Созылмалы жоғарғы жақсүйектік синусит
J32.4 Созылмалы пансинусит
J32.8 Басқа созылмалы синуситы
J32.9 Созылмалы синусит анықталмаған
Қауіп-қатерлі факторлар
Қауіп-қатерлі факторлар: Аллергия. Жиі суық тиюлер. Шылым шегу.
Диагностика
Диагностика критерилері
Шағымдар мен анамнез: мұрынмен тыныс алудың бұзылуы, іріңдік бөлінуілер.
Физикалық тексеру: бактериялық синусит диагнозы анамнез мəліметтеріне, объективтік зерттеулерге сүйеніп қойылғанымен, ең маңызды диагностикалық шара қойнаулардың аспирациясы болып табылады. Көзұяастылық (гайморит), қасүстілік (фронтит), шүйделік (сфеноидит) аймақтардағы ауырулар жəне кеңсірік (этмоидит).
Лабораторлық зерттеулер: тəн емес.
Инструменталдық зерттеулер
Рентгенологиялық зерттеулер: сұйықтық деңгейінің болуы – қабынудың шынайы белгісі. Қойнаулар көлемін алдыңғы рентгенограммалармен салыстыру.
УДЗ: зерттеудің алғашқы нүктесінен кем дегенде 3 см қашықтықта алынған біреулік эхосигналдың болуы.
Мамандар консультациясы үшін көрсетімдер: қосарланған патологияларға байланысты.
Негізгі жəне қосымша диагностикалық шаралар тізімі
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
1. Қанның жалпы талдауы (6 көрсеткіш).
2. Қосалқы қойнаулардың 1 проекциядағы рентгенографиясы.
3. Гаймор қойнауының пункциясы.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі: жоқ.
Дифференциалды диагноз
Дифференциалды диагноз: бактериялық жəне вирустық синуситтер ауру ұзақтығына, симптомдардың айқындылығына қарап ажыратылады.
Емдеу тактикасы
Емдеу тактикасы
Ем мақсаты: мұрынмен тыныс алуды қалпына келтіру, мұрыннан іріңдік бөліндінің тоқтауы.
Дəрі-дəрмексіз ем: жоқ.
Дəрі-дəрмектік ем
Антибактериалдық терапия тез жазылу үшін өте қажет. Антибиотиктерді қажетсіз қолданбау үшін оны жоғарғы тыныс алу жолдарының инфекциялық ауруы симптомдарының персистенциясы жағдайларында немесе аурудың ауыр ағымында, клиникасы айқын кезде тағайындау қажет. Антибиотикотерапияны тағайындаудың тиімділігі емдеу нəтижелерін алтын стандарт əдісімен бағалауға негізделген зерттеулердің мета-талдауымен дəлелденген (А).
Таңдау препараты - амоксицилин əдеттегі 250-500 мг мөлшерде күніне 3 рет тағайындалады.
Егер науқастың жағдайында жақсару байқалмаса, терапияны амоксициллин-клавуланаттың үлкен мөлшерлерін – амоксициллин+клавулан қышқылы 250/1000 мг күніне 2-3 реттен тағайындауға тиімді.
Сонымен қатар цефдинир, цефуроксим, цефподоксим дəрілері альтернативтік ем үшін қолданылады. Егер науқаста қайталанатын құсулар аясында препаратты ішке тағайындауға мүмкіндік болмаса, Цефтриаксонның (50 мг/кг/тəул.) бір реттік мөлшері тамыр ішіне немесе бұлшықет ішіне тағайындалады.
Науқастың клиникалық жағдайы жақсарғаннан кейін 24 сағаттан соң препаратты ішке қабылдауға көшеді.
Егер науқастың жағдайы антибиотикті ауыстырғаннан кейін, жүргізілудегі емге қарамастан жақсармаса немесе аурудың ағымы өте ауыр болса, науқастың жүргізудің екі жолы бар:
Гаймор қойнауының пункциясын орындап, бактериологиялық зерттеулер нəтижесінде қоздырғыштың антибиотиктерге сезімталдығын анықтап, емнің тиімділігін арттыру үшін науқасқа отоларинголог консультациясы ұсынылады.
Альтернативтік вариант – цефотаксим немесе цефтриаксонды тамырішіне тағайындап, отоларингологқа осы терапия нəтиже бермесе ғана жолдау. Ұзақ антибиотикотерапия кезінде микоздың дамуын алдын алу үшін итраконазолдың ішке қабылдауға арналған ерітіндісі 400 мг\тəул. 7 күнге тағайындалады.
Қосымша терапия антибиотиктермен қатар жүргізіледі. Бұл терапияға құрамында түрлі тұздары бар спрейлер (гипертониялық жəне изотониялық), антигистаминдік препараттар; секрецияны төмендететін жəне тамыртарылтатын препараттар (жергілікті жəне орталыққа əсер ететін), муколитикалық препараттар, жергілікті қолданылатын стероидтар.
Негізгі жəне қосымша дəрі-дəрмектер тізімі
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:
1. *Амоксициллин 250 мг табл; 250 мг, 500 мг капс; инъекцияға арналған ерітінді дайындауға арналған ұнтақ 500 мг, 1000 мг; суспензия 125/5 мл флаконда.
2. *Цефуроксим 250 мг, 500 мг табл; инъекцияға арналған ерітінді дайындауға арналған ұнтақ флаконда 750 мг.
3. Кларитромицин 250 мг, 500 мг табл.
4. Клиндамицин инъекцияға арналған ерітінді 300 мг/2 мл, амп.
5. *Амоксициллин+клавулановая кислота 625 мг табл; инъекцияға арналған ерітінді 600 мг флаконда.
6. *Азитромицин 250 мг, 500 мг, капсулы.
7. Цефотаксим инъекцияға арналған ерітінді дайындауға арналған ұнтақ флаконда.
8. *Цефтриаксон инъекцияға арналған ерітінді дайындауға арналған ұнтақ 250 мг, 500 мг, 1 000 мг флаконда.
9. Цефтазидим инъекция ерітіндісін дайындау үшін ұнтақ, флаконда 500 мг, 1 гр, 2гр
10. *Итраконазол оральный раствор 150 мл – 10 мг\мл.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі: жоқ.
Ем тиімділігінің индикаторлары: мұрынмен тыныс алудың қалпына келуі, ауыру синдромының жойылуы.
* – Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
Госпитализация
Госпитализациялау үшін көрсетімдер: бір аптаның ішінде емнің нəтижесі болмаса, асқынулардың дамуы.
Профилактика
Біріншілік профилактика: жоғарғы тыныс жолдарындағы ошақты санациялау.
Профилактикалық шаралар: мұрын қуысын санациялау.
Әрі қарай жүргізу, диспансерлеу принципі: тұрғылықты жері бойынша ЛОР дəрігерінде бақылауда болу.
Емдеу жоспарын құрыңыз: жедел ларингит
Главным условием успешного лечения острого ларингита у взрослых и детей является соблюдение ими правил лечебно-охранительного режима:
домашний или, при повышении температуры тела, постельный режим;
временное освобождение от работы лиц с признаками интоксикации или без них (в случае, если трудовая деятельность человека связана с речью – актеры, преподаватели, дикторы, вокалисты, экскурсоводы и другие);
частичный или по возможности полный голосовой покой;
поддержание адекватного микроклимата в помещении, в котором находится больной (частое проветривание, температура воздуха 18–22°С, влажность – минимум 55%);
отказ от активного и пассивного курения в течение всего периода болезни и на 7–10 дней после выздоровления (в идеале – навсегда).
Что касается питания больных острым ларингитом, им рекомендуется щадящая диета:
исключение из рациона горячей, холодной, острой, раздражающей пищи;
отказ от газированных, спиртных, холодных и горячих напитков;
назначается обильное теплое питье: молоко с медом, щелочные минеральные воды («Поляна Квасова», боржоми).
Если имеет место острый ларингит вирусной природы (при ОРВИ), больному рекомендуется противовирусная терапия – Интерферон, Гропринозин, Анаферон, Амизон.
Дальнейшее медикаментозное лечение острого ларингита назначается в зависимости от имеющихся у конкретного больного симптомов:
при боли и першении в горле – локально действующие противовоспалительные и противомикробные средства (спреи Тера-флю, Ингалипт, Гивалекс, Ангилекс или пастилки Стрепсилс, Трайсилс, Фарингосепт, Декатилен);
при сухом приступообразном мучительном кашле – кодеинсодержащие противокашлевые препараты: Синекод;
при сухом кашле – отхаркивающие препараты на растительной основе (Проспан – содержит экстракт плюща, Алтейка – содержит экстракт алтея, Гербион – содержит экстракт подорожника);
при продуктивном кашле для разжижения мокроты – муколитики (препараты амброксола (Амбробене, Лазолван), ацетилцистеина (АЦЦ), карбоцистеина (Флюдитек);
при подозрении на присоединение бактериальной инфекции может быть назначен антибактериальный препарат для местного применения – Биопарокс;
в случае выраженного отека слизистой оболочки гортани – противоаллергические (антигистаминные) средства (лоратадин (Лорано), цетиризин (Цетрин, Зодак), L-цетиризин (Алерон));
с целью улучшения работы иммунной системы могут быть назначены поливитамины (Алфавит, Мультитабс, Дуовит) и иммуномодулирующие препараты (экстракт эхинацеи, Рибомунил).
В случае когда эффекта от проводимой терапии нет или выделяющаяся мокрота приобретает гнойный характер, больному показана системная антибактериальная терапия. В амбулаторных условиях применяются лишь таблетированные формы антибиотиков, использование этих препаратов в форме инъекций или инфузий (капельниц) возможно лишь в условиях стационара, поскольку нередко случаются аллергические реакции на них. Препаратами выбора являются так называемые защищенные пенициллины – Аугментин, Амоксиклав, Флемоклав. При неэффективности препаратов первого ряда назначаются антибиотики группы респираторных фторхинолонов – Левофлоксацин, Моксифлоксацин.
Если терапия проводится в стационарных условиях, возможно проведение инстилляций – вливаний растворов противовоспалительных и антимикробных препаратов при помощи гортанного шприца в гортань.
Хорошо зарекомендовала себя и небулайзерная терапия – ингаляции лекарственных средств (щелочных минеральных вод, муколитиков, антимикробных и противовоспалительных препаратов) через специальное устройство – небулайзер.
В период, когда симптомы острого ларингита регрессируют, для более быстрого восстановления слизистой оболочки назначается физиотерапевтическое лечение – ДДТ на область гортани, электрофорез, УВЧ.
Жедел ортаңғы о тит Емдеу тактикасы
Ем мақсаты:
- ортаңғы құлақ қуысындағы қабынуды тию;
- жалпы уыттану симптомын жою;
- естуді қалпына келтіру;
- құлақтан бөлінген патологияны жоқ қылу;
- сезімін жəне тəбетін жақсарту.
Дəрі-дəрмексіз ем: жалпы режим, тəттіге шектеулі диета.
Баспа Емдеу тактикасы: тамақтағы ауыруды басу жəне дене температурасын қалыпқа келтіру, жалпы ахуалын жақсарту.
Аурудың алғашқы күндері төсек режимін сақтау қажет, жеңіл сіңірілетін, тітіркендірмейтін, сүтті диета.
Дезинтоксикация үшін көп мөлшерде сұйықтық ішу: лимон қосылған жылы тəтті шай, жылытылған жемістік сусындар, минералды су. Ауырсынуды басатын жəне қабынуға қарсы препараттар (парацетамол 500 мг таблеткада немесе сироп 2,4% күніне 2-3 рет, ибупрофен 0,2 г күніне 3-4 рет қысқа курспен)
Пенициллин тобының антибиотиктері А тобындағы β-гемолиздік стрептококктар туындатқан инфекциялар кезінде таңдау препараттары болып табылады. Ішке ампициллин 500 мг күніне 2-3 рет, 7 күн бойы тағайындайды. Таңдау препараттары болып сонымен қатар эритромицин табылады 500 мг күніне 2-3 рет, ішке.
Пенициллин қатарындағы препараттарға аллергия болған кезде цефалоспориндер тобының антибиотиктерін тағайындайды: цефалексин 750 мг күніне 2 рет 7- күн бойы. Таңдау препаратына, сонымен қатар, эритромицин 400 мг күніне 2-4 рет. жергілікті антибиотик – грамицидин жəне/немесе комбинирленген препарат грамицидин лидокаинмен қосып 3 мг күніне 4 рет, курс – 5-6 күн.
Гипосенсибилиздеуші терапия: кетотифен 0,5-1 мг капсула немесе таблетка күніне 2 рет, сублингвальді таблеткалар: фарингосепт, шаю.
Негізгі дəрі дəрмектер тізімі:
1. **Парацетамол сироп 2,4% флаконда; суспензия; суппозиторий 80 мг.
2. *Ибупрофен 0,2 г, табл.
3. *Ампициллин 500 мг, табл.
4. *Эритромицин 500 мг, табл.
5. **Цефалексин ішке қабылдау үшін суспензия 125 мг; 250 мг/5 мл.
6. Фурациллин, фарингосепт ерітіндісі.
Қармаушы заттар (шаю үшін зверобой, шалфей қайнатпалары).
Қосымша дəрі дəрмектер тізімі:
1. **Бензатин бензилпенициллин суспензия дайындау үшін ұнтақ, инъекцияға арналған флаконда 1 200 000БІР, 2 400 000 БІР.
2. *Амоксициллин + клавулан қышқылы, қапталған таблетка 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг.
3. Грамицидин табл. сору үшін 1,5 мг.
Ем тиімділігінің индикаторлары: тамақтағы ауыруды басу жəне дене температурасын қалыпқа келтіру, жалпы ахуалын жақсаруы
* - Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
** - Амбулаторлық ем кезіндегі рецепт бойынша дəрілік заттар тегін жəне жеңілдікпен берілетін ауру түрлерінің тізіміне кіреді.
Диагностика және емін көрсетіңіз: жедел ортаңғы отит
Дəрі-дəрмектік ем:
1. Қызбаны тию (>38,5) - парацетомол ** күніне 4 рет 10-15 мг/кг.
2. Көз тазалығы (антисептикалық заттармен құлақты шаю, мысалы фурацилин ертіндісімен); микробтарға қарсы, бактерияға қарсы препараттарды тікелей ендіру (мысалы, 1% диоксидин ертіндісі, софрадекс, нормакс- құлаққа тамызу). Тамырды тарылтатын тамшыларды мұрынға тамызу (нафазолин нитраттың - 0,05% ертіндісі, ксихометазолин гидрохлоридтың - 0,05% ертіндісі).
3. Аллергиялық компонент болса - денсенсибилизациялық терапия (мысалы, дифингидраминді гидрохлоридті дозасы, жасына қарай дозировкасын күніне 2 рет, 5 күн бойы).
4. Бактерияға қарсы терапия: ауыз арқылы пайдаланатын антибиотиктер қолданылады. Антиобиотиктерді дəрілік заттарды таңдау in vitro флорасына сезімталдығына қарай, егер тиімсіз емдеуде жүргізіледі. Препараттарды таңдағанда - жартылай синтетикалық пенициллин, макролидтер, екінің бірі - цефалоспориннің II; III ұрпағы. Амоксициллин**3 рет, 5 күн ішінде 15 мг/кг. Азитромицин бір күн 10 мг/кг əр 4 күнде ауыз арқылы 5 мг/кг немесе клари-тромицин* - бөлшектеп 10-14 күн ауыз арқылы 15 мг/кг эритромицин - 10-14 күн ауыз арқылы бөлшектеп 40 мг/кг.
Цефуроксим*- тəулігіне 40-мг/кг бөлшектен 2 қабылдау, ауыз арқылы 10-14 күн ішінде. Цифуроксим* акситил - суспензия үшін түйіршікті дайындап, ішке қабылдауда 125 мг/5 мл флаконда, қабықты таблетка 125 мг, 250 мг. Цифуроксимның балалар үшін максималды дозасы 1,5 г.
Цефтадизим- флаконда иньекция үшін ұнтақ ертінді дайындайды. Ұзақ, жалпы антибиотикотерапияда-интраконазолды микоз тууының алдын алу жəне емдеу үшін.
Профилактикалық шаралар:
- вирустық аурулардың алдын алу;
- құлаққа (1 айға дейін) су кетпеуі керек;
- гиппоаллергенді диета;
- мұрынды тұрақты тазалау;
- жатқызып бөтелкеден баланы тамақтандыруға болмайды.
Асқынулардың алдын алу:
- уақытында парацентез жүргізу;
- уақытында ауруханаға жатқызу.
Әрі қарай жүргізу: емнен кейін 5 күннен соң, симптомдар сақталса антибактериалды терапияны тағы 5 күн жүргізеді, егер симптомдар 2 апта немесе одан көп сақталса созылмалы ортаңғы отит диагнозын отоскопиялық растау қажет жəне тиісті терапия тағайындау керек.
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:
1.**Парацетомол 200 мг, 500 мг табл.; флакондағы 2,4% сироп; 80 мг суппозоториялар
2.**Амоксициллин 500 мг,1000 мг табл.
3.** Амоксициллин+ клавулон қышқылы 625 мг табл.; 600 мг флаконда, инъекциялық ертінді
4.**Цефуроксим 250 мг, 500 мг табл.; 750 мг флаконда ұнтақ инъекциялық ертінді дайындау үшін
5.*Интраконазол ауыз арқылы, 150 мл - 10мг/мл ертінді
6.*Интраконазол 100 мг, капс.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі:
1. 1%-диоксидин ертіндісі, софрадекс, нормакс (құлақ, көз тамшылары)
2. *Азитромицин 125 мг, 500 мг табл.
3. *Кларитромицин 250 мг, 500 мг таб.
4. *Цефуроксим акстил түйіршік суспензия дайындау, флакон ішінде 125 мг/5 мл; қабықты таблетка 125 мг, 250 мг
5. *Цефтазидим - флаконда инъекциялық ертіндіні ұнтақ күйінде 500 мг, 1 г, 2 г дайындайды
6. **Эритромицин - 250 мг, 500 мг таблетка; ауыз арқылы берілетін суспензия 250 мг/5 мл
Ем тиімділігінің индикаторлары:
1. Ортаңғы құлақ қуысының іріңді қабыну процесін тию.
2. Аурудың асқыну формасын жоғалту.
3. Уыттану сиптомын тию.
Емдеу жоспарын құрыңыз: жедел сыртқы отит
Сыртқы отит Емдеу тактикасы
Ем мақсаты: симптомдарды жою, инфекцияны жою, қайталану қауіпін азайту, асқынулардын алдын алу.
Дəрі-дəрмексіз ем: жоқ.
Дəрі-дəрмектік ем:
Жайылған сыртқы отит кезінде құлақты риванолдың (1: 5000) жылы ерітіндісімен жуады, күміс нитратының 3-5% ерітіндісін жағады, бриллиант көгінің 1-2% спирттік ерітіндісімен өңдеуді, алюминий субацетатының 2% немесе бор қышқылының 3% спирттік ерітіндісіне малынған тампондар қолданылады.
Сонымен қатар, құрамында гентамицині бар жəне антибиотик пен кортикостероид жұптастырылған (Фрамецитин сульфаты 5 мг + Грамицидин, 50 мкг + Дексаметазон метасульфобензоаты, 500 мкг/мл, преднизолон/неомицин, бетаметазон/неомицин, гентамицин/гидрокортизон) құлақ тамшылары қолданылады.
Саңырауқұлақтық сыртқы отит кезінде гидрокортизон, оксикорт жəне преднизолон майлары қабынуға қарсы жақсы əсер көрсетеді. СЕҚҚЗ (парацетамол 0,5-1,0 күніне 4 рет, ибупрофен 400 мг күніне 3 рет) саңырауқұлақтық сыртқы отит кезінде қолданылады.
Амоксициллин 250/5 мл, эритромицин 250-500 мг күніне 3 рет бактериялық сыртқы отит кезінде тағайындалады.
Негізгі жəне қосымша дəрі-дəрмектер тізімі
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:
1. Риванол ерітінді (1: 5000).
2. Күміс нитраты 3-5% ерітінді.
3. Бриллиант көгі 1%, 2% спирттік ерітінді флаконда 10 мл, 20 мл.
4. Алюминий субацетаты 2% ерітінді.
5. *Бор қышқылы 3% спирттік ерітінді 10-50 мл ұнтақ.
6. *Гентамицин ерітінді (құлақ тамшылары) 0,3% 5 мл.
7. *Бетаметазон инъекцияға арналған ерітінді амп. 1 мл.
8. *Гидрокортизон май, гель 1%.
9. *Метилпреднизолон май.
10. *Ибупрофен 200 мг, 400 мг табл.
11. **Амоксициллин, ішке қабылдайтын суспензия 250 мг/5 мл.
12. **Амоксициллин+клавулан қышқылы ішке қабылауға арналған суспензияны дайындауға арналған ұнтақ 156,25/5 мл; 312,5 мг/5 мл.
13. **Фрамецитин сульфаты 5 мг + Грамицидин, 50 мкг + Дексаметазон метасульфобензоаты, 500 мкг/мл, құлақ тамшылары.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі:
1. **Парацетамол сироп 2,4% флаконда; суспензия; суппозиторийлер 80 мг.
2. *Дифенгидрамин инъекцияға арналған ерітінді 1% 1 мл.
3. *Флуконазол капсула 50 мг, 150 мг; тамыр ішіне құюға арналған флакондағы ерітінді.
Ем тиімділігінің индикаторлары: симптомдарды жою, инфекцияны жою, қайталау қаупін азайту, асқынулардың бетін қайтару.
* - Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
** - Амбулаторлық ем кезіндегі рецепт бойынша дəрілік заттар тегін жəне жеңілдікпен берілетін ауру түрлерінің тізіміне кіреді.
Госпитализация
Госпитализациялауға көрсетімдер: құлақтық қатты ауыру сезімінің, сыздауықтың болуы оперативтік емге көрсеткіш болып табылады.
Уретроцеле. Түрлері, клиникасы, диагностикасы, емі
Уретероцеле – это шарообразное выпячивание конечного отдела мочеточника в полость мочевого пузыря. Возникает как врожденная аномалия развития или как осложнение другого заболевания. При небольших размерах клинические проявления мало специфичны. До развития осложнений может быть не диагностировано. Требует специальных методов исследования, определяющих не только саму болезнь, а и степень нарушения оттока мочи. Коррекция патологии исключительно оперативная. Раннее ее проведение позволяет минимизировать последствия для организма.
Условия возникновения и классификация
Уретероцеле развивается на фоне сужения, а также полного перекрытия отверстия (устья) мочеточника, находящегося на задней стенке мочевого пузыря. В зависимости от причины делится на первичное или врожденное и вторичное или приобретенное.
К патологии приводят изменения в мочеточнике:
пороки развития мышечного аппарата и нервной регуляции;
чрезмерное расширение нижнего отдела;
врожденное суженное устье;
закупорка отверстия: конкрементом, опухолью (приобретенная патология).
В результате движения мочи повышается давление в отделе мочеточника, расположенном в стенке мочевого пузыря. Это приводит к расширению конечной части мочеточника, она вдается сначала в стенку, отслаивая слизистую оболочку от мышечного слоя, а далее – в полость пузыря. Стенка мочеточника также повреждается, мышечные волокна частично атрофируются и замещаются соединительной тканью. Это приводит не только к изменениям нормального тока мочи, а и ухудшению питания тканей.
В зависимости от расположения выделяют:
простое (при типичном расположении выходов мочеточников – по краям основания пузырного треугольника);
эктопическое (при аномальной локализации отверстия мочеточника) уретероцеле.
При врожденной патологии чаще наблюдают эктопическую локализацию.
При пороках развития мочеточник может открываться в:
Симптомы и лечение эндометриоза мочевого пузыря
уретру (мочеиспускательный канал);
прямую кишку;
промежность;
семенные пузырьки (у мужчин);
большие половые губы, влагалище, матку (у женщин).
Может поражаться как один, так и два мочеточника, поэтому выделяют одно- и двустороннее уретероцеле. Возможно также сочетание с удвоением почечных лоханок и мочеточников.
При длительном затруднении мочеоттока постепенно расширяется полостная система. Выраженность изменений обуславливает появление различных клинических симптомов, а также осложнений.
0Различают степени уретероцеле:
1-я степень (нарушения движения мочи, клинические признаки отсутствуют, расположенная внутри мочевого пузыря часть мочеточника расширена незначительно);
2-я степень (определяется застой мочи, развивается уретерогидронефроз – увеличение просвета мочеточника, лоханок почек);
3-я степень (на фоне увеличения мочеточника, лоханок уменьшается объем полости мочевого пузыря, ухудшается его опорожнение).
Частота уретероцеле в популяции: среди новорожденных приблизительно одна патология на 500 младенцев. Развивается преимущественно у представительниц женского пола (в 3–4 раза чаще)
Симптомы
Симптоматика зависит от размеров выпячивания. Небольшого размера уретероцеле никак не проявляется или обуславливает неспецифические, мало выраженные признаки.
Основные симптомы:
боли, дискомфорт в поясничной области;
дизурические явления (нарушения мочеиспускания);
появление крови в моче.
Мочеиспускание нарушается вследствие рефлекторной реакции.
К наиболее частым проявлениям дизурии при уретероцеле относят:
непроизвольное выделение мочи;
частое опорожнение;
затрудненное мочеиспускание, ощущение внутреннего препятствия;
полная задержка мочи (в течение одних суток и более).
Дизурия приводит к развитию так называемой парадоксальной ишурии, когда одновременно у пациента присутствует недержание и периодические задержки мочи.
Если ребенок страдает энурезом (недержанием мочи), при диагностике его причины необходимо исключить уретероцеле
При значительных размерах уретероцеле у женщин и девочек возможно выпадение слизистой наружу в области уретры. Это обусловлено тем, что женский мочеиспускательный канал значительно короче мужского. При таком осложнении его можно обнаружить при визуальном осмотре наружного отверстия уретры. Если уретероцеле полностью заполняет просвет, мочевой пузырь увеличивается, появляется болезненность, резко нарушается мочеиспускание. Возможна острая задержка мочи.
Если заболевание вовремя не диагностировать, возникают:
расширение мочеточника и лоханок почки (гидронефроз) с ухудшением функционирования, а в дальнейшем – с потерей жизнеспособности;
отложение солей и камнеобразование в мочевых путях;
травматизация ткани мочеточника и мочевого пузыря.
воспалительные процессы мочевой системы.
Наиболее часто воспаление развивается в мочевом пузыре (цистит), мочеиспускательной канале (уретрит), почечной ткани (пиелонефрит). При развитии этих осложнений клиническая картина меняется.
Характерные проявления:
постоянные тянущие ощущения, боли в пояснице;
рези при мочеиспускании;
помутнение мочи, примеси гноя;
повышение температуры тела, потливость, общая слабость.
Кровь и гной в моче появляются в результате повреждения слизистой при увеличении размеров выпячивания, а также при воспалительных осложнениях
Важно при появлении таких симптомов не только диагностировать инфекцию мочевых путей, а и исключить уретероцеле как причину их развития.
Диагностика
Наиболее часто патология выявляется при рецидивирующих инфекциях мочевой системы при расширенной диагностике, а также при обследовании детей с подозрением на врожденные пороки мочевой системы.
При нарушениях мочеиспускания, дискомфорте внизу живота необходимо проконсультироваться у врача-уролога.
При длительном течении и присоединении инфекции анализы крови и мочи подтверждают наличие возбудителей. В крови повышается уровень лейкоцитов и нейтрофилов, растет СОЭ. В анализах мочи определяется повышенный уровень лейкоцитов, эпителия, возможно наличие эритроцитов.
Основные методы исследования:
УЗИ (ультразвуковое исследование) мочевой системы;
цистоскопии (осмотр полости мочевого пузыря с помощью эндоскопического оборудования);
экскреторная урография (рентген-исследование, позволяющее проанализировать особенности строения почек, а также возможные препятствия току мочи).
УЗИ наполненного мочевого пузыря позволяет увидеть образование округлой формы, имеющее тонкие стенки, содержащее внутри жидкость, располагающееся в задней части органа. Визуализация расширенного мочеточника справа или слева (значительно реже – двух), а также почки (гидронефроз) расцениваются как осложнение процесса.
Рентгенологические признаки выявляют врожденные аномалии, часто сопровождающие уретероцеле.
Наиболее часто определяются:
пузырно-мочеточниковый рефлюкс (периодический заброс мочи обратно в мочеточник) с одной или обеих сторон;
эктопия устья мочеточника (нетипичная локализация отверстия внутри или вне мочевого пузыря).
При лучевом исследовании уретероцеле выглядит как дефект наполнения шаровидной формы в полости мочевого пузыря
Диагноз подтверждается результатами цистоскопии, позволяющей визуализировать уретероцеле, определить его размеры, состояние слизистой, степень перекрытия нормального оттока мочи.
Основные виды операций:
уретероцистонеостомия – удаление аномалии, создание нового устья мочеточника на месте неповрежденной ткани мочевого пузыря;
трансуретральное рассечение – эндоскопическое вмешательство через мочеиспускательный с удалением уретероцеле;
трансуретральная пункция – проведение прокола образования с помощью цистоскопа, в результате чего происходит спадение его стенок, нормализуется проходимость устья и отток мочи.
При приобретенном, вторичном уретероцеле удаляют препятствие (камень, опухоль), проводят иссечение поврежденных тканей мочеточника и мочевого пузыря, восстанавливают анатомическую целостность этой зоны и нормализуют отток мочи.
При развитии осложнений выполняются расширенные оперативные вмешательства.
Проводятся:
резекция (частичное удаление) утратившей жизнеспособность области почки и мочеточника;
нефрэктомия – удаление почки полностью при очень выраженном гидронефрозе, омертвлении почечной ткани.
Выбор операции при врожденных уретероцеле у детей зависит от места расположения аномалии, степени затруднения оттока мочи, наличия осложнений
Обязательной является проведение антибактериальной терапии для уничтожения инфекции в мочевой системе как до вмешательств, так и после проведения операции.
