2017-11-01
1863
Қуық асты безінің қабынуы — простатит
/Медицина /Қуық асты безінің қабынуы — простатит
Простатит — қуық асты безінің қабынуы — еркектердің жыныс мүшелерінің ең жиі кездесетін ауруы. Үрпі, қуық қабынғанда, үрпіні құралдармен зерттегенде қуық безіне микробтар енуі мүмкін. Баска жағдайларда микробтар қуық асты безіне организмдегі іріндеу ошактарынан (сыздауық, баспа, гайморит, пневмония) гематогендік жолмен өтеді. Куык асты безі секретінің бактерицидтік қасиеттері бар, сондықтан бездің қабынуы үшін микробтар енумен қатар, вена стазы және секреттің ұюы секілді оған жол беретін факторлар болуы тиіс. Бұлар дене қатты суынғанда, іш бітелгенде, мастурбация салдарынан, ішімдікке салынғанда, ұзақ уақыт отырып жұмыс істеуде (мысалы, автомашина жүргізушілерде) пайда болады. Простатитті көбіне стафилококктар, стрептококктар, ішек таяқшалары, трихомонадалар туғызады. Жедел жөне созылмалы простатит болып жіктеледі.
|
|
|
Жедел простатит. Жедел простатиттің мынадай түрлері бар: катаральды, фолликулалы, паренхималы, қуық асты безінің абсцесі. Катаральды простатит қуық безінің шығару өзектеріндегі кілегейлі қабықтың қабынуына байланысты. Егер қабыну процесі өршіп бара жатса, шығару өзектерінің ісінуі оларды қысып, без фолликулаларында кілегей-іріңнің жиналуына, сөйтіп олардың іріндеуіне (фолликулалы простатит) себепші болады. Паренхималы простатитте қуық безінің көптеген бөліктері іріндеу-қабыну процесіне ұшырайды. Простатадағы бірнеше үсақ ірің бір ірі түйірге біріксе, простата абсцесі пайда болады. Абсцесс тік ішекке, қуыққа, шапқа, көбіне несеп жолына ашылып, ірінді көбейтуі мүмкін.
Клиникалық барысы мен белгілері. Катаральды простатит кезінде куықасты безі ұдайы біркелкі ауырады және түнде зәр шығару жиілейді. Қуық асты безін тік ішек арқылы саусақпен зерттеуде көбіне айтарлықтай өзгеріс байқалмайды. Қуық асты безінің секретінен көптеген лейкоциттер және кілегейлі ірің жіпшелері табылады. Фолликулалы простатитте аурудың клиникалық көрінісі айқынырақ байқалады.
Науқастар шаптың арасы ауыратынын, ұйып, жыныс мүшесінің басы мен артқы тесікке қарай таралатынын айтады. Зәр шығару жиілейді, ауырады, кейде қинайды. Дене қызуы 38-38,5°С-ге дейін көтеріледі. Қуықасты безінің көлемі ұлғаяды, нығыздалады, қисаяды, кей жері басқанда кенет ауырады. Қуық асты безін басқаннан кейін зәрде көптеген ірің жіпшелері пайда болып, құйылған ыдыстың түбіне тез шөгеді, ал микроскоппен қарағанда көптеген лейкоциттертабылады.
|
|
|
Паренхималы простатитте ірінді қабыну процесінің клиникалық көрінісі байқалады. Дене қызуы жоғарылап (39-40°С), денесі қалтырайды, жалпы әлсіздік, шөліркеу байқалады, зәр шығаруды ауьірсынады, кейбір науқастарда зәр тоқтап қалады. Қуық безінің секретінде лейкоциттер көбейіп, лецитин дөндері азаяды. Тік ішек арқылы теқсергенде без ұлғайған, ширыққан, жиектері білінбейді, басқанда ауырады. Егер қуық асты безінің абсцесі пайда болса, онда флюктация учаскесі байқалады. Қуық асты безінің абсцесінде шапта, одан соң тік ішекте тамыр соққандай ауру сезіледі. Ал абсцесс жарылса — зәрдің түсі өзгереді, бірақ дене қызуы реттеледі. Қуық асты безінің абсцесі ауыр септикалық ауру ретінде өтеді, дер кезінде операция жасалмаса, бактериемиялық (эндотоксикалық) шок, уросепсис пайда болады.
Диагноз қою. Әдетте жедел простатитке диагноз қою қиындық туғызбайды. Ол анамнездің мағлұматтарына және науқастың шағымдарына сүйенеді (аралықта, тік ішектің ауруы, зәр шығарудың қиындауы, үрпіден ірің шығуы, дене қызуының 38-39°С-ге дейін көтерілуі, дененің қалтырауы). Куық асты безін саусақпен басып көргенде оның үлғайғаны, ісінгені, ауыратыны байқалады. Қуық асты безінің секретінен көптеген лейкоциттер табылады, ал лецитин дәндері азайған. Жедел простатит кезіндегі қуық асты безін зерттеуді абайлап жүргізу керек, оны қатты басуға және массаж жасауға болмайды. Ультрадыбыспен сканирлеу арқылы қуық асты безінің абсцесін анықтауға болады.
Дифференциалдық диагностикасы. Жедел простатитті жедел цистит пен уретриттен ажырата білу керек, өйткені бүл ауруларда зәр шығару жиі әрі ауырсыну болады. Алайда жедел простатит зәрдің шығуының қиындауымен, іріңнің интоксикациясымен белгіленсе және де пальпация кезінде қуықтүбі безінің үлғайғаны, ісінуі, ауыратыны байқалса, ал жедел цистит пен уретритте ондай белгілер болмайды.
Жедел циститте лейкоцитурия зәрдің барлық үш бөлігінен байқалса, жедел уретритте — негізінен бірінші бөліктен байқалады, ал жедел простатитте үшінші бөліктен табылады да, қуық асты безін басқанда күшейе түседі.
Емдеу. Жедел простатиті бар науқасқа төсекте жату режимі белгіленеді, ащы, тітіркендіретін тағам ішуге болмайды. Әсер ету спектрі кең антибиотиктерді (ампициллин, канамицин, гентамицин сульфаты, амикацин, цефалоспорин және т.б.) сульфаниламидтік препараттармен бірге пайдаланады. Ауруды және зәр шығару кезіндегі қиналуды басу үшін итжидек, анестезин, промедол немесе пантопон қосылған свечаларды пайдалану ұсынылады. Осындай мақсатта шапты жылытатын компресс түрінде жылыту процедураларын, грелка, отыратын ыстық ванна (38-40°С), ыстық микроклизма (1 г антипирин немесе пирамидон қосылған, температурасы 39-40°С 50 мл су) қолданылады. Ішекті үдайы босатып отыру үшін іш жүргізетін дәрілерді белгілейді. Егер жедел простатит қуық безінің абсцесіне ұласса, опррация қажет болады — абсцесті жару керек. Алдын ала жуан инемен пункция жасау арқылы қуық асты безінде ірің бар-жоқтығына көз жеткізеді. Қуық асты безінің абсцесіне пункцияны ультрадыбыспен бақылау арқылы жүргізген жөн. Соңғы жылдары простата абсцесін электрорезектоскоптың жәрдемімен трансуретралық ашу әдісі кеңінен қолданылуда.
|
|
|
Болжам. Қажетті емдеу дер кезінде жүргізілген болса, жедел простатитте болжам әдетте жақсы болып шығады. Алайда простатит өте асқынып кетсе, антибактериялық терапия кеш басталса, абсцеске операциядан кейін жедел қабыну процесі созылмалы түрге өтеді.
Тәуліктік тонометрия.
Көздің қысымын анықтау әдісі Көз ішілік қысым (КІҚ) анықтау – тонометрия, яғни тонометрмен жүргізіледі. Бірінші танометрлеуі Graefe (862). Donders (1863) ұсынған. Танометрлер импрессиондық және аппланациялық болып бөлінеді: 1) апплонациялық тонометр арқылы қасаң қабықты тегіс беті бар затпен көз қысымы өлшенеді. Бұл тонометрдің негізін А.Н. Макланов (1884) зерттеп шығарады. А.Н. Макланов ұсынған көз ішілік қысымды өлшеуге арналған жиынтық қысымды өлшеу кезінде... 2) Импрессионды тонометрлер – қасаң қабықтың басылу тереңдігін жазады. Бұл принципте Грефе танометрі (1863) жасалған. Важная новость для всех, у кого есть права Доход для сайтов 3) Болжама тәсіл – пальпаторлы зерттеулер (саусақпен сипау). Қалыпты КІҚ -16-27 мм сын. бағ. құрайды. Көз ішілік қысымның төменгі шекарасы 14-15 мм.сын.бағ, ал жоғарғы шекарасы 26-27 мм.сын.бағ. Көз ішілік қысым тәуліктік ауытқулары 5 мм.сын.бағ. артпау керек. Көз ішілік қысым деңгейі таңертең жоғары (6-7 сағ.) кешке төмен (19-20 сағат) болады. Себебі: 1) дене горизонтальды орналасса, яғни ұйқы барысында баста, көзде қаннның тоқырауы салдарынан КІҚ жоғарлайды, кешке дене қозғалыста болғандықтан көз ішілік қысым деңгейі төмендейді. 2) Тамақтану кезінде осмостық өзгерістер және организмде қанның орналасуының өзгеруі салдарынан: қарашықтың диаметірі де өзгереді (қараңғыда кеңейеді, жарықта тарылады). Бірақ қарашық ұйқы кезінде тарылады, кеңеймейді, соған сәйкес таңертең көз ішілік қысым жоғары. көз ішілік қысымды өлшеу
|
|
|
Ақпарат көзі: http://kazmedic.kz/archives/634 Материал көшіргенде, KazMedic.kz сайтына сілтеме міндетті
Суточная тонометрия глаз
Суточная тонометрия глаза является важнейшей медицинской процедурой по раннему выявлению глаукомы. Она может проводится аппланационным тонометром Гольдмана, тонометром Маклакова или различными бесконтактными тонометрами. Суточная тонометрия представляет собой систематические измерения внутриглазного давления на протяжении 7-10 дней, или 3-4 дней по сокращённому курсу.
Ритмы колебания давления внутри глазного яблока в течение суток могут быть:
прямыми — когда показатели офтальмотонуса максимальны утром и минимальны вечером;
обратными — когда внутриглазное давление понижено в утренние часы и повышено вечером;
дневными — весьма редкий случай, когда значения офтальмотонуса максимальны в дневное время;
неправильными — когда показатели измерения давления внутри глазного яблока можно в течение дня можно представить в виде двугорбой кривой.
Выявление глаукомы с помощью суточной тонометрии
Внутриглазное давление обычно измеряют 3 раза в день: с 6 до 8 утра, в середине дня и с 6 до 8 вечера. Суточная тонометрия глаза проводится в глаукомном диспансере или стационаре. Во время исследования вычисляются средние утренние и вечерние значения уровня глазного давления и амплитуда колебаний между этими значениями. Нормальный размах таких колебаний не должен быть выше 5 мм ртутного столба. В обратном случае предполагается наличие глаукомы.
Огромное значение во время проведения суточной тонометрии имеют подъёмы внутриглазного давления свыше 26 мм ртутного столба. При неоднократном их выявлении можно с большой долей достоверности говорить о развитии у пациента глаукомы.
3.1. Суточная тонометрия. Исследование внутриглазного давления и гидродинамики глаза
Суточная тонометрия Для суточной тонометрии используются тонометр Маклакова, аппланационный тонометр Гольдмана или различные типы бесконтактных тонометров. Для скрининговых целей или для домашнего использования самим больным может быть рекомендован транспальпебральный тонометр типа ПРА-1 (Рязанский приборостроительный завод).
При анализе данных тонометрии учитывают абсолютные цифры ВГД, суточные колебания и разницу офтальмотонуса между глазами. Суточные колебания ВГД, а также его асимметрия между двумя глазами у здоровых лиц, как правило, находятся в пределах 2-3 мм рт.ст. и лишь в редких случаях достигают 4-6 мм рт.ст. При подозрении на глаукому суточная тонометрия проводится без применения антиглаукоматозных гипотензивных средств. Общее количество измерений, как правило, составляет не менее 3 утренних и 3 вечерних. Они могут проводиться дискретно, с перерывом в течение недели или 10 дней.
При проверке эффективности медикаментозного режима у больных с установленным диагнозом глаукомы суточная тонометрия производится с соблюдением следующих условий: ВГД измеряется утром и вечером до инстилляции гипотензивных препаратов для определения уровня давления в конце действия капель.
При тонографических исследованиях наибольшее значение имеют данные ВГД (P0 норма — до 21 мм рт.ст.) и коэффициента легкости оттока (норма для пациентов старше 50 лет — более 0,13).
Водно-питьевые или позиционные пробы используются для косвенной оценки легкости оттока ВГЖ. Пациента просят выпить определенное количество жидкости (обычно 0,5 литра) за короткий промежуток времени (обычно за 5 мин), затем укладывают на живот с закрытыми глазами на 30-40 мин и измеряют ВГД в течение первого часа. Если ВГД повышается на 5 и более единиц, пробу считают положительной.
Для интегральной оценки офтальмотонуса нужно различать:
· статистическую норму ВГД
· понятие толерантного ВГД
· «давление цели»
Статистическая норма истинного ВГД (P0) составляет от 10 до 21 мм рт.ст., тонометрического ВГД (Pt) — от 12 до 25 мм рт.ст.
Толерантное ВГД — термин, введенный А.М. Водовозовым в 1975 году. Он уже относится непосредственно к глаукоматозному процессу и обозначает уровень офтальмотонуса, не оказывающий повреждающего действия на внутренние структуры глазного яблока. Толерантное ВГД определяется при помощи специальных разгрузочных функциональных проб.
И, наконец, термин «давление цели» введен в практику только в последнее время. «Давление цели» определяется эмпирически с учетом всех факторов риска, имеющихся у данного конкретного больного, и, так же, как толерантное, не должно оказывать на глазное яблоко повреждающего действия. Определение «давления цели» является результатом детального обследования каждого конкретного больного.
Целью является достижение такого уровня ВГД, при котором не происходит распада зрительных функций с учетом других факторов риска. В повседневной практике принято, что «давление цели» достигается снижением начального уровня ВГД не менее чем на 30%.
Глаукоманың диагностикалық тесттері.
ГЛАУКОМА
Информация для пациентов о ГЛАУКОМЕ
Назад | Содержание | Вперед | Страница 2 из 4 | Диагностика глаукомы
Ранняя диагностика первичной глаукомы исключительно важна. Выявление глаукомы на ранних стадиях развития патологического процесса во многом определяет эффективность лечения и прогноз в целом.
Ведущее значение в диагностике глаукомы имеют определение уровня и регуляции внутриглазного давления (ВГД) с помощью следующих методов:
Измерение внутриглазного давления (ВГД): тонометрии, эластотонометрия;
Исследование показателей оттока внутриглазной жидкости (ВГЖ): тонография;
Исследование полей зрения: различные методики периметрии.
Тонометрия
Тонометрия – основной метод определения внутриглазного давления (ВГД). Измерение давления производится в положении лежа тонометром Маклакова весом 10 грамм, при этом тонометрическое давление не должно превышать 26 мм рт. ст. (диапазон от 16 до 26 мм рт. ст.). Величина внутриглазного давления примерно одинакова на обоих глазах (допустимая разница составляет до 3- 4 мм рт. ст.).
Стандартный набор для измерения внутриглазного давления (эластотонометр Филатова-Кальфа). В наборе есть грузики массой 5, 7.5, 10 и 15 грамм. При обычной методике тонометрии используется грузик массой 10 грамм.
Исследование внутриглазного давления тонометром Маклакова
В настоящее время существует множество приборов бесконтактного определения внутриглазного давления (ВГД), однако пациенту необходимо знать, для каждого из них существуют свои показатели нормы.
Измерение внутриглазного давления через веко (транспальпебрально)
Для ранней диагностики глаукомы большое значение имеет исследование суточных колебаний внутриглазного давления (ВГД). В условиях физиологической нормы в течение суток происходят небольшие ритмические колебания внутриглазного давления (ВГД). Они связаны с пульсовыми волнами, дыхательными движениями, а также с изменением тонуса внутриглазной сосудистой сети. Диапазон этих колебаний у больного с начальной глаукомой больше, чем у здорового человека. Измерение суточных колебаний внутриглазного давления (ВГД) носит название суточной тонометрии. Обычно пациенту с подозрением на глаукому рекомендуется 2-х кратная тонометрия: в 6-8 часов утром (не вставая с постели) и через 12 часов вечером. В норме величина суточных колебаний уровня внутриглазного давления (ВГД) не должна превышать 5 мм рт. ст.
Типы суточных кривых уровня внутриглазного давления (ВГД) варьируют. Чаще всего максимальные значения внутриглазного давления (ВГД) отмечаются в утренние часы (6-8 часов) или дневные (12-16 часов), а минимальные вечером или ночью. При глаукоме тип суточной кривой меняется.
Наибольшее значение в диагностике глаукомы имеет абсолютная величина пиков внутриглазного давления (ВГД). Неоднократные превышения уровня нормального давления является одним из наиболее важных симптомов глаукомы. Единичные «подскоки» давления на суточной кривой должны расцениваться критически, поскольку они не всегда могут быть связаны с глаукомой, а быть результатом погрешности исследования, волнения больного, повышения тонуса наружных мышц глаза и влияния других факторов.
Эластотонометрия
Эластотонометрия – метод определения внутриглазного давления (ВГД) набором тонометров различной массы. В нашей стране для этих целей чаще всего используется набор тонометров Маклакова весом 5, 7,5, 10 и 15 грамм (метод Филатова – Кальфа). Полученные показатели наносят на график: на оси абсцисс – масса тонометра в граммах, на оси ординат – значение тонометрического внутриглазного давления (ВГД). Полученный график носит название эластотонометрической кривой.
При проведении этого исследования на здоровых глазах на графике получается практически прямая линия. Подъем эластокривой (разница между давлением, измеренным грузами 5 и 15 грамм) должен находиться в интервале 7-12 мм рт. ст. Высокое начало эластокривой (внутриглазное давление больше 21 мм рт. ст. при измерении грузом весом 5 грамм), а также укороченный или удлиненный типы эластокривых (размах менее 7 или более 12 мм рт. ст.) является основанием для подозрения на глаукому.
Большой точностью измерения отличается метод тонометрии по Гольдману. Полученные при этом величины внутриглазного давления (ВГД) практически не отличаются от показателя истинного внутриглазного давления, измеренного методом электронной тонографии.
Электронная тонография
Электронная тонография позволяет получить более точные данные о показателях гидродинамики глаза. Метод заключается в проведении продленной тонометрии (4 минуты) при помощи специального прибора (электронного тонографа). На дисплее тонографа исследователь считывает данные об истинном (не тонометрическом) внутриглазном давлении (Р0), затем, по специальным таблицам вычисляет основные показатели гидродинамики глаза – коэффициент легкости оттока (С), минутный объем водянистой влаги (F) и коэффициент Беккера (соотношение Р0/С).
Показатели гидродинамики глаза в норме
Показатель Диапазон значений Среднее значение
Истинное внутриглазное давление (P0) 10.48 –19 мм рт. ст. 14-16 мм рт. ст.
Минутный объем водянистой влаги (F) 1.1-4.0 мм3 /мин 2.0 мм3 /мин
Коэффициент легкости оттока (C) 0.14-0.56 мм3 /мин/мм рт. ст. 0.2-0.3 мм3 /мин/мм рт. ст.
Коэффициент Беккера (P0/C) 30-100 60-70
Наиболее убедительным для постановки диагноза глаукомы является сочетание результатов тонометрии, суточной тонометрии и периметрии. Так, при уменьшении коэффициента легкости оттока менее 0.15 мм3 /мин/мм рт. ст., патологическим характером суточной кривой и наличии характерных дефектов в поле зрения, диагноз для врача не вызывает сомнения.
Периметрия
Одним из наиболее информативных методов исследования, используемых при постановке диагноза глаукома, а также для оценки эффективности лечения больного, является исследование границ поля зрения - периметрия.
Существует множество методик периметрии, из которых при подозрении на глаукому чаще всего назначаются изоптопериметрия и кампиметрия. На кампиметрии выявляются дефекты центрального поля зрения. Изоптопериметрия представляет собой методику последовательного исследования границ поля зрения объектами различной площади. Оба метода очень информативны при начальных изменениях полей зрения, которые пациент не замечает, что обуславливает его позднее обращение к специалисту-офтальмологу.
Дефекты в центральной части поля зрения при начальной стадии глаукомы, выявленные методом кампиметрии: а – парацентральные относительные скотомы; б – дуговая относительная скотома.
Высокую диагностическую ценность несут в себе методы кинетической и статической периметрии. К последним относится метод компьютерной периметрии. Эти методы исследования являются неотъемлемой частью диспансерного обследования больного глаукомой и должны выполняться 1 раз в 3 месяца, а при необходимости и чаще.
Изменение периферических границ поля зрения при глаукоме (кинетическая периметрия): а – сужение поля зрения с носовой стороны; б – концентрическое сужение; в, г – остаточный островок центрального и периферического поля зрения.
Гониоскопия
Гониоскопия – метод прижизненного осмотра структур угла передней камеры, скрытых от исследователя лимбом (местом перехода прозрачной роговицы в непрозрачную склеру). Для осмотра угла передней камеры на глаз необходимо установить специальную гониолинзу или гониоскоп. С помощью гониоскопии можно определить анатомическую предрасположенность глаза к развитию закрытоугольной глаукомы, оценить состояние трабекулы и возможность проведения того или иного типа антиглауокматозной операции. С помощью специальной гониолинзы проводится лазерная хирургия глаукомы – лазерная трабекулопластика.
Одним из критериев, используемых для диагностики стадии глаукоматозного процесса, является состояние диска зрительного нерва, оценить которое можно при помощи метода осмотра глазного дна – офтальмоскопии.
При развитии глаукоматозной атрофии зрительного нерва наблюдается расширение и углубление физиологической экскавации (сосудистой воронки) диска зрительного нерва. В норме экскавация составляет 1/5-1/6 диаметра диска зрительного нерва. При далеко зашедшей глаукоме экскавация достигает края диска зрительного нерва (краевая экскавация), а сам диск приобретает сероватый оттенок. При осмотре глазного дна врач должен указывать размер экскавации и цвет диска зрительного нерва.
І,ІІ дәрежелі сколиоздар кезінде қолданылатын емдеу әдістерін атаңыз
Лечение сколиоза Лечение сколиоза должно быть комплексным, и включает в себя терапию и того заболевания, которое его вызвало, и непосредственно исправлять боковое искривление позвоночника. Вначале проводится консервативная терапия, а в случае быстрого прогрессирования заболевания или обращения за помощью в поздней стадии – хирургическое лечение. Консервативная терапия зависит от возраста больного, степени искривления и склонности сколиоза к прогрессированию. Она включает в себя: гимнастику по методу Шрот или специальные дыхательные упражнения (при прогрессирующем сколиозе они выполняются в положении лежа); ношение специальных корсетов (если угол 15-20°): длительность их ношения определяется степенью искривления; массаж; плавание – только при стабильном сколиозе; электростимуляцию мышц; лечение положением. При этом человеку должен быть подобран оптимальный двигательный режим, а нагрузка на позвоночник – снижена. Очень важно выработать у человека, а затем его закрепить стереотип правильной осанки. Хирургическое лечение проводится в тех случаях, когда произошло сильное искривление позвоночника, которое не может быть скорригировано другими методами. В этом случае проводятся операции, цель которых – выпрямить позвоночник до нужного угла, а затем зафиксировать позвоночник с помощью металлоконструкций. После операции человеку необходимо носить корсет, а позже – пройти реабилитационные мероприятия. Профилактика сколиоза Она заключается в следующих мероприятиях: 1) Вести активный образ жизни. 2) Полноценно питаться. 3) Проводить как можно меньше времени в сидячем или неудобном положении. 4) Рабочее место (письменный стол) должен быть такой высоты, чтобы на него свободно ложились локти, при этом ноги стояли на полу всей ступней, источник света был слева, а компьютер или учебник находился на уровне глаз. 5) Спать на жесткой постели. 6) Танцы, плавание, пешие прогулки людям, склонным к сколиозу, показаны. А бадминтон, теннис, художественная гимнастика – противопоказаны.
Диагностика сколиоза
1. Осмотр начинается спереди. Определяют положение головы, симметричное расположение ключиц, надплечий, реберных дуг, сосков, стоп и надколенников.
Если имеется боковое искривление позвоночника, внимание акцентируют на расположении надплечий (одно выше другого) и ключиц. Там, где надплечье, снижено, положение соска также может быть снижено, а треугольник талии углублен.
Если гребни подвздошных костей, стопы и коленные суставы расположены симметрично, можно предполагать, что нарушения вызваны отклонениями в позвоночнике. При наличии диспропорции в гребнях воздушных костей вероятна диспропорция длины конечностей либо отклонения в развитии тазобедренных суставов.
2. Продолжается осмотр сзади. Внимание также обращают на глубину треугольника талии, симметричность расположения углов лопаток, надплечий, расположение гребней подвздошных вертелов, костей, пяток, подколенных ямок.
Во время переднего и заднего осмотров пациент стоит, стопы его соединены, первые пальцы обеих стоп расположены на одной линии.
3. Следующий этап - осмотр позвоночного столба. На данном этапе можно использовать отвес с грузом. К седьмому шейному позвонку цепляют нитку, на противоположный конец которой крепится груз.
Чтобы определить степень искривления позвоночника, в особенности рациональное его смещение, нужно наклониться вперед, опустить голову и руки. При таком положении тела по расположению прямой мышцы спины определяется выпячивание мышечного валика, что может быть признаком образования реберного горба.
Однако наиболее точный способ подтвердить диагноз «сколиоз» - рентгенологическое исследование. По его результатам судят о степени бокового искривления и ротации позвонковых тел – главного показателя сколиотической болезни.
Рентгеновские снимки делаются в прямой проекции лежа и стоя.
Лечение сколиоза 1 степени После того как проведена диагностика и установлен точный диагноз, врач назначает лечение. При 1-ой степени сколиоза используются в основном профилактические методики, укрепляющие общее состояние организма и способствующие развитию мышечного корсета спины. Иначе говоря, лечение происходит при помощи: лечебной физкультуры сеансов массажа занятий плаваньем соблюдения правильного сбалансированного питания Самым действенной и эффективной методикой на пути к выздоровлению считается лечебная физкультура. Благодаря базовым упражнениям укрепляется мышечный корсет и улучшается осанка. В тренировках задействованы широчайшие спинные мышцы, паравертебральные мышцы, подвздошно-поясничные мышцы. При грамотно подобранных врачом асимметричных упражнениях укрепляются ослабевшие мышцы и расслабляются напряженные мышцы, которые перетягивают позвоночник в нужную сторону, тем самым выпрямляя его. Данные методы лечения дают отличные результаты. Из 100% больных сколиозом 1 степени 90% гарантированно излечиваются при условии, что человек максимально точно следует всем рекомендациям врача.
Жұмсақ тіндердің жабық зақымдануы (соғылу, созылу).
Жарақат кезіндегі алғашқы көмек.
Жарақат – бұл терінің немесе сілемейлі қабықша бүтіндігінің бұзылуымен жүретін механикалық ықпалдан болған тіннің зақымдалуы. Жарақат сыртқы және терең болады. Сыртқы жарақат кезінде тек тері немесе сілемейлі қабықша зақымдалады. Терең жарақат қуысқа (кеуде, ішперде) еніп, ішкі мүшелерді зақымдауы мүмкін.
Жарақаттаған құрал мен тіннің зақымдалу сипатына қарай жарақаттар кесілген, шабылған, айналасы жырымдалған, үшкір қарудан болған, зақымдалған, тістелген, оқ тиген болып ажыратылады.
Белгілері. Кез келген жарақат ауырсыну тудырады. Ауырсыну дәрежесі мен сипаты жарақаттың көлеміне, сипатына және орнына байланысты. Кейде ауырсынудың қатты болатыны соншалық, зардап шегуші ауыр халге душар болады.
Жарақат кезіндегі алғашқы жәрдем:
1) қан кетуді тоқтату;
2) жарақатты қайта ластанудан қорғау.
Соғылу – тіндер мен мүшелер құрылымының елеулі бұзылуысыз жабық зақымдалуы. Соғылу құлағанда немесе қатты затқа ұрылғанда орын алады. Әдетте жұмсақ тіндер мен ұсақ қан тамырлары зақымдалады, алайда ішкі мүшелер де зақымдалуы мүмкін: іш соғылғанда – ішперде қуысы мүшелері (ішек, бауыр, көкбауыр және т.с.с.), кеуде соғылғанда - өкпе, бас соғылғанда – ми зақымдалады және т.б. Көбінесе бас және аяқ-қол соғылады.
Жұмсақ тіндер соғылуының белгілері: соғылу тұсындағы әлсіз ауырсынулар, кішкене немесе көбірек таралған, жайылған ісіну – қанталау, дененің соғылған бөлігінің қозғалысы шектелген және ауыртады. Ішперде қуысы мүшелерінің зақымдалуымен сипатталған іштің соғылуы кезінде қатты ауырсыну, құсу байқалады; бауыр, көкбауыр зақымдалғанда, ішке қан кету белгілері пайда болады (тері мен сілемейлі қабықшаның бозаруы, бас айналу, есінен тану, жіті көрініс беретін жалпы әлсіздік, тамырдың жиі және әлсіз соғуы).
Соғылу кезіндегі алғашқы жәрдем. Жұмсақ тіндер соғылған кезде, жарақат орнына суық нәрсе (суық суға малынған сүрткіш; мұз не қар салынған пакет) қою керек, қансыраған жерге басып тұратын таңғыш таңу керек (4-сурет). Соғылған дене бөлігін тынышталдырып, соғылған аяқ-қолды жоғары күйде ұстайды; мысалы, қолды орамалмен байлап, асып қояды. Терінің бүтіндігі бұзылған кезде, залалсыздандырылған таңғыш таңады. Іші соғылған кезде, ішкі мүшелердің зақымдалуынан күдіктенген кезде, зардап шеккен адамды медициналық мекемеге жатқызу қажет. Зардап шеккен адамға тамақ және сусын беруге болмайды.
Сыну – бүтіндігінің бұзылуымен сипатталатын сүйектің зақымдалуы. Сыну кезінде сүйектің зақымдалуымен бірге айналасындағы жұмсақ тіндердің бүтіндігі бұзылады, жақын орналасқан бұлшықет, тамырлар, жүйкелер және т.б. жарақаттанады. Сынумен қоса, тері зақымдалған кезде немесе жара болса, сынуды ашық сыну деп атайды, терісі бүтін болса, жабық сыну болады.
Белгілері: 1) зақымдалған сүйекке ауырлық түскенде, ауырсынудың арта түсуі; 2) сынық айналасын ұстағанда ауырсыну; 3) зақымдалған жердің (аяқ-қолдың) қимылдай алмауы (өте сирек жағдайлардан тыс); 4) сынған жердегі дене бөлігі формасының өзгеруі; 5) қанталау; 6) сынған жерде сүйектің дұрыс қимылдамауы. Зардап шеккен адамның жалпы күйі сынықтың сипатына байланысты және ауыр болуы мүмкін (бассүйек, жамбас, сан және т.б. сүйектерінің сынуы), дене қызуы көтерілуі мүмкін.
Соғылып, жаншылу, - деп тіндер мен ағзалардың теріге зақым келмей жарақаттануын айтамыз. Жаншылу – жарақаттаушы күштің денеге жылдам әсерінен болады. Мысалы: құлағанда немесе әртүрлі соғылғанда (таспен, әртүрлі құралдармен). Мұнда денедегі өзгерістер жергілікті зақымдалумен шектеледі. Көбінесе соғылып, жаншылуға бас, аяқ-қол ұшырайды. Олардың ауырлық деңгейі әртүрлі: жеңіл жарақаттардан тіндердің әжептәуір бөлігінің қанталануы, шіруі, созылуы, тартылуы, жаншылуы, соғылуы жиі кездеседі.
Тіндердің соғылып, жаншылуға қарсылық қабілеті әртүрлі, көбінесе тері асты майы, бұлшық ет, үлпершекті (паренхиматозный) ағзалар қатты жарақаттанады. Ал, шандыр, сіңір, шеміршектердің қарсылық қабілеті әжептәуір жоғары болады. Жұмсақ тіндердің соғылып, жаншылуы көбінесе жүйке талшықтары мен жүйке түйіршіктерінің, жұлын мен бас миының зақымдалуына әкеліп соғады.
Аяқ-қолдың соғылып, жаншылуы әрдайым тері асты майының, кейде кіші немесе үлкен қан тамырларының зақымдалуын тудырып, тіндердің, буын ішінің қанталануына соқтырады. Жұмсақ тіндердің қанталауы араласқан түрде бұлшық ет шандырлары арасына және тамырдың айналасына жайылуы мүмкін. Үлкен қан тамырларының жарақаты қанталаудан басқа ет қабаты мен тері асты майына қан ағуына байланысты ұялаған қанды шоғыр (гематома) құруы мүмкін. Кейінірек ұялаған қанды шоғыр шеміршектенуі немесе сүйектенуі, не іріңдеуі мүмкін.
Буын ішіне қан кету (гемартроз) кезінде буын қабының ішінде не сіңіріліп, не іріңдеуі мүмкін. Буын неғұрлым ерте қозғалысқа түссе, соғұрлым қан буын ішіде жылдам сіңіріледі. Әйтпесе буын ішіндегі ұйыған қан буынның қозғалысын тежеп, буынның ішінде бұдырмақтар (фиброз) пайда болып, созылмалы артроз атты науқасқа шалдықтырады.
Соғылып, жаншылудың сипаттамасы.
Жарақаттың бұл түрінде ісік, қанталау, ауыру сезімі пайда болады.
Ісік – қанталауға, жарақаттанған жерде лимфа сұйығының тіндерге сіңірілуіне, жергілікті қабынуға байланысты пайда болады. Кейіннен 3–4 тәулік бойында жергілікті көгеру, қызару, қызу, сарғаю кездеседі.
Қанталау – бірнеше сағаттан соң басылып, үлкен мөлшерде 2 – 3 күннен соң жасылдау, әріқарай сарғыш түске айналады.
Ауыру сезімі – соғушы заттың күйіне, тіндердің жаншылуына, іріңдеуіне байланысты дамиды. Неғұрлым ісіну, қабыну үлкен болса, соғұрлым тіндердің жаншылуы, қан айналымы, зат алмасуы және жергілікті қоректенуі бұзылып (ишемия), ауыру сезімі күшейе түседі. Көбінесе буын аймақтарында қалыпты қызметтің бұзылуы байқалады. Аяқ-қолдағы қимыл- қозғалыс бұл кезеңдерде еріксіз тежеліп, қажеттілік жағдайға байланысты қалыптасады. Көбінесе буын аймақтарында қимыл-қозғалыстың бұзылуы, буынның бүгілуі байқалады. Өйткені, еріксіз жағдайда буын қабы босаңсып, ішіндегі қан мен сұйықтың қысымы азаяды. Қол-аяқтың бұл жағдайда ретті қозғалысы шектеліп, ауырсыну сезімі күшейе түседі.
Үлкен көлемде соғылып-жаншылу жарақатында науқастың жалпы жағдайы нашарлайды. Дене қызуы кейде 38 көтеріледі.
Соғылып, жаншылуды анықтау жеңілірек келеді. Науқастың шағымына, сырқатнамасына және қалыптасқан белгілерін тексеріп, бағалауға байланысты анықтап ажыратады. Байқау кезінде үзілуді, жыртылуды, сынықты, буын шығуын, буынның жартылай таюын аңғармай өткізіп алмау керек. Бұл жағдайда ұсақдыбыс, рентген тәсілдерімен зерттеу әдістері көп көмектеседі.
Емдеу – неғұрлым ерте басталса соғұрлым сауығу жылдам басталады. Зақымдалған тіндерге, аяқ – қолға құрсаулау (шинирование), таңып, байлам салу арқылы физиологиялық қимылсыздық (покой) қалыптастыру қажет. Алғашқы тәуліктерде суық мұз басу (гипотермия) арқылы қанталауды, қан ұялап, шоғырлануды, ісікті азайту орынды болады.
Буын аймағындағы соғылып – жаншылуды қадағалап, буында қанның жиналу (гемартоз) белгілері болса, буынға ине салып (пункция), ішіндегі қанды сорып алып, антибиотик жіберіп, таңып байлам салу керек. Буынның ауыр жарақаты кезінде пукциядан кейін буын ішіне 10 – 20 мл 1% новокаин ертіндісімен антибиотик қосып еңгізуге болады. Жедел қабыну үрдістері өткеннен соң жергілікті физикалық емдеу тәсілдерін (ұсақдыбыс, магнит өрісі, т.б.), жандандыру (массаж), буынның қалыпты қозғалысын қалыптастырып, реттеу керек.
Қосалқы инфекция түсуіне байланысты кейде қан ұялау, шоғырлану кезінде жұмсақ тіндердің іріңдеуі, шектелген немесе жайылған іріңдіктер байқалады. Бұл жағдайда іріңдікті тіліп, жараны тазалап, антисептиктермен жуып, шіріген тіндерді кесіп, сылып, жара бойына өткізгіш түтік қойылады. Ал, зақымдалған буын аймағында іріңді үрдістердің жылжып жайылуын және ауырсыну сезімін шектеу үшін жарақаттанған аяққа немесе қолға екі-үш буын аралығында гипстік байлам салынады.
Жұмсақ тіндердің жабық жарақаты соғылу, созылу жəне жыртылу, шайқалу жəне жаншылу болып бөлінеді.
Қуыстарда (іште, көкіректе, бас сүйегінде), сүйектерде (буынның шығуы мен сүйектің сынуы) жəне қан тамырларында жұмсақ тіндер мен ағзалардың зақымдалуы болады.
Жарақаттың түріне байланысты оларды жеке дара жəне бірнеше, қарапайым жəне комбинирленген, тікелей жəне тікелей емес, жіті жəне созылмалы деп бөледі.
Қауіп-қатерлі факторлар:
Жол жүру ережесін, техникалық қауіпсіздікті сақтамағанда, шамадан тыс спирттік сусындарды ішкенде, спортпен немесе ауыр жұмыс істегенде жарақат алу.
Диагностикалық критерийлері
Жабық жарақаттар жеке дара жəне бірнеше жерде жарақаттануы болып ауру сезімі, жарақат алған жердің ісінуі мен гематомасы, бұлшық еттердің ауыр механикалық зақымдалуы анықталады, сол сияқты сүйек, буын, белгілі анатомиялық аймақтарда орналасқан ағзаларда өздеріне тəн симптомдар байқалады.
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі: жоқ.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі: жоқ.
Емдеу тактикасы
Емдеу тəсілі:
- жарақат алған аймақты қарап тексеру;
- қосарланған жарақат кезінде (көлік апаты, биіктен құлау, ұрып соққанда) өмірге қауіп тудыратын кеуде клеткасынның, іштің, бас сүйегі мен мидың қызметтеріне аса көңіл бөлу керек;
- пульспен артериялық қысымын бақылау (АҚ).
Беткейлік жарақат кезінде – жергілікті суық басу, жарақаттанған теріні йоданат ерітіндісімен жуу. Көрсеткіштері бойынша асептическалық таңу жасау.
Буын – байлам аппаратының зақымдануы кезінде, буындардың шығуы кезінде - анальгин 50% ерітіндісі 2-4 мл бұлшықетке (қатты ауыру сезімі болса), шыққан буынды Крамер шинасы немесе Дезо таңуын жасағандағы қалпында транспорттық иммобилизация.
Стационарға зембілмен жеткізу. Басқа жағдайларда транспорттық иммобилизация жалпы тəртіп бойынша жасалады.
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:
1. *Трамадол капсула 50 мг; ерітінді ампулада 50 мг/1 мл.
2. *Преднизолон инъекцияға арналған ерітіндісі 30 мг/мл; таблетка 5 мг.
3. *Гидрокортизон инъекцияға арналған суспензия 2 мл, 5 мл.
4. *Допамин инъекцияға арналған ерітінді ампулада 0,5%, 4% по 5 мл.
5. *Йод спирттік ерітіндісі 5% флаконда 10 мл, 20 мл.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі: жоқ
Ем тиімділігінің индикаторлары: жарақат түрі мен буын шығуының түрін анықтау, травматикалық шоктың профилактикасын жүргізу.
* – негізгі (өмірлік маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
Госпитализация
Госпитализациялау үшін көрсетімдер
Келесі кезеңге ауыстыру критерилері: жол апатынан, кататравмадан кейін жəне бас миы, кеуде қуысының, құрсақ қуысының жарақатын жоққа шығару мүмкін болмағанда.
Ақпарат
Жаралар. Классификациясы және олардың мінездемесі.
Жаралаушы кұрал түрі мен тіндердің бүзылуы сипатына байланысты жаралардың темендегідей түрлерін (141-сурет) ажыратуға болады:
кесілген (пышақпен, алмаспен, өйнек, шыны жарық-
шақтарымен жаралану — жара шеті ажырап, катты
қанайды);
шабылған (балтамен — сүйектер зақымдануы мүмкін);
— шаншылған, (түйрелген
жаралар (пышақ, шеге, біз,
қанжар, айыр, сүңгі-найзамен—
кейде терең болуы мүмкін, ішкі
органдар, мысалы, кеуде немесе
іш қуысы зақымдануы ыкти-
мал);
соғылған жөне т.б.
Ядролық қаруларды қол-
Соғылган жара Оқ тиген ясара
данған жағдайда екіншілей (қайталанған) снарядтар (тас-тар, кірпіш, ағаш бұтақтары жөне т.б.) өрекеті өсерінен мылжаланған жөне жұлын-ған, соғылған жаралар көп кездеседі. Бұл жаралардың шеттері тегіс емес, кесілген болып келеді жөне айналасындағы тіндердің едөуір закымдануымен, канның аз кетуімен сипатталады.
Жаралар ок тиген (оқтык, жарыкшақтық жөне т.б.), тесіп өткен (ок немесе жарықшақ тіндерді тесіл етіп, кірер жөне шығар тесік жасаса) немесе соқыр (ок немесе жарықшақ тіндерде қальш койса, яғни денеде жаттекті зат болады) болуы мүмкін. Оқ тиген жаралардың ерекшелігі — бұл кезде ірі кан тамырлары, нервтер, сүйек жөне буындар, ішкі куыстар (кеуде, іш, бас сүйегінің іші, буындар) жараланғанда енген (өткен) зақымданулар болады. Кейде аралас зақымданулар болуы мүмкін, яғни жаралар зақымданудың басқа түрлерімен (күйік, сөулелену ауруы жөне т.б.) кабаттасып келеді.
Жаралар деп кез келген физикалық, химиялық және т.б әсерлерден тіндердің зақымдалуын айтады. Жаралардың пайда болу себебі, оның ауырлығы жайлы мына қосымша материалдан оқыңыздар. Ал бұл жерде біз жара кезіндегі алғашқы дәрігерге дейінгі көмек, хирург дәрігердің амбулаторлы жағдайдағы алғашқы көмекгі жайлы айтып кетпекпіз. Жаралардың жазылуы төмендегі түрге бөлінеді: Жараның алғашқы тез жазылуы (заживление ран первичным натяжением) асқынусыз жазылған жара деп аталады. Бұған жарада микробтардың болмауы, жараның шеттері бір – біріне жақындап жабысып тұруы қажет. Жазылу орта есеппен 6-8 тәулікте тыртық жіңішке сызықша болып бітеді. Жараның шеті ашылып, ырсиып, іріңдесе онда ол асқынып жазылады. Жараның бұлай жазылуын асқынып жазылу (заживление ран вторичным натяжением) деп атайды. Бұған себеп жарада өлі тіндердің мезгілімен тазаланып, жоқ болуы, грануляцияның пайда болуы, тыртық тіннің және эпителизацияның болуы шарт. Асқынып жазылу ұзаққа созылады (бірнеше аптаға) тыртығы жуан, дөрекі болып бітеді. Оның тыртықтануынан буынның қимылынан нашарлауы (контрактура), егер тыртық буынға жақын болғанда пайда болады. Қабыршықтың астындағы жараның жазылуы. Терінің кішігірім жарақаттарында жара бетінде ұйыған қан, лимфадан жұқа қабық (струп) пайда болады. Қабыршықтың астының жазылу процессі жаралардың регенерациялануының жалпы көзқарас қағида бойынша, бірақ едәуір тезірек жазылады, себебі қабыршық жараны микробтардың түсуінен және жарақаттан сақтаушы биологиялық таңғыш қызметін атқарады. Жараның микробпен ластануы. Әр түрлі кенеттен пайда болған жараның микробпен ластануы жиі кездеседі. Микробтар жараға жарақаттаушы құрал, киім қоқымдарымен бірге, терінің шетінен келіп түседі. Жарадағы микробтардың өсіп – өнуі үшін микробтардың вируленттігі, жара өзегінің аймағындағы тіндердің, қан айналысының және жүйке жүйесінің қызметінің нашарлауы, дененің қорғаушы күштерінің бәсеңдеуі себеп болады. Микробтардың өсіп өнуі үшін қолайсыз болған жағдайларда микрофлора жоқ болып кетуі мүмкін. Жараның іріңдеуі. Жарадағы іріңдеу процессінің белгілі клиникалық белгілері болады: жара шеттерінің қызаруы, олардың ісінуі, қатаюы, жергілікті, сондай-ақ жалпы температураның көтерілуі, солқылдап ауыру пайда болуын дененің осы бөлімінің қызметінің нашарлауы байқалады. Жарадағы ісік экссудаты іріңді ісікке (қанның ақ түйіршіктерінің санының көбеюі) айналады. Жабық жарада үлкен іріңді ісіктер пайда болып тіндер арасына тарайды. Іріңдеген жараларды емдеу, іріңнің сыртқа шығуына жақсы жағдай туғызудан және бактерияға қарсы ем жүргізуден тұрады. Жараланудағы бірінші көмек Жаралануда бірінші көмек көрсетудің негізгі мақсаты қан ағуды уақытша тоқтату (байлау, таңу, жгут салу) және инфекцияның түсуінің алдын алу (таңбаны қояр алдында жараның шеттерін йод ерітіндісімен тазалау) болып есептеледі. Жараға таңғышты қояр алдында дененің осы жеріндегі киімдерді немесе аяқ киімдерді шешу қажет. Киімдерді қосымша жара түсіріп алмай, абайлап шешу керек. Оларды тігісінен кескен мақұл. Таңғышты қоярда жеке таңғыш пакетін пайдаланған дұрыс. Қан ағуды уақытша тоқтату және тасымалдау иммобилизациясын жасап науқасты емдеу мекемесіне алыа бару керек. Внуки Назарбаева обнаглели в край! Один потратил 50 миллиардов на... Доход для сайтов Дәрігерге дейінгі көмекті мейірбике немесе фельдшер көрсетеді. Егер бірінші көмек оқиға болған жерде дұрыс көрсетілген болса, онда еш нәрсені қайтадан істеудің қажеті жоқ, науқасты арнаулы емдеу мекемесіне апару қажет.Жәрдем көрсетілмеген немесе дұрыс істелмеген жағдайда, жара бар жерді кең ашып, жараның шетіндегі жүнді қыру және шеттеріне йод жағу, сырттан түскен денелерді алып тастау, жгутты қайталап салу және асептикалық таңғыш қойылуы қажет. Кейін науқасқа сіреспеге қарсы сары су жіберу, оны арнаулы емдеу мекемесіне жөнелту керек. Жараларды емдеу Жара бетін тазалау және бірден тігу жолы. Жара кішігірім болғанда (сырылу т.б.) немесе көрінерлік ластанбаған жағдайда, шеттері тегіс болып кесілген жарада және тереңде жатқан тіндерді және мүшелерді жарақаттанбаған науқастарға жараның беті тазаланып бірден жіп салынады. Бұны бірден тігу деп аталады. Жараның айналасындағы жүн қырылады, теріге спирт сүртіледі және йод ерітіндісі жағылады. Егер науқаста тек тері сыдырылған болса, онда асептикалық таңғыш қойылады. Бұл жағдайларда бактерицидтік қасиеті бар БФ – 6 желімін қолданып және таңғыштың қойылмауы мүмкін. Жараны алғашқы хирургиялық өңдеу. Жараны алғашқы хирургиялық өңдеудің негізіне жаншылған жиектері және түбі сау тіндерге дейін (1,5 – 2 см) касіп алынып, жара асептикалық жараға айналады. Алғашқы хирургиялық өңдеу жараның орналасуына және жарақаттың ауырлығына байланысты, жергілікті немесе жалпы жансыздандыру шаралары жүргізіледі. Жараны тазалау уақытында қан ағу біржолата тоқтатылады. Шеттерін жақындату үшін тері астына кетгут жіптерді және жібек жіптер теріге салынады. Жараның шетіне антибиотиктерді жіберуге болады. Жараларды алғашқы хирургиялық өңдеу жарақаттанғаннан кейінгі бірінші сағаттарда істелінеді. Антибиотиктерді асқазаннан, ішектен тыс қолдану, оны едәуір кеш уақыттарда (бір тәулікке дейін) істеуге мүмкіншілік бар. Жараның ішінде қалта пайда болғанда және инфекцияның өсіп – өну қапі болса, онда жара түбіне резеңкелі түтік қойылады, шетін жақындататын тігістер қойылады немесе жара кешірек тігіледі, жараға асептикалық салфетка салынады. Ісіну құбылыстары жоқ болса, жараны тігу 3 – 5 тәуліктен кейін (бірінші кешіктірілген тігіс) салынады. Жараның ініңдеу жағдайларында, оны қабыну өзгерістері басылғаннан кейін тігуге болады. Осы уақытты жас тамырлар (грануляция) пайда болады. Олар кесіп алынады және жара тігіледі, бұны екінші кешіктірілген тігіс деп атайды. Беттің, тілдің, қолдардың қанмен жақсы қамтамасыз етілуіне байланысты жараның шеттері аз ғана етіп кесіледі, жіппен тігіледі және керек болса қозғалтпау құрсаулары салынады. Жараға ауғашқы хирургиялық өңдеу жасалғаннан кейін, ондағы жара жақсы жазылса 7 – 8 тәулікте жіптері шешіліп алынады. Іріңдеген жараны емдеу. Жараларды хирургиялық өңдеу өз уақытында жасалынбаса немесе толық жүргізіомесе, онда жарада іріңдеу пайда болады. Оның клиникалық белгілері: жараның шеттерінің қызаруы, жергілікті және жалпы температураның жоғарлауы, науқастың әлсіреуі жара бар жердің қатты ауырсынуымен сипатталады (гидратация кезеңі). Бұл жағдайларда жараны жақсылап дренаждау үшін шаралар жасау қажет. Жараны екінші хирургиялық өңдеу Бұл үшін, егер жара тігілген болса, олар алынады және жиналған ірің сыртқа шығарылады. Керекті жағдайда іріңнің шығуын жақсарту үшін қосымша қарсы жақтан тесу (контрапертура) жасалынады. Бұл кезеңде (гидратация кезеңі) үлкендігіне қарай резеңке түтіктер, жолақшалар және жараның ішіндегілерді сорып алу үшін тұзды суға малынған дәкелер пайдаланылады. Антибиотиктерді, ферменттерді, антисептикалық дәрілерді жіберу жүргізіледі. Уланумен күресу, дененің қорғаушы иммундыбиологиялық күштерін нығайту үшін көп мөлшерде сұйықтар жіберіледі, витаминдерге бай жоғары колориялық тағамдар беріледі, қанды аз –аздан бөліп құю жасалады. Өткір өзгерістер тоқталғаннан кейін, майлы таңғыштар қолданылады, таңулар сирек жасалынады, физиотерапиялық шаралар беріледі (дегидратация кезеңі). Жараларды емдеуде денені қозғалтпау үшін құрсаулар салынуы қажет. Жараланғандарды күтудің өзгешеліктері Жарақаттанғандарды ойдағыдай емдеу көбінесе оларды күтуге байланысты болады. Негізгі қауіп жараға инфекцияның түсуі болып есептеледі. Тері қабаттарын гигиеналық таза ұстау инфекцияның екінші рет түсуінің алдын алу шарасы болып табылады. Таңғыштың құрғақ болуы және жараны қоршаушы орталықтан оңашалау қажет. Таңғышқа зәрдің, үлкен дәреттің, резеңке жылытқыштағы судың төгілуі жараның іріңдеуіне себепкер болуы мүмкін. Бұндай таңғышты дереу ауыстыру қажет. Қан сіңген салфеткалар алынып тасталынады. Жараның шеттеріне 5% йод ерітіндісі жағылады, томпондар қажет болса, дренаждар да алмастырылады және асептикалық таңғыш қойылады. Операциядан кейінгі кезеңде, ашық жарақаттануларда негізгі емдеу мәселесі жараның операциядан кейін іріңдеуіне жол бермеу болып табылады. Таңғыштар айтарлықтай былғанбаса, оларды жиі – жиі алмастырудың қажеті жоқ. Салфетканың үстіне залалсыздандырылған мақта салынып ол бинтпен бекітіледі. Іріңдеген жараларда таңу күн сайын жүргізіледі, ал науқастың жағдайы көтерсе жиі – жиі байланады. Емдеу гимнатикасын, тазалық режимді жүргізуге, жоғары колориялы тамақпен тамақтандыруға үлкен мән беріледі. Жараны емдеу Емдеу түрі жараның туріне, жара процессінің сатысына, орналасуына, инфицирлену дәрежесіне, қосымша ауруларына байланысты жүргізіледі. Жараны емдеуде ең негізгісі — жараны тазалау және регенерацияға оптимальді жағдай жасау. Азинфицирленген және беткей жаралар амбулаторлық жағдауда емделеді. Антибиотиктер мен жергілікті антисептиктер тағайындайды. Терең жарақаттар жедел квалифицирленген дәрігердің кеңесін (хирург, травматолог т.б.), сіреспе профилактикасын және кең спектрлі антибиотикторді тағайындауды қажет етеді. Емдеуде қолданылатын дәрі дәрімектер Химиялық антисептиктерді жараланған, сонымен қатар жараның мағайындағы сау теріге де жағады. Антисептиктерді ұтымда пайдалану және дұрыс күтім жүргізу инфекциялық процесстің даму қаупін төмендетеді. Көптеген антисептиктердің ішінен тек 5 түрі ғана біріншілік медициналық көмек көрсетуге қауіпсіз және эффективті екені дәлелденді. Бесеуінің ішінде екеуі ғана (этил спирті және повидон) универсиальді болып саналады. Қалған үшеуі (сутегінің асқын тотығы, фенолсодержащие растворы, гексилрезорцин және аммиак ерітіндісі) алғашқы көмекке ғана арналған. Антибиотиктер. Жарада инфекцияның дамымауы үшін антибиотикті сыртқа қолдану жеткілікті. Оларға тетрациклин, бацитрацин, неомицин, полимиксин сульфаты және комбинирленген антибиотиктер жатады. Егер антибиотикті жарақаттан кейін 4 сағат ішінде инфицирленген жараға жақса, қабыну қатерін, ауырсынуды төмендетуге, жараның жазылуын тездетуге мүмкіншілік жоғары. Антибиотикті тек қана тазаланған жараға жағу керек.
Глаукоманың диагностикалық тесттері.
Офтальмоскопическая картина диска зрительного нерва в норме (слева) и при далекозашедшей глаукоме (справа)
Помимо стандартной методики осмотра глазного дна, существуют и значительно более точные методы оценки диска зрительного нерва, которые позволяют выявить мельчайшие изменения в его состоянии, прогрессирование и углубление экскавации диска при проведении исследования в динамике.
Для качественной и количественной оценки структурных изменений диска зрительного нерва и окружающей зоны сетчатки используются:
конфокальная сканирующая лазерная офтальмоскопия;
лазерная поляриметрия;
оптическая когерентная томография;
гейдельбергская лазерная ретинотомография.
Несмотря на достаточно высокую точность каждого из перечисленных методов, на практике для динамического наблюдения одного и того же больного пользуются лишь каким-нибудь одним из них.
Көздің қысымын анықтау әдісі Көз ішілік қысым (КІҚ) анықтау – тонометрия, яғни тонометрмен жүргізіледі. Бірінші танометрлеуі Graefe (862). Donders (1863) ұсынған. Танометрлер импрессиондық және аппланациялық болып бөлінеді: 1) апплонациялық тонометр арқылы қасаң қабықты тегіс беті бар затпен көз қысымы өлшенеді. Бұл тонометрдің негізін А.Н. Макланов (1884) зерттеп шығарады. А.Н. Макланов ұсынған көз ішілік қысымды өлшеуге арналған жиынтық қысымды өлшеу кезінде... 2) Импрессионды тонометрлер – қасаң қабықтың басылу тереңдігін жазады. Бұл принципте Грефе танометрі (1863) жасалған. То, что нашли в разрытой могиле, заставило родственников ахнуть Доход для сайтов 3) Болжама тәсіл – пальпаторлы зерттеулер (саусақпен сипау). Қалыпты КІҚ -16-27 мм сын. бағ. құрайды. Көз ішілік қысымның төменгі шекарасы 14-15 мм.сын.бағ, ал жоғарғы шекарасы 26-27 мм.сын.бағ. Көз ішілік қысым тәуліктік ауытқулары 5 мм.сын.бағ. артпау керек. Көз ішілік қысым деңгейі таңертең жоғары (6-7 сағ.) кешке төмен (19-20 сағат) болады. Себебі: 1) дене горизонтальды орналасса, яғни ұйқы барысында баста, көзде қаннның тоқырауы салдарынан КІҚ жоғарлайды, кеш
