Мутациялар

Жасушалық цикл

Транскрипция, трансляция, генетикалық код

Репликацияға және транскрипцияға қатысуына байланысты ДНҚ тізбектерін

ажыратады:

1. коллегиальдық

2. =кодтаушы

3. пунктирлі

4. универсалды

5. лигаментоздық

24. Митоздық циклдің ДНҚ репликациясы жүретін кезеңі: (1)

1. анафаза

2. метафаза

3. митоз

4. телофаза

5. =интерфаза

25. ДНҚ - полимераза ферменті: (1)

1. 5^/ ұшының ОН тобына нуклеотидтерді жалғайды

2. ДНҚ – ның бір тізбегін кеседі

3. бір тізбектің екінші тізбек маңында айналуына мүмкіндік береді

4. =жаңа полинуклеотидтік тізбекке нуклеотидтерді қосады

5. ДНҚ-ң аналық тізбегін ажыратады

26. ДНҚ молекуласының геномында болады:

1. гендер, хромосомалар, хлорофиллдер

2. =гендер, қайталанатын қатарлар, псевдогендер

3. гендер, ауыр металдардың тұздары, органоидтар

4. гендер, хромоскоптар, хлорофиллдер

5. гендер, ретрогендер, хромогендер

27. Транскрипция терминациясының іске асырылуын қамтамасыз ететін жол:

1. терминациялық аймақта тікенекті құрылымның қалыптасуы немесе реттеуші ақуыз сигма-фактормен әрекеттесуі арқылы

2. = терминациялық аймақта ілмек тәрізді құрылымның қалыптасуы немесе РНҚ полимеразаның реттеуші ақуыз – ро-фактормен әрекеттесуі арқылы

3. РНҚ-полимеразаның терминаторлық бөліктегі мағналы кодонмен немесе реттеуші ақуыз– ро-фактормен әрекеттесуі арқылы

4. РНҚ-полимеразаның реттеуші ақуыз – ро-фактормен және сигма-фактормен әрекеттесуі арқылы

5. РНҚ-полимеразаның экзондармен немесе интрондармен әрекеттесуі арқылы

28. Генетиқалық кодтың келесі қасиеттері болады:

1. триплеттілік, қайта жабылмау, коллегиальдық

2. универсалдылық, қайта жабылу, реттелу

3. артықшылық, қайта жабылу, коллинеарлық

4. =универсалдылық, триплеттілік, артықтылық

5. триплеттілік, қайта жабылу, үздіксіздік

29. Трансляция процессіне қатысады:

1. рибосомалар, ДНҚ, амино-ацил-тРНК-синтетаза

2. ДНҚ, а-РНҚ, рибосомалар

3. =а-РНҚ, т-РНҚ, рибосомалар

4. рибосомалар, амино-ацил-тРНҚ-синтетаза,пептидил-трансфераза

5. а-РНҚ, сигма-фактор, рибосомалар

30. Рибосоманың үлкен суббірлігінде болады:

1. =а-РНҚ мен байланысу орталығы, аминқышқылдық және пептидил-трансферазалық орталықтар

2. ДНҚ мен байланысу орталығы, аминқышқылдық және пептидил-трансферазалық орталықтар

3. рибосомамен байланысу орталығы, аминқышқылдық және пептидил-трансферазалық орталықтар

4. геноммен, ДНҚ- мен және а-РНҚ -мен байланысу орталықтары

5. амино-ацил-тРНҚ-синтетазамен, а-РНҚ мен және аминқышқылымен байланысу орталықтары

31. Тасымалдаушы РНҚ (т-РНҚ) құрамында болады:

1. ДНҚ мен байланысатын сайт, антикодон, аминқышқылдық сайт

2. а-РНҚ мен байланысатын сайт, ДНҚ мен байланысатын сайт, антикодон

3. =а-РНҚ мен байланысатын сайт, антикодон, пептидтік орталық

4. р-РНҚ мен байланысатын сайт, кодон, пептидтік орталық

5. аминқышқылымен және ДНҚ - мен байланысатын сайт, антикодон

32. ДНҚ-РНҚ полимераза комплексі пайда болады:(1)

1. = промоторда

2. операторда

3. регуляторда

4. терминаторда

5. атенуаторде

33. Ақуыздың синтезіне матрица болады:

1. р-РНК

2. т-РНК

3. =а-РНК

4. ДНК

5. ген

34. Гендердің экспрессиясына кіретін процесстер:

1. репликация

2. =трансляция

3. транслокация

4. рекомбинация

5. ревертация

35. Әрбір аминқышқылы шифрленген:

1. нуклеотидпен

2. реконмен

3. =кодонмен

4. геноммен

5. дуплетпен

36. Тірі ағзалардың біртұтастығын дәлелдейтін генетикалық кодтың қасиеті:

1. триплеттілігі

2. =универсалдылығы

3. артықшылығы

4. коллинеарлылығы

5. консервативтілігі

37. а-РНҚ синтезделу процессі басталады:

1. геннің реттеуші бөлігінен

2. трансляцияның басталу нүктесінен

3. промотардан

4. оператордан

5. =геннің кодтайтын бөлігіндегі бірінші нуклеотидтен

38. а-РНҚ-ның про-а-РНҚ-дан пісіп жетілуі процессіне кіреді:

1. ақпараттық бөліктердің (экзондардың) кесілуі

2. =ақпараттық бөліктердің тігілуі (сплайсинг)

3. ақпараты жоқ бөліктердің (интрондардың) тігілуі

4. экзондардың алынып тасталынуы

5. Кодталатын бөліктерінің қырқылуы

39. Үш қатар орналасқан нуклеотидтердің бір аминқышқылына сәйкес келуін анықтайтын генетикалық кодтың қасиеті:

1. артықтылығы

2. =триплеттілігі

3. универсалдылығы

4. қайта жабылмайтындылығы

5. арнайлығы

40. Антикодон-бұл:

1. рРНҚдағы нуклеотидтер тобы

2. аРНҚ ұшындағы үш нуклеотид

3. =тРНҚ ұштарының біріндегі үш нуклеотид

4. аРНҚ кодондарының біріне комплементарлы ДНҚ бөлігі

5. тРНҚ кодондарының біріне комплементарлы аРНҚ бөлігі

41. Мағыналы кодондар:

1. репликацияланады

2. транскрипцияланбайды

3. рибосома құрамына кіреді

4. =аРНҚ құрамына кіреді

5. тРНҚ құрамына кіреді

42. РНК-полимеразаның құрамы:

1. альфа-суббірлік және кор – ферменттен тұрады

2. = кор-ферменттен және сигма – суббірліктен тұрады

3. каппа-ферменттен және сигма - суббірліктен тұрады

4. сигма- суббірліктен және гамма – ферменттен тұрады

5. дельта- суббірліктен және кор - ферменттен тұрады

43. Транскрипциялық факторлар деп аталатын ақуыздар қатысады:

1. ДНҚ-ны рибосомамен байланысуына

2. ДНҚ-ң т-РНҚ-ң байланысуына

3. а-РНҚ-ң т-РНҚ-мен байланысуына

4. ДНҚ-ң а-РНҚ-ң байланысуына

5. =ДНҚ-ны РНҚ-полимеразамен байланыстырады

44. Трансляцияға қатысатын ферменттер:

1. ДНҚ-полимераза

2. =амино-ацил-тРНҚ-синтетаза

3. РНҚ-полимераза

4. транслоказа

5. лигаза

45. Мағынасыз кодондардың сипаттамалары:

1. олармен ДНҚ репарациясы процессі аяқталады

2. олар барлық аминқышқылдарын кодтайды

3. тек бір ғана аминқышқылын кодтайды

4. оларды кодталатын кодондар деп атайды

5. =олар трансляция процесін аяқтайды

46. Эукариоттардағы ақуыз биосинтезі келесі ерекшелікпен сипатталады:

1. бірінші болып формил - метионин аминқышқылы синтезделуімен

2. бірінші болып формил - аланин аминқышқылы синтезделуімен

3. аздаған инициация факторларының қатысуымен

4. =көптеген инициация факторларының қатысуымен

5. а-РНҚ ДНҚ-мен байланысуымен

47.Қазіргі ген туралы түсінік:

1. ген мутацияның, рекомбинацияның, функцияның элементарлы- структуралық функционалдық бірлігі

2. =ген – полипептидтік тізбектің синтезін бақылайды

3. геннің функционалдық бірлігі – кодон

4. ген полисахаридтің синтезін бақылайды

5. ген тек жасуша ядросында орналасады (локализациясы)

48.Геннің молекулалық бірлігі оның мынандай құрамдарымен түсіндіріледі:

1. =кодтаушы бөлігімен

2. конверальді бөлігімен

3. регстрациондық бөлігімен

4. репарациялық бөлігімен

5. бақыланатын бөлігімен

49. Гендер белсенділігі әкеледі:

1. майлардың синтезделуіне

2. =ақуыздардың синтезделуіне

3. қанттың синтезделуіде

4. энергия синтезделуіне

5. ақуыздардың ыдырауына

50. Эукариот жасушаларының генетикалық материалы болады:

1. = хромосомада

2. лизосомада

3. генофорда

4. нуклеоидте

5. Гольджи аппаратында

51. Жасушаның генетикалық материалының тығыздалу деңгейлері:

1. нуклеофилдік

2. =нуклеосомдық

3. протеосомдық

4. хромофилдік

5. хромофобтық

52. Жасушаның бөліну саны тәуелді:

1. жасуша көлеміне

2. =хромосоманың теломерлік бөлігінің ұзындығына

3. центромераның ұзындығына

4. ағза жынысына

5. жасушаның полярлығына

53. Хроматин бөлінеді:

1. жарық хроматин және түрлі –түсті хроматин

2. =эухроматин және гетерохроматин

3. қалдық хроматин және гетерохроматин

4. гетерохроматин және гомохроматин

5. облигатты гетерохроматин және жарық хроматин

54. Жасушаның хроматині мына түрде кездесуі мүмкін:

1. облигатты гетерохроматин және факультативті эухроматин

2. полихроматин және монохроматин

3. эухроматин және полихроматин

4. =факультативті гетерохроматин және облигатты гетерохроматин

5. жарық хроматин және түрлі –түсті хроматин

55. Хроматин құрамына кіреді:

1. ДНҚ және органоидтар

2. =ақуыздар және ДНҚ

3. РНҚ және органоидтар

4. тұз қышқылы және ДНҚ

5. күкірт қышқылы және ДНҚ

56. Кариотипке анықтама беріңіз:

1. санымен сипатталатын жасушадағы хромосомалардың гаплоидты

жиынтығы

2. =санымен, пішінімен және мөлшерімен сипатталатын жасушадағы

хромосомалардың диплоидты жиынтығы

3. санымен сипатталатын жасушадағы хромосомалардың моноплоидты

жиынтығы

4. жыныс жасушадағы хромосомалардың жиынтығы

5. хромосоманың сызықты жіктелген картасы

57. Эукариоттардың генетикалық материалы:

1. ДНҚ жіпшесі сақина тәрізді

2. РНҚ жіпшесі сақина тәрізді

3. геноформдар

4. РНҚ сызықты молекуласы

5. =ДНҚ жіпшесі және гистонды, гистонды емес ақуыздар

58. Прокариоттардың генетикалық материалы:

1. сақиналы хромосома

2. буылтық хромосома

3. аминқышқылы

4. =сақина тәрізді полипептидтік тізбек

5. сақина тәрізді полисахаридтік тізбек

59. Интерфаза тұрады:

1. митоздан және профазадан

2. тыныштық кезеңнен

3. митоздан және мейоздан

4. синтездік және постсинтездік кезеңнен

5. =пресинтездік, синтездік және постсинтездік кезеңнен

60. Жасушалық циклдің реттеуінде маңызды рөл атқарады:

1. хинин-тәуелді киназа

2. лигазалар

3. рестриктазалар

4. =циклинтәуелді киназалар

5. полимеразалар

61. Мейозға тән:

1. =2 бөлінуден тұрады және гаплоидты жасушалардың түзілуі

2. екінші бөлінуден кейін сомалық жасушалар түзіледі

3. бірінші бөлінуден кейін жыныс жасушалар түзіледі

4. екінші бөлінуден кейін диплоидты жиынтықты хромосомалары бар жасушалар түзіледі

5. ағзадағы барлық жасушалардың бөлінуі

62. Екі мейоздық бөлінуден кейін пайда болады:

1. гаплоидты жиынтықты хромосомалары бар 2 жасуша пайда болады

2. диплоидты жиынтықты хромосомалары бар 2 жасуша пайда болады

3. = Гаплоидты жиынтықты хромосомалары бар 4 жасуша пайда болады

4. диплоидты жиынтықты хромосомалары бар 4 жасуша пайда болады

5. диплоидты жиынтықты хромосомалары бар 1 жасуша пайда болады

63.Сома жасушаларының митоздық бөліну нәтижиесінде пайда болған жас жасушаларда болады:

1. хромосомалардың гаплоидты жиынтығы

2. хромосомалардың диплоидты жиынтығы

3. =гендердің жаңа үйлесімдері

4. хромосомалардың жаңа үйлесімдері

5. хромосомалардың бірдей жиынтығы

64. Жасушалык циклге тән сатылары:

1. зақымданған кұрылымнын қалпына келуi

2. =митоздык цикл

3. митогендік цикл

4. мейоздық цикл

5. метафазалық цикл

65. Гендік (нүктелік) мутацияның пайда болу механизмдері:

1. хроматидтің енуі

2. нуклеомерлердің енуі

3. =азоттық негіздердің алмасуы

4. жеке хромосомалардың жоғалуы

5. нуклеотидтерді есептеу ретінің өзгеруі

66.Гендік (нүктелік) мутациялар әкеледі:

1. хромосома санының өзгеруіне

2. =гендер құрылымының өзгеруіне

3. липидтердің аминқышқылдық құрамының өзгеруіне

4. генмен кодталған ақуыз түсінің өзгеруіне

5. полихахаридтердің болмауына

67. Гендік (нүктелік) мутациялардың типтері:

1. трансляция

2. =транслокациялар

3. транзициялар

4. транспозициялар

5. трансдукциялар

68. Репликация қателіктері әкеледі:

1. =нуклеотидтердің алмасуына

2. нуклеосомалардың алмасуына

3. пуриндердің цитриндерге алмасуына

4. пуриндердің простагландиндерге алмасуына

5. пуриндердің центромераларға алмасуына

69. Хромосомалық аберрациялардың пайда болу себептері:

1. хромосомалардың ажырамауы

2. нуклеотид жұптарының қосылуы және орын алмасуы

3. =нуклеотид жұптарының түсіп қалуы

4. хромосома бөлігінің делециясы

5. митоз немесе мейоз кезінде хромосомалардың дұрыс ажырамауына байланасты олардың санының өзгеруі

70. Индукциялық мутацияларға тән:

1. кездейсоқ, өздігінен, қандай да бір факторлардың әсерінсіз пайда болады

2. сыртқы орта факторының әсерінен пайда болады

3. =арнайы бағытталған факторлардың әсерінен пайда болады

4. организмнің тек жыныс жасушаларында пайда болады

5. организмді өлімге алып келеді

71. Хромосомалық ауруларды қоздыратын мутациялар:

1. гендік

2. =геномдық

3. хромонемдік

4. транзициялар

5. трансверсиялар

72. Летальдық мутациялар дегеніміз:

1. адамның жыныстық дамуындағы бұзылыстар

2. =ұрықты өлімге алып келеді

3. адамның өсуіндегі бұзылыстар

4. липидтер алмасуын бұзады

5. ағзаның тек сома жасушаларында ғана пайда болады

73. Генетикалық материалдың тұрақтылығын қамтамасыз етеді:

1. =ДНҚ ның диплоидтық жиынтығы

2. РНК-ның диплоидтық жиынтығы

3. хромосоманың артықтылығы

4. кейбір хромосомалардың қайталануы

5. хромосомалардың уникальдылығы

74. ДНҚ –ның спонтандық өзгерісі қалай аталады:

1. репарация

2. редупликация

3. =мутация

4. транскрипция

5. трансляция

75. Трисомия ненің ажырамауынан пайда болады:

1. хроматиндердің

2. =хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

76. Моносомия ненің жоғалуынан пайда болады:

1. хроматиндердің

2. =хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

77. Кариотиптегі хромосома санының өзгеруі тән:

1. =аутосомдық және гоносомдық синдромдар

2. моногендік және аутосомдық синдромдар

3. гоносомдық және полигендік синдромдар

4. гомономдық және аутосомдық синдромдар

5. гомомерлік және гоносомдық синдромдар

5. центромера ішіндегі гендердің қайта құрылулары

78. Иондаушы сәулелену көздерін пайдалану арқылы медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациенттің сәуле алу дозасы:

1. белгіленген деңгейден асуы мүмкін

2. =белгіленген деңгейден аспауға тиіс

3. радиациялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келмеу керек

4. тағамдық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

5. дәрілік қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

79. Медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациентке берілетін ақпарат:

1. медициналық мекеме жайлы

2. иондаушы сәулеленудің әсері жайлы

3. процедураның жүргізілу әдістемесі жайлы

4. иондаушы сәулеленудің пайдасы жайлы

5. =иондаушы сәулеленудің зиянды әсері болуы жайлы