Порта-кавальды анастомоздар. 25 страница

Табанның латералді нервісінің тармақтары: а) Бұлшықеттік тармактар, rami musculares негізгі сабаудан оның соңғы тармақтарға бөлінуіне дейін тармақталып, m. quadratic plantae және m. abductor digiti minimi бағытталады. б)Беткей тармақ, ramus superficialis, табан терісіне бірнеше ұсақ сабаушалар беріп, бөлінеді: 1) IV бақайдың табандық жалпы нервін, m. digitalis plantaris IV, түзетін медиалді бөлігі. Ол табан сүйектер бақайшақтар буынына жеткесін, табанның медналді нервіне дәне­кер тармақ, ramus communicans, береді, ол бақайлардың табандық екі меншікті нервтеріне, nn. digitales plantares proprii, бөлінеді Соңғылары төртінші және бесінші саусақтардың бір-біріне қараған жағындағы табан беті терісінде тармақталып, тырнақтық бақайшақтың сыртқы бетіне өтеді. 2) Кіші бақайдың табандық меншікті нервін, n. plantaris proprius digiti minimi, түзетін латералді бөлігі кіші бақайдың табан беті терісінде тармақталады. Бұл нерв төртінші табан сүйектері арасындағы кеңістіктегі mm. interossei, m. flexor digiti minimi жэне m. opponens digiti minimi бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, береді. в) Терең тармақ, ramus profundus, табан доғасымен, arcus plantaris, бірге бір жағынан, mm. interossei, және екінші жағынан m. flexor digitorum longus, caput obliquum m. adductoris hallucis арасында орналасып, mm. interossei, екінші, үшінші және төртінші mm. lumbricales, m. adductor hallucis және m. flexor hallucis brevis-терге бұлшыкеттік тармақтар, rami musculares береді. Табанның латералді нервінің беткей және терең тармақтары жоғарыда көрсетілген нервтерден басқа табан сүйектері буындарының буындық қаптарына және табан сүйектері мен бақайшақтардың сүйек кабына сабаушалар береді.

58. Мойын өрімі: түзілуі, топографиясы. Тармақтары және олардың жүйкелендіретін анатомиялық құрылымдары.

Жауабы: Мойын өрімі, plexus cervicalis, төртжоғарғымойынжұлыннервтерініңалдыңғытармақтарынан, rr. ventralis nn. cervicalium I-IV (С -С 4), түзіледі. Олтөртжоғарғымойыномыртқаларыдеңгейінде mm. scalenus medius, levator scapulae, splenius capitis et eervicis бұлшықеттерініңбекінгенжерініңалдындаорналасып, алдынант. stemocleidomastoideus -тіңжоғарғыбөлімдеріменжабылған. Өрімдеонытүзетіналдыңғытармақтарды, үшілмектіжәнеілмектентаралатынтармақтардыажыратады. Біріншімойыннервтіңалдыңғытармағыалғашындабіріншімойыномыртқаның sulcus a. vertebralis-тe омырткалықартерияастындажатады. Оллатералдібағытталып, т. rectus capitis anterior жэне m. rectus capitis lateralis арасындажүреді. Қалғанүшалдыңғытармақлатералдіжүріп, mm. intertransversarii anteriores et pos-teriores арасындағыкеңістіктеорналасады. Кейіналдыңғытармақтарсырткажәнетөменбағытталыпт. levator scapulae жэнет. scalenus medius алдыңғыбетіндежатады, осытұстатармақтарыныңкөмегіменөзарақосылып, үшілмек, anzae түзеді. Соңғытөменгітармақиықөрімінің, plexus brachialis, кұрамынакіреді, соныңнәтижесіндеекіөрімдіқосатынтөртіншіілмеккұралады. Мойынөрімібасқанервтермендәнекертармақтарменбайланысадыжәнеөрімнентерігежәнебүлшықеттергенервтеркетеді. МОИЫНӨРІМІНІҢҚОСЫЛЫСТАРЫ 1. Тіластынервдоғасыныңдәнекертармағымойынілмегініңжоғарғытүбіршегіне, radix superior ansae cervicalis, ауысады. Бұлтармақжалпыұйкыартериясыныңалдыңғыбетіменоныңдәнекертіндікынабыныңкалыңдығындажүріп, төменбағытталадыжәнет. отоhyoideus орталықсіңірідеңгейіндеС - С2 тармақтарыменжәнемойынілмегініңтөменгітүбіршегімен, radix inferior ansae cervicalis, мойынілмегін, ansae cervicalis, түзеді. Ол v. jugularis interna мен a. carotis communis алдындажатады. Мойынілмегінентармақталатыннервтармақтарытіластысүйегініңастындаорналасқанбарлықбұлшықеттертобын: т. sternohyoideus, sternothyroideus, thyrehyoideus, omohyoideus, geniohyodeus нервтендіреді. 2. II, III, IV мойыннервтерініңдәнекертармақтарыныңішінде III мойыннервтінтармағыірілеуқосымшанервтіңсыртқытармағына, r. externus п. accessorii, артқажәнетоменбағытталады. Мойынөрімініңаталмышдәнекертармақтарықосымшанервтіңтармақтарыменбіргет.sternocleidomastoideus жәнет.trapezius қалыңдығынаөтеді. 3.Симпатикалықсабаумен, truncus sympathicus, байланыстырушыдәнекертармактар, rr. communicantes, үшмойыннервтіңалдыңғытармақтарысимпатикалықсабаудыңжоғарғымойынтүйіндерімен, ganglion cervicale superius trunci sympathici, алтөртіншінервортаңғымойынтүйінімен, ganglion cervicale medium, немесесабауменбайланысады. МОЙЫНӨРІМІНІҢТЕРІЛІКТАРМАҚТАРЫ 1. Кішішүйденерві, п. occipitalis minor, екіншіжәнеүшіншімойыннервтерінентүзіліп, т. sternocleidomastoideus артқыжиегінебағытталып, бүлшықеттеншыккансоңекітармаққаболінеді. Соңғысыжоғарыжәнеартка (шүйдеге) жүріп, құлаққалканыныңүстіменартындағытерісіндетармақталадыжәнеартынанүлкеншүйденервтің, п. occipitalis major, тармақталуаймағыменалдынанүлкенқұлақнервтің, п. auricularis magnus, аймағыменшектеледі. Кішішүйденервтіңүлкеншүйденервпен, үлкенқұлақнервіменжәнебетнервімен, п. facialis, қосылыстарыбар. 2. Үлкенқұлакнерві, п.auricularis magnus, мойынөрімініңеңірінервіС3(С4)-тенбасталыпт. sternocleidomastoideus артқыжиегіменжүріп, оныкішішүйденервтентоменорапбүлшықеттіңсырткыбетінешығады. Осыжерденервсабауыкұлаккалқанынаалғажэнежоғарыбағытталыпекігеалдыңғыжэнеартқытармақтарғабөлінеді. Алдыңғытармақ, r. anterior, өтежіңішке, шыкшытбез, қүлаксырғалығыжэнекүлаккалканыныңқысыңқыбетітерілеріндетармакталады. Арткытармак, r. posterior, кұлақкалқаныныңшығыңқыбетітерісіндежәнекұлақартытерісіндетармакталады. Үлкенкүлақнервтіңкішішүйденервіменжэнеартқыкұлақнервіменкосылыстарыбар. 3. Мойынныңкөлденеңнерві, п. transversus colli, немесемойынныңтерілікнерві, п. cutaneus colli (BNA), С2(С3) түзіледі, олжоғарыдакөрсетілгеннервсияктыт. sternocleidomastoideus артқыжиегінебағытталып, жиектеншыккансоң, оныорап, аталғанбұлшықеттіңсыртқыбетіменкөлденеңбағыттажәнетосбүғана-емізіктэріздібұлшыкетпент. platysma арасындаалғажүреді. Осытүстаірілеужоғарғытармактарға, rr. superiores, жәнеұсақтаутөменгітармақтарға, rr. inferiores, бөлінеді. Бұлтармақтарт. platysmaтесіпөтіп, мойынныңалдыңғыбөліміменбүйіраймағытерісіндетармақталадыжәнежоғарыдантөменгіжаксүйектіңжиегіне, жетедітөменненбұғанағажетпейді. Мойынныңтерілікнерві, бетнервтіңтармағымен, r. colli п. facialis, қосылып, мойынныңбеткейілмегінтүзеді. 4. Бұғанаүстінервтер, nn. supraclavicularia, (С3)С4 түзіліп, т. sternocleidomastoideus артқыжиегінежүредіжэнеоданмойынныңкөлденеңнервіментөменшығып, бүғанаүстіүшбүрышаймағында, шандырқабыктьңастындажатады. Кейіншандырқабықтытесіпөтіп, бүғанағатөменбағытталып, ұршықтәріздіүштопқашашырайды. а) Алдыңғыбүғанаүстінервтері, nn. supraclaviculares anteriores, мойындырықтілігіжәнетөссабыаймағытерісіндетармақталады. б) Ортаңғыбұғанаүстінервтері, nn. supraclaviculares medii, m. deltoideus медиалдібөлігіаймағыжэнетөстіңалдыңғыбетітерілеріндетармакталады. в) арткыбүғанаүстінервтері, nn. supraclaviculares posteriores, дельтатәріздібұлшықеттіңарткыбөліміжэнежауырын- ныңқұстүмсықөсіндісіаймағытерілеріндетармақталады. МОИЫНӨРІМІНІҢБ¥ЛШЫҚЕТТІКТАРМАҚТАРЫ 1. Бүлшықеттіктармақтар, rr. musculares мойынныңтерең, бүйіржэнеалдыңғыбұлшықеттерінебағытталады, оларжекемойыннервтеріменбасталады. Келесібұлшықеттергебаратынбұлшықеттіктармақтарды, rr. musculares, ажыратады: C1(C2) нервтенетінт. rectus capitis anterior; C1- ден m. rectus capitis lateralis; C2-C3(C4)- тен m. longus capitis; C2-C6- m. longus colli; C2-C7- mm. intertransversarii anteriores; C,-C3(C4)- m. sternothyreoideus; ansa cervicalis; C,-C3- m. omohyoideus; ansa cervicalis; Cj-C2 жэне n. hypoglossus - m. thyreohyoideus; C,-C2- m. geniohyoideus; (C4),C5- C7(C8)- m. scalenus anterior; (C3),C4-C8- m. scalenus medius; C7-C8- m. scalenus posterior; (C2),C3,C4-m. levator scapulae; 2. Трапециятәріздібұлшықеттармағы, екінші, үшіншіжәнетөртіншімойыннервтерінен (С2-С4) түзіліп, қосымшанервтіңтармағыменқосылып, бұлшықеткебағытталадыжәнебіргежауырынныңмедиалдібұрышыаймағындабұлшықеткекіреді. 3.Төсбүғанаемізіктәріздібұлшықеттармағы, екінші, үшіншімойыннервтерінен (С2,С3) түзіліп, қосымшанервтіңтармақтарыменкосылып, аталмышбұлшықеткеоныңжоғарғыбөліміаймағындакіреді. 4. Көкетнерві, п. phrenicus, (С3, С4, С5; С4- түрақты), қүрамындақимылталшыктарыменбіргесезімталшықтарыбар, оларт. scalenus anterior алдыңғыбетіментөменжүріп, мойынныңтөменгібөліміндеоныңмедиалдіжиегінежақындап, бүғанаастыартерияменбүғанаастывенаарасыменкеудеторынабарады, өкпекапкүмбезіненалғажәнеішкежатады. Көкетнервікеудеторықуысындаалдыңғыкөкірекаралықтаорналасып, көкет­кежеткенсоңкеңтармақталады. Оңжәнесолкөкетнервтерініңорналасуыәртүрлі. Оңкөкетнервівертикалдіжүреді. Кеудеторыкуысыныңжоғарғыбөлімдеріндеолоңішкікеудеартериясын, а. thoracica interna dextra, кесіпөтіп, оңиықбассабауынан v. brachiocephalica dextra менжоғарғыкуысвенадан v. cava superior латералдіжатады. Кейінолжүрекқаппенкөкірекаралыкокпеқаптыңарасында, онжүрекшеніңлатералдіқабырғасынасәйкесоңөкпетүбірініңалдындаорналасады. Оңкөкетнерві foramen venae cavae-денлатералдіжэнеалдынанкокеткежетеді. Солкокетнервідоғатэріздіжүреді. Олкеудеторыкуысыныңжоғарғыболімдерінде a. thoracica interna sinistra-ныкесіпотіп, колкадоғасынанлатералдіжатады; кейінсолөкпетүбірініңалдында, оңкокетнервкеКарагандабеткейжатады. Солкөкетнервісолқарыншаныңлатералдібетінесэйкес, жүрекүшыныңартыменкөкеткежетеді. Көкетнервтіңтармактары: 1. Мойынаймағындасимпатикалықсабаудынортаңғы, төменгімойынтүйіндерімен, соныменкатаркейбіртамырларды (truncus thyreocervicalis, a. cervicalis ascendens) қоршайтыннервөрімдерімен, бұғанаастыілмекпен, (ansa subclavia) байланыстыратындэнекертармактар. Бұғанаастынервпен (С5) байланыс­тыратындәнекертармақ. КейдеС5 көкетнервтүбіршегі, кейдеосыдэнекертармакөтеүзынболуымүмкін, кеудеторықуысынакіріп, көкетнервтіңнегізгісабауыменбірігеді. Осыжағдайдабұлтармақтарқосымшакөкетнервтері, nn. phrenici accessorii, немесекөкетмаңындағынервтер, пп. paraphrenici, атауыналады. 2. Жүрекқаптармақтары, ramipericardiaci, vasa pericardiacophrenica тармақтарыменқосарланажүріп, жүрекқапкалыңдығынакіреді. 3. Өкпеқаптармақтары, rami pleura les, өкпетүбіріаймағындакөкірекаралыкөкпеқапқабағытталады. 4. Көкеттармақтары, rami diaphragmatісі, көкетнервтіңнегізгісабауыныңсоңғытармактары, олкөкетқалыңдығыкірералдындаүшкөкеттармағына: алдыңғы - көкеттіңтөсболігіжағына, латералдікабырғалықбөлікжағынажәнеартқы - белбөлікжағынатармақталады. Барлықүштармақкөкетқалыңдығынакіріпкеңтармақталып, торпішіндіөрімдертүзеді. 5. Көкетішітармақтары, rami phreni-coabdominalis, олардыңішіндекелесітармақтарынажыратады: а) оңжәнесолтөменгікөкетнервтерініңқұрамынакіретінтармақтароныңірілеуоңөріміндекөкеттүйінібарб) бауырөріміне; в) жоғарғыасказанөрімінег) ішастарға, бауырғажэнеіштіңалдыңғыкабырғасынатармактар.

59. Иық өрімі: түзілуі, топографиясы. Ұзын және қысқа тармақтары, олардың жүйкелендіретін анатомиялық құрылымдары.

Жауабы: Иық өрімі, plexus brachialis, бесінші, алтыншы, жетінші және сегізінші мойын жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтарының, rr. anteriores nn. cervicalium V-VIII (C5-Cg), бірігуінен түзіледі. Сонымен бірге өрімнің түзілуіне төртінші мойын жұлын нервтің алдыңғы тармағының кішкене тармағы (С4) және бірінші кеуде нервтің алдыңгы тармағының, r. anterior п. thoracici primi, көп бөлігі қатысады. Сонымен катар өрімге қолтық шұнкырында екінші кеуде нервтің, r. anterior п. thoracici secundi (Тһ2) және кейде үшінші кеуде нервтің (ТҺ,) алдыңғы тармағының кішкене бөлігі қатысады. Иық өрімін түзетін жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары төртінші мойын және бірінші (екінші) кеуде омыртқалары деңгейінен омыртқааралық кеңістікте, spatium interscalenum, бұғанаасты артерияның артында және үстінде жатады. Сабаулар сатыаралық кеңістіктен шықкасын бұғанаүсті кеңістігіне кіріп, өзара жақындасады. Топографиялык иық өрімінің екі бөлігін ажыратады: бұғанаүсті және бұғанаасты. Бұғанаүсті бөлігі, pars supraclavicularis, бұғанаүсті шұңкырда, fossa supraclavicularis, m.sternocleidomastoideus-тің төменгі бөлігінен латералді және артқа орналасады. Оны алдынан m.omohyoideus төменгі қарыншасы қиып өтеді. Бұғанаасты бөлігі, pars infraclavicularis, қолтық шүңқырында, fossa axillaris, орналасады, оның алдында mm. pectorales minor et major бар. Иық өрімінің сабаулары бүғанаүсті кеңістігінде үш будаға бірігеді: латералді буда, fasciculus lateralis, қолтық артериясынан, a. axillaris, жоғары жатады, медиалді буда, fasciculus medialis, артерия- ның астында немесе медиалді жатады, және артқы буда, fasciculus posterior, артерияның артында орналасады.

Иық өрімінің бұғанаүсті бөлігі, pars supraclavicularis plexus brachialis мойынның терең бұлшықеттеріне бұлшыкеттік тар­мактар, rr. musculares және иық белдеуі бұлшықеттеріне қысқа нервтер береді. 1. бұлшыкеттік тармактар, rr. musculares, өрім тармактарынан мойынның терең бұлшыкеттеріне: mm. intertransversarii, m.scalenus anterior, m.scalenus medius, m. scalenus posterior, m. longus colli бағытталады. 2. Қысқа нервтер: - жауырынның артқы нерві, n. dorsalis scapulae; - кеуделік ұзын нерв, n. thoracicus longus; - бұғанаасты нерві, n. subclavius; - кеуделік алдыңғы нервтер, nn. thoracici anteriores; - жауырынүсті нерв, n. suprascapularis; - жауырынасты нервтер, nn. subscapulares; - кеудеарқалық нерв, n. thoracodorsalis. Иық өрімінің бұғанаүсті бөлігінен таралатын тармақтардың -арасынан, оның дорсалді және вентралді бөліктерінен кететін тармақтар деп те ажыратады.Иық өрімінің бұғанаүсті бөліктің дорсалді бөлігінің тармақтары: а) жауырынның артқы нерві, п. dorsalis scapulae, (С5), m. levator scapulae-нің алдыңғы бетімен және m. scalenus posterior арасымен мойынның көлденең артериясының төмендеген тармағымен, г. descendens a. transversae colli, бірге жүріп, жауырынның медиалді жиегіне бағытталады және mm. rhomboidei major et minor, m. levator scapulae төменгі бөлімдеріне тармактар береді. б) Кеуделік ұзын нерві, n. thoracicus longus (С5-С7) (С8) m. serratus anteriorлатералді жиегімен төмен қолтық сызығына бағытталады және өзінің тармақтарымен m. serratus anterior тісшелерінің қалыңдығына кіреді. Иық өрімінің бұғанаүсті бөліктің вентралді бөлігінің тармақтары: а) Кеуделік алдыңғы нервтер, nn. thoraciсі anteriores, жиі екі сабау: біреуі медиалді, n.thoracicus anterior medialis, екіншісі латералді жататын, n. thoracicus anterior lateralis, нервтер бұғананың артында және бұғанаасты артерия мен венаның алдында жатады, және mm. pectorales, major et minor қалындығына кіріп, тармақтарының біреуі m. deltoideus бұғана бөлігіне жетеді. б) Бүғанаасты нерв, n. subclavius (С4), (С5), (С6), жіңішке сабауша, бұғанаасты артерияның алдында алдыңғы сатылы бұлшықеттің төменгі бөлігінен латералді орналасып, m. subclavius-ке барады; ол жиі көкет нервке, n. phrenicus, дәнекер тармақ береді. в) Жауырынүсті нерв, n. suprascapularis (С5-С6), m.supraspinatus-ке сабаушалар береді кейде articulatio acromioclavicularis-ке тар­ мактар береді). Кейін нерв m. infraspinatus-ке, және иық буынының буындық қабының артқы бетіне сабаушалар береді. г) Жауырынасты нервтер, nn. subscapulares (C5-C7), екеу, m. subscapularis-тің алдыңғы бетінде орналасып, аталмыш бұлшыкетке және m. teres major-ғa жіңішке сабаушалар береді. д) Кеудеарқалық нерв, n. thracodorsalis (С6), С7, С8, жауырынның латералді жиегімен т. latissimus dorsi-дің алдыңғы жиегіне жетіп, бұлшықет қалыңдығында тармақталады.

Иық өрімінің бұғанаасты бөлігі, pars infraclavicularis plexus brachialis қолдың бұлшықеттері мен терісіне ұзын тармақтар және бір қысқа нерв қолтық нервін, n. axillaris, береді. Иық өрімінің бүғанаасты бөлігі қолтық шұңкырында mm. pectorales major et minor артында m. subscapularis алдында, m. serratus anterior-дш латералді орналасады. Өрімнің бұл бөлігі қолтық шұңқырынан шыға берісінде m. coracobrachialis, m. subscapularis жэне m. latissimus dorsi арасында жатады. Иық өрімінің бұғанаасты бөлігінің үш будасы қолтық шұңкырында a. axillaris- ті медиалді, латералді және артынан қоршайды, артерияның тек алдыңғы беті жабылмайды. Қолтық венасы, v. axillaris, артерияның алдыңғы-медиалді бетінде жатады. Әрбір буда қолға ұзын тармактар береді. Латералді буда Латералді буда, fasciculus lateralis, бесінші, алтыншы, және жетінші мойын нервтерінің (С5-С7) алдыңғы тармақтарынан түзілген. Ол келесі тармақтарды береді: 1) бұлшықеттерілік нерв, n. musculocutaneus 2) орталық нервтің латералді түбіршігі, radix lateralis n. mediani Бұлшықет-терілік нерв 1.Бұлшықет-терілік нерв, n. musculocutaneus (С5-С7) төмен және сыртқа бағытталады, т. coracobrachialis-ті жоғарыдан төмен қиғаш тесіп өтіп, m. brachialis және m. biceps brachii арасында жатады. Кейін нерв иықтың екібасты бұлшықеттің дисталді сіңірінің латералді жиегінің астынан шығып, шынтақ буын аймағында, иықтың меншікті шандыры арқылы теріасты майлы қабатқа кіріп, білектің терілік латералді нерв, n. cutaneus antebrachii lateralis, атауын алады. Бүлшыкет-терілік нерв өз жолында келесі тармақтарды береді: 1) Бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, m.coracobrachialis, m. brachialis, m.biceps brachii, нервтендіреді. 2) Тоқпан жілік сүйек кабығына және шынтақ буынының буындық қабына тармақтар. Кейде бұлшықет-терілік нерв пен орталық нерв арасында дәнекер тармақты кездестіруге болады. 3) Білектің терілік латералді нерві, n. cutaneus antebrachii lateralis, бұлшыкет-терілік нервтің соңғы тармағы. Ол шынтақ тенар аймағына дейін білектің алақан бетінің кәріжілік жартысы мен кәріжілік жиегі терісінде тармақталады. Осы нервтің жолында дәнекер тармақтар кездеседі: а) кәріжілік нервтің алақандық тармағымен, r. superficialis n.radialis; б) шынтақ нервтің сыртқы тармағымен, r.dorsalis n. ulnaris; в) білектің терілік медиалді нервімен, n. cutaneus antebrachii medialis; 2. Орталык нервтің латералді аякшасы немесе латералді түбіршегі, radix lateralis, алтыншы және жетінші мойын нервтерінен (С6, С7) түзіледі. Ол қолтық артериясын тысқары жатады. Медиалді буда Медиалді буда, fasciculus medialis, сегізінші мойын және бірінші кеуде нервтерінің алдыңғы тармақтарынан түзіледі. Келесі тармақтарды береді: 1) шынтақ нерві, n.ulnaris; 2) иықтың терілік медиалді нерві, n.cutaneus brachii medialis 3) білектің терілік медиалді нерві, n.cutaneus antebrachii medialis; 4) орталық нервтің медиалді аяқшасы, crus medialis n. mediani.

ШЫНТАҚ HEPBI Шынтак нерві, п. ulnaris (C7, Cg), бастамасында колтык және иық артерияларынан медиалді орналасады, кейін иыктың ортаңғы үш деңгейінде иықтың медиалді перифериясымен, septum inter musculare mediate, бағытталады, иықтың төменгі жартысында оның артында жатады. Осы тұста шынтак нерві шынтақтың жоғарғы жанама артериясымен, a. collateralis ulnaris superior, бірге m. triseps медиалді басында жатып, epicondylus medialis humeri және olecranon арасындағы науаға төмен жүреді, осы жерде тек тері және шандырмен жабылып, сүйекте sulcus nervi ulnaris-те жатады. Шынтақ нервтің сабауы осы кеңістіктен шыққан сон m. flexor carpi ulnaris бастарының арасымен өтіп, білектің алдыңгы бетінде m. flexor digitorum profundus және m. flexor carpi ulnaris арасында, шынтақ артериясы мен венасынан a. et V. ulnares ішкері жатады. Нерв пен тамырларды білектің төменгі бөлігінде m. flexor carpi ulnaris сіңірі жабады. Иықта шынтақ нерві тармақтар бермейді. Білекте шынтақ нервімен орталық нерв арасында дәнекер тармақ кездеседі. Шынтақ нервтің сабауы иыктың ортаңғы және төменгі үш шекарасында, кейде жоғары немесе төмен өзінің соңғы тармақтарына: жіңішкелеу сыртқы тармаққа, ramus dorsalis, және ірілеу алакандық тармаққа, ramus palmaris, бөлінеді. Шынтақ нервтің тармактары: 1. Бұлшықеттік тармактар, rami musculares, т. flexor carpi ulnaris және m. flexor digitorum profundus-тың (IV жэне V саусактарға) шынтақтык бөлігіне; шынтақ нервтіңтармактары осы бұлшықет қалыңдығында орталық нерв тармағымен қосылып, бұлшықеттің қалған бөлігін нервтендіреді. 2. Буындық тармақ - ramus articularis, шынтақ буынының буындық қабына баратын жіңішке сабауша. 3. Алаканның терілік тармағы, ramus cutaneus palmaris, білектің төменгі учаскесінде тармақталатын екі жіңішке сабауша, шынтақ артериясына тармақ береді 4. Шынтак нервтің сырткы тармагы, ramus dorsalis m. ulnaris, шынтақ нервтің соңғы тармақтарының біреуі, шынтақ сүйегі мен m. flexor carpi ulnaris сіңірі арасымен өтіп, шандырды тесіп, қолұшының сыртқы бетіне жүреді және қолұшының сыртқы бетінің шынтақтық жағы терісіне тармақтар және саусақтардың сыртқы нервтерін береді. а) Саусақтардың сыртқы нервтері, nn. digitales dorsales, бесеу мөлшерінде бесінші, төртінші саусактардың сырткы беті жэне үшінші саусақтың шынтақтық жағы терілерін нервтендіреді, яғни олар бесінші саусактың тармак негізіне дейін жетеді, ол төртінші және үшінші саусактардың негізгі бунақтары терілерінде жайылады. б) Кәріжілік нервтің беткей тармағымен, r superficialis n. ulnaris, және білектің терілік медиалді, латералді және сыртқы нерв тармақтарымен. nn.cutanei anterbrachii- medialis, dorsalis et lateralis, дәнекер тармақтар. 5. Шынтақ нервтің алақандық тармағы, ramus palmaris n. ulnaris, шынтақ артериясымен бірге жүретін және шынтак нервтің негізгі сабауының жалғасы түрінде. Ол бұршақтәрізді сүйектің кәріжіліктік жағына жақындап, m. palmaris brevis, retinaculumflexorum арасында орналасып, беткей тармаққа, г. superficialis, және терең тармаққа, r. profundus, бөлінеді. A) Алақанның беткей тармағынан тармақталады: 1. бүлшықеттік тармак, ramus muscularis, m.palmaris brevis-ке баратын бір немесе бірнеше жіңішке сабаушалар; 2. терілік тармактар, rami cutanei, m. palmaris brevis қалыңдығына өтіп, hypothenar аймағы терісін нервтендіреді; 3. п. digitalis palmaris communis III (n. mediani) дәнекер тармақ; 4. саусақтың алақандық меншікті нерві, п. digitalis palmaris proprius, hypothenar бұлшықеттері бойымен алақан апоневрозының шынтақтык жиегінде орналасып, бесінші саусақтың алақан бетіне өтеді және оның шынтактык жиегі терісін нервтендіреді. 5. саусактың алақандык жалпы нерві, n.digitalis palmaris communis, жоғары көрсетілген нервтен қалың, IV spatium interroseum бойымен алақан апоневрозы астында жатып, екі тармаа бөлінеді: а) кіші саусақтың алақандык меншікті нерві, п. digitalis palmaris digiti minimi proprius, бесінші саусақтың кәріжіліктік жағы терісін нервтендіреді; б) IV саусактың алакандык меншікті нерві, n.digitalis palmaris digiti I V proprius (n. ulnaris), төртінші саусактың шынтақтык беті терісі мен тырнақтық бунакты нервтендіреді. Саусақтардың терілік нервтерінің соңғы тармақтары табақшалы денешіктерімен, corpuscula lamellosa, инкапсулалық рецепторлармен аяқталатын жіңішке тармақтар береді. Б) Терең тармақ, ramus profundus, бұршақтәрізді сүйектің кәріжіліктік бетінде жатады. Терең тармақ келесі нервтерді береді: 1) орталық нервтің саусактың алакандық бірінші жалпы нервімен, п. digitalis palmaris communis I n. mediani, дәнекер тармақтар; 2) буындық тармақтар, rami articulares, қолұшы сүйектерінің сүйекқабына және буындық қаптарға баратын жіңішке сабаушалар;. 3) бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, бұлшықеттерге бағытталады: а) thenar: бүлшыкеттері: m. adductor pollicis және m. flexor pollicis brevis (caput profundum); б) hypothenar бұлшықеттері: m. adductor digiti, m. flexor digiti minimi brevis, m. opponens digiti minimi; в) қолұшының ортаңғы тобына: m. lumbricales III, IV, mm. Interossei palmares et dorsales. 4) тесіп өтетін тармактар, rami perforantes, қолүшының сырткы бетіне сүйекаралық кеңістіктер арқылы өтіп, білектін артқы сүйекаралық нервінің, n.interosseus antebrachii posterior, сабаушаларымен қосылады.