2018-02-20
1829
Біріншілік пиелонефрит дегеніміз не, этиологиясы.
Біріншілік (алғашқы, обструкциясыз) ПН – бүйректегі несеп пассажының ішкі және сыртқы бұзылу белгілері болмайтын ПН.
Этиологиясы: Пиелонефрит, жедел респираторлы инфекция кезінде дамиды, себебі, вирусты инфекциялар қан тамырларына, соның ішінде бүйрекке де, капиллярлы токсикалық әсер етеді де, тамырларда іркіліс, веналарда тромб пайда болады жҽне тамырлардың өткізгіштігі бұзылып, бүйректің аралық тіндерінде инфекциялар тұрып қалып, бірте-бірте көбейіп, дами бастайды. Ауруды негізінен ішек таяқшасы, стафилококк, протей қоздырады. Несебі стерильді балалар жеке топ құрайды.
Пиелонефриттің бұндай абактериальды түрлерінің дамуының лептоспирлер, вирустар,
саңырауқұлақтар және бактериялардың L-түрлері ықпал етеді. Бактериялар, антибиотик-
тердің әсерінен клеткалық қабығын толық немесе жартылай жоғалтып, L-түріне айналады.
|
|
|
Ал, антибиотиктердің әсері тоқтағаннан кейін L-түрлі бактериалар бұрынғы өзінің
қалпына ене бастайды. Бүйрекке инфекция бірнеше жолдармен, яғни гематогенді, лимфогенді және өрлеу жолдары арқылы таралуы мүмкін. Көбіне, әсіресе қыз балаларда, бүйрек уриногенді, яғни, өрлеу жолы арқылы зақымдалады. Аурудың қоздырғыштары: ішек таяқшалары, клебсиелла, протей, энтерококк, көкірің таяқшасы, стрептококк, стафилококк, вирустар. Аралас флора болуы мҥмкін.
Екіншілік пиелонефрит дегеніміз не, этиологиясы.
Екіншілік ПН – несеп пассажы бұзылатын бүйрек және несеп
жолдарының органикалық және функциялық өзгерісі кезінде дамитын ПН.
Екіншілік ПН – обструктивті және обструкциясыз болып бөлінеді.
Екіншілік (обструктивті) ПН – органикалық (туа болған, тұқым қуалайтын немесе
жүре пайда болған) және функциональдық уропатиялар кезінде дамитын патология.
Екіншілік (обструкциясыз) ПН – зат алмасу құбылыстары бұзылғанда, туа болған
немесе жүре пайда болған иммунды жетіспеушілікте, эндокриндік ығысуларда, несеп
жолындағы эпителийдің ферменттерінің жергілікті өзгеруінде дамиды.
6.Созылмалы пиелонефритке анықтама беріңіз, себептерін атаңыз.
7. Альпорт синдромы дегеніміз не, себептерін көрсетіңіз. Альпорт синдромы тұқым қуалайтын нефриттің жиі кездесетін түрі өршімелі бүйрек жетіспеушілігімен,
әр түрлі дәрежедегі сенсоневральды естімеушілік және көз кемістіктерімен сипатталатын
|
|
|
(тұқым қуалайтын саңыраулықпен жанұялық нефрит). Ауру полигенді,
тұқым қуалаудың алты нұсқасын бөледі. Ұл балаларда ауру ауырлау өтеді. Келесі
ерекшеліктер тән:
1) Науқастың отбасында нефритпен аурымайтын саңырау адамдардың болуы.
2) Науқаста алғашында эритроцитарлы циллиндрлармен микрогематурияның пайда
болады
3) Науқастың жоғарғы дыбыстарды қабылдауының тҿмендеуі, көз кемістіктері.
4) 75% науқастарда протеинурия және анурия болу мүмкін.
5) Қан сарысуындағы комплемент деңгейінің қалыпты болуы.
6) Аурудың даму барысында қанда креатинин, азот, мочевина деңгейлері жоғарлап,
бүйрек жетіспеушілігінің басқа да белгілерінің пайда болуы.
8. Жедел бүйрек шамасыздығына анықтама беріңіз, себептеріне және
эпидемиологиясына тоқталыңыз.
Жедел бүйрек жетіспеушілігі (ЖБЖ) – клиникалық синдромдарының этиологиясы әртүрлі, бүйрек тінінің гипоксиясынан түтікшенің зақымдалуы және интерстициялық тіннің ісінуі, кенеттен, уақытша немесе қайтымсыз бүйректің гемостатикалық қызметінің жойылуы.
ЖБЖ-де келесі ауытқулар тҽн:
- Ағзадағы сұйықтықтың шығуының бұзылысы
- Арытып келе жатқан азотемия
- Электролиттік дисбаланс
- Декомпенсациялық метоболикалық ацидоз.
ЖБЖ-нің этиологиялық факторлары преренальды, ренальды, постренальды деп
бөлінеді.
Преренальды болып бүйректік гипоперфузияға әкелетін себептер есептеледі:
- кезкелген этиологиялық шок себебінен пайда болатын гиповолемия немесе гипотензия
(септикалық, постгеморрагиялық, күйіктік, пострансфузды, анафилактикалық т.б);
- дегидратация (құсу, диарея, ұзақ және ауыр қызба);
- қанның коллоидоонкотикалық қысымның біршама төмендеуі (нефротикалық синдром-
да, экссудативті энтеропатияда белокты жоғалту).
- перитонит пен асцит.
- іркілістік жүрек жетіспеушілігі.
ЖБЖ-нің ренальды себептері келесілер:
- жедел түтікшелік некроз немесе тубулорексис (каналдың базальды мембранасының
жарылуы);
- дисэлектролитемия, ауыр инфекциялық токсикоз, тамырішілік гемолиз, күйік, үлкен
хирургиялық операциялар, әсіресе жүрекке жасаған кездерде, түтікшенің зақымдалуы;
- гемолтико-уремиялық синдром, тромбоцитопениялық пурпура, сәйкес емес қан құю,
жүйелі қызыл жегі, дәнекер тіннің диффузды аурулары, васкулиттегі тамырішілік
блокадалар.
жаңа туған нәрестелердегі бүйрек тамырларының тромбозы, сонымен қатар ересек
жастағы балаларда нефротикалық синдромда;
- гломерулонефрит (ЖГН, тез үдемелі гломерулонефрит);
- біріншілік немесе екіншілік интерстициальды нефрит;
- түтікшенің обструкциясы (уратты, оксалатты, ксантинді, сульфаниламидті нефропатия,
пигментурия);
- бүйректің құрлымдық ақауы (агенезия, поликитоз, бүйрек дисплазиясы)
Постренальды себептерге зәр шығару жүйесінің тастармен, ісікпен бітелуі жатады.
ЖБЖ-нің дамуына әр түрлі жаста әртүрлі себептер болады:
Жаңа туған нәрестелерде:
- ауыр асфиксия мен тыныс бұзылу синдромы (транзиторлы ЖБЖ);
- Бүйрек дамуының құрылымдық ақаулары;
- Бүйрек тамырларының тромбозы;
- Жайылған құрсақішілік инфекция, сеписисте бүйректің зақымдалуы.
Ерте жастағы балаларда:
- дегидратациямен байқалатын инфекциялық токсикоз;
|
|
|
- әртүрлі этиологиялық шок;
- ТІШҚҰ синдромы;
- ауыр электролитті бұзылыста.
Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балаларда:
- Интерстициальды нефриттер (инфекциялық, дәрілік, улану жҽне т.б) жҽне БПГН;
- Бүйректің вирусты және бактериальдық зақымдануы;
- Әр түрлі этиологиялы шоктар (күйіктік, жарақатты, трансфузиялық, септикалық);
- ТІШҚҰ синдромы.
Эпидемиологиясы ЖБЖ нәрестелерде 8–24% жағдайда кездеседі, ал нәрестелер арасында бұл сырқаттан өлім-жітім 51–90% құрайды.Патология науқастың ауыр жағдайымен, ағзаның бір немесе бірнеше өмірлік маңызы зор қызметтерінің айрықша шектелуі не толығымен қызмет атқармауымен сипатталады. 85% жағдайда ЖБЖ преренальды себептермен, 12% — бүйрек паренхимасының зақымдалуымен, 3% — хирургиялық патологиямен сипатталады.
9. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне анықтама беріңіз, этиологиясын көрсетіңіз.
Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі (СБЖ) – нефрондардың сандық және қызмет-
тік өзгерістері бүйректің гемеостатикалық қызметінің бұзылысына, жиі ШСЖ-ның
50%-ға төмендеуіне алып келетін клиникалық белгілер жиынтығы болып табылады.
Бүйрегі ауыратын балаларда СБЖ – шумақтық сүзілістің 1,73 м² дене көлеміне 20
мл/минутына төмендеуі, креатининнің қан сарысуында 2 мг% (0,177 ммоль/л) және
мочевина 50 мг % (8,3 ммоль/л)-ге 3-6 ай бойы жоғарлауына байланысты анықталады.
Этиологиясы. СБЖ-нің 5 жасқа дейінгі себептері: туа пайда болған құрылымдық
және обструкциялық кемістіктер.
5 жастан кейін- жүре пайда болған аурулар:
- Фокальды сегментарлы гломерулосклероз;
- Созылмалы гломерулонефрит;
- Гемолитикалық-уремиялық синдром;
- Өршімелі тұқым қуалайтын нефропаия (нефрит, бҥйрек дисплазиясы);
10. Паранефрит дегеніміз не, этиологиясы. Паранефрит-бүйрек аймағындағы май клетчаткасының іріңді-қабыну процесі. Оның біріншілік және екіншілік түрін ажыратады. Біріншілік паранефритте инфекциялық агент гематогенді жолмен организмнің басқа аймағында орналасқан іріңді ошақтан (остеомиелит, фурункул, панариций т.б) патологиялық ошаққа түсіп паранефрит туғызады (бүйрек аурулары болмайды). Екіншілік паранефрит-бүйректегі қабыну ошағындағы іріңдіктің паранефральды клетчаткаға тікелей немесе пиелонефрит кезінде лимфогенді, гематогенді жолмен өтуінен, бүйректегі іріңді-қабыну процесінің асқынуынан дамиды (пионефроз, бүйрек абцесі және карбункулы).
|
|
|
Этиологиясы: Біріншілік паранефриттің қоздырғышы жиі грам оң бактериялар болып табылады. Екіншілік паранефритті жиі Proteus және Pseudomonas aeroginosa тобына жататын ішек таяқшалары туғызады. Егер паранефрит фурункул, панариций салдарынан дамыса іріңдікте жиі стафилококк (алтын түсті) кездеседі, ал холецистит салдарынан дамыса ішек таяқшалары табылады.
11. Гематурия. Анықтамасы. Себептері. Гематурия көру аймағында жалпы зәр анализінде 5 эритроциттен артық болуы. Оның 2 түрі бар Микрогематурия /бірең-сараңнан – 30-40 эритроциттерге дейін/ макрогематуриядан 30-40 к/а нан көп.
Гематуриялардың себептері [2,3]:
| бүйректік | ||
| Гломерулярлы | IgA я*нефропатиясы | |
| Гломерулярлы емес |
| |
| Бүйректен тыс | ||
| Постренальды (несеп жолдары) |
| |
| Басқа аурулар |
| |
12. Протеинурия. Анықтамасы. Себептері
13. Цилиндрурия деген не, этиологиясына тоқталыңыз.
14. Олигурия дегеніміз не, этиологиясы.
15. Несеп синдромына анықтама беріңіз, себептерін көрсетіңіз.
16.Диффузды гломерулонефрит дегеніміз не, этиологиясына тоқталыңыз.
17. Тез үдеуші гломерулонефрит. Анықтамасы, этиологиясы.
Тез үдеуші гломерулонефрит (қатерлі, экстракапилярлық, жеделдеу) – бірнеше аптадан бірнеше айға дейін терминальды уремия дамуымен ҽдеттегі ем кезінде тҧрақты ҧсталып тҧратын жҽне бҥйрек жетіспеушілігінің тез дамуымен сипатталады. Аурудың негізінде базальды мемебраналарда жоғарғы аффинді аутоантидене-нің тҥзілуі, немесе кҿптеген иммунды кешендердің тҥзілуімен аутоиммундызақымдалу жатыр жҽне мембранозды-пролиферативті гломерулонефрит дамиды.
30 баллдық емтихан сұрақ
(ТҮСІНЕДІ)
1. Пиелонефрит, жіктелуі, патогенезі. Жіктелуі: ағымы бойынша: 1. Жедел 2.Созылмалы А. Манифестілі рецидивті тҥрі Б. Жасырын тҥрі
Патогенезі бойынша: 1. Біріншілік 2. Екіншілік А. Зәр шығару мүшелерінің анатомиялық аномалиясындағы Обструктивті Б. Бүйрек Дизэмбриогензінде В. Дисметболикалық нефропатияларда Обструкциясыз
Кезеңі бойынша: 1.Өршу (активті) 2. Белгілілерінің кері дамуы (толық емес ремиссия) 3. Клиникалық-лабораторлық ремиссия
Бүйрек функциясы бойынша: 1. Бұзылусыз 2. Бұзылуымен 3. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігімен
Патогенезі Бүйрекке инфекция бірнеше жолдармен, яғни гематогенді, лимфогенді және өрлеу жолдары арқылы таралуы мүмкін. Көбіне, әсіресе қыз балаларда, бүйрек уриногенді, яғни,өрлеу жолы арқылы зақымдалады. Кейбір авторлар инфекцияның гематогенді таралуын негізгі жол деп есептейді, бұл жағдайда, инфекция әр түрлі ошақтардан /кариес, баспа, отит, өкпе, асқорыту
жолдарының аурулары т.б./ қанға өтеді де интерлобарлы артерияларға, одан әрі милы қабатындағы капиллярлар торына, интерстицияға тарайды. Бүйрек табақшалары мен оны
қоректендіріп отыратын артериялары арасындағы байланысты атап өту керек. Түбекшенің
және форникальды аппараттың ішкі беті уротелиймен қапталған ол табақшаның
күмбезінде босаған кезінде олар уротелийдің клеткаларымен жанасып отырады.
Форникальды веналар өте жұқа және зақымдалады, сондықтан, венаның қабырғалары
зақымдалған кезде инфекциялар тамырлар жағынан да, түбекшелердің форникальды
бөлігі жағынан да, өте бастайды. Бірақ, микробтардың түсіп қана қоюы пиелонефрит емес.
Ол үшін несептің іркілісі, яғни уродинамиканың бұзылуы қажет. Уростаздың себептеріне
– табақшалардың алқымының дискинезиясы, мойынның тарылуы, түбекшелердегі тас,
қосымша тамырдың болуы, несеп жолының тасы, несеп жолын басып жатқан ісік, несеп
жолының ахалазиясы, қуық дивертикулы, уретроцеле, ішектің, қуықтың аневрозы, қуық
түбі безінің туа болған аурулары, үрпі каналының құрылысы, несеп жолының құрылысы,
үрпі каналының сыртқы тесігінің тарылуы, фимоз жҽне т.б.жатады. Бұнда рефлюкстің маңызы үлкен. Рефлюкс дегеніміз – несеп жолы жүйесінің тонусының нервтік реттеуінің әсерінен немесе анатомиялық кемістіктерінің әсерінен несептің кейін түсуі (қайтуы). Кедергі болған кезде пиеловенозды және пиелолимфатикалы рефлюкстер пайда болады да, микробты денелер, түбекшедегі қысым көтерілгендіктен, форникальды бөліктен, оған жақын орналасқан веналар мен лимфа тамырларына түседі. Микробтар әуелі уротелий арқылы табақшаларға, сосын табақшалардан интерстиций (форникальды рефлюкс) немесе өзекшелер /тубулярлы рефлюкс/ арқылы бүйректің дәнекер ткандеріне өтеді
Пиелонефриттің патогенезінің звеноларына төмендегілерді жатқызуға болады.
1. Бактериурия
2. Жергілікті және жалпы иммунитеттің бұзылуы
3. Бүйректегі гемодинамиканың бұзылуы.
4. Уростаз, яғни уродинамиканың бұзылуы.
5. Рефлюкс, ол ацидоздың, эксикоздың, анемияның дамуына әсерін тигізеді, ал олар
бүйректің зақымдануының экстраренальды белгілері болып есептелінеді.
2. Циститтер.Жіктелуі және клиникалық көрінісі.
Цистит – зәр қабының (қуықтың) кілегей қабатының қабынуы. Көбіне ішек таяқшасы немесе патогенді алтын стафилококкпен шақырылады.
Жіктелуі: Ағымына қарай: жедел, созылмалы цистит.
Этиологиясына қарай: -инфекциялық (спецификалық, спецификалық емес), химиялық, физикалық, термиялық, аллергиялық, дәрілік, радиациялық, операциядан кейінгі, паразитарлы
Таралуы бойынша: диффузды және ошақты
Цитоскопияда морфологиялық өзгерісінің сипатына қарай: катаральды, геморрагиялық, жаралы, грануляциялық, фибринозды, некротикалық (гангренозды), флегмонозды, полипозды, кистозды, интерстициальдды
Клиникалық көрінісі: Жедел цистит Цистит баланың мазасыздануынан бастап білінеді. Қасаға үсті ауырсынып, дизуриялық белгілер пайда болады: зәрге отыру сезімі жиі байқалып, жиі (поллакурия), аз мөлшерде, ауырсынып зәр шығару байқалады. Кейде зәрін ұстай алмайды. Егер бала шағымын айта алмайтындай кішкентай болсада, зәр шығырада қатты жылап, содан кейін жаялығының су болуынан білуге болады. Зәр түсі мөлдір емес кейде қызғылт. Циститтің ағымы әртүрлі болады: жеңіл түрлерінен, интосикация байқалатын ауыр түрлері байқалуы мүмкін. 3-5 күннен кейін науқастың жағдайы жақсарып, зҽрі қалыптасады. Егер 2-3 аптада зәр қалыптаспаса, урологиялық зерттеулер жүргізуді қажет етеді.
Созылмалы цистит: туа біткен және жүре пайда болған зәр шығару жолдарының аурулары бар балаларда (даму ақаулары, кіші жамбаста және қуықта қан айналымның бұзылысы, кристаллурия.т.б) жедел циститті адекватты емес емдегенде созылмалыға ауысады
3. Екіншілік пиелонефриттің жіктелуі, патогенезіндегі өзара ерекшеліктері.
Екіншілік ПН – обструктивті және обструкциясыз болып бөлінеді.
Екіншілік (обструктивті) ПН – органикалық (туа болған, тұқым қуалайтын немесе
жүре пайда болған) және функциональдық уропатиялар кезінде дамитын патология.
Екіншілік (обструкциясыз) ПН – зат алмасу құбылыстары бұзылғанда, туа болған
немесе жүре пайда болған иммунды жетіспеушілікте, эндокриндік ығысуларда, несеп
жолындағы эпителийдің ферменттерінің жергілікті өзгеруінде дамиды.
4. Пиелонефриттің клиникалық көрінісі және патогенезіндегі негізгі факторларды
атаңыз:
Клиникалық кӛрінісі. Ерте жастағы балаларда қызба неғҧрлым айқын білінеді.
ПН-тің негізгі синдромдары:
1. Экстраренальды
а) Жалпы интоксикация белгілері дене қызуы 39-40% дейін кҿтеріліп, кейде нейротокси-
коз белгілерімен бірге тырысулар байқалады, аурудың жалпы хал-жағдайы нашарлап,
басы ауырып, айналады, талықсу, кҿңіл-кҥйінің нашарлауы тез шаршау, ҽлсіздік,
тҽбетінің нашарлауы, жҥдеуі, қатты терлеуі қызыл дермографизм байқалады.
б) Ас қорыту жолының зақымдалу белгілері: эксикозды токсикоз, лоқсу, қҧсу, ішінің
бҥріп ауруы, диарея, нҽжісінің тҧрақсыздануы, кейде іштің қатуы, бір жасқа дейінгі
сҽбилерде кездеседі. Кішкене сҽбилерде ПН жедел басталып, дамиды да клиникасы
айқын білінеді. Ересек балаларда, кҿбіне лоқсу, қҧсу, ішінің бҥгіп ауруы байқалады.
2. Ренальдық белгілер: а) Ауру синдромы: белінің қатты ауруы: ҽсіресе бір жағынан, қасаға ҥсті аймағының,
несеп жолының бойының ауруы, сипалағанда жҽне жатқанда осы аймақтардың ауруы,
оң немесе сол жақ қабырға астының ҿздігінен ауруы.
б) Дизуриялық ауытқулар: кіші дҽретке жиі жҽне ауырсынып отыру, никтурия, кіші
дҽретін ҧстай алмау жҽне т.б.
в) Несеп синдромы: несептегі макро- жҽне микроскопиялық ҿзгерістер: несеп тҥсінің,
мҿлдірлігінің ҿзгеруі, тҧнбалар мен ҥлпек қауыздардың пайда болуы.
1. Бактериурия
2. Жергілікті және жалпы иммунитеттің бұзылуы
3. Бүйректегі гемодинамиканың бұзылуы.
4. Уростаз, яғни уродинамиканың бұзылуы.
5. Рефлюкс, ол ацидоздың, эксикоздың, анемияның дамуына әсерін тигізеді, ал олар
бүйректің зақымдануының экстраренальды белгілері болып есептелінеді.
5. Пиелонефриттердің диагностикасы, ажырату диагностикасы және асқынуларын
көрсетіңіз.
Қосымша зерттеу тәсілдері:
Несеп тексермесі: ПН-тің активті сатысында несепте белок (белоктің ізі) қалдығы (1-
2 % дейін кҿбеюі), лейкоциттер (кҿру аймағында 15-20-дан шоғырлануға дейін), бірен-
саран жаңа эритроциттер кейде цилиндрлер пайда болады. Жалпы тексермелер қалыпты
жағдайда болуы мҥмкін, сондықтан тҽуліктік жҽне ҿріштететін тҽсілдермен зерттеу қажет:
а) Каковский-Аддис, б) Амбурже, в) Нечипоренко тҽсілдері неғҧрлым сенімді сандық
тҽсілдері болып саналады. Нечипоренко тҽсілі 1 мл таңертенгі жаңа несептің орта
бҿлігіндегі қан тҥйіршіктерін есептейді: лейкоцидтер – 2000-ға дейін, эритроциттер 1000-
ға дейін болуы керек. Аддис тҽсілі-тҽуліктік несептегі қан тҥйіршіктері – лейкоциттер-2
млн-ға дейін, эритроциттер 1 млн-ға дейін, цилиндрлер 400000-ға дейін болуы керек.
Амбурже ҽдісі – сағат 7.00-ден 10:00-да дейінгі несептегі тҥйіншектер саны 3 сағаттық 1
минуттағы лейкоциттер мен эритроциттердің саны 1000-нан аспауы керек.
Пиелонефритте несеппен тҽулігіне 0,1,0,5-1 г/л белок бҿлінеді /қалыпты жағдайда
40-80 мг/, оны Аддис-Каковский ҽдісімен анықтайды. Ҽдетте, 100 мг-ға дейін қалыпты
болып есептеледі.
Уроцитограмма – несептегі лейкоциттердің тҥрін, сапасын анықтау. ПН-тің активті
сатысында лейкоциттердің '380-90% нейтрофильдер тҥрінде кездеседі. Сонымен қатар,
бҥйректегі қабыну қҧбылысының ықпалынан, сапалы тҥрін ҿзгерткен сегментті ядролы
нейтрофилдер де кездеседі, олар несептегі осмостық қысым тҿмен болғандықтан ісініп,
ҥлкейеді де, дҿңгелек, сопақ, алмҧрт тҽрізденеді. Дҽн тҽрізді жасушалар протоплазмасы
броунды қозғалысқа айналады. Клетканың протоплазмасы жапырақ ақшыл тҥсті
болғандықтан «жылтырауық» немесе Штернгеймер-Мольбин жасушалары деп атайды.
Тығыздығы жҽне осмостық қысымы қалыпты, бірақ қабыну кезінде ҿзгерген сигментті
ядролы нейтрофилдер активті лейкоциттер деп аталады. Оларды анықтау ҥшін, осмостық
қысымды азайту мақсатында несепке дистиллацияланған су қосады, сонда олар ісініп
Штернгеймер-Мольбин клеткаларына айналады. Бҧл клеткалар ПН-те жҽне несеп жолы-
ның қабынуларында жҽне аздаған мҿлшерде сау балалардың несебінде де кездесуі мҥмкін.
Ҿршіту сынамалары– пирогенді (парафин, озекерит, физиопроцедураларда қолдану
арқылы) жҽне преднизолонды болады. Бала кіші дҽретке отырғаннан кейін, тамырға 5-10
мл физиологиялық ертінді қосып 20-40 мл преднизалон жібереді. Сосын ҽрбір 1 сағат
сайын 3 рет несеп жинайды (ортаңғы бҿлігін)
Несептің ҽрбір бҿлігінде, 1 мл-дегі лейкоцидтерді, «активті» лейкоцидтерді,
бактерияларды іздейді. Егер 1 бҿлігінде лейкоциттер мен бактериялардың саны бақылап
отырған бҿліктерден 2 есе кҿбейсе жҽне 10% одан да кҿп мҿлшерде «активті» лейкоциттер
пайда болса, сынама оң болып саналады. Диагностикалық маңызы болу ҥшін бактериурия
1 мл зҽрде 100000-нан кҿп болуы керек.
Рентгенді-урологиялық зерттеу
1. Цистокопия жҽне цистография
2. Экскреторлы урография.
3. Инфузиялы- тамшылы урография.
4. Радиометриялы зерттеулер.
5. Ультрадыбыстық зерттеулер
Ажырату диагнозы. Ең қиыны зҽр шығару жолдарының инфекциясынан (ЗШЖИ)
ажырату болып келеді.
ЗШЖИ- бҥйректен тыс зҽр шығару жолдарының, деңгейін дҽлдемей, инфекциялық-
қабыну процессін қамтиды.
ЗШЖИ мен пиеонефриттегі зҽрлік синдромның айтарлықтай айырмашалығы жоқ,
дегенмен ЗШЖИ-де пиеолонефриттке қарағанда ҿзіндік ерекшеліктері бар:
• ересек балаларда ауырсыну қасаға ҥстінде орналасады;
• дизуриялық белгілер сипатталады:
- зҽр шығаруға императивті сезімдер;
- аз мҿлшерлі жиі зҽр шығару (поллакиуриямен);
- зҽр шығарғанда ауырсыну, ерте жастағы балаларда оның эквиваленті болып зҽр
шығару кезінде масасыздану немесе жылау, кейде зҽрін ҧстай алмау болып келеді.
• бҥйрек функциясының бҧзылу белгелерінің, ҽсіресе тҧрақты тҥтікшелер функциясы-
ның бҧзылуларының (Зимницкий, Реберг сынамалары бойынша) болмауы.
В ул ь в о в аг и н и т п ен п и ел о н ефр и т т і ажыратуда маңызды болып келеді:
- сыртқы жыныс мҥшелерін қарағанда қабыну процесстерінің анықталуы;
- қынаптан цитограмма жасау (вульвовагинитте кҿп мҿлшерде лейкоциттер
анықталады, ал уроцитограммада аз мҿлшенред болады);
катетермен алынған зҽрде вульвовагинтте ҿзгерістер анықталмайды.
Пи ел о н еф р и т т і, б ҥ й р ек т уб е р к ул ез і н ен ажырату керек. Оған тҽн:
- анамнезінде туберкулезбен ауыратын науқастпен қатынаста болғаны анықталады;
- туберкулинмен тірілік сынама оң;
- ҿкпе рентгенографиясында арнаулы қақымдалуы мҥмкін;
- зҽр тҥнбасында туберкулез микобакткриясы анықталады;
- зҽрде ҽдетте, гематурия басым келеді
6. Тұқым қуалаушы нефриттер, патогенезі, клиникалық көрінісі.
7. Жедел бүйрек шамасыздығы. Патогенезі және клиникасын кезеңдерімен
түсіндіріңіз. Патогенезі. ЖБЖ дамуына-шумақтық сҥзілістің жылдамдығының (ШСЖ) кенеттен
тҿмендеуі (қалыпты жағдайдан 5-10% тҿмен) жҽне тҥтікшелердің дисфункциясы ҽкеледі.
ЖБЖ-нің преренальды себептерінде ШСЖ-ның тҿмендеуі бҥйректің гипоперфузия-
сы салдарынан болады. Реналды себептерде мынандай патогенетикалық тҥйіндері болады:
1) Шумақтардың жаншылуымен бҥйрек интерстициясына, мезангиумге сарысудың
шығуы.
2) Ангиотензин, рениннің босап шығуымен жҽне шумақта қан ағысының тҿмендеуімен
проксимальды жҽне дистальды тҥтікшелерде натрий хлордың сорылуының бҧзылысы.
3) Тубулонекрозде бҥйректе негізінен вазоконстрикторлы простогландиндер тҥзіледі
(тромбоксан А2 жҽне т.б), вазодилататорладың ситезі (Е2 простациклин жҽне басқалар)
тҿмендейді. Олай болса, шумақта қан ағысы тҿмендейді.
4) Тҥтікшелердің ҿліеттенген массамен жҽне цилиндрлермен бітелуі тҥтікше қысымын
жоғарлатып, сҥзгіштік қысымның тҿмендеуіне, ШСЖ-нің тҥсуіне жҽне олигурияға
ҽкеледі.
ЖБЖ-нің олигуриялық сатысында бҥйректің оттегіні қолдану жҽне бҥйректік қан
ағысы 20-25% қҧрайды жҽне ШСЖ -нің бҥректің секреторлы қызметі тҿмендеген болады.
Бастапқы сатының клиникалық көрінісі: Бҥйректің зақымдануы диурездің
тҿмендеуімен, қанда азотты қалдықтар деңгейінің жоғарлауымен кҿрінеді. Бҧл кезеңде
зҽрдің салыстырмалы тығыздығы жоғары болу мҥмкін. Инфекцииялық токсикоз кезінде
бастапқы кезең ҽдетте 1-3 кҥннен бірнеше кҥнге созылады. Гемотрансфузиялық шокта
бастапқы кезең қысқа мерзімді жҽне олигоануриялық сатының басталуымен кҿрінеді.
Олигоануриялық саты:
- Диурездің бірден тҿмендеуі (қалыпты жағдайдан 25% тҿмен, салыстырмалы
тығыздығы – 1,005-1,008);
- Науқастың жағдайы ҿршімелі нашарлайды: сарғыштықпен тері жамылғысының
бозаруы (кейде теріде геморрагия, қышыну байқалады), адинамия, батың ауыруы,
ҽлсіздік, жҥрек айну, қҧсу, диарея;
- Жҥрек ырғағы мен ҿткізгіштігінің бҧзылысы, тахикардия, артериальдық қан
қысымының тҿмендеуі, шулы ентігу, қҧрысу, кенеттен іштің ауруы, ҿкпе шемені,
анемия, тромбоцитопения дамуы мҥмкін.
- Азотемияның клиникалық кҿрінісі- мазасыздық, терінің қышынуы, жҥрек айну, қҧсу,
анорексия, ҧйқының бҧзылуы, стоматит, колит, гастрит;
- Гиперкалиемия белгілері (бҧлшық еттік ҽлсіздік, аритмия, жҥрек тоқтауы);
- Сҧйықтықтың шектен тыс болу белгісі (кҿр нервінің емізікшесінің ісінуі, гипертензия,
жҥрек кҿлемінң ҧлғаюы, жҥрек соғуы «текіректі» ырғақты, дене салмағының артуы,
ҿкпе шемені, шеткі ісінулер).
Олигуриялық кезең 2-2,5 аптаға созылады. Егер бҧл кезең 3-3,5 аптаға созылса
қыртыстық некроз дамуына ҽкеледі, ақыры қолайсыз болумен аяқталуы мҥмкін. ЖБЖ
жедел кҿмек кҿрсетілмесе комаға тҥсіп ҿлімге ҽкеледі.
Диурездің қалыптасу кезеңінде науқастың жағдайының жақсаруына сҽйкес диурез
кҿбейеді. 1-2 кҥн бойы полиурия, гипо-жҽне изостенурия, гипосолемия (гипонатриемия,
гипокалиемя, гипомагниемия, гипокальциемия) дамиды. Полиурия тҽулігіне 10 л жетеді.
Анемия ҿрши тҥседі. Саңырау қҧлақты инфекциялар қосылады. Инфекциямен асқынуы
ЖБЖ-де ҿлімнің себебі болады. Поиуриялық кезең 1-6 аптаға созылады.
Сауығу сатысы: бҧл кезде полиурия аяқталады, бірақ гипо-изостенурия, никтурия,
бҧлшықеттік ҽлсіздік, шаршау, анемия сақталады. Бҧл кезең 2 жылға дейін созылады.
Сауығу критериясы болып, бҥйректің концентрациялық қызметінің қалыптасуы,
анемияның жойылуы болып саналады.
8. Созылмалы гломерулонефриттің жіктелуі және клиникалық көрінісі.
Жіктелісі: СГН-тің бҥйрек биопсиясының мҽліметтері негізіндегі морфологиялық
белгілері бойынша халықаралық жіктелісі 125 кестеде берілген.
Келесі морфологиялық тҥрлерге бҿлінеді:
- Мембранозды ГН;
- Мемебранозды – пролиферативті ГН;
- Фокальды-сегментарлы гломерулосклероз;
- Мезангиопролиферативті (IqA-нефропатия);
- Фибропластикалық
СГН ағымы болу мҥмкін:
- дҽрілік қайталаушылық немесе ҽртҥрлі ҧзақтықтағы сауығумен, спонтантты жазылу.
- процесстің ҥздіксіз белсенділігімен персистерлеуші;
- СБЖ-нің дамуы мен тез ҥдемелі (2-5 жылдан кейін)
Клиникалық кӛрінісі СГН тҥрімен анықталады.
Гематуриялық түрінде аурудың басталғанын білу қиын (микрогематурия
кездейсоқтан табылып қалады). Шағымы ҽдетте жоқ болады, артериальдық қан қысымы
қалыпты болады (7-8% жағдайда жоғарлауы байқалады), транзиторлы ісік, дизурия жҽне
интоксикация болмайды. Кей кезде терінің бозаруы, іште немесе бел аймағында
ауырсыну, шаршағыштық, бас ауыру байқалады.
Аурудың негізгі белгісі – тҧрақты гематуриялық синдром. Бҥйрек қызметі сақталған
болу мҥмкін. Бҥйрек биопсиясында мезангиопролиферативті ГН немесе – (IqA
нефропатия (Берже ауруы) тҽн.
СГН-тің ісікті-протеинуриялық түрі жедел басталады. Дененің салқындауы,
вакцинация, ангина, жедел респираторлы аурулардан соң немесе кейде сыртқы
себептерсіз кҿп мҿлшердегі протеинуриямен жедел нефрит клиникасы басталады.
Аурудың негізгі белгілері болып есептеледі:
- массивті протеинурия (ҽдеттегі зҽр анализінде 3% жоғары, тҽулігіне 2,5 г);
- Ісіктің айқындылығы ҽртҥрлі;
- Гипопротеинемия, гиперхолестеринемия, гиперлипидемя,гиперпротеинурия.
Артериальдық гипертензия мен азотемия емдеу фонында салыстырмалы тез кетуі
мҥмкін. Бҥйректің биопсиясында мезангиопролиферативті гломерулонефрит тҽн болады.
Ауру ҧзақ, толқын тҽрізді ҿтеді. Ҧзақ уақыт бҥйректің азот бҿлуші қызметі
бҧзылмай, ақырында СБЖ дамиды.
Аралас түрі – ҽдетте жедел нефрит сияқты басталады, емге жақсы кҿнеді. Оған тҽн:
- Белінің немесе ішінің ауыруы, дизурия;
- Айқын ісік;
- Артериальдық гипертензия: бас ауру, бас айналу, тітіркенушілік пен енжарлық, кҿз кҿ-
рудің нашарлауы, кейде бет нервінің салдануы, қҧсық, гиперрефлексия, атаксия жҽне
ошақты немесе жайылған қҧрысулар. Қан қысымы жасқа байланысты жоғарлайды.
- Кҿз тҥбін қарағанда гипертензиялық ангиоретинопатия белгісі байқалады.
Тҽн:
- Зҽрдің ҿзгерісі (гематурия, біршама протеинурия);
- Гипопротеинемия, гиперлипидемия;
- Бҥйрек биопсиясында-пролифоративті-фибропластикалық гломерулонефрит.
9. Созылмалы бүйрек шамасыздығының жіктелуі және клиникалық көрінісі.
10. Созылмалы гломерулонефриттің патогенезі, диагностикасы және ажырату
диагностикасына тоқталыңыз.
11. Жедел бүйрек шамасыздығының клиникалық көрінісіне тоқталыңыз және жедел
бүйрек шамасыздығында болатын гипертензияның патогенезін түсіндіріңіз.
12. Интерстициальді нефриттердің жіктелуі және патогенезі.
Патогенезі ИН-негізінде бҥйрек тҥтіктерінің, базальды мемебрананың токсиндер,
дҽрілермен, вирустармен зақымданып, кешенді аллергендер жҽне иммундық кешендер
жҽне тҥтікшенің базальды мембраналарында белокқа аутоантиденелер тҥзілуімен сипат-
талатын иммунопатологиялық рекция жатыр. Бҥйректің аралық тіндеріндегі лимфогисто-
цитарлы инфильтрациялық иммунды қабыну тҥтікшелер мен тамырлардың жаншылуына,
тҥтікшелерде ошақты некроздар жҽне дистрофиялар дамуына ҽкелуі мҥмкін.
СИН -де жҧмыс жасайтын тҥтікшелер кҿлемі азайып, некрозды ошақтар пайда
болып, одан ҽрі склероздалып, созылмалы бҥйрек жеткіліксіздігіне ҽкеледі.
13. Жедел гломерулонефриттегі несеп синдромының патогенезін түсіндіріңіз.
14. Жедел гломерулонефриттегі экстареналді және реналді симптомдарды атаңыз және
жедел гломерулонефрит кезіндегі ісіну синдромының патогенезіндегі факторларға
тоқталыңыз:
Экстраренальды белгілері балаларда жалпы интоксикация белгілерімен байқалады:
аурудың жалпы жағдайы нашарлап, ҽлсіздік жҽне шаршағыштық білінеді, тҽбеті
нашарлайды, қызуы кҿтеріледі, тҽуліктік диурезі азаяды. Ертеңіне таңертенгілік мезгілде
бозару, бетінің, қол-аяғының ісінуі байқалады, кейде бала басынан ауруатынына, қҧсқысы
келіп, жҥрегі айнығанына, зҽрінің тҥсі ҿзгергеніне шағым айтады. Несебінің тҥрі ет
жуындысы сияқты немесе қоңырланып кеткенін байқалады. Мектепке дейінгі балаларда
бел тҧсынан ауруы, дизурия пайда болады. Ҥлкен балаларда жҥрек-тамыр жҥйесінің
қызметі бҧзылып, жҥйке жҽне т.б. жҥйелерінің жҧмыстары бҧзылуы мҥмкін. Мҧндай
жағдайда ауыру біртіндеп дамып ісік кҿп байқалмайды.
Ренальды белгілер: Олигурия, несептің тҥсінің ҿзгеруі (қызаруы) немесе гематурия,
анализ жасағанда табылады, бел тҧсының ауырсынуы (бҥйректің капсуласының созылуы-
нан). Кейбір балаларда айқын гематурияда дизуриялық белгілер білінеді. Айтылған белгі-
лер ауруда барлық уақытта бола бермейді. Мектеп жасына дейінгі балаларда гипертензия
сирек кездеседі, ал, мектеп жасындағы жҽне ересек балаларда гипертензия ҧзақырақ
сақталады. Балаларда жедел жҥрек жарамсыздығы, жедел бҥйрек жетіспеушілігі сирек
кездеседі. Сонымен, негізгі ГН
15. Тез үдеуші гломерулонефриттің жіктелуіне және клиникалық көрінісіне тоқталыңыз.
16. Созылмалы гломерулонефриттің ісікті-протеинуриялық түрінің клиникасын және
патогенезін түсіндіріңіз.
17. Нефротикалық синдромның жіктелуі және патогенезі.
18. Нефротикалық синдромның клиникалық көрінісі, біріншілік нефротикалық синдром
мен гломерулонефриттен туындаған нефротикалық синдромның ажырату
диагностикасы.
50 баллдық емтихан сұрақ
(ҚОЛДАНАДЫ)
1. Клиникаға ауруының 3-ші тәулігінде 7 жасар ұл бала келді. Шағымдары:бас ауыруы, бетінің және аяқтарының ісінуі, несебінің «ет жуындысы» тәрізденуі.Науқас 1-ші жүктіліктен, мерзімді босанудан. Жүктіліктің 1-ші жартысында токсикоз болған.Туылған кездегі салмағы-3150гр. бойы-50см. Апгар шкаласы бойынша 8/8 балл.7айға дейін емшек сүтімен қоректенген.5-жасынан бастап соз.тонзиллит және жиі ЖРВИ мен «Д» бақылауда. Осы науқастанудан 2 апта бұран баспамен ауырған. Қарағанда: баланың жалпы жағдайы орта ауырлықта. Терісі таза, қалыпты түстес, бетінің және тобық және балтырдың ісінуі байқалады.Тыныс алу және жүрек-қан тамыр жүйесі өзгеріссіз.АҚ-130/85 мм.с.б.Іші жұмсақ, ауырсынбайды. Бүйрек пальпацияланбайды.Пастернацкии симптомы қос жақтан «теріс» мәнді.Тәуліктік диурез мөлшері 300-400мл., несеп қызыл түстес.
Қосымша тексерулер нәтижесі:
ЖҚА: НЬ — 125 г/л, Эр — 4,Зх1012/л, Лейк -12,Зх109/л, т/я — 5%, с — 60%, э — 5%, л — 24%, м — 6%, СОЭ — 20 мм/сағ.
ЖНА: көлемі — 70,0 мл, түсі —қызыл, тұнықтығы —толық емес, реакция — сілтілі, салыстырмалы тығыздығы — 1,023, эпителий — 1-2 к/а, эритроциттер — өзгерген, көру алаңын толық жапқан, лейкоциттер — 2-3 к/а, цилиндрлер — 3-4 к/а, белок — 0,99%о.
Іш қуысы УЗИі: Бауыр, өт қабы,ұйқы безі, көк бауыр өзгеріссіз. Бүйрек орналасуы қалыпты, көлемі ұлғаймақан, паренхима өзгеріссіз. ЧЛС қалыпты.
1. Сіздің клиникалық диагнозыңыз.
Д/з: Жедел гломерулонефрит. Нефритикалық синдроммен. ЖБЖ? Созылмалы тонзиллит.
2. лабораторлы-инструменталді тексеру жоспарын құрыңыз.
Лабораториялық зерттеулер: ЖНА, Нечипоренко, Зимницкий бойынша несеп анализі, ҚБА; Зәрдің б/х ан; коагулограмма.; зәрді бактериологиялық зерттеу;
Аспаптық зерттеулер:бүйрек УДЗ;
3. Қажетті ем тағайындаңыз.
Аурудың негізгі белгілері қайтғанға дейін 3-4 апта төсектік тәртіп. ауқас рационында белок және тұз өнімдері шектелген Емдәм-№7А; Антибиотикотерапия, зәр айдаушы препараттар (дозасы ісінудің дәрежесіне байланысты қолданылады). Гормондық терапия,Витаминотерапия;Симптомдық терапия
2. Клиникаға 10,5 жасар ұл бала келді. Шағымдары:әлсіздік, несеп көлемінің азаюы, несеп түсінің өзгеруі.Науқас 1-ші жүктіліктен, мерзімді босанудан. Жүктіліктің 3-ші триместрінде гипертензия және ісіну синдромы болған.Туылған кездегі салмағы-3000гр. бойы-49см. 3 айға дейін емшек сүтімен қоректенген.Жұқпалы аурулардан желшешек және баспамен ауырған.Жылына 1,2 рет ЖРВИ мен науқастанады.2 апта бұрын ЖРВИ мен науқастанған, алайда мектептен қалмаған. Ауру қалтыраудан, дене қызуының 39,5 ке дейін көтерілуімен, дизуриялық бұзылыстармен, несеп түсінің «ет жуындысы» түстес болуымен басталған. Қарағанда: Терісі таза, бозғылт, мрамор түстес. Іштің тік бұлшық еттерінің ажырауы, емізікше және көз гипертелоризмі байқалады. Қабақ және тобықтың ісінуі байқалады.Тыныс алу жүйесі өзгеріссіз. Жүрек тондары тұйықталған, жүрек ұшында систолалық шу естіледі. АҚ-130/95 мм.с.б. ЖСС-100 р 1 мин. Іші жұмсақ, ауырсынбайды. Бауыр қабырға доғасынан +2,0см. Пастернацкии симптомы қос жақтан «теріс» мәнді.Тәуліктік диурез мөлшері 300мл.
Қосымша тексерулер нәтижесі:
ЖҚА: НЬ — 135 г/л, Лейк -9,2 х109/л, т/я — 7%, с — 60%, э — 1%, л — 24%, м — 3%,тромб.-530х109/л, СОЭ — 25 мм/сағ.
ЖНА: эритроциттер — өзгерген, көру алаңын толық жапқан, лейкоциттер — 1-2 к/а,гиалинді цилиндрлер — 3-4 к/а, белок — 1,5%о.
Бүйрек УЗИі: Бүйректер көлемі ұлғайған,жиектері тегіс емес.Сол бүйрек-122х50мм, паренхима-17мм. Оң бүйрек-125х47мм, паренхима-16мм. Эхогендігі біркелкі емес артқан.
1. Сіздің клиникалық диагнозыңыз.
Д/з: Жедел гломерулонефрит. Нефритикалық синдроммен. Бастапқы кезеңі.ЖБЖ?
2. лабораторлы-инструменталді тексеру жоспарын құрыңыз.
Лабораториялық зерттеулер: ЖНА, Нечипоренко, Зимницкий бойынша несеп анализі, ҚБА; Зәрдің б/х ан; коагулограмма.; зәрді бактериологиялық зерттеу;
Аспаптық зерттеулер:бүйрек УДЗ;
3. Қажетті ем тағайындаңыз.
Аурудың негізгі белгілері қайтғанға дейін 3-4 апта төсектік тәртіп. ауқас рационында белок және тұз өнімдері шектелген Емдәм-№7А; Антибиотикотерапия (ересектерге арналған доза бойынша), зәр айдаушы препараттар (дозасы ісінудің дәрежесіне байланысты қолданылады). Гормондық терапия,Витаминотерапия;Симптомдық терапия
4. Болжам?
Толық ем қабылдаса, сауығу-95% дейін, созылмалыға ауысу-5%дейін
3. Клиникаға 13 жасар ұл бала келді. Шағымдары: жалпы әлсіздік, тәбетінің төмендеуі, ісіну.Науқас 2-ші жүктіліктен, мерзімді, стимуляция арқылы босанудан. Жүктіліктің 1-ші жартысында токсикоз және жүктіліктің 4-ші айында үзілу қаупі болған.Туылған кездегі салмағы-3200гр. бойы-51см. 3айға дейін емшек сүтімен қоректенген.3 жасқа дейін атопиялық дерматитпен ауырған. Жұқпалы аурулардан желшешекпен ауырған.Жылына бірнеше рет ЖРВИ мен науқастанады. Жанұялық анамнез: анасында- дерматит, соз.тонзиллит.Анасы жақтан әжесінде- бронх демікпесі. Осы науқастанудан 16 күн бұран гриппен ауырған. Ісіну синдромы пайда болып, динамикада үдеп, несеп көлемі азая бастаған. Қарағанда: баланың жалпы жағдайы орта ауырлықта. Беттің, тобық, болтырдың, іштің алдыңғы бөлігінің және бел аймағының айқын ісінуі. Жүрек шектері: Оң жақ- төстің оң жақ жиегінде; Сол жақ – сол жақ бұғана орта сызығы бойында. Жүрек тондары біршама тұйықталған. Іші жұмсақ, ауырсынбайды. Бауыр қабырға доғасынан +2,0см. Тәуліктік диурез мөлшері 300мл.
Қосымша тексерулер нәтижесі:
ЖҚА: НЬ — 160 г/л, Эр — 5,2х1012/л, тромбоциттер – 416х109/л; Лейк -9,8х109/л, т/я — 3%, с — 36%, э — 7%, л — 54%, СОЭ — 37 мм/сағ.
ЖНА: салыстырмалы тығыздығы — 1,028, эритроциттер — 0-1 к/а, лейкоциттер — 0-1к/а, бактериялар- аз, белок — 6,0%о.
Бүйрек УЗИі: Бүйректердің орналасуы қалыпты. Милы қабатының эхогенділігі артқан.
1. Сіздің диагнозыңыз.
Д/з: Жедел гломерулонефрит. Нефротикалық синдроммен. БҚБ-0;
2.бұл ауру түріндегі ісіну синдромының генезін түсіндіріңіз.
Ісіну синдромы гипоальбуминемияға байланысты онкотикалық қысым төмендеуінен сондай-ақ, гиперволемия салдарынан яғни шумақшалық фильтрация төмендеп, айналымдағы қан көлемі артуынан пайда болуда
3. тексеру жоспарын құрыңыз.
Лабораториялық зерттеулер: ЖНА, Нечипоренко, Зимницкий бойынша несеп анализі, ҚБА; Зәрдің б/х ан; коагулограмма.; зәрді бактериологиялық зерттеу;
Аспаптық зерттеулер:бүйрек УДЗ; Экскретролық урография көрсеткіш бойынша
4.Ажырату диагнозын жасаңыз.
Нефропатия болуы мүмкін жүйелі аурулармен жүргізіледі (ЖҚж кезінде және т.б ревматизмдік ауруларда оларға сынама жүргізіледі)
Малярия (арнайы температура қисық).
ТБС(Манту сынамасы, зәрді себу)
5. Қажетті ем жоспарын құрыңыз.
Аурудың негізгі белгілері қайтғанға дейін 3-4 апта төсектік тәртіп. ауқас рационында белок және тұз өнімдері шектелген Емдәм-№7А; Антибиотикотерапия (ересектерге арналған доза бойынша), зәр айдаушы препараттар (дозасы ісінудің дәрежесіне байланысты қолданылады). Гормондық терапия,Витаминотерапия;Симптомдық терапия
4. Ауруханаға 8 жасар қыз бала келіп түсті. Шағымдары: бас ауыруы, әлсіздік, жүрек айну және құсу, несептің қоңыр түскебоялуы. Науқас 1-ші жүктіліктен, мерзімді босанудан. Жүктіліктің 2-ші жартысында токсикоз (нефропатия) болған.Туылған кездегі салмағы-3250гр. бойы-51см. Туылғаннан бастап жасанды тамақтануда. Проф.екпелерді жасына сай қабылдаған. III АКДСке есекжем түрінде аллергиялық реакция болған.5-жасынан бастап соз.тонзиллит және жиі ЖРВИ мен «Д» бақылауда. 7- жасында скарлатинамен ауырған және содан кейін несеп анализінде протеинурия, гематурия пайда болған. Бұл жағдай аурудан қалған қалдық ретінде бағаланған. Қарағанда: баланың жалпы жағдайы ауыр. Терісі таза, бозғылт түстес. Бетінің және тобық және балтырдың ісінуі байқалады.Жүрек үстінде әлсіз систолалық шу естіледі.
АҚ-140/100 мм.с.б.ЖСС-72 р. 1 мин.Іші жұмсақ, ауырсынбайды.Пастернацкии симптомы қос жақтан «теріс» мәнді.Тәуліктік диурез мөлшері 300-400мл., несеп қоңыр түстес.
Қосымша тексерулер нәтижесі:
ЖҚА: НЬ — 90 г/л, Эр — 3,1х1012/л, Лейк -6,6 х109/л, т/я — 2%, с — 56%, э — 9%, л — 31%, м — 2%, СОЭ — 25 мм/сағ.
ЖНА: көлемі — 50,0 мл, түсі —қоңыр, тұнықтығы —толық емес, реакция — сілтілі, салыстырмалы тығыздығы — 1,009, эпителий — 2-3 к/а, эритроциттер — өзгерген, көру алаңын толық жапқан, лейкоциттер —4-5 к/а, цилиндрлер — 10-12 к/а, белок — 0,3%о.
1.Бүйректің функциональді жағдайы көрсетілген сіздің толық клиникалық диагнозыңыз.
Дз:Соз.гломерулонефрит. Гематуриялықформасы, СБЖ-субкомпенсации сатысы. І дәрежелі Анемия.
2. Қажетті қосымша лабораторлы-инструменталді тексеру жоспарын құрыңыз.
Лабораториялық зерттеулер: ЖНА, Нечипоренко, Зимницкий бойынша несеп анализі, ҚБА; Зәрдің б/х ан; коагулограмма.; зәрді бактериологиялық зерттеу;
Аспаптық зерттеулер:бүйрек УДЗ; Экскретролық урография көрсеткіш бойынша
3. Гипертензияның генезін түсіндіріңіз.
Шумақшалық фильтрация төмендеуінен айналымдағы қан көлемі көбейіп, гиперволемия дамуынан натрий мен судың жиналуы, сондай-ақ ренин ангиотензин альдестерон жүйесінің белсенуі
4.Қажетті ем тағайындаңыз.
Аурудың негізгі белгілері қайтғанға дейін 3-4 апта төсектік тәртіп. ауқас рационында белок және тұз өнімдері шектелген Емдәм-№7А; Антибиотикотерапия (ересектерге арналған доза бойынша), зәр айдаушы препараттар (дозасы ісінудің дәрежесіне байланысты қолданылады). Гормондық терапия,Витаминотерапия;Симптомдық терапия. Гемодиализге көрсеткіш
5. Бала 7 жаста, ауруханаға сирек зәр шығаруға, ісінуге шағымданып түсті. Бала үшінші жүктіліктен, жүктіліктің бірінші жартысы токсизбен өткен, үшінші жедел босануы. Туылған кездегі дене салмағы 3800г, бой ұзындығы 53см. Нәрестенің ерте дамуы ерекшеліктерсіз өткен. Жиі тыныс алу жүйесінің ауруларымен ауырған. Балалар инфекцияларымен ауырмаған. Тұқымқуалаушылық анықталмаған. 2 жасында ауырған, ЖРВИ-мен ауырғаннан кейін аяқтарында, кеудесінде, бетінде жайылған ісінулер пайда болған. Аймақтық ауруханаға жатқызылып, преднизолонмен емделген,ем тиімді болған. Екі рет ЖРВИ – ден кейін аурудың асқынуы анықталған. РДКБ нефрологиялық бөліміне жатқызылып, емделгеннен кейінде ем тиімсіз болған. Түскен кезде: жағдайы ауыр. Аяқтарында, кеудесінде, бетінде жайылған ісінулер, іш қуысында, перикард қуысында бос сұйықтық анықталады. Экзогенді гиперкортицизмнің белгілері анықталады. Аускультацияда: барлық бөлімдерінде тыныс естіледі, артқы – төменгі бөлімінде тыныс әлсіреген, ылғалды әртүрлі калибрлі шашыраңқы сырылдар естіледі. Жүрек шекаралары: оң – оң жақ төс сүйегінен 1 см сыртқа, сол – сол жақ бұғана орта сызығынан 2 см сыртқа. Тондары бәсеңдеген. ЖСЖ – 128 соққы /мин, АҚ – 100/60мм.с.б. Іш көлемі күрт ұлғайған, асцит белгісі айқын. Бауыр қабырға доғасынан 5 см шығыңқы. Диурез – 120-150мл/тәу.
Қосымша зерттеу мәліметтері:
ЖҚА: Hb – 111 г/л, Эр – 4,2 х 1012г/л, Лейк – 13,1 х109г/л, т/я – 5%, с-53%, э -2%, л - 38%, м - 2%, ЭТЖ -32 мм/сағ.
ЖЗА: реакция – қышқыл, белок – 3,3%, лейкоциттер – 3-5 к/а, цилиндрлер: гиалинді – 5-6 к/а, түйіршікті – 3-4 к/а.
Биохимиялық қан анализі: жалпы белок – 35г/л, альбумин –45%, глобулиндер: а- 5%, а2– 15%, Р- 10%, у – 25%, креатинин – 60ммоль/л, мочевина – 6,2 ммоль/л, калий – 4,5ммоль/л, кальций – 1,8ммоль/л.
Биохимиялық несеп анализі: белок –6700мг/тәу (қалыпты 200 дейін), оксалаттар – 55 мг/тәу (қалыпты – 17 дейін).
Бөлімшеде диетотерапия, медикаментозды терапия, жедел сатысында – инфузиялық терапия жүргізілді. Жүргізілген терапиядан кейін жағдайы біртіндеп жақсарған.
1.Сіздің толық диагнозыңыз?
Дз:Соз.ГН.Нефротикалық формасы.Толқын тәрізді ағым. Активті сатысы.БҚБ-1.екіншілік оксалурия
2.Диагнозыңызға түсініктеме беріңіз.
Анамнез: басталуы 2ж. ЖРВИ-ден кейін гломерулонефриттің клиникасы+глюкокортикоидтардың эффективтілігі +ЖРВИ ден кейін аурудың өршуі
Объективті: жайылған ісінулер, анасарка, экзогенді гиперкортицизм белгілері
Диурез төмендеуі
Лаб: анемия, лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылауы, протеинурия, цилиндрурия, гипопротеинемия, гипоальбуминемия, гипокальциемия, оксалурия.
3.Ем тағайындаңыз.
Аурудың негізгі белгілері қайтғанға дейін 3-4 апта төсектік тәртіп. ауқас рационында белок және тұз өнімдері шектелген Емдәм-№7А; Антибиотикотерапия (ересектерге арналған доза бойынша), зәр айдаушы препараттар (дозасы ісінудің дәрежесіне байланысты қолданылады). Гормондық терапия,Витаминотерапия;Симптомдық терапия. Гемодиализге көрсеткіш
6. Бала 8 жаста, аураханаға бастың ауыруына, ісінуге, несеп түсінің өзгеруіне (түсі «ет жуған» тәрізді) шағымданып келді. Бала бірінші жүктіліктен,физиологиялық босану. Уақытында дүниеге келген, туылған кездегі салмағы 3200г, бой ұзындығы 50см. Басынан өткізген аурулары: желшешек, ЖРВИ – жылына 3-4 рет,. Пенициллинеге (крапивница) дәрілік аллергиясы анықталған. 6 жастан бастап ауырады. Сырқаты ЖРВИ-ден кейін 2 аптадан соң туындаған: ісіну пайда болған, олигурия, протеинурия, эритроцитурия, анемия, АҚ 150/90мм.с.б. аймақтық ауруханада ем алған. Ем алғаннан соң жағдайы жақсарған, несеп және қан анализі қалыпқа келген. Қазіргі асқынуы ЖРВИ-мен ауырғаннан кейін басталған. Бала ауруханаға ауыр жағдайда түсті. Қарағанда: сирақта, бел және іштің алдыңғы қабырu
Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:
|
|
