Б у гады замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. Палітыка “ваеннага камунізму”. Перадумовы НЭПа

В период иностранной интервенции и гражданской войны в СССР проводится политика военного коммунизма:

1 Национализация промышленности

2 Централизация руководства

3 Запрет частной торговли

4 Введение продразверстки(часто забирались не только излишества но и необходимое)

5 бюрократический аппарат

6 всеобщая трудовая повинность

Эта политика дала возможность большевикам достичь победы в гр войне.

На почве материальных трудностей возникают восстания крестьян и забастовки рабочих. Самым крупным было Слуцкое восстание в 1920. Большевики понимали, что отсутствие изменений приведет к потере власти.

38.Фарміраванне адміністрацыйна-каманднай эканомікі і аўтарытарна-таталітарнага рэжыму ў БССР.

Сложились 2 стратегии построения социализма:

1 Регулируемого рынка (НЭП)

2 Административно-командные методы управления

В конце 20гг побеждает 2 стратегия, поскольку:

1 Низкий культурный уровень населения(75%-негр)

2 Отсутствие демократич традиций

3 Администр-командные методы ассоциируются с социализмом

4 Отсутствие общест контроля за властью

5 Бюрократизм в партии

Начинают распускаться партии. КПБ наоборот усиливается. С 1927-1940 реализуются сталинские реформы, главная цель: построение социализма в одной отдельно взятой стране:

1 Рост госсектора в промышленности при вытеснении других секторов

2 Равитие тяжелой пром-ти

3 Экстенсивны путь развития(новые предприятия, увелич-ся кол-во рабочих, капиталовложения)

4 Принудит коллективизация.

Уровень производства в 30-е гг составил 85% НЭПовского.

36.Шляхі і метады будаўніцтва індустрыальнага грамадства ў Савецкай Беларусі.

На пачтку 20-х гадоў ХХ ст Б па-ранейшаму заставалася слабаразвiтай у прамыслов адносiнах рэспублiкай. Прамысловасць па-ранейшаму заставалася «дробнай» i «кустарнай». Востра стаяла праблема iнжынерна-тэхнічн кадраў, квалiфiкаваных рабочых.

Галоўйнай мэтай было стварэнне матэрыяльна-тэхнiчнай базы сацыялiзму, пераўтварэнне СССР у эканамiчна-незалежную дзяржаву, забеспячэнне росту прадукцыйнасцi працы i павышэнне дабрабыту працоўных.Сутнасць iндустрыалiзацii заключалася ў наступным: весцi эканамiчнае будаўнiцтва так, каб СССР ператварыць у краiну, якая выпускае ўласныя машыны i абсталяванне. Дзеля таго как забяспечыць пераўзбраенне народнаяй гаспадаркi, падняцце яе на новы тэхнiчны ўзровень, аб`яўлялася пераважным развiццем цяжкай iндустрыi, асаблiва тых яе галiн, што выраблялi сродкi вытворчасцi. Улiчвалася, што поспех І будзе залежыць ад удзелу вескi ў фiнансаваннi прамысловасцi цераз збалансаван палiтыку ў вобласцi падаткаў i цэн як на сельскагаспадарчую, так i на прамысл прадукцыю.

I ў Б праходзiла так, як у цэлым па краiне.

Але мелiся i свае асаблiвасцi, i свае цяжкасцi. Адрозненні былi абумоўлены:

- геапалiтычным становiшчам Беларусi ў мiжваенны перыяд;

- адсутнасць разведаных радовiшчаў нафты, газа, каменнага вуглю, руд чорных i каляровых металаў, сыравiннай базы будаўнiчых матэрыялаў;

- арыентацыяй прамысловасцi на мясцовую сыравiну – перчарговым развiццем легкай i харчовай прамысловасцi;

- недахопам квалiфiкаваных кадраў i iнш.

З улiкам гэтых асаблiвасцей на Б быў ўзяты курс на неабходнае i хуткае развiцце галiн, якiя базiравалiся на перапрацоўцы мясцовай сыравiны: керамiчнай, шклянай, дрэваапрацоўчай, iльнопрадзiльнай, папяровай, харчовай i iнш. Аднак пераапрацоўка прадукцii сельскай гас-падаркi займала вядуч месца ў прамысл-цi БССР.

Правядзенне I патрабавала вялiкiх сродкаў. Асноўнай крынiцай накаплення з`яўлялася сама прамысловасць праз сакрашчэнне накладных расходаў, знiжэнне сабекошту прадукцыi, паскарэнне абарачальнасцi сродкаў, шэрокай нацыяналiзацii прамысловасцi, укараненне найноўшых дасягненняў навукi i тэхнiкi, павышенне прадукцыйнасцi працы i ўмацаванне дысцыплiны, а таксама за кошт эканомii i павышэння рэнтабiльнасцi вытворчасцi. Важнай крынiцай атрымання сродкаў з`явiлiся таксама зберажэннi працоўных, падпiска на дзяржаўныя пазыкi.

У 1932 годзе XVII - канчатковы адказ ад НЭПа. На змену гаспадарчаму разлiку ў эканомiцы прыйшла камандна-адмiнiстрацыйная сiстыма.

Тым не менш у вынiку гэтага I iшла хутка, прамысловасць рэспублiкi развiвалася дастаткова высокiмi тэмпамi. Да канца другой пяцiгодкi рэспублiка давала ўжо 2,2 % усей валавой прадукцыi прамысловасцi СССР.

У агульным комплексе эканамiчнага развiцця Беларусi важная роля належала рэканстуркцыi i развiццю транспарта, асаблiва аўтамабiльнага. У 1935 г. адкрыта першая ў рэспублiцы авiялiнiя Мiнск-Масква. У Мiнску быў пабудаваны аэрапорт, укаранялася тэлефонная i тэлеграфная сувязi. Нягледзячы на працоўны ўздым i высокiя тэмпы I, мэты не былi выкананы. Па тэмпах развiцця БССР адставала ад СССР у цэлым.

40.Спробы дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў рэспубліцы ў 1950х-1960х

Главным смыслом общественно-политич жизни 1950-1960гг была либерализации – процесс, который допускает некоторые демократич свободы:

1 Прекращение репрессий

2 Расширение прав республик

3 Активизация деятельности советов, профсоюзов, комсомола.

4 Обновление принципа коллективности партийного руководства.

5 Улучшение условий жизни и труда людей

После смерти Сталина начался процесс соц переориентации

Было реабилитировано более 29 тыс. чел. Первые секретари компартии стали выбираться из белорусов. Актівізіровалась деятельность комсомола, профсаюзов, советов. Мягче стала і політіка по отношенію к церкві..Но на Б. преследованіям подвергалісь католікі.

37. Станаўленне і развіццё савецкай бел культуры ў 1920-1930-я гг. Палітыка беларусізацыі.

Пачатак палітыкі беларусізацыі - чэрвень1924 г.З сярэдзіны 1923 г. і да сярэдзіны 1924 г.- першая фаза, на працягу якой вялася ў асноўным яе палітычная і ідэалагічная падрыхтоўка. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная рэформа праведзена ў 1926–1929 гг.Адным з напрамкаў нац палітыкі з’яўлялася беларусізацыя дзярж устаноў, грамадскіх арган-цый, як мела на мэце вывучэнне супрацоўнікамі бел мовы і перавод на яе справ-ва.

У ходзе бел-цыі выраш-ся задача больш актыўнага

вылучэння на кіруючыя пасады прадстаўнікоў карэннага насельніцтва.Палітыка беларусізацыі закранула і войска. У 1923–1925 гг. праводзілася ваенная рэформа. Важным напрамкам беларусізацыі з’яўлялася нац-культбудаўніцтва. Шмат што было ў выдавецкай справе.Значных поспехаў дасягнулі бел літаратура, тэатр, музыка, жывапіс. Але яе ход меў пэўн супярэчнасці і цяжкасці.  Паспяхова праходзiла беларусiзацыя навучальных устаноу. Да 1928г. 80% школ было пераведзена на мову навучання. Бел мову неслi у масы бел пiсьменнiкi У.Дубоука, М.Чарот, К.Чорны i iнш. Мастацкiя творы 20-х гадоу сведчаць аб зменах,якiя адбывалiся у грамадстве. Развiваецца краязнауства. Новая галiна у навуцы - беларусазнау­ства. У 20-ыя гады парт органы спрабуюць iграць вядучую ролю у правядзеннi беларусiзацыi, пачынаюць цягнуць навуку пад свой кантроль, руйнаваць яе нац формы.

 Але нягледзячы на цяжкасцi, плённа працавалi на нiве бел адраджэння паэт, празаiк Цiшка Гартны; пiсьменнiк М.Гарэцкi; гiсторыкi В.Ластоускi,

У.Iгнатоускi; жывапiсец i графiк М.Фiлiповiч; стваральнiк першага бел кiнафiльма "Лясная быль" Ю.Тарыч; аутар першай п'есы на бела мове "Машэка" Е.Мiровiч; аутар Дзярж гiмна БССР Н.Сакалоускi i iнш. Да 1928г. беларусiзацыя дасягнула значных поспехау, стварыла пе-радумовы для разгорт-ня на­ц-культ буд-ва у БССР.