Мектеп сынып

Мамандық _____________________________________________

1. Сыныптын дайындық деңгейі.

2. Әрбір сабаққа дайындалғанда кездескен қиындықтар

3. Оқушыларды белсендіру кезінде қандай әдістер мен амалдар қолдандыңыз?       

4. Оқыту барысында жекелендірілген тәсіл қалай жүзеге асты (әлсіз және дарынды оқушылармен жұмыс)?

5.  Сабақтан тыс және сабақ уақытында ынтымақтастық әдістер қолданылды?

6. Сабақ барысында қандай белсенді технологиялар қолдандыңыздар?

                                                                                                    

7. Қандай сабақтар қызықты өтті? Неге?

8. Сабақ түсіндіру уақытында ТҚҚ қалай қолдандыңыз?

9. Ең қызықты творчестволық істер _____________________

10.  Практика барысында неге үйрендіңіз?

11. Тәрбиелік жұмыстар барысында кездескен қиындықтар 

                                                                                                    

12.  Ата-аналармен жұмыс барысында қандай қиындықтар кездесті?

13. Оқу-тәрбиелік процесс барысында қандай қиындықтармен кездестіңіздер? Неге көңіліңіз толады? Сіз өз тарапыңыздан не қосар едіңіз?                                                                                    

14. Жалпы қорытындысы

Қосымша 9

Қатысқан сабақтың, тәрбиелік іс-шараны талдау хаттамасы

Мерзімі, уақыты

Тақырыбы

Сыныбы

Қатысушы

 

Іс шара барысы	Іс-шара талдауы
	Жағымды тұстары	Жағымсыз тұстары	Ұсыныстар, пікірлер, баға

 

Хаттама толтырушы қолы_____________________

Қосымша 10

Сабақтың толық психолого-педагогикалық талдауы

1. Сабақ құрылымын оның нақты мақсат-міндеттерімен байланыста психологиялық тұрғыдан бағалау.

1) Сабақ тақырыбы, мақсаты мен міндеттері. (білімдік, тәрбиелік, оқушылардың танымдық қызығушылығын, интелектісін, еркін, эмоцияларын дамыту міндеттері);

2) Сабақтың түрі, құрылымы және оның психологиялық мақсатқа сәйкестігі. Оқытудың негізгі принциптерін жүзеге асыру және психологиялық тұрғыдан негіздеу.

3) 2. Сабақ мазмұнын психологиялық тұрғыдан бағалау.

1) Оқу материалының сапасы қандай (сипаттама немесе түсіндірме,
көрнекілік дәрежесі, нақтылығы, абстрактілігі мен жалпыламалығы)?

2) Бұл оқу материалын қабылдау оқушылардың танымдық іс-әрекетінің қай жағын жандандыруды талап етеді (бейнелік немесе сөздік-логикалық ес, абстрактілік ойлау, елестету)? Ол қандай эмоция тудыруы мүмкін?

3) Берілген материал оқушылардың танымдық әрекетінің жас ерекшелігіне, олардың өмірлік тәжірибесіне, білім деңгейлеріне сай келе ме?

4) Күрделі оқу ақпаратын мұғалім сол жастағы оқушы қабылдауына
түсінікті, қызықты етіп қалай жеткізеді (баяндаудың анықтығы мен қарапайымдығы, айқын салыстырулар, ұқсастырулар, мысалдардың болуы, көрнекі құралдарды қолдануы, өмірмен байланысы)?

5) Оқылатын материалдың тәрбиелік ықпалы қандай (моральдық,
эстетикалық және т.б.)? Оның тәрбиелік мүмкіндіктерін мұғалім
қаншалықты тиімді жүзеге асырады?

3.Оқушылардың танымдық әрекетінің сабақтағы көрініс                                   табуы және оны басқару.

1) Зейінді ұйымдастыру (шоғырландыру).

Сабақтың барлық кезеңдерінде зейінді ұйымдастырудың жолдары (оқушылардан зейіндерін аударуды, өткізіліп отырған жұмыстың маңыздылығын белгілеп отыруды сұрау, нақты міндеттерді қою, көрнекілік қағидасын қолдану т.б.).

Сабақтағы зейін түрлері және оның жекелеген оқушыларда көрінуформасы. Оқушылар зейінін бір жұмыстан екінші жұмысқа аудару тәсілдері. Оқытушы ұсынған күрделі тапсырма түрлерінің қандайында оқушылар зейінін ерекше шоғырландыру керек болды және олар тапсырмаларды қалай орындай алды?

2)Қабылдауды ұйымдастыру және оның сипаты.

Оқушылар қабылдауының объектісі не болып табылады (мұғалім сөзі, оқулық мәтіні, түрлі көрнекі құралдар)? Қабылдау материалының сапасы.

3)Есті жандандыру және оны дамыту.

Сабақта естің қандай түрлері болды (көрнекі-бейнелік, сөздік- логикалық, эмоционалдық, ниет етілген, ниет етілмеген, механикалық, логикалық)? Мұғалім баяндалған мәліметті еске жақсы сақтаудың қандай тәсілдерін қолданды (материалды логикалық өңдеу, түрлі ассоциацияларды белгілеу, іс-әрекетке қосылу, қайталау, эмоциональдық жүктеме және т.б.)? Сабақта жекелеген оқушылардың еске сақтау үрдісі қалай көрінді (еске сақтау, білу, қабылдау, ұмыту)?

 

 

4) Оқушылардың ойлау әрекеттерін жандандыру.

Мұғалім оқушыларда ғылыми ұғымдарды қалай қалыптастырды? Бұл реттекөрнекі құралдарды қалай қолданды?Ол ұғымдар арасындағы қандай байланыстарды орнатты және қандай пайымдаулар жасады?

Ол оқушыларды қайсыбір түсініктер мен пайымдауларды меңгерудің қандай жолдарымен жетеледі (индуктивтік және дедуктивтік)?

Мұғалім оқушыларда берілген түсініктерді меңгеруге деген сұранысты тудыра алды ма (теориялық маңызын ашты ма, практикада қолданылуын көрсетті ме, өмірмен байланыстырды ма және т.б.)?

Оқушылардың сабақтағы ұғым-түсініктерді меңгеру деңгейі және ұғымдарды ажыратудағы қателіктері қандай?

Мұғалім оқушылардың өзіндік шығармашылық ойлауларын қалай жандандырды? Сабақ проблемалық құрылымымен ерекшеленді ме? Проблемалық ситуация қандай жолдармен жасалды? Жауап іздеуде олар белсенді болды ма? Оқушылар тарапынан қойылған мәселенің шешімін іздеуде қандай нақты ойлау әрекеттері туды (бір мысал)?

Проблемалық оқытуға сынып қандай дәрежеде дайындалған (дамудың жалпы деңгейі; қажетті білім мен икемдердің болуы; сүраққа жауап беру кезіндегі белсенділік көрсеткен оқушылар саны)?

Мұғалім балаларды рациональдық ойлаудың дайын тәсілдеріне үйретті ме?

Сабақ тұтасымен алғанда қаншалықты үйлесімді, қисынды, жүйелі құрылған?

Мұғалім оқушылардың жеке ерекшелігін есепке алуды қалай жүзеге асырды?

4. Мұғалімнің кері байланысты ұйымдастыруы.

1. Сабақтың қай кезеңінде мұғалім оқушылармен байланысқа түсті және қандай мақсатта (сұрау кезінде, жаңа материалды беру кезінде, бекіту кезінде)?

2. Сабақта оқушылардың білімді меңгеруінің қандай деңгейлерін анықтауға болады?

3. Кері байланыс тексеруші сипатта ғана емес, үйретуші сипатта да бола алды ма? Ол неден көрінді?

4. Оқушылар сабақта алған бағаларын қалай қабылдады?Оқушылар жауабы мұғалімнің кейінгі сөзі мен әрекетіне ықпал етті ме, яғни ол өзінің әрекетін кері ақпаратқа байланысты қалай қайта құрды?

5. Мұғалім жеке тұлғасының тәрбиелік ықпалы және оның сабақтағы әрекеті.

1. Мұғалім жеке тұлғасының тәрбиелік ықпалы: оның сырт бейнесі, сөзі, мәнері, оқушылармен қарым-қатынас сипаты. Балалардың оған деген қатынасы. Сабақтағы эмоциональдық климат.

2. Мұғалімнің талап қоюы және оның оқушы жеке тұлғасында құнды моральдық және ерік сапаларын қалыптастырудағы маңызы. Бұл талаптарға оқушы қатынасы?

3. Сабақта қолданылған оқытудың әдістері мен тәсілдерінің тәрбиелік маңызы.

4. Мұғалім оқу еңбегі техникасына қалай үйретті? (түсіндіргенді қалай жазып отыру керек, кітаппен жұмыс, өзін-өзі бақылау және т.б.).

5. Сабақ нәтижелері.

6. Сабақ мақсатына жетті ме? Бұл туралы қандай психологиялық көрсеткіштерге қарап айтуға болады? Оқушылардың жалпы дамуы үшін сабақ неберді?

 

                                                                                                                                           

Қосымша 10а

Сабақты құрылымдық талдау үлгісі

Класс, пән аты, мұғалім, өткізілген күн.

Сабақтың тақырыбы.

Сабақтың дидактикалық мақсаты, сабақ типі.

Оқытылатын материалдың мазмұны.

Сабақтың білімділік және тәрбиелік міндеттері:

Оқушылар бір рет қандай материалмен танысты, қандай білім, іскерлік, дағдылар бекітілді, қай материалды өтуге дайындық жұмыстары жүргізілді?

Сабақтың құрылысы:

Сабақтың ұйымдастырылуы мен негізгі кезеңдері, олардың бірізділігі және логикалық байланысы, сабақ құрылысының оның мазмұны мен мақсатына сәйкестігі, әрбір сабақ кезеңдеріне уақыттың бөлінуі.

Оқыту әдістері:

А) білім, іскерлік және дағдыларды қалыптастыруда қандай әдеттерді қолданды, олардың сабақтың мазмұны мен мақсатына сәйкестілігі және тиімділігі.

Б) әрбір сабақ кезеңдерінде қолданылған әдістемелік тәсілдер және жаттығулар, олардың тиімділігі.

Сабақта оқу жұмыстарын ұйымдастыру:

Сабақта әрбір кезеңде мақсаттың қойылуы, сабақ барысында әр түрлі қызмет түрлерінің ұштасуы, оқушылар жұмысын бақылау және бағалау, оған оқушылардың қатысуы, олардың жеке ерекшеліктерін ескеру, тәртіпті және жұмыс жасауға ыңғайлы жағдайлар жасау тәсілдері.

Сабақтың құрал-жабдықтары:

Көрнекілік, оқу құралдары, дидактикалық материалдар техникалық құралдарды қолданудың мақсаты, орны, әдістері.

Сабақтың нәтижесі:

Оқытудың білімділік, тәрбиелік және дамытушылық міндеттерінің орындалуы.

Қосымша 10б

Сабақты қысқаша талдау үлгісі

1. Класс, оқушылар саны, пән бойынша кластық дайындық деңгейі. Мұғалім аты-жөні,

2. Сабақ тақырыбы.

3. Оқуда жүзеге асатын сабақ мақсаты.

4. Мұғалім шешетін дидактикалық және тәрбиелік міндеттер.

5. Сабақ жүргізу әдістемесінің қысқаша сипаттамасы:

1) сабақ типі.

2) сабақтаң өзіндік кезеңдері.

3) сабақ мазмұнының ғылыми, логикалық, реттілік принциптерімен сәйкестігі.

4) оқушылардың танымдық жұмысын ұйымдастыру түрлерінің және әдістерінің ерекшеліктері.

5) мұғалімнің жеке тұлға ерекшеліктері, оның оқушылармен қарым-қатынасы. Сабақта қатынас стилі.

6) оқытуда техникалық құралды қолдану орны, оның сабақ мазмұнымен байланысы.

7) білім мен дағдыны қалыптастыру бақылауын жүзеге асыру сабақта кері байланыс.

8) сабақты қорытындылау, білім мен дағдыны бағалау.

9) үй тапсырмасының көлемі мен қиындық деңгейі.

6. Сабақ нәтижелігін бағалау. Қорытындылау және түсіндіру.

Қосымша 10в

Тәрбиелік шараларды талдау үлгісі:

1) іс-шараның мазмұны және мақсаты. Бұл шара сабақтағы педагогтың бастаған жұмысын жалғастыратын оқу-тәрбие үрдісінің бір бөлігі болып табылады. Мұнымен оқыту мен тәрбиенің байланысы тексеріледі.

2) іс-шараның өзектілігі:

- оның мазмұнының тұлға қажеттілігіне, тапсырысына, қызығушылығына және балалар ортасында болатын проблемаларға сәйкестілігі;

- балалар ұжымындағы қарым-қатынастың ары қарай дұрыс дамуын қамтамасыз етуі;

- шара мазмұнының мектептің, сыныптың алдына қойған міндеттерді шешуге бағытталғандығы.

Бұл көрсеткіш сынып жетекшісінің педагогикалық және психологиялық сауаттылығын куәландырады;

3) аталмыш шара мазмұнының сынып жетекшісінің жұмыс жүйесіндегі басқа да іс-шаралармен сабақтастығы. Шараны басқалардан бөлектеп бағалауға болмайды. Тек олармен байланыста ғана берілген шара жақсы, аралық немесе жаман қорытындыға жетуі мүмкін;

4) іс-шара мазмұнының оны өткізу түріне сәйкестігі, тәрбиелік міндеттерді оның мазмұны мен түрі арқылы шешу ерекшелігі. Мұнда сынып жетекшісінің нақты педагогикалық жағдайда бейімделе білу және жаңа шарттарда бұрынға өз тәжірибесін қолдана алу қабілеті мен зеректігі айқындалады. Яғни педагогикалық шығармашылыққа, жаңашылдыққа қабілеті және педагогикалық шешім қабылдаудағы бірегейлігі тексеріледі;

5) белсенді қабылдауды қамтамасыз ететін шараның ақпараттылығы мен эмоциялық әсерлілігі. Шараның еліктірушілігі мен қызықтыруы негізінде сынып жетекшісінің жалпы мәдениеті, оның оқушылардың қызығушылығын, жас ерекшеліктерін, талаптарын ескеру білігі туралы айтуға болады;

6) дайындық кезеңінің қысқалығы. Тек шара ғана емес, сондай-ақ оған дайындық та тәрбиелейтіндігі белгілі. Мұнда мұғалім мен оқушылырдың дайындыққа кетірген уақытының мақсатқа бағытталып, аз жұмсалуы, ал оқушылардың белсенділігінің толық болу маңызды. Іс-шараға дайындық сынып жетекшісінің ұйымдастырушылық қабілетін көрсетеді. Іс-шараның қалай өткендігі, оған қанша оқушы қатысқандығы туралы ақпаратты тәрбиелік шараны талдау кезінде мұғалімнің өзінен алуға болады;

7) өткізілген шараға оқушылардың қанағаттанғандығы. Бұл сынып жетекшісінің педагогтық шеберлігінің жалпы көрсеткіші. Жақсы ұйымдастырылып, өткізілген шара нәтижесінде балалар ортасында белгілі бір қайшылықтар шешіліп, оқушылар өздеріне қажетті ақпаратты алып, бекітеді, іскерлік, дағдыларды, пайдалы әдеттерді меңгереді. Оқушылардың қанағаттанғандықтарын олардың көңіл-күйлері, әрекеттері, шараға қатысушыларға қатынастары арқылы білуге болады;

8) шараның жүргізілу мәдениеті, нақтылығы, жоспардың бірізділігі, кезеңге бөлінуі,оқушылардың сезімдерін еркін көрсетуі, олардың өз бетімен жұмыс жасауы.

9) шараның нәтижелілігі мен сапасын сынып жетекшісінің өзіндік бағалауы, оның өз ісіне деген талап қоюшылығын көрсетеді.

 

Қосымша 11

Сынып ұжымын зерттеудің үлгі схемасы және оған мінездеме беру

1. Сынып ұжымы туралы жалпы мәлімет және оның қалыптасуының тарихы (оқушылар саны, ішінде ер бала, қыз баласы, жас ерекшелігіне қарай құрамы және т.б.).

2. Әрекетінің мазмұны мен сипаты.

Үлгерімі мен тәртібінің жалпы сипаты; жекелеген оқушылардың бағаларын тексеру, оларға сынып ұжымының, активінің, сынып жетекшісінің талабы; өзара көмек, оның формалары және ұйымдастыру; сыныптың сабақтағы және үй жұмысын орындаудағы тәртібі; оқу жұмысындағы теріс моменттер (көшіріп алу, т.б.).

Сабақтан тыс кездегі сынып өмірі: саяси жағдайларға, музыкаға, өнерге, әдебиетке, спортқа т.б. қызығушылық; бұл қызығушылықтардың көріну формасы: оқырман конференциясына, кино, театрға бару, көргенді талқылау, диспут және т.б.); сыныптың жалпы мектеп өміріне араласуы.

Қоғамдық пайдалы еңбек және оның ұжымның сыныптан тыс өміріндегі орны; еңбек түрлері және оны атқарудың сипаты; саналы тәртіптің көрінуі.

Шефтік ұйымдармен байланыс; оның көрінуінің формалары, ата-аналар қоғамдастығының сыныпқа ықпалы.

3. Сынып ұжымын басқару және оны ұйымдастыру.

Сынып белсенділері: староста және оның жұмысы: сынып ұйымдары; сынып белсенділерінің сипаты (олардың идеялық деңгейі, құлшынысы, даралығы, табандылығы, өзіне және өзгелерге талап қоя білуі, жолдастары арасындағы беделі, ұйымдастырушылық қабілеттері, жекелеген оқушыларға қамқорлығы, қоғамдық пікірге көзқарасы, жеке тұлға аралық қатынастар жүйесіндегі жағдайы).

Ұжым ішіндегі өзара қарым-қатынас: ұйымшылдық дәрежесі, сыныптың құндылық-бағдарлы бірлігі, өзара талаптың көрінуі, достық қамқорлығы, өзара көмек, гуманизм, сыйлау, ұжымшылдық; шағын топтардың болуы немесе жоқтығы; олардың сыныптың ортақ істеріне қызығушылық дәрежесі; ұжымдағы сын және өзін-өзін сынау; ер балалар мен қыз балалар арасындағы өзара қарым-қатынастың ерекшеліктері.

Сынып жетекшісінің жеке тұлғасы және оның сыныпқа ықпалы: білімділігі, жалпы мәдениеті, ұйымдастырушылық қабілеті, оқушылар психологиясын, олардың қызығушылықтарын білуі, басқарудағы жалпы стилі және т.б.; сыныптың сынып жетекшісіне қатынасы, оның оқушылар алдындағы беделі.

4. Қайсыбір оқушы тұлғасына деген ұжым ықпалының және ұжымға деген оқушы тұлғасы ықпалының нақты үлгісіне анализ.

1. Жалпы қорытындылар.

2.  Ұжым дамуының деңгейі.

Сыныптағы жалпы эмоциональдық климат сипаты: сергек, өмірге құштар, инертті және т.б.

Тәртібі. Ұжым өмірін ұйымдастырудағы негізгі қателіктер және оның мүшелері арасындағы конфликтіні анықтау, оны жою жолдары.

 

Студент-практиканттың қолы:                              

Қосымша 12

Жеке оқушыға психолого-педагогикалық мінездеменің үлгі схемасы

Басты бағдарламада ең маңызды жеке анализіне жататын төмендегі схема-мінездеме берілгенде белгілі бір берілген бағытпен пайдалану керек, оның ішінде, мінездеме материалы мен оның жазуына көп мағына бөлу керек.

І. Ортақ мәселе.

Оқушының фамилиясы, аты-жөні, туған жылы, сыныбы, ортақ дене дамуы, денсаулығы, жанұядағы жағдайы мен тұрмысы, жанұядағы орынды тәрбие алу жайы.

ІІ. Ұжым арасындағы өзара қарым-қатынас пен мектепке деген ынта, көзқарас.

1. Әр кластың ортақ мінездемесіне оқушының даму қабілеті дәстүрлі тәрбиесі мен класс ұжымының талабы жатады.

2. Ұжымдағы жағжайы /сүйіспеншілік пен өз бағасын пайдалана біле ме? Оны қалай айыруға болады?/

3. Кластастарымен қарым-қатынасы /оларды ұнатады, көңілі бейжай, ұнатпайды, ұжым ұсынысымен санасады ма? Достары бар ма? Достығы неге байланысты? Жолдастарымен ұрыс-керіс болып қала ма және де қандай себеппен?/

4. Ұжымдағы өз бағасына /жағдайына/ көңілі тола ма және де қандай жағдайда жүргісі келеді?

5. Мектепте жүргеніне көңілі тола ма? Қандай қасиетін ұнатып қадірлейді?

6. Мұғалімдермен қарым-қатынасы олармен тіл табысуы, сүйіспеншілігі, сыйластығы қандай?

ІІІ. Оқу

1. Оқу үлгерімі /үлгіл бағалары, әр кластағы үлгерім деңгейі/

2. Білім ой-өрісі.

3. Сөз дамуы /оның түрлілігі, мінез-құлқы, сөз байлығы, өз ойын жазбаша және ауызша жеткізе білу қабілеті/

4. Оқуға деген ынтасы мен көзқарасы /қызығып оқи ма, қандай пәнге ынтасы бар, бағаға қалай қарайды, ата-ана мен оқытушының мақтауы мен ескертуіне қалай қарайды, оқуға деген ең басты мәселенің мотиві/

5. Оқуға деген қабілеті.

А) көңіл бөлу ерекшелігі /айтылға сөздің даму дәрежесі, көңіл бөлуі, оның беріліп оқуы, тұрақтылығы, өзін-өзі әр жағдайда ұстай білуі/.

Б) оқудың материалдық мағынасын қабылдау түсінігі, түйсіну жылдамдығы, оқу деңгейі мен алдын-ала есте сақтау мінезінің даму қабілеті, жылдам жаттап алу мен ойда ұстау, алдын-ала жаттап алу жолдарын біле ме? Есте сақтау жүйріктігі мен мықтылығы, қабылдау жеңілдігімен және есте сақтау индивидуалдық ерекшеліктері.

В) Ой жүйесінің дамуы. Пәннің баянды баянсыз белгілерін айыра білуі және де пайда болу туралы; ортақ және өзіндік деңгейі, тіл табыса ала ма, өз бетімен тұжырым жасай білуі, әрбір жағдайдан тез шығу жағын таба біле ме?

Г) Қиялдау қабілетінің дамуы. /оның әр түрлі оқу өнеріндегі творчестволық пен туынды байлығы/.

Д) Оқу жұмысына деген ынтасы /оқи білуі, күн тәртібін сақтауы, ұйымшылдығы, өз бетімен кітаппен жұмыс жасай ала ма? Материалды жаттауы, өзін-өзі ұстауы, жоспар құруы, конспект жасай білуі/.

Е) Еңбек. /еңбек сабағы мектеп пен үйдегі пайдалы еңбек, еңбекке деген ынтасы, жақсы бар ынтасымен істегенді қадірлей ме? Ортақ еңбекке тигізген пайдасына қызығушылығы бар ма? Еңбек еткенді ұната ма?

 

Студент-практиканттың қолы: