Бу атнада без концертка барабыз

Быел без икенче курста укыйбыз.

3) Бүген кояшлы көн.

4) Бүген йолдызлы төн.

5) Бүген бик томанлы иртә.

Алар сыйныфтан чыгалар.

Кар ява.

8) Быел җәй бик эссе.

9) Быел көз кояшлы.

Быел кыш бик карлы.

11) Бүген көндез күктә кояш балкый.

12) Бүген Марат белән Искәндәр кинога баралар.

13) Көзге салкын яңгыр ява.

14) Хәзер без татар теле дәресендә утырабыз.

15) Хәзер ул тәрәзәдән карый.

2. Сорауларга җавап бирегез:

1) Кыш көне көннәр озын буламы?

2) Кышын яңгыр явамы?

3) Гадәттә кайчан яңгыр ява?

4) Җәй көне кар явамы?

5) Сез нинди кыш айларын беләсез?

6) Сез нинди көз айларын беләсез?

7) Көз көне гадәттә нинди яңгырлар ява?

8) Кайсы айда иң эссе вакыт була?

9) Төнлә күктә нәрсә була?

10) Көндез күктә ай белән йолдызлар буламы?

11) Елның иң салкын ае кайсы?

Кайчан беренче кар ява?

13) Кайчан беренче яшенле яңгыр ява?

14) Үткән атнада яңгырлар яудымы?

15) Үткән елны җәй эссе булдымы?

16) Кичә көн нинди булды?

17) Бүген күктә болытлар бармы?

18) Быел (үткән ел) майда яңгырлар яудымы?

19) Күкнең көнбатыш ягыннан кара болыт чыкты. Яңгыр явамы?

20) Елның иң кыска көне кайчан була? Ә иң озын көне?

3. Курсив белән язылган сүзләргә сораулар куегыз:

1) Үткән атнада без концертка бардык.

2) Мин контроль эштән «дүртле» билгесе алдым.

3) Минем күршем икенче бүлек вакытында йоклады.

Мин сентябрь аеннан институтта укый башладым.

5) Әйе, кыш көне көннәр кыска була.

6) Үткән елда мин мәктәптә укыдым.

7) Шимбә көнне бик көчле яңгыр яуды.

8) Гадәттә салкын яңгырлар көз көне ява.

9) Кичә көн болытлы булды.

10) Юк, көндез күктә ай белән йолдызлар булмый.

4. Сүзләрне язып бетерегез:

Үткән атнада без авылга эшкә бар…. Көз көне салкын яңгырлар я…. Кичә кич б… без концертка бар…. Марат белән Искәндәр кино… бик соң кайт…. Шимбә көнне бик к… яңгыр я…. Үткән җомгада син концертка б…? Үткән чәршәмбедә сез кая бар…? Кичә ул сез… нәрсә әйт…? Көнчыгышта нинди и… бар? Өфе шәһәренә к… ничә километр? Үткән айда син Ижевскига бар…? Сез нинди җәй айларын бел…? Үткән шимбәдә сез кайдан кайт…? Кайчан беренче я… яңгыр я…? Гадәттә б… кар ноябрь аенда ява. Үткән елда да шулай бул…. Ш… эшләргә син кайдан өйрәндең? Син татар телен ничә ай ө… инде?

5. Татарчага тәрҗемә итегез:

Он мне сказал: «Туда не ходи». Ты что мне вчера сказал? Он вернулся в субботу. Он тебе отдал книгу? Да, он отдал мне книгу. Вы куда ходили на прошлой неделе? Они в прошлую неделю работали. Я сделал две ошибки в контрольной работе и получил «четверку». С какого месяца ты учишься в институте? Я в институте с сентября. Во сколько ты пришел в институт? Я пришел в институт в восемь часов утра. Когда начался концерт? Концерт начался в семь часов и закончился только в девять.

Когда обычно выпадает первый снег? Первая гроза в этом году была в апреле. Днем на небе светит солнце, а ночью появляются месяц и звезды. Солнце всходит на востоке, а заходит на западе. Сегодня хороштй солнечный день, а вчера был сильный дождь.

Кто не работает, тот не ест. Я тебя вчера видел, так ведь? Он живет в Казани? Нет, он ведь живет в Альметьевске. Где ты научился так хорошо работать? Вы так написали? Нет, не так.

6. Нокталар урынына сүзләр языгыз һәм тәрҗемә итегез:

Үрнәк: ай – айлы (лунный), Казан – казанлы (казанец), көз – яз (весна).

1) Кояш – кояшлы, томан – …, кар – …, яңгыр – …, болыт – ….

2) Алабуга – алабугалы, Смоленск – …, Мәскәү – …, Томск – …, Әлмәт – …, Әстерхан – …, Чиләбе – ….

3) Көн – төн, кара – …, көнбатыш – …, озын – …, җылы – …, үткән – …, кич – …, кыш – …, көньяк – …, яз – ….

4) Эшлибез – эшләдек, ярата – …, барасыз – …, өйрәнәсең – …, йоклыйм – …, уйлыйбыз – …, ясый – …, ява – ….

5) сүз – сүзе, йокы – …, сорау – …, китап – …, атна – …, билге – …, шәһәр – …, мәктәп – …, җавап – ….

Одиннадцатый урок

Хәзер без татар теле дәресендә утырабыз. Дәрес бетәргә тагын унбиш минут бар. Аннары мин өйгә кайтырмын. Бүген кич белән безгә кунакка минем олы абыем килер. Кич белән абый өенә кайтар, ә мин дәресләргә әзерләнермен. Иртәгә без контроль эш язарбыз.

Киләсе атнада без концертка барырбыз. Үткән атнада без Казанга бардык, ә киләсе атнада алар белән Мәскәүгә барырбыз.

Киләсе елда мин икенче курста укырмын, дип уйлыйм. Үткән атнада без авылга эшкә бардык. Бәлки, киләсе атнада да без тагын колхозга барырбыз әле.

Бәлки, киләсе атнада миңа кунакка әти-әниләр килерләр. Ихтимал, киләсе атнада мин зачетлар бирермен. Бәлки, киләсе шимбәдә безнең шәһәргә цирк килер.

Быел без беренче курста укыйбыз. Киләсе елда без өченче курста укымабыз, әле икенче курста гына укырбыз. Үткән атнада мин концертка бардым. Киләсе атнада мин концертка бармам. Мин кинога барырмын. Киләсе дүшәмбе көнне мин контроль эш язмам. Мин авылга китәрмен.

Мин булырмын. Мин булмам. Син булырсың. Син булмассың. Мин язармын. Мин язмам. Син язарсың. Син язмассың. Сез язмассыз. Мин йоклармын. Мин йокламам. Син йокларсың. Син йокламассың. Без әйтербез. Сез әйтмәссез. Без ясарбыз. Без ясамабыз. Сез чакырырсыз. Без килмәбез.

Алмашлыклар

Монда, шунда, шундый, шуны, анда, тегендә

Теге кем ул? Ул укытучы. Тегендә кем басып тора? Анда укучы басып тора. Мин аңа әйтәм: «Кил монда», – дим. Ул килми. Ул анда басып тора.

Син тегендә бар да, шунда тор!