2014-02-05
2096
Кесте 1
| Масштаб | Формула | Кесіндінің ұзындығы (м) | Кесіндінің жоспардағы өлшемі (см) |
| 1:200 | К=0,4(ш+а) | ||
| 1:500 | К=1,5(ш+а) | ||
| 1:1000 | К=3(ш+а) | ||
| 1:2000 | К=5(ш+а) | ||
| 1:5000 | К=8,5(ш+а) |
Ескерту: ш- шифраның екі соңғы саны; «ш» 1-ден 10 болғанда, а=58 «ш» 11-ден жоғары болғанда а=0.
Тапсырма 2. Төмендегі кесінділердің шын мәніндегі ұзындығын анықтау:
| Масштаб | Жоспардағы кесіндінің ұзындығы (см) | Тура ұзындық (м) |
 1:200
| ||
 1:500
| ||
 1:1000
| ||
 1:2000
|
Карта және план мен сызықтық масштабтың көмегімен графиктік жолмен сызықтың ұзындығын анықтау, өте қарапайым, есептеуді қажет етеді.
Сызықтық масштаб дегеніміз берілген сандық масштабқа сәйкес бөліктерден тұратын шкала сызықтық масштабты түзу бойымен құру үшін, ара қашықтықты бірнеше рет құрып отыру керек, сонда масштабтың негізгісі болып есептеледі. Негізгі ұзындығын 1…2,5см-де тең деп аламыз. Негізгі шеткі нүктелерін жазықтықтағы ара қашықтыққа сәйкес сандармен белгілейді. (1сур.).
|
|
|
Картадағы ара қашықтықты сызықтық масштабқа циркульдің ашасының аралығымен алғанда, циркульдың бір ұшы нөлдік нүктесінде немесе оң жақта орналасқан штрихпен сәйкесу керек, ал екіншісімен сол жақтағы негізгісімен түйістіру керек..
1.сурет Масштабтар: а – сызықтық; б – көлбеулік.
Тапсырма 3. Берілген ара қашықтықты қалдыра отырып сызықтық масштабты сандық масштабқа сәйкестендіріп құру қарапайым сызықтық масштабты қолданғанда бөлшектің ең үлкен үлесін көзбен алуға тра келеді.
