ЦЮРМА, ЦЮРМА…
Запісана ў в. Верасніца Жыткавіцкага раёна
ад Р. Ф. Каральца
Цюрма, цюрма – какое слова,
Для всех пазорна і страшно,
Но для меня совсем другое,
З цюрмой я пазнакоміўся даўно.
Прывык к жалезным я рашоткам,
Прывык к цюрэмнаму пайку,
Прывык к ваеннаму свістку.
Глядзець в акно не дазваляюць,
Нельзя і громка гаварыць.
Скажы, скажы нам, касцер малады,
За што нас стануць біць?
Стаіць в угле вушак з вадой
І прыбіто калечка в сцяне.
Но навсегда са мной находзіцца,
Што палагаецца в цюрме.
Эх, маць мая радная,
Зачэм на свет нас саздала,
Судзьбой такой нас наградзіла,
Касцюм матроскі нам надзела.
Запісалі Т. Всеўнік, Г. Дворнікава ў 1973 г.
Калi звярнуцца да чумацкiх песень, трэба адзначыць, што яны перасталi сустракацца ў жывым бытаваннi, хоць, магчыма, беларускiя iнфарманты яшчэ iх памятаюць. Тэматыка гэтых песень нязменная: гэта зборы чумакоў ў дарогу, чумацкi побыт, нападзеннi ворагаў, вяртанне дадому, узаемаадносiны з сям’ёй, каханай дзяўчынай i нават гiбель чумака на чужыне. Чумак, з аднаго боку, – абяздолены, бяспраўны працаўнiк, вымушаны пераносiць голад, холад, небяспеку, хваробы ў час нялёгкай працы, з другога – моцны, смелы, мужны чалавек, здольны пастаяць за сябе, з пачуццём аптымiзму.