Гетерогенді,гомогенді рекциялар

Химиялық өзгерістердің жылдамдығы мен механизмін химияның ерекше жеке бөлімі – химиялық кинетика зерттейді.

Реакциялар гомогенді және гетерогенді болады. Гомогенді реакциялар біртекті, гетерогенді реакциялар әртекті фазалар шегінде жүреді.

Реакция жылдамдығы, әдетте, әрекеттесуші заттар концентрациясының уақыт аралығындағы өзгерісін сипаттайды. Ерітінділерде концентрация – моль/л, газдарда – парциальды қысыммен, уақыт секундпен беріледі.

Концентрация өзгерісі DС=С₂-С₁ ал уақыт аралығы Dt=t₂-t₁ болса, жылдамдық:

Өлшем бірлігі: моль/м ² ∙с, моль/м² ∙мин.

+, - әрекеттесуші заттар концентрациясы кеміп, реакция өнімі орта болғандықтан қойылады.

Әсер етуші массалар заңы н/се массалардың әрекеттесу заңы /МӘЗ/. Тепе-теңдік константасы /К_т-т /

МӘЗ заңы: Тұрақты температурада гомогенді химиялық реакция жылдамдығы стехиометриялық коэффициенттері дәрежесінде көрсетілген әрекеттесуші заттар концентрациясының көбейтіндісіне тура пропорционал.

I. Н₂+Cl₂=2HCl, V=k×C_H2×C_Cl2

II. 2NO+O₂=2NO₂, V=k×C²_NO×C_O2

k–жылдамдық константасы, ол-заттың табиғатына және температураға тәуелді.

Химиялық реакция жылдамдығының температураға тәуелділігі Вант-Гофф ережесімен сипатталынады: температураны әр 10⁰С-ға арттырғанда реакция жылдамдығы 2-4 есе өседі.

g - реакция жылдамдығының темп-лық коэфф-ті. Мәні 2-4 аралығында болады. Мысалы, g=2 болғанда, температураны 100⁰С-ға арттырғанда, химиялық реакция жылдамдығы 1024 рет өседі. Себебі:

соқтығысу саны бұл жағдайда небәрі 1,2 рет өседі.