Монофилия ва Полифилия

       Гуруњи намудњои хешони наздик, ки дар натиљат дивергенсия аз як реша и умумї пайдо шудаанд, монофилия номида мешавад. Ж. Б. Ламарк таъкид мекард, ки њар як намуд дар танњои решаи ибтидоии худро дорад.

       Полифилия, баръакси монофилия аз решањои бисёр ба вуљуд омадани ин ё он намудро таъкид мекунад.

ПРИНСИПИ ЭВОЛЮТСИЯИИ МОЛЕКУЛА.

Асоси њамаи равандњои эвалюсионї – таѓирёбии сохтор (структура) ва вазифаи геном мебошад.   Пањншавии мутатсияњои бетараф дар популятсия дар натиљаи дрейфи генњо ба амал меояд.

Терминњо.

1. Бебозгаштии эволютсия  - ќонуниятњои раванди эволютсионист. Тибќи он организм ба сохти пештараи худ, ки пешгузаштагони ў буданд, барнамегарданд.

2. Прогресси биологї - пешрафти ин ё он гўруњи систематикї.

3. Регресси биологї  - пастравии њолати систематики гуруњ, хатари фавти он.

4. Дивергенсия – раванди дуршавии аломатњо дар шаклњои аз љињати генетикї хеш буда вобаста ба мутобиќати онњо ба шароити мухталифи зиндагї.

5. Конвергенсия – дар замимаи узвњои пайдоишашон гуногун вобаста ба шароити якхелаи зиндагї, дар гуруњои аз љињати систематикї дурр пайдо шудани мутобиќати монанд.

6. Суръати эволютсия  - ченаки мутлаќи воњиди астрономї ё миќдори (насл), ки барои пайдо шудани намуди нав зарур аст.

Исботи эволютсия.

· Назарияи њуљайравии (Шанн, Шлейден ва Вирхов) – њамаи организмњои зиндаи рўи Замин аз њуљайра таркиб ёфтааст.

· Анатомияи ќиёсї - мављуд будани узвњои гомологї, аналогї,  рудимант ва атавизм.

· Эмбриология – илми љаниншиносї. Асосгузори ин илм К.М. Бэр. Љанинњои организмњои зинда ќариб ки монанд мебошад.

· Ќонуни биогенетики  - ин ќонунро новобаста аз њамдигар Ф. Мюллер (1864сол)0, Геккел (1866 сол) кашф карданд: Љанин дар варќти онтогенез филогенези худро такрор мекунад.  

· Палеонтология  - боќимондањои организмњои мурда рафтаро меомўзад.

· Биогеография – пањншавии растани ва њайвонотро дар руи Заминро меомўзад.

· Систематика - таснифоти организмњоро меомўзад.

· Генетика  - илм дар бораи ќонунњои таѓирпазирї ва ирсият.