Дзіцячы друк

Факел камунізму

Маладзежны друк 20-30 гадоў

Станаўленне маладзежнага друку адбывалася параллельна з развіццем камсамольскага руху ў БССР. Першыя камсамольскія арганізацыі – 1918. Смаленск, кастрычнік 1918 – 5 канферэнцыя аб заснаванні Беларускай камсамольская арганізацыі. Вільня – цэнтр камсамольскага руха з 1919. Менавіта там выйшлі першыя камсамольскія газеты і часопісы.

“Факел камунізмаў” – сакавік 1919, Вільня, першае камсамольскае выданне. Васьміпалосная газета. Першы нумар прысвечаны біяграфіям Ліпніха і Зоі Люксембург. Перыядычнасць – недзе адзін раз на тыдзень. Спыніў дзейнасць – лета 1920 года.

1919, Вільня, красавік – газета “Красная маладзежь”. Абодва выданні – органы КСМ.

Газета “Чырвоная змена”

На працягу 70 гадоў гэта было галоўнае камсамольскае выданне БССР. Першы нумар з’явіўся ў красавіку 1921 года. З’явілася газета на рускай мове. Выхад газеты прымеркаваны да 4 з’езда камсамола. 19 кастрычніка – дзень нараджэння камсамола, а 22 красавіка – дзень нараджэння Леніна. Газета штотыдневая, фармат А3/А2. Тыраж – 3 тысячы экземпляраў, праз год – 4 тысячы, 1924 год – 5к экземпляраў. К 1940 году тыраж складаў каля 60 тысяч экземпляраў. З 1923 года пачынае выдавацца 2 разы на тыдзень, а з 1924 – тры разы. 1924 – год пераводу “Чырвонай змены” на беларускую мову. Студзень 1925 – газета пачынае друкавацца па-беларуску.

Функцыі маладзежнага друку – асветніцкая, адукацыйная, літаратурная старонка, газета мела куток юнкора, наладжана зваротная сувязь, шмат матэрыялаў аб дзейнасці камсамольскага руху.

Жізнь рабочей молодежі – важная рубрыка.

Інфармацыя пра сусветны камсамол і пра тое, як камсамольцы змагаюцца за 8-гадзінны рабочы дзень.

У іншых беларускіх губернях таксама ўзнікаюць маладзежныя газеты. Гомель, “Іскра Ільіча” – 1924; Гомель, “Набап маладзежы”; Віцебск – “Юный творец”.

Газета “Малады арат”.

1922 – рашэнне аб стварэнні выдання для сялянскай моладзі, “Юный пахарь” – на рускай мове. Штотыдневік, орган ЦК КСМ. Фармату А3. Сялянскую моладзь прыцягвалі да актыўнага ўдзелу ў камсамольскім жыцці. Вера Харужая – ініцыятар стварэння гэтай газеты. 1924 – газета пераходзіць на беларускую мову. “Юный пахарь беседует о політіке”. “Под стеклянным колпаком”.

“Малады арат” – часопіс, 150 старонак, 2 разы на месяц, фармат А4. Гэта, па сутнасці, кнігі часопіснага віду.

“Сталинская молодежь”

Газета “Сталінская маладзеж”. Красавік 1938 года, орган ЦК Камсамола і мінскага… 2 разы на тыдзень. Пад такой назвай газета праіснавала да 1956 года. Сення выходзіць пад іншай назвай – “Знамя юності”. Фармат А2, 4 паласы. Знікае літаратурная старонка.

“Зорка”

Развіцце звязана са стварэннем усесаюзнай піянерскай арганізацыі. Часопіс “Зорка”. Першы дзіцячы часопіс у БССР. Люты 1921 года, ініцыятар выдання – Змітрок Бядуля. Выдаваўся раз ў месяц, фармат – А4.

“Іскры Ільіча”

Пасля 1945 – “Бярозка”. Старонкі запоўнены літаратурнымі творамі дзяцей амаль поўнасцю – недзе на 80%.

1924 – рашэнне аб стварэнні часопіса для дзяцей. “Беларускі піонэр”. Меў свой дадатак – сценгазету. Сатырычная старонка – “Вожык”(?).

Кастрычнік 1929, газета “Піонер Беларусі”. Выходзіў па 1941 год, потым пераіменавалі ў “Раніцу” (у 1991). Штотыдневік фармату А3. Больш афіцыйная, у адрозненне ад часопісаў.