Этот раздел учебного пособия в виде сводной таблицы посвящен обзору движений в суставах туловища и конечностей, где отражена интегрированная работа мышц и суставов. В таблице представлена сводная информация об отделах скелета и суставах человеческого организма, в которых осуществляется движение, указаны виды возможных движений и мышцы, производящие эти движения.
Отделы скелета и суставы, в которых осуществляется движение
| Виды движений
| Мышцы, производящие движения
|
ТУЛОВИЩЕ
|
Позвоночный столб – artt. intervertebrales.
| Сгибание позвоночного столба (при двустороннем сокращении).
| mm.longus colli, longus capitis, scaleni, rectus abdominis, obliqui abdominis, iliopsoas,quadratus lumborum.
|
Разгибание позвоночного столба (при двустороннем сокращении).
| mm. trapezius, splenius capitis et cervicis, sternocleidomastoideus, erector spinae, transversospinalis.
|
Наклоны в сторону (при одностороннем сокращении).
| mm. trapezius, erector spinae, splenius capitis, et cervicis, levator scapulae, transversospinalis, quadratus lumborum, sternocleidomastoideus, longus colli, longus capitis, mm. scaleni obliquus abdominis internus, obliquus abdominis externus (последняя в противоположную сторону).
|
Вращение (скручивание) (при одностороннем сокращении).
| mm. transversospinalis, obliquus externus abdominis, obliquus internus abdominis (последняя – в противоположную сторону) mm. scaleni, splenius cervicis.
|
ГРУДНАЯ КЛЕТКА
|
Artt. costovertebrales (art. capitis costae et art. costotransversaria) и art. sternocostales.
| Акт вдоха.
| Diaphragma, mm. intercostales externi, levatores costarum при форсированном вдохе: mm. pectorals major et minor, serratus anterior, scaleni, serratus posterior superior.
|
Акт выдоха.
| mm. intercostales interni, subcostales, transversus thoracis, serratus posterior inferior, rectus abdominis, obliqui externus et internus abdominis, transversus abdominis, quadratus lumborum.
|
ГОЛОВА
|
Artt. atlantooccipitales.
| Наклоны головы вперед (при двустороннем сокращении).
| mm. longus capitis, rectus capitis anterior, rectus capitis lateralis, sternocleidomastoideus.
|
Наклоны головы назад (при двустороннем сокращении).
| mm. rectus capitis posterior major et minor, obliquus capitis superior, trapezius, sternocleidomastoideus, splenius capitis, longissimus capitis, semispinalis capitis.
|
Artt. atlantooccipitales
| Наклоны головы в сторону
| Сгибатели и разгибатели соответствующей стороны (см. выше)
|
Artt. atlantoaxiales me-diana et lateralis
| Поворот головы (при одностороннем сокращении)
| mm. splenius capitis, longissimus capitis, obliquus capitis inferior, sternocleidomastoideus (последняя – в противоположную сторону)
|
Нижняя челюсть – artt. temporomandibu-lares
| Опускание нижней челюсти (при двустороннем сокращении)
| mm. digastricus (venter anterior), geniohyoideus et mylohyoideus
|
Поднимание нижней челюсти
| mm. temporalis, masseter, pterygoideus medialis
|
Движение нижней челюсти вперёд
| m. pterygoideus lateralis
|
Движение назад
| задние пучки m. temporalis
|
Движение в стороны
| m. pterygoideus lateralis (в противоположную сторону)
|
ВЕРХНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
|
Плечевой пояс – artt. sternoclavicularis et acromioclavicularis.
| Поднимание лопатки и ключицы.
| mm. trapezius (верхние пучки), levator scapulae.
|
Опускание лопатки и ключицы.
| mm. trapezius (нижние пучки), serratus anterior, pectoralis minor, subclavius.
|
Движение плечевого пояса вперёд.
| mm. serratus anterior, pectoralis major, pectoralis minor.
|
Движение плечевого пояса назад и в медиальную сторону (к позвоночнику).
| mm. trapezius (средние пучки), latissimus dorsi, rhomboidei major et minor.
|
Вращение лопатки вокруг сагиттальной оси:
|
а) поворот нижним углом латерально;
| mm. serratus anterior, trapezius (верхние пучки).
|
б) поворот нижним углом медиально (к позвоночнику).
| mm. rhomboidei major et minor, pectoralis minor.
|
Art. humeri.
| Сгибание.
| mm. biceps brachii, coracobrachialis deltoideus (передние пучки), pectoralis major.
|
Разгибание.
| mm. triceps brachii (caput longum), deltoideus (задние пучки), latissimus dorsi, teres major, infraspinatus, teres minor.
|
Приведение плеча.
| mm. pectoralis major, latissimus dorsi, teres major, infraspinatus, subscapularis.
|
Отведение плеча.
| mm. deltoideus, supraspinatus.
|
Вращение внутрь.
| mm. subscapularis, pectoralis major, deltoideus (передние пучки), latissimus dorsi, teres major.
|
Вращение наружу.
| mm. deltoideus (задние пучки), infraspinatus, teres minor.
|
Art. cubiti.
| Сгибание предплечья.
| mm. biceps brachii, brachialis, brachioradialis, pronator teres.
|
Разгибание предплечья.
| mm. triceps brachii, anconeus.
|
Artt. radioulnaris pro-ximalis et distalis.
| Вращение внуть.
| mm. pronator teres, pronator quadratus, brachioradialis.
|
Вращение наружу (супинация).
| mm. supinator, biceps brachii, brachioradialis.
|
Кисть
|
Art. radiocarpea, art. mediocarpea.
| Сгибание кисти.
| mm. flexor carpi ulnaris, flexor carpi radialis, flexor digitorum superficialis, flexor digitorum profundus, flexor pollicis longus, palmaris longus.
|
Разгибание кисти.
| mm. extensores carpi radiales longus et brevis, extensor carpi ulnaris, extensor digitorum, extensore pollicis longus et brevis, extensor indicis, extensor digiti minimi.
|
Приведение.
| mm. flexor carpi ulnaris, extensor carpi ulnaris (при одновременном сокращении).
|
Отведение.
| mm. flexor carpi radialis, extensor carpi radialis longus, extensor carpi radialis brevis (при одновременном сокращении).
|
ПАЛЬЦЫ
|
Движения большого пальца:
|
– art. carpometacarpea pollicis;
| Приведение.
| m. adductor pollicis.
|
Отведение.
| mm. abductor pollicis longus, abductor pollicis brevis.
|
Противопоставление.
| Oppositio: mm. opponens pollicis, flexor pollicis brevis.
Repositio: mm. abductor pollicis longus et brevis, extensor pollicis brevis, extensor pollicis longus.
|
– art. metacarpophalan-gea pollicis;
| Сгибание.
| mm. flexor pollicis longus et brevis, adductor pollicis.
|
Разгибание.
| mm. extensor pollicis longus et brevis.
|
– art. interphalangea pollicis.
| Сгибание.
| m. flexor pollicis longus.
|
Разгибание.
| mm. extensor pollicis longus.
|
Движения II-V пальцев:
|
– art. metacarpophalan-geae;
| Сгибание.
| mm. flexor digitorum superficialis et profundus, lumbricales, flexor digiti minimi (для V пальца).
|
Разгибание.
| mm. extensor digitorum, extensor indicis (для II пальца), extensor digiti minimi (для V пальца).
|
Приведение к III пальцу.
| m. interossei palmares.
|
Отведение от III пальца
| mm. interossei dorsales, abductor digiti minimi (для V пальца).
|
– artt. interphalangeae manus.
| Сгибание.
| mm. flexor digitorum superficialis (сгибание средней фаланги), flexor digitorum profundus (сгибание средней и дистальной фаланг).
|
Разгибание.
| mm. extensor digitorum, extensor digiti minimi (дополнительно для V пальца), extensor indicis (для II пальца).
|
НИЖНЯЯ КОНЕЧНОСТЬ
|
Art. coxae.
| Сгибание.
| mm. iliopsoas, rectus femoris, sartorius, pectineus, tensor fasciae latae (передние пучки).
|
Разгибание.
| mm. gluteus maximus, biceps femoris, semimembranosus, semitendinosus.
|
Приведение.
| mm. adductor magnus, longus et brevis, pectineus, gracilis.
|
Отведение.
| mm. gluteus medius et minimus, tensor fasciae latae.
|
Вращение внутрь.
| mm. gluteus medius et minimus (передние пучки).
|
Вращение наружу.
| mm. iliopsoas, sartorius, gluteus maximus, medius et minimus, quadratus femoris, obturatorius externus et internus, piriformis, gemelli.
|
Art. genus.
| Сгибание.
| mm. biceps femoris, semimembranosus, semitendinosus, sartorius, gracilis, popliteus, gastrocnemius, plantaris.
|
Разгибание.
| m. quadriceps femoris.
|
Вращение внутрь
| mm. semimembranosus, semitendinosus, sartorius, gracilis, popliteus, gastrocnemius (медиальная головка).
|
Вращение наружу.
| mm. biceps femoris, gastrocnemius (латеральная головка).
|
Art. talocruralis, art. talocalcaneonavicula-ris, art. subtalaris.
| Сгибание.
| mm. triceps surae, tibialis posterior, flexor digitorum longus, flexor hallucis longus, peroneus longus et brevis.
|
Разгибание.
| mm. tibialis anterior, extensor digitorum longus, extensor hallucis longus
|
Вращение внутрь (пронация) с отведением.
| mm. peroneus longus et brevis.
|
Вращение наружу (супинация) с приведением стопы.
| mm. tibialis anterior et posterior, flexor hallucis longus, flexor digitorum longus.
|
ПАЛЬЦЫ
|
Движения большого пальца:
|
– аrt. metatarsophalan-gea hallucis;
| Сгибание.
| mm. flexor hallucis longus et brevis, adductor hallucis (косая головка).
|
Разгибание.
| mm. extensor hallucis longus et brevis.
|
Приведение.
| m. adductor hallucis.
|
Отведение.
| m. abductor hallucis.
|
– art. interphalangea hallucis.
| Сгибание.
| m. flexor hallucis longus.
|
Разгибание.
| m. extensor hallucis longus.
|
Движения II -V пальцев
|
Art.metatarsophalan-geae.
| Сгибание.
| mm. flexor digitorum longus et brevis, quadratus plantae, interossei, lumbricales, flexor digiti minimi (для V пальца).
|
Разгибание.
| mm. extensor digitorum longus et brevis.
|
Приведение III, IV, V пальцев ко II пальцу.
| m. interossei plantares
|
Отведение III, IV, V пальцев от II пальца.
| mm. interossei dorsales, abductor digiti minimi (для V пальца).
|
Art. interphalangeae (II-V пальцев).
| Сгибание.
| mm. flexor digitorum longus et brevis.
|
Разгибание.
| mm. extensor digitorum longus et brevis, lumbricales.
|