Моноклоналды антиденелер

Антидененің құрылысы мен пайда болу тегі әр жақты екені белгілі. В-лимфоциттердің бір түрі тек қана өзіне тән антидене сыныбын және түпсыныбын бөліп шығарады. Сон-дықтан, антигендерді организмге еңгізген кезде қандай В-лимфоциттердің түрлі клондарымен синтезделген иммундыглобулиндердің қосындысын табуға болады.

В-лимфоциттің бір түрімен, не бір клонымен синтезделген антиденелерді алу үшін В-лимфоциттің жасушасын, не оның клонын лабораториялық жағдайда таза дақыл ретінде өсіріп, оларды антидене өндіруге мәжбүр ету керек. Бірақ бұл тәсіл тәжірибеде іске аспайды, өйткені В-лимфоциттер in vitro өспейді. Сол фактіні еске алып неміс ғалымдары Келлер мен Мильштейн моноклоналды антиденелерді гибридом арқылы өсіру жолын ойлап тапқан. Олар В-лимфоцитті миеломаның (қатерлі ісік түрі) жасушаларында өсіріп гибридомдық жасуша алған. Айтылған тәсілмен алынған жасушалар организмнен тыс, жасанды жағдайда, шапшаң өсіп-өніп, В-лимфоциттер жеке кезінде өндіретін антидене түрін бөліп шығаратын болды.

Гибридомды жасушалар жасанды ортада арнаулы аспапта, не лабораториялық тышқандардың ерекше тұқымының іш құрсағында өсіріледі. Өсірілген монокллоналдық антиденелерді белгілі әдіспен тазартып, стандартизациялап солардың негізінде диагностикалық препараттарды дайындауға колданады.

Иммундытоксиндер. Иммундыадгезиндер

Антитиденелерді іс жүзінде антигендік қасиеті бар микробтардың, жануарлар не адам жасуашалары мен тіндерінің кез келген құрамына қарсы алуға болады. Мысалы, жасушалардың рецепторларына, оның ішінде иммундыжауапты жасушаларға да, адгезиндерге, жасушаның компонентеріне, ферменттерге, комплементке, қан ақуыздарына, гормондарға, имундымодуляторларға тағы басқаларға қарсы антиденелер алынған. Жасушаның жеке құрлымына қарсы алынған арнайы антиденелер (көбінесе моноклоналды) зерттеу жұмыстарында колданылады. Мысалы, жасушаларды таңбалауға, жасушалардың калыпты, немесе патологиялық жағдайларда өзара қатынасын зерттеуге (имундыадгезиндер), дәрі-дәрмек препараттарын керек жеріне бағыттап жіберуге (имундытоксиндер) пайдаланады.

Жоғарғыда аталған антиденелер аурудың алдын алу не емдеу үшін әзірше колдана қойылған жоқ..

Антилимфоцитарлық сарысу кейбір кезде лимфопоэзды тежеу үшін қажет болады. Дегенмен имундытоксиндер мен адгезиндерді қолданылуының зор болашағы бар.