Лекция 8

Тақырыбы: Жиынтықты сипаттайтын негізгі параметрлерді әртүрлі жолдармен табу.

Мақсаты: Түрлі белгілердің көрсеткіштерін табудың әртүрлі жолдарымен танысу

Кілттік сөздер: Белгілердің әртүрлілігін көрсететін көрсеткіштер, орташа квадраттық ауытқу, сигма, варианса, лимиттер, вариация коэффициенті, өзгергіш амплитудасы.

Негізгі сұрақтар мен қысқаша мазмұны:

Негізгі сұрақтар мен қысқаша мазмұны

1) Берілген топтастырылған қатарлардың статистикалық көрсеткіштерінің есептеудің тікелей әдісі.

Егер варианттар класс бойынша топтастырылса және жиілікпен сипатталса, онда арифметикалық орташасы мына формуламен анықталады X_ср = SfX, мұндағы Х – кластың маңызы..

n

Онда варианса және орташа квадраттық ауытқу үшін жұмысшы формулалар мыналар:

SfX²- (SfX)²

n

σ ²= -----------------------;

n – 1

SfX²- (SfX)²

n

σ = √ -----------------------

n – 1

2) Берілген вариациялық қатарға біріктірілмеген статистикалық көрсеткіштерді анықтаудың тікелей емес әдісі.

Бұл жағдайда орташа шамаға жақын келетін шартты мөлшерді - А алу керек. А көлемдері есептеуді қысқарту үшін толық болу керек. Келесіде шартты ортадан ауытқуды есептеп шығарады. Арифметикалық орта шаманың түпкілікті формуласы х =А + b (b түзетпе).

Варианса және орта квадрат ауытқу үшін қолданылатын формулалар:

∑ (Х_i -A) ²- n (Х -А)²

σ ²= ----------------------------

n - 1

∑ (Х_i -A) ²- n (Х -А)²

σ = √ ----------------------------

n - 1

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар:

1. Белгілердің әртүрлілігін көрсететін көрсеткіштерді атаңыз. 2. Вариация коэффициентінің маңызы. 3. Гаусса формуласы. 4. Әртүрлілік дәрежесі дегеніміз не? 5. Орта квадраттық ауытқуды қалай есептейді?