2015-06-24
980
Туған күні – 1994 ж. 20 сәуір
Тексерілген күні 2005 ж. 20 қыркүйек
Биологиялық дамуы
Бой ұзындығының жылдық қоспасы, см – 1
Тұрақты тістерінің саны – 28
Екінші жыныстық белгілерінің даму дәрежесі – АХ1,2 Р2 Ма1,2 менархе жоқ
Соматометриялық көрсеткіштері
Бой ұзындығы, см – 152
Дене салмағы, кг – 40
Кеуде торының шеңбері, см - 70
Соматоскопиялық көрсеткіштері
Дене бітімі дұрыс қалыптасқан,тері асты май қабатықалыпты, терісі мен көрінетін қабықшалары таза. Сүйек-буын жүйелерінің ақаулары байқалмайды.
Физиометриялық көрсеткіштері
Оң қолының күші – 20,0
Сол қолының күші – 19,0
Өкпесінің тіршілік сиымдылығы, мл – 2100
Пульс жиілігі,мин – 75,0
Мах.қан қысымы, мм.рт.ст. – 100
Мин. Қан қысымы, мм.рт ст. – 60
Тыныс алу жиілігі, мин. – 20
Денсаулық жағдайы
Мынадай аурулармен ауырған:7 жасында скарлатина мен ауырған, содан бүйрегіне асқыну берген. 8 жасында созылмалы пиелонефрит. Тексеру кезінде толық ремиссия жағдайында.
|
|
|
Сабақ кестесін бағалау бойынша ситуациялық есептер
Келесі сұрақтарға жауап беріп, сабақ кестесін бағалаңыз:
1. Пәндердің қиындығын және осы жастағы оқушылардың жұмыс қабілетілігінің динамикасын ескергенде, аптаның әр бір күніне сабақ кестесі дұрыс құрастырылған ба?
2. Оқушылардың жұмыс қабілетінің қисық сызығын есепке алып, апталық сабақ кестесі дұрыс жасалған ба?
3. Апталық сабақ кестесінің қисық сызығын сызыңыз.
4. Сабақ кестесі туралы қорытынды және түзету жөнінде ұсыныс беріңіз.
№ 1 есеп.
Бірінші сынып оқушыларының сабақ кестесі
| Дүйсенбі | Сейсенбі | Сәрсенбі | Бейсенбі | Жұма |
| Грамматикаға оқыту | Музыка | Грамматикаға оқыту | Математика | Грамматикаға оқыту |
| Грамматикаға оқыту | Математика | Грамматикаға оқыту | Бейнелеу өнері | Математика |
| Математика | Қазақ тілі | Еңбек | Әлем тану | Дене шынықтыру |
| Әлем тану | Грамматикаға оқыту | Еңбек | Қазақ тілі | Бейнелеу өнері |
| Дене шынықтыру | Грамматикаға оқыту | Дене шынықтыру | Дамыту |
№2 есеп.
Бесінші сынып оқушыларының сабақ кестесі
| Дүйсенбі | Сейсенбі | Сәрсенбі | Бейсенбі | Жұма | Сенбі |
| Тарих | Еңбек | Дене шынықтыру | Математика | Құқық тану | Қазақ тілі |
| Математика | Еңбек | Математика | Қазақ тілі | Математика | Валео- логия |
| Шет тілі | Қазақ тілі | Бейнелеу өнері | Тарих | Шет тілі | Музыка |
| Әдебиет | География | Орыс тілі | География | Орыс тілі | Орыс тілі |
| Дене шын-ықтыру | Орыс тілі | Әдебиет | Әдебиет | Бейнелеу өнері | |
| Математика | Сынып сағаты | Дене шынықтыру |
№3 есеп.
|
|
|
10-шы сынып оқушыларының сабақ кестесі
| Дүйсенбі | Сейсенбі | Сәрсенбі | Бейсенбі | Жұма | Сенбі |
| Физика | Физика | Физика | Химия | Экономика | Қазақ тілі |
| Математи-ка | Этика | География | Химия | Физика | Тарих |
| Орыс тілі | Химия | Математи-ка | Орыс тілі | Физика | Математика |
| Орыс тілі | Дене шынықтыру | Дене шынықтыру | Математика | Дене шынықтыру | Математика |
| Тарих | Қазақ тілі | Еңбек | Дене шынықтыру | География | Әдебиет |
| Биология | Еңбек | Информатика | Валеология |
Тақырып № 9. Өнеркәсіптік шаңның гигиеналық маңызы. Қолайсыз әсерлерінің алдын алу. - 3 сағат.
Мақсаты: Өндірістегі шаң шығаратын негізгі көздер мен олардың жұмысшыларға әсерінің сипаты туралы түсінік беру, осы факторлардың қауіптілік деңгейін бағалауды үйрету және жұмыс істеушілерге қолайсыз әсер етуінің алдын алу бойынша шараларды дайындау жөніндегі білімін қалыптастыру.
Міндеттері:
· шаңның жіктелуін; өндірістегі шаңның негізгі шығатын көздері жөніндегі білімін қалыптастыру;
· фиброгенді әсер ететін, шаңнан болатын ауруларды, олардың дамуына әкелетін өндірістер мен мамандықтар жөніндегі білімін қалыптастыру;
· ағзаға шаңның басқа түрлерінен: жалпы токсикалық, тітіркендіргіш, канцерогендік және мутагендік әсер етуден пайда болған аурулар жөніндегі білімін қалыптастыру;
· басым түрде фиброгенді әсер ететін және шаңның басқа түрлері әсер ететін шаңдарды нормалау қағидалары жөніндегі дағдыларды қалыптастыру;
· өндірістік шаңның қолайсыз әсерінің алдын алу шаралары жөніндегі дағдыларды қалыптастыру;
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Өндірістік шаң: көздері, жіктелуі, ағзаға әсері.
2. Ағзаға өндірістік шаңның қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шаралар.
3. Жұмыс аймағындағы шаңды және оның дисперстілігін анықтау әдістері.
Оқыту мен сабақ беру әдістері: ситуациялық есептерді шешу, аспаптармен танысу;
Әдебиеттер:
Негізгі:
1. Гигиена / Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.:ГЭОТАР Медицина,2000. – С.514-525.
2. Гурова А.И., Гурова О.Е. Практикум по общей гигиене. М. Изд. Университет дружбы народов, 1991.С.-158-162.
3. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс».2002.- С.318-360.
4. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека. – М.:ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ, 2001.- С. 200-214, 226-235.
Қосымша:
1. Минх А.А. Общая гигиена. М.:Медицина,1984.-С. 268-274, 285-290.
2. Пивоваров Ю..П., Гоева О.Э., Величко А.А. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене - М.: Медицина, 1983 - С. 140-147.
3. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988. С. 135-166, 176-195.
4. Приказ МЗ РК № 243 «О порядке проведения предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов и определения профессиональной пригодности»
5. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене труда. /Под ред. В.Ф.Кириллова. – 2-е изд., перераб. и доп. -М.: Медицина, 2001. – С. 115-149, 171-188.
6. Румянцев Н.И. с соавт. Общая гигиена. - М.:Медицина,1985- С.385-391.
|
|
|
7. Руководство по гигиене труда (под ред. Н.Ф. Измерова), -М.: Медицина, 1987-С. 168-205
8. Санитарные правила и нормы по гигиене труда в промышленности, часть 1, Омск – ИПК «ОМИЧ», 1995, с.479.
Сұрақтар:
1. Бақылау:
1. Еңбек гигиенасы, міндеттері. Кәсіптік аурулардың алдын алудағы шараларды ұйымдастыру және жүргізу бойынша санитарлық дәрігердің қолданатын тәсілдері мен амалдары.
2. Өндірістік шаң туралы түсінік.
3. Шығу тегі бойынша, түзілу әдісі бойынша, дисперстік құрамы бойынша өндірістік шаңның жіктелуі.
4. Шаңның физико-химиялық қасиеті оның гигиеналық маңызы.
5. Өндірістік шаңның ағзаға әсері.
6. Кәсіптік шаң аурулары. Пневмокониоздарджың жіктелуі.
7. Жұмыс аймағындағы шаңды және оның дисперстілігін анықтау әдістері.
8. Шаң ауруларының алдын алу шаралары:заңдылық, технологиялық, техникалық, санитарлық-техникалық (сонымен қатар, жеке басты қорғау заттары), емдік-алдын алу.
2. Өзіндік жұмыстарға арналған тапсырма:
Тапсырма N 1. Ауадан сынама алу және шаңның концентрациясы мен дисперстілігін анықтау тәсілдерімен танысу.
Тапсырма №2. Жағдайлық есептер шешу.
· шаңның жіктелуін; өндірістегі шаңның негізгі шығатын көздерімен
· фиброгенді әсер ететін, шаңнан болатын аурулармен
· ағзаға шаңның басқа түрлерінен: жалпы токсикалық, тітіркендіргіш, канцерогендік және мутагендік әсер етуде пайда болған аурулармен
· өндірістік шаңның қолайсыз әсерінің алдын алу шараларымен
· жұмысшылар ағзасына шаңның қолайсыз әсерлерінің алдын алу бойынша шаралар ретін ұсыну
Жағдайлық есептер
№ 1 Есеп
Жұмыс учаскесінің шаңдануын ауадан сынама алынды. Сынама алу уақыты 15 минут, жылдамдығы 10 л/мин таза фильтрдің салмағы (АФА-10)-35 мг, шаңмен фильтр салмағы 48 мг. Берілген учаскедегі шаңның концентрациясын есептеп, ШРеК-мен салыстыру керек.
|
|
|
Химиялық талдауда шаңда 62 бос кремнийдің қос тотығы, дисперстікке бағалауды шаңның мөлшері 40 % -2 мк дейін, 25 % – 5тен 10 мк дейін, 5 тен жоғары 5 мк.
№2 Есеп
Сульфадиметоксин өндіретін химиялық-фармацевтикалық өнеркәсіптің ораушы және аппаратта істеу жұмыс орындарынан аудан сынама алынды. Ауада сынама алғанға дейінгі фильтр салмағы 0,156 мг, сынама алғаннан кейін –0,325 мг. Ауа жинау уақыты –20 минут, фильтр арқылы ауаны сору жылдамдығы 3 л/минут. Сульфадметоксиннің ШРеК-0,1 мг/м3 Технологиялық үрдістердің бұзылуына байланысты көптеген операциялар қолмен орындалады. Кезекті тексеру кезінде цехтік дірігер қан формуласын тексермеген. СЭС мәліметтері бойынша сульфодиметоксин 40 мг/м3 жетеді.
№3 Есеп
Керамикалық қоспалар өндірісі цехының әртүрлі жұмыс орындарынан ауадан АФА –В-10 фильтрмен сынама алынды. Фильтрдің бастапқы орташа салмағы 0,15 мг, сынама алынғаннан кейін –0,155 мг; фильтрдің массасы арқылы ауа сору жылдамдығы 10 л/минут, сынама алу уақыты-50 минут. Өндірістік бөлме ауасында берилий және оның қосындылары шаңы болуы мүмкін
№4 Есеп
Катодты түтіктер өндіретін цех бақылаушысы жұмыс орынан АФА-8-10 фильтрімен ауадан сынама алды. Фильтрдің бастапқы орташа салмағы 0,158 мг, сынама алығаннан кейін-0,163 мг, фильтр матасы арқылы ауаны сору жыдамыдығы 20 л/минут. Сынама алу уақыты –5 минут. Катодты түтікшелер өндіру кезінде жұмыс аймағы ауасына берилий түседі, берилийдің ауадағы ШРЕК-0,001 мг/м 3 .
№5 Есеп
Қорғасын кенін вагондардан түсіру кезіндегі жүк тиеушілер жұмыс орынндағы ауадан сынама алынды. Сүзгінің алғашқы салмағы-0,143 мг, ауадан сынама алғаннан кейінгі салмағы-0,196 мг; фильтрдің матасы арқылы ауа сору жылдамдығы 20 л/мин. Сынама алу уақыты 5 минут. Жұмыс бөлмесі ауасындағы қорғасынның ШРеК-0,01 мг/м3 . Вагондардан түсіру жұмысы жартылай механикаландырылған, жүк тииеушілер жұмыс уақытының 60 % қажет.
№6 Есеп
Синтетикалық препараттар мен өсімдік шикізатының галендік-ораушы фабрикаларында таблетка, драже, экстракт түрінде дәрілердің үлкен ассортименті шығарылады. Осы үрдістердің механизациясы мен автоматизациясы нашар сипатта, дәрілік түрлерді өңдеудің аяқталу жұмыстарында жұмыс орындары ауасының ластануы байқалады. Кейбір опалайтын заттарды қолдануды, мысалы, тальк шаңының жоғары концентрациялары пайда болады.
Сүзгілердің алғашқы салмағы 0,113 мг, ауа сынамасы алғаннан кейінгі фильтрлердің салмағы 2,116 мг. Фильтр матасынан ауа сору жылдамдығы 5 л/мин. Сынама алу уақыты-5 мин. Жұмыс бөлмелері ауасындағы тальк ШРЕК-ы 2,4 мг/м3 .
№7 Есеп
Сульфаниламидтер өнідерітен химиялық-фармацевтикалық өндірісте ораушының жұмыс орнынан ауа сынамасы алынды. Фильтрдің алғашқы салмағы-0,387 мг, ауадан сынама алғаннан кейінгі салмағы-0,895 мг; фильтрдің матасы арқылы ауа сору жылдамдығы 10 л/мин. Сынама алу уақыты 15 минут. Жұмыс бөлмелері ауасындағы ШРЕК-ы 2,4 мг/м3 .
№8 Есеп
Фармацевтік фабриканың ең шаң шығатын негізгі операцияларының бірі-аминазинді орап салу болады. Онда өнідірістік ортаның осы дәрілік препаратпен ауаны ластауы білінеді. Анықтау мақсатында ауадан сынама АМФ-В-10 фильтріне алынған.
Сүзгілердің алғашқы салмағы 0,104 мг, ауа сынамасы алғаннан кейінгі фильтрлердің салмағы 0,477 мг. Фильтр матасынан ауа сору жылдамдығы 10 л/мин. Сынама алу уақыты-5 мин. Бір қатар операциялар қолмен істеледі. Жұмыс бөлмелері ауасындағы аминазин ШРЕК-ы 2,4 мг/м3
Тақырып №21. Өндірістік шу мен дірілдің гигиеналық маңызы. Қолайсыз әсерлерінің алдын алу. - 3 сағат.
Мақсаты: Өндірістегі шу мен діріл шығаратын негізгі көздер мен олардың жұмысшыларға әсерінің сипаты туралы түсінік беру, осы факторлардың қауіптілік деңгейін бағалауды үйрету және жұмыс істеушілерге қолайсыз әсер етуінің алдын алу бойынша шаралар дайындау бойынша білімін қалыптастыру.
Міндеттері:
· шу мен дірілдің ағзаға әсерін; шу мен дірілдің әсері кезіндегі ағзаның функционалдық жағдайын зерттеу әдістері бойынша білімді қалыптастыру;
· жұмыс істеушілерге шу мен вибрацияның қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шараларды;
· нормативтік құжаттарды пайдаланып шу мен дірілге гигиеналық баға беру бойынша білімді қалыптастыру;
· функционалдық зерттеу мәліметтері бойынша шу мен дірілдің әсеріне ағзаның реакциясын бағалау бойынша дағдыны қалыптастыру;
· ҚР ДМ №243 бұйрығына сәйкес шу және діріл кәсіптерінде жұмыс істейтіндердің алдын ала және медиицналық тексерулерін ұйымдастыру бойынша дағдыны қалыптастыру;
· шаңның, шу мен дірілдің деңгейін төмендету және олардың жұмысшылар ағзасына қолайсыз әсерін азайту үшін сауықтыру шараларын ұсыну бойынша дағдыны қалыптастыру;
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Шу және дірілдің көздері, физикалық параметрлері және олардың гигиеналық маңызы.
2. Ағзаға шу мен дірілдің әсері.
3. Адам ағзасына шу мен дірілдің әсерін бағалау әдістері.
4. Шу және діріл ауруларының алдын алу жөніндегі шаралар.
Оқыту және сабақ жүргізу әдістері: жағдайлық есептерді шешу, кіші топтарда жұмыс істеу шу мен дірілді анықтау әдістерімен және құралдарымен танысу, олардың ағзаға әсерін бағалау
Әдебиеттер:
Негізгі:
5. Гигиена / Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.:ГЭОТАР Медицина,2000. – С.514-525.
6. Гурова А.И., Гурова О.Е. Практикум по общей гигиене. М. Изд. Университет дружбы народов, 1991.С.-158-162.
7. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс».2002.- С.318-360.
8. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека. – М.:ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ, 2001.- С. 200-214, 226-235.
Қосымша:
1. Минх А.А. Общая гигиена. М.:Медицина,1984.-С. 268-274, 285-290.
2. Пивоваров Ю..П., Гоева О.Э., Величко А.А. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене - М.: Медицина, 1983 - С. 140-147.
3. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988. С. 135-166, 176-195.
4. Приказ МЗ РК № 243 «О порядке проведения предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов и определения профессиональной пригодности»
5. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене труда. /Под ред. В.Ф.Кириллова. – 2-е изд., перераб. и доп. -М.: Медицина, 2001. – С. 115-149, 171-188.
6. Румянцев Н.И. с соавт. Общая гигиена. - М.:Медицина,1985- С.385-391.
7. Руководство по гигиене труда (под ред. Н.Ф. Измерова), -М.: Медицина, 1987-С. 168-205
8. Санитарные правила и нормы по гигиене труда в промышленности, часть 1, Омск – ИПК «ОМИЧ», 1995, с.479.
1. Сұрақтар (білім беру құзіреттілігі бойынша):
1. Шулардың физикалық сипаттамасы және олардың гигиеналық маңызы:
2. Шу өндірістік орта факторы ретінде. Шудың негізгі өндірістік көздері.
3. Ағзаға шудың әсері. «Шу ауруының» спецификалық және спецификалық емес көрінісі.
4. Ағзаға шудың әсерін зерттеу әдістері.
5. Шудың қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шаралар жүйесі:
· заңды (гигиеналық нормалау және еңбекті құқықтық қорғау)
· технологиялық
· техникалық
· жоспарлық
· жеке қорғаныс заттары
· емдеу – алдын алу
6. Шуды гигиеналық нормалау
7. Жұмыс орнындағы шуды өлшеу әдістемесі және қазіргі заманғы шу өлшегіш аспаптардың жұмыс істеу принципі.
8. Шу факторына гигиеналық баға беру.
9. Жергілікті және жалпы өндірістік дірілге түсініктеме. Гигиеналық маңызы.
10. Жергілікті және жалпы дірілдің өндірістік көздері.
11 Жұмысшыларға әсер ететін дірілді зерттеу әдістері.
12 Жұмысшыларға дірілдің қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шаралар кешені.
13 Дірілді гигиеналық нормалау принциптері және регламенттеуші параметрлері.
14 Дірілді өлшеудің қазіргі заманғы аспаптары. Жұмыс істеу принципі.
2. Өзіндік жұмысты орындау үшін тапсырмалар
Тапсырма №1. Шу мен дірілді ИШВ-1 аспабымен өлшеу әдістерімен таныстыру
Тапсырма №2. Шу мен дірілдің ағзаға әсерін зерттеу әдістермен таныстыру: жабдықтың тональды аудиометриямен, хронорефлексометриямен, капилляроскопиямен вибрацияға сезімталдығын анықтаумен, тері температурасы және суық сынамасын жүргізумен.
Мамандығы: Жалпы медицина
ОҚЫТУШЫНЫҢ БАСШЫЛЫҒЫМЕН СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
