Фимоз, парафимоз клиникасы диагностикасы емі

Фимоз ұл балада жыныс мүшесінің басы толық ашылмайтын, күпек тесігінің тарылуымен жүретін ауру. Ұл балаларда 2-5 жасқа дейін жыныс мүшесінің басындағы тері көбінесе гипертрофияланған, басын түгелдей жауып, піл тұмсығы сияқты төмен қарай салбырап тұрады. Шеткі терінің ішкі қабаты мен жыныс мүшесі басының арасында нәзік эмбрионалды жабыспалар бар. Жыныс мүшесі өсе келе, ол терілік қапты кереді. Жыныс мүшесінің басы күпек терісінің жабыспаларынан біртіндеп ажырап, еркін шығып қайта кіретіндней болады. Сондықтан жас балаларда кездесетін фимоз физиологиялық болып есептеледі.

Парафимоз деп - жыныс мүшесі шеткі терісінің сыртына қарай айналып кетіп, жыныс мүшесінің басы мен мойынын сақина тәрізді қысып қалуын айтады. Парафимоздың себептеріне балалардың жыныс мүшесін уқалап ойнауы және шеткі терісін сыртына қарай күштеп тартқан жағдайлары жатады. Егер айналып кеткен шеткі теріні дер кезінде қалпына келтірмесе онда жыныс мүшесінің басы мен тіндерінің ісінуі, үлкеюі болады. Кейде некрозға ұшырауы мүмкін.

Симптомдары

Фимоз, әдетте, ауырсынусыз өтеді. Дегенмен, күпектің тарылуында несеп шығару немесе жыныстық қызметте қиындықтар пайда болуы мүмкін. Сонымен қатар, фимоз кезінде ерлерге күпектің астындағы теріні тазалау қиынға түседі, бұл инфекциялардың пайда болуына ықпал етеді.

Парафимоз күпектің және жыныстық мүшенің ұшының ауырсынып, ісінуімен сипатталады. Пенистің ұшына қан келуінің ауыр тежелуі туралы күңгірт-күлгін түсіне қарап айтуға болады, бұл әдетте, шұғыл медициналық жәрдемді қажет етеді.

Оперативті жолмен емдейміз

Тыртықты фимозда шетін айналдыра кесіп, сүндетке отырғызады.

Физиологиялық фимоз арнайы емдеу шараларын өткізуді қажет етпейді.

Гигиеналық талапты сақтау керек

Дистопия клиникасы диагностикасы

Дистопия дегенимизди ози адам агзасындагы орган немесе жасушанын оздерине таныс еммес орналаскан жери.

Буйрек дистопиясы туа пайда болган буйрек проекциясынын анатомия –физиологиялык тургыдан дурыс емес орналасуы. бүйректердің дистопиясы жамбастық, мықын астылық, бел, кеуде немесе сегізкөздік дистопия болуы мүмкін.Клиникасы орналасуына байланысты болады.Жамбастык дистопия аса каты клиника бермейди жай сыздап ауырсынумен билинеди. Жамбас дистопиясы біршама сирек кездеседі және бүйректің жамбаста орналасуымен сипатгалады: еркектерде ол тік ішек пен қуықгың арасында, әйеддерде жатыр мен тік ішектің арасында орналасады.

Мыкын асты дистопиясы неғүрлым жиі кездеседі, мұндайда бүйрек мықын асты шұңқыршасында орналасады. Бұл аномалияның неғүрлым жиі болатын көрінісі іш ауырады, ол дистопияланған бүйректің көрші органдар мен нерв өрімдеріне батуынан болады.

Диагностика экскреторлық урографияның, цистоскопия мен ретроградтық уретеропиелографияның деректеріне негізделеді.

Бел дистопиясы әдетте 2-3 бел омыртқаларының деңгейінде орналасады, оның шүмекшесі алға карап түрады.

Диагностика пальпация, экскреторлык урография мен ультрадыбыстық сканерлеу негізінде жүзеге асырылады.

Кеуде немесе торакалдық дистопия ілуде бір ғана кездеседі.

Киылысты дистопия да өте сирек кездеседі және бір бүйректің ортанғы сызықтан сыртына ауысуымен сипатталады, осының нәтижесінде екі бүйрек те бір жакта орналаскан болып шығады.

Бүйректердін. дистопиясы кезінде хирургиялық емдеу тиісті патологиялық процесс бар болса ғана кажет болады.

Эпидидимит

Эпидидимит ен косалкысынын кабынуы

Этиология бактериямен гонорея,хламидиоз н,жыныстык жолмен жугады

Клиникасы -жедел бир жакты катты ауырсынумен,исинумен,еннин гиперемиясымен,жергиликти температура 39 С котерилумен жалпы алсиздикпен журеди, кобинесе 20-40 жас аралыгында кездеседи,бул ауру кезинде наукаста жыныс жолдан ериксиз солинистер мен кан агуы орын алуы мумкин,шат аймагынын ауырсынуы орын алады,

Диагностика; ОАК; ОАМ; Мазок из мочеиспускательного канала; БАК-посев мочи; ПЦР и ИФА – дают возможность выявить ИППП; УЗ доплерография мочеполовых органов; УЗИ органов мошонки; компьютерная томография; магниторезонансная томография.

Еми;40 жаска дейигилерге

Антибиотиктер Цефтриаксон 250мг б\е+ доксициклина 100мг таб туринде 2рет кунине №10

Суык компресс 1-2 сагат

40кейнгилерге

Таблетки ципрофлоксацина (ципринола) дважды в день, длительность – 10-14 суток.
- Таблетки офлоксацина (заноцина) дважды в день, длительность – 10-14 суток.
- Таблетки триметоприма и сульфаметоксазола дважды в день, длительность – 10-14 суток.

При остром эпидидимите, вызванном кишечными микроорганизмами, или при отсутствии гонококковых инфекций и отрицательном результате теста ПЦР-амплификации нуклеиновых кислот:

- Таблетки офлоксацина (заноцина) 300 мг. дважды в день, длительность – 10 суток или левофлоксацина по 500 мг 1 раз в сутки на протяжении 10 дней.

Мөлдір қабықтың бөгде заты

Конъюнктиваның бөгде заттары:Клиникас: Бөгде зат конъюктиваға түскенде көзден жас ағады,жыпылықтау,бөгде затты сезіну.Сирек жарықтан қорқу,немесе ауырсыну. Қасаң қабықтың бөгде заты

Клиникасы:Ауырсыну,көзден жас ағу,блефароспазм,жарықтан қорқу,бөгде затты сезіну.Бөгде затты визуальды анықтап конъюктиваға инъекция және көз алмасына.Көз жарақаты - бөгде дене енуімен болатын көз алмасының ішіне енген жарақаты.Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:

1. Арнайы лампа арқылы биомикроскопия.

2. Офтальмоскопия.

3. Көру өткірлігін бағалау.

4. Көзді УДЗ.

5. Көзұяның рентгенографиясы.

6. ЭКГ.

7. Баканализге жағынды алу.

8. Жалпы қан анализі (6 параметрі).

9. Жалпы несеп анализі.

10. Нəжісті құрт жұмыртқаларына тексеру.

11. Глюкозаны анықтау.

12. АЛТ анықтау.

13. АСТ анықтау.

14. Педиатрдің консультациясы.

Емдеу əдісі: бөгде дененің орналасқан жерін анықтау, көз ішіндегі құрылымдардың зақымдалу сипатын анықтау, сіреспеге қарсы сарысу немесе анатоксин енгізу, жарақатқа микрохирургиялық өңдеу жасау, бөгде денені трансвитреалді немесе диасклералді əдіспен алып тастау.

Операция: мөлдір қабықтың жарығын тігу

Көз Күйіктері

Көз күйіктерінің жіктелуі

ІІ Негізгі бөлім

Көз күйіктерінің дәрежелері

Қабақтардың күйігі

Коньюнктив және ақ қабықтың күйіктері

Алғашқы көмек, емі

Күю термиялық және химиялық болып бөлінеді.

Термиялық күйіктер көзге қайнаған сұйық, қызған металл, кейде жалын тигенде және т.б кездерде пайда болады.Күйіктердің дәрежесі көптеген жағдайда жарақаттаушы фактордың температурасына байланысты. Жалынның немесе ыстық будан болған күйіктер профильді түрде байқалады, осы кезде беттің, қабақтардың сол немесе оң жағы зақымданады.Көзге ыстық сұйық немесе еріген металл түскенде, көздің жыпылықтау рефлексі

Химиялық күйіктер көзге қышқылдар мен сілтілердің әсерінен пайда болады, өйткені бұл жағдайда колликвациялық – еріп ыдырап, шіру дамиды да сілтілер көздің тереңдегі тіндеріне сіңеді. Қышқылдармен күю коагуляциялық – ұйып ыдырап шіруге ұшыратады.

Сілтілерденболғанкүйіктер.

Осындай жарақаттар калий тотығының

гидратынан, аммиактың сулы

ерітіндісінен, әктен болады

Ауырлық дәрежесі бойынша ажыратады:Жеңіл (I дәреже).орташа (II дәреже).Ауыр (III дәреже).

Жеңіл: Аздаған ауырсыну,күн сәулесінен қорқу Кірпіктері түсіп тұру; қабақтың және конъюктиваның гиперемиясы;Қасаң қабық мөлдір. Орташа ауырлық дәрежесі: Аздаған ауырсыну,күн сәулесінен қорқу;аздаған гиперемия, қабақтың ісінуі; Ауыр:блефароспазм;Қабақтың некрозы;Конъюнктивада сұр пленканың п.б;Қасаң қабық бұлыңғыр

Емі: Туа біткен блефароспазм синдромы кезінде анальгетик енгізеді,прокаин тамызады, тримекаина, лидокаина 2% ерітінділерін.■ Химиялық күйік кезінде.Ұнтақ химиялық зат түссе құрғақ тампонмен алып тастау керек

Көзді жуу нейтрализатора(2% гидрокарбоната натрия ертіндісімен қышқылмен күйгенде, 2% бор қышқылы ертіндісімен— сілтімен күйгенде), нейтрализаторлар болмаса сумен 20-30 мин жуу.конъюнктиваға химиялық зат бөлшегі тускенде ылғалды тампонмен алып тастау.Антибиотикпен бирге коз мазьын жағу(тетрациклин 1% немесе эритромицин 1%).■ Термиялық күйіктер. Көз беткейіндегі бөгде заттарды алу және мазь бен антибиотик жағу.

Иық буынының шығуы. Клиникасы.

Буындық беттердің физиологиялық қалыпты шектен толық ығысуын сүйектің шығуы деп аталады. Бұл кезде буындық қаптың бүтіндігі міндетті түрде бұзылады.

Жіктемесі: толық жəне толық емес, жаңадан болған жəне ескірген, жабық жəне ашық, туа біткен жəне жүре пайда болған (жарақат немесе ауру салдарынан), сүйектің шыққан басының қалпына байланысты: алдыңғы, төменгі, артқы. Егер тоқпан жіліктің шығуы ең болмаса 2 рет қайталанса, онда оны үйреншікті деп атайды.

Клиникасы Закымданган жакта иык томен тусип кетеди,наукас басын закымданган жакка бурып турады,колы шынтк буынында бугилген,кищкене гана узару байкалады

Диагностика критерилері:

1. Дельта тəрізді бұлшықет рельефінің жалпақтануы.

2. Иықтық өсіндінің айқын шығыңқы болуы, одан төмен жатқан тіндердің ішке қарай тартылуы.

3. Белсенді қимылдардың шектелуі.

4. Серпімділігі.

5. Иықтық буынды қысқан кезде неврологиялық симптоматика анықталады.

диагноз рентгенография кезінде, тура, бүйірінен жəне аксиалдық проекцияларда дəлелденеді. Шығуды сынықтан ажырату қажет.

Бұғана сүйегінің шығуының диагностикасы

1Анамнез жинау

2 пальпация

3 Рентгенография алдынгны жане арткы проекцияда

Күйік ауруы.

Ыстықтың (жоғарғы температура), химиялық заттардың, электр тогының, радиация сәулесінің жергілікті әсер етуінен болатын жарақаттарды күйік деп атайды.

Күйіктердің жіктелуі

Күйік алған жағдайына байланысты:

өндірістік;

тұрмыстық;

соғыс кезіндегі.

Бейбіт кезеңде өндірістік күйік пен тұрмыстық күйік бірдей жиілікте кездеседі. өнеркәсіптің жоғарғы температурамен, химиялық реакциялармен байланысты салаларында күйіктің үлес салмағы күрт өсті және барлық жарақаттардың бестен бір бөлігін құрайды

Ең жиі кездесетін күйік тері күйігі, тыныс жолдарының, өңеш пен асқазанның термиялық күйіктері оған қарағанда сирек кездеседі.

II. Этиологиялық себептеріне байланысты:

термиялық;

химиялық;

электрлік;

сәулелік.

Зақымдану тереңдігіне байланысты күйікті 4 дәрежеге айырады:

I дәрежелі күйік. Зақымдану тек эпидермисті қамтиды. Терінің қызаруы, ісінуі, ашыған ауырсыну сезімімен көрініс береді. Бұл құбылыстардың негізінде тұрақты артериялық гиперемия мен қабынулық экссудация жатыр.

II дәрежелі күйік. Тері тереңірек зақымданады, бірақ бүртікті қабаты сақталады. Эпидермис дермадан ажырап, мөлдір, сары түсті сұйық толған көпіршіктер пайда болады.

І а дәрежелі күйік терінің ішінара (бүртікті қабаттың ұштарының) өлі еттенуімен сипатталады, әйтседе терінің тереңдегі қабаттары мен оның туындылары (шаш қапшықтары, тер мен май бездері) сақталады.

ІІІ б дәрежелі күйік. Терінің толық өлі еттенуімен сипатталады. Кейде тері астындағы шел қабаттары да зақымдануы мүмкін.

IV дәрежелі күйік. Тері мен тері астындағы шел қабаттары ғана емес, тереңде орналасқан тіндер де өлі еттенеді (бұлшық ет, сіңірлер, сүйек пен буындар).

Күйік ауруы — тері мен оның астындағы тіндердің термиялық жарақаты кезіндегі организмнің жалпы реакциясы мен ішкі ағзалардың қызметінің бұзылуының клиникалық белгілерінің жиынтығы.

Күйік ауруы кезінде дамитын бұзылыстардың патогенезін толық түсінбеудің салдарынан, осы кезге дейін барлығын қанағаттандыратын, бірегей терминология болмай отыр. Күйік ауруының жекелеген кезеңдерінің айқын болмауынан, бір түсінікке әрқилы мән беріледі.

Қазіргі кезде күйік ауруының ағымын 4 кезеңге бөледі:

I кезең — күйік шогы. Жарақат алғаннан кейін дереу немесе алғашқы сағаттар ішінде дамиды. 3 тәулікке дейін созылуы мүмкін.

II кезең — жедел токсемия. Күйік жарақатын алғаннан кейін 10-15 күнге созылады. III кезең — септикотоксемия. Өліеттенген тіндердің түсуімен сабақтасты. Күйіктің ауырлығына, асқынуларға және емдік шаралардың сипатына байланысты. Ұзақтығы 2-3 аптадан 2-3 айға дейін.

IV кезең — сауығу (реконвалесценция). Жараның өздігінен жазылуы немесе теріні операция жолымен қалыпқа келтірген соң байқалады. Күйік ауруының бұл келтірілген кезеңдері шартты, өйткені кезеңдер арасында айқын шекара жүргізу кейде мүмкін болмай қалады.

Күйік токсемиясы

Күйік шогы қолайлы ағым болған жағдайда біртіндеп токсемия сатысына көшеді. Бұл саты өзінің даму шегіне күйіктен соңғы 2-3 күнде жетеді және 10-15 күнге созылады.

Осы кезеңнің аяғы күйік жарасындағы іріңді процестердің басталуымен ұштасады.

Токсемия күйік шогынан кейін немесе шоксызда дами береді. Терең зақымданулар кезінде күйік токсемиясы күйік ауруының III сатысы — септикотоксемияға жалғасады да, жеңіл күйіктерде сауығумен аяқталады.

Күйік токсемиясының патогенезі. Күйік ауруының бұл кезеңінің айқын ерекшелігі — интоксикацияның көрінісі ретінде бағаланатын белгілер.

Шоктың бетін қайтарып, қан айналысы қалыпқа келгеннен кейін күйік аймағынан белсенді заттар қанға сіңе бастайды.

Терінің термиялық зақымдануы спецификалық токсиннің түзілуіне себеп болады деген ойды алғаш рет В.Н. Авдаков (1876 ж.) айтқан және осы қағида кейінгі көптеген зертеулерге негіз болды.

Жедел күйік токсемиясының даму себебін ертеден организмде бейспецификалық токсиндердің пайда болуымен байланыстырады. Оларға микроциркуляциялық бұзылыстарды негізінде маңызы зор кіші молекулалы қүрамалар — гистамин, серотонин, простогландиндер жатады.

Осы күні күйік кезінде организмде түзілетін токсиндердің табиғаты белгілі болып отыр. Солардың бірі — антигендік спецификасы бар гликопротеид. Бұл токсинннің улы әсері — АТФ -азаны бәсеңдетеді және тіндердің АТФ энергиясын пайдалануына кедергі жасайды.

Токсиндердің енді бірі липопротеидтер (“күйік токсиндері” деп аталады). Олар жылу әсерінен суын жоғалтқан эндоплазматикалық мембраналардан пайда болады. Бұл токсиндердің әсерінен клеткалар гликогенді жоғалтады.

Соңғы жылдары жедел күйік токсемиясының дамуында негізгі рольді улы олигопептидтер немесе орта массалы молекулалар атқарады деп санайды. Олардың улы әсері орта массалы молекулалардың лимфоциттердің фагоциттік белсенділігі мен тіндік тыныс процестерін бұзуымен түсіндіріледі. Орта молекулалардың мөлшері мен токсемияның клиникалық көріністерінің ауырлық дәрежесі тікелей байланыста. Олардың улы әсері протеолиз ферменттерінің белсенділігін күшейтіп, ингибиторлардың белсенділігі азайған кезде көрініс береді.

Токсемияның клиникасы

Диурездің қалыпқа келуі мен дене қызуының көтерілуі күйікке шалдыққан адамның шоктан шығуының және күйік ауруының екінші кезеңі күйік токсемиясының басталғанының негізгі белгілері болып табылады.

Бұл кезең — белоктардың ыдырау, бұзылған зат алмасу процестерінің аралық және күйік жарасындағы микрофлораның токсиндерімен улануының салдары. Токсемия кезеңі 2-4 тәуліктен 10-15 тәулікке дейін созылады және организмде аутосенсибилизация типтес иммунологиялық өзгерістер тудырады.

Жедел күйік кезеңінде орталық жүйке жүйесі мен бас миының ісінуімен (қозу, сандырақтау, галлюцинациялар, құрысулар), улану микокардитімен (тахикардия, артериялық қан қысымының төмендеуі, жүрек тондарының бәсеңдеуі), тыныс алу ағзаларының бұзылыстарымен (пневмония, өкпе ісінуі), диспепсиялық бұзылыстар (тәбет қашуы, шөлдеу, жүрек айну, құсу, іш өту), зат алмасу процестерінің бұзылуымен сабақтасқан клиникалық белгілер орын алады.

Күйік токсемиясының аяғында күйік қабығы түсіп күйік жарасы іріңдей бастайды. Ал мұның өзі күйік ауруының үшінші кезеңінің белгісі.

Күйік ауруының жалпы емі Күйік ауруының жалпы емі мынадай компоненттерден түрады: Ауырсыну сезімімен күрес;Күйік шогын емдеу; Жедел күйік токсемиясын емдеу; Инфекциялық асқынулардың алдын — алу мен оларды емдеу;

Ауырсыну сезімімен күрес. Күйіктің ауданы мен тереңдігіне байланысты мынадай ауырсынуды басатын әдістер қолданылады:күйген жерді қозғалтпау, вазелинмен (маймен) өңдеу және таңғыш салу; таблетка түріндегі наркотик емес анальгетиктер; наркотик емес анальгетиктерді, седациялық заттарды, нейролептиктерді ішекке жанама жолмен жіберу; наркотикалық анальгетиктер.

Жедел токсемияны емдеу

Күйік ауруының екінші кезеңінде жүргізілетін жалпы ем: Инфузиялық терапия; Дезинтоксикациялық терапия; Жедел бүйрек шамасыздығын емдеу; Ацидозды түзету.

Термиялық күйіктер. Клин, диагностика, емі

теріге оттың, будың, ыстық сұйықтықтардың тікелей əсер етуінен пайда болады.
Жіктемесі
Күйіктің жергілікті жəне жалпы көрінісінің ауырлығы зақымдалған тіннің тереңдігіне жəне зақымдалған беттің көлеміне байланысты.
Күйіктердің келесі дəрежелерін ажыратады:

1 дəрежелі күйіктер – терінің тұрақты гиперемиясы мен инфильтрациясы;

II дəрежелі күйіктер – эпидермистің қабыршықтануы жəне көпіршіктің түзілуі;

IIIа дəрежелі күйіктер – дерма мен оның дериваттарының терең жатқан қабаттары сақталған терінің жартылай некрозы;

IIIб дəрежелі күйіктер – терінің барлық қабаттарының өлектенуі (эпидермис пен дерманың);

IV дəрежелі күйіктер – терең жатқан тіндердің жəне терінің өліеттенуі.

Күйіктің көлемін анықтау:

1. «Тоғыздық ережесі».

2. Бас – 9%.

3. Бір қол – 9%.

4. Бір аяқ – 18%.

5. Дененің алдыңғы жəне артқы беті – по 18%.

6. Жыныс мүшелері мен аралық – 1%.

7. «Алақан» ережесі – алақан жалпы дененің 1% құрайды.

Диагностика критерилері
Күйіктегі зақымдалудың тереңдігі келесі клиникалық белгілермен анықталады:
І дəрежелі күйіктер терінің гиперемиясымен, ісігімен жəне ауыру сезімімен көрінеді. Қабыну өзгерістері бірнеше күн бойы өтеді, эпидермистің беткей қабаты қабыршықтанып, 1-ші аптаның аяғына қарай жазыла бастайды.
ІІ дəрежелі күйікте теріде айқын ісінулер, гиперемия жəне сарғыш экссудатқа толы көпіршіктер пайда болады.Эпидермистің астында тез алынатын алқызыл түсті ауыру сезімі бар жаралық бет болады. ІІ-дəрежелі химиялық күйікте жұқа некротикалық қабық түзіп эпидермис бұзылатындықтан көпіршіктер пайда болмайды.
ІІІа дəрежелі күйіктің бастапқы кезінде ашық қоңыр түсті құрғақ струп (отқа күйгенде), немесе ақшыл-сүр түсті ылғалды струп (буға, ыстық суға күйгенде). Кейде экссудатқа толы қалың қабатты көпіршік пайда болады.
IIIб дəрежеде өлген тіндер струп түзеді:отқа күйгенде-құрғақ, қатты, қою қоңыр түсті; ыстық сұйықтыққа жəне буға күйгенде-ақшыл сұр түсті, жұмсақ, қамыр сияқты болады.
IV дəрежеде өз фасциясының (бұлшықеттер, сіңір, сүйек) астында жатқан тіндер өледі. Струп қалың, қатты болады.
Қышқылға терең күйген кезде құрғақ қатты струп түзіледі (коагуляциялық некроз), ал сілті зақымдаса алғашқы 2-3 тəулікте сұр түсті, жұмсақ (колликвациялық некроз) болады, кейін іріңдеуге өтеді немесе кебеді.

Электрокүйіктер əрқашан терең болады. (IIIб- IV дəрежелі). Дененің жанасқан бетіндегі ток кірген жəне шыққан жердегі тін зақымдалады, кейде заземления аймағында ақшыл немесе қоңыр дақ сияқты «токтың белгілері» қалады, кейін оның орнында зақымдалмаған теріден төмен түсіп тұратын қатты струп қалыптасады.
Электрокүйіктер жиі электр доғасының жарылып, киімдердің күйуінен болатын термиялық күйіктермен қатар жүреді.
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:

1. Жалпы терапиялық анамнез, шағымдар жинау.

2. Визуальді тексеру.

3. Перифериялық артериядағы АҚ өлшеу.

4. Пульсті тексеру.

5. Жүректің соғу жиілігін тексеру.

6. Тыныс жиілігін тексеру.

7. Пальпация.

8. Перкуссия.

9. Аускультация.
Қосымша диагностикалық тексерулер:

1. Пульсоксиметрия.

2. ЭКГ.

Емдеу тактикасы
Ағзаның өмірге қауіпті қызметін сақтап қалу емдеудің негізгі мақсаты болып табылады. Ең алдымен зақымдаған заттың əсерін тоқтатып, зақымдалушыны ыстан, токсикалық заттың əсері бар аймақтан алып шығу керек. Бұл жедел жəрдем келгенше жасалады. Ыстық сұйықтық тиген киімді тездетіп шешу керек.

Термиялық зат əсер еткен соң күйген тіннің жергілікті гипотермиясы тінішілік температураның тез түсуіне əсер етіп,оның зақымдаушы əсері əлсірейді. Ол үшін əсіресе күйік бойынша шектелген аймаққа су, қар, мұз,арнайы суытқыш пакеттер қолданылады.

Термиялық күйік кезінде күйген аймақтағы киімді шешпей,кесіп алады.Одан кейін таңғыш салынады,ал таңғыш болмаған жағдайда кез-келген таза мата қолданылады.Таңғыш салудың алдында киім жабысқан күйген жерді тазартуға,көпіршікті жаруға болмайды.
Əсіресе көлемді күйіктерде ауру сезімін басу үшін-седативті заттар – диазепам* 10 мг-2,0 мл к/і (седуксен, элениум, реланиум, сибазон, валиум), ауыру сезімін басқыш – наркотикалық аналгетиктер (промедол (тримепиридин гидрохлориді). 1%-2,0 мл, морфин 1%-2,0 мл, фентанил 0,005%-1,0 мл к/і), ал олар болмаған жағдайда кез-келген ауруды басатын заттар (баралгин 5,0 мл к/і, анальгин 50%-2,0 к/і, кетамин 5%-2,0* мл к/і) жəне антигистаминді препараттар - дифенгидрамин 1%-1,0 мл* к/і (димедрол, дипразин, супрастин).
Егер науқаста жүрек айну, құсу, шөлдеу болмаса да оған 0,5-1,0 л сұйықтық беру керек.
Дененің 20% күйген ауыр науқастарға тездетіп инфузионды емді бастайды: көктамыр ішіне глюкозотұзды ерітіндісін (0,9% натрий хлориді ерітіндісін*, трисоль*, 5-10% глюкоза ерітіндісін*),гемодинамикалық көрсеткіштерді қалыпты деңгейде ұстап тұратын көлемде құяды.
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:

1. *Диазепам 10мг -2,0 мл, амп.

2. *Кетамин 5% -1,0 мл, амп.

3. *Дифенгидрамин 1%-1,0мл, амп.

4. *Промедол 1%-2,0 мл,амп.

5. *Натрий хлориді 0,9% -10мл, амп.

6. *Натрий хлориді 0,9% 500мл, фл.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі:

1. *Калий перманганаты 3г, фл.

2. *Натрий гидрокарбонаты 4% 200,0мл, фл.

3. *Натрий тиосульфаты 30%-10,0 мл, амп.

4. *Этил спирті 70%-10,0, фл.

5. *Бор қышқылы 3%-10,0мл, фл.

6. *Кальций гипохлориді, пор..

7. *Фентанил 0,005% -1,0мл, амп.

8. *Морфин 1%-1,0мл, апм.

9. *Сибазон 10мг-2,0мл, амп.

10. * Глюкоза 5%-500,0 мл, фл.

11. * Трисоль – 400,0 мл, фл.

1. *Диазепам 10мг -2,0 мл, амп.

2. *Кетамин 5% -1,0 мл, амп.

3. *Дифенгидрамин 1%-1,0мл, амп.

4. *Промедол 1%-2,0 мл,амп.

5. *Натрий хлориді 0,9% -10мл, амп.

6. *Натрий хлориді 0,9% 500мл, фл.
Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі:

1. *Калий перманганаты 3г, фл.

2. *Натрий гидрокарбонаты 4% 200,0мл, фл.

3. *Натрий тиосульфаты 30%-10,0 мл, амп.

4. *Этил спирті 70%-10,0, фл.

5. *Бор қышқылы 3%-10,0мл, фл.

6. *Кальций гипохлориді, пор..

7. *Фентанил 0,005% -1,0мл, амп.

8. *Морфин 1%-1,0мл, апм.

9. *Сибазон 10мг-2,0мл, амп.

10. * Глюкоза 5%-500,0 мл, фл.

11. * Трисоль – 400,0 мл, фл.

Үсік. Анықт, класс, клин, алғ көмек

Үсу — суықтың әсерінен денедегі тіндердің зақымдануы Үсу қоршаған ортаның температурасы 0 °С-тан төмен болған кезде болуы мүмкін. Дене бөліктерінен аяқ пен қолдың саусақтары, құлақ пен мұрын үсікке шалдығуға бейім келеді. Өйткені суықтың әсерінен дененің осы бөліктеріне қан келу тежеледі де, егер дер кезінде көмек көрсетілмесе ол бөліктердің жасушалар өле бастайды. Тар аяқ киім, киім, қолғап, ылғал киім мен аяқ киім адамның тез үсуіне бірден-бір себеп. Үсу қоршаған ортаның температурасы 0 °С-тан төмен болған кезде болуы мүмкін. Дене бөліктерінен аяқ пен қолдың саусақтары, құлақ пен мұрын үсікке шалдығуға бейім келеді. Өйткені суықтың әсерінен дененің осы бөліктеріне қан келу тежеледі де, егер дер кезінде көмек көрсетілмесе ол бөліктердің жасушалар өле бастайды. Тар аяқ киім, киім, қолғап, ылғал киім мен аяқ киім адамның тез үсуіне бірден-бір себеп.

Тар аяқ киім, киім, қолғап, ылғал киім мен аяқ киім адамның тез үсуіне бірден-бір себеп.
І деңгейлі үсік, үсудің жеңіл түрі - терінің түсінің өзгеруі, жылынғаннан соң ісу, қызару, ауырсыну сезіледі.
ІІ деңгейлі үсік теріде мөлдір түсті күлдіреуік пайда болады.
ІІІ деңгейлі үсік, теріде қанды күлдіреуік пайда болады, сезімталдық жоғалады. Жазылу өте ұзақ болады, артынша тыртық қалуы мүмкін.
IV деңгейлі үсік, үсіктің ең ауыр түрі - тері терең зақымдалады.

Дәрігер келгенге дейінгі алғашқы көмек – үсік шалған дене бөліктерін белсенді түрде жылыту қажет.
Бірінші деңгейлі үсікке шалдыққанда теріні таза матамен қызарғанша сүртіп, зақымдалған жерлерді спиртпен, вазелинмен, маймен сүрту қажет.
Егер аяқ пен қол үсісе оларды жылы суда сабындап жуып, спиртпен сүртеміз. Аяқты жеңіл уқалаған пайдалы. Үсікке шалдыққан адамға ыстық су беру керек.

Саусақтың ұштары үсісе қолыңызды жылы суға малып (37-40 °С), қызарғанша уқалаймыз.
Үсікке шалдыққан қолды суық су астында ұстауға немесе қармен ысқылауға болмайды. Себебі қардың ішіндегі кішкентай кристалдар теріні зақымдайды.
Бір рет үсікке шалдыққан дене бөліктері суыққа өте сезімтал болады. Егер күн суыта бастаса жылы киінгеніңіз абзал.

Контузия кезіндегі алғашқы медициналық көмек. Жедел жәрдем: Көк тамырға немесе бұлшық етке анальгетиктер, зақымдалған көздің қабағының астына 20% сульфацил салицил ерітіндісі 0,25 -0,5% дикаин ерітіндісі, жарақаттанған көзге асептикалық таңғыш. Ауруханаға жатқызу: науқасты зембілге жатқызып, офтальмологиялық ауруханаға жеткізу.

Көз алмасына енген жарақаттар офтальмологияда ауыр жарақаттар болып есептеледі себебі көп жағдайларда инфекциямен жане көру функцясының жоғалу немесе көрудің нашарлауы мен асқынады. Көз алмасына енген жарақаттардың этиологиясы болып үшкір тұрмыстық зататр мыс; пышақ шеге, шиша сынықтары т.с.с. енген жарақаттардың зақымдаған орны мен тереңдігіне байланысты бір неше топқа бөлінеді, Зақымдану орнына қарай 1. Мөлдір қабықтық 2.склералық 3. Корнеосклералық. Зақымдану тереңдігіне қарай алдыңғы камералы. Артқы камералы. Көз бұршақтық, шыны тарізді денеге дейін,тор жане тамырлы қабыққа дейін зақымдану болып бөлінеді. Диагностика; лампа арқылы қарау, жарақаттың терендігін анықтауда ең көп малімет беретін көз УДЗ сы мен көз МРТ сы. Емдеу оперативтік емді офталмолог шешеді жалпы қабынуға карсы терапия. Антибактериялды көз тамшылары «альбуцит» ауырсынуды басға в/і аналгетиктерді енгіземіз.

Май табан клиникасы. Майтабанның ерте сатыларнда алғашқы клиникалық белгісі аяқты тез шаршауы. Жүрген кезде немесе кешкі уақытта аяқ басы мен балтырды ауырғанық сезімінің болуы мазалайды кейін ауырғандық тұрғанда үдей түсуді. Ауырыну табанда күмбезде тобықта мазалайды айқын май табан белгілері; аяқ басының ұзаруы оныңорта бөлігінің кеңеюі. Табан күмбезінің жалпаюы. Өкшенің сыртқа қарай қйсаюы себебінен аяқ басының ішке қарай майысуы. Май табаны бар науқастар аяқ киім табанының ішкі жағын тоздырады.

Жедел аппендицит классификациясы Классификация Колесов бойынша Аппендикулярлы шаншу 2. Жедел жәй беткей (катаральды) аппендицит Деструктивты жедел аппендицит а) флегмонозды б) гангренозды в) перфоративты Жедел аппендициттің асқынуы а) аппендикулярлы инфильтрат б) аппендикулярлы абцесс в) пилефлебит г) перитонит Классификация Абрикосов бойынша (морфол.) І. Беткей және катаральды (6-12 сағ. дамиды) ІІ. Флегмонозды (12-24 сағ.) А) жәй Б) флегмонозды-жаралы В) аппостемозды- ірің қабырғаларына толады. Г) Эмпиема (қуысына ірің толады) Д) Флегмонозды-перфоративті ІІІ. Гангренозды (24-48 сағат) 1-лік-гангренозды- а) тесілулі, б) тесілусіз 2-лік гангренозды -а) тесілулі, б) тесілусіз Құрт тәрізді өскіннің орналасуы төмен қарай 40-50% латеральды 25% медиальды 17-20% алдында 5-7% артынан 9-13%. Жедел аппендицит клиникасы Ауырсыну эпигастрийда басталады -40% — бірт. Бүкіл іш қуыс, 2-6 сағаттан соң оң жақ мықын тұсында жиналақталады. Орташа, 1-2 рет құсу, лоқсу. Жалпы жағдайы қанағаттанарлық, дене қызуы субфебрильді, пульс-90, ҚҚ-өзгермейді. Пальпация:ОЖМ аймағында ауырсыну. Бұлшық-ет дефансы ширығуы Щеткин-Блюмберг симптомы оң. Жедел аппендицит синдромдары: Диспепесиялық жүрек айну, 1-2 рет құсу, нәжіс шығару бұзылысы Ауырсыну эпигастрий аймағында басталып 5-6 сағаттан оң жақ мықын аймагына ауысады –қатты емес, төзуге тұрарлық,сирек периодты, қозғалғанда күшейеді Қабыну синдромы температура (38-39) лейкоцитоз, нейтрофилез, солға жылжу, ЭТЖ жоғарлауы Перитонеальды синдром интоксикация Гиппократ беті Тілі жабындымен жабылған, іші желденген, тыныс алу актісіне қатыспайды (Винтер синдромы) құрттәрізді өсінді проекциясында ауырсыну аңықталады перистальтикасының нашарлауы + Щеткин-Блюмберг, Мендель,Крымов белгілері оң жақ аймағында бұлшық еттері қатаю.

Жарақатты остеомиелиттің клиникасы; науқастың дене температурасы 39,0 немесе одан жоғарыболады, алсіздік, ұйқысыздық, табеттің болмауы. Жергілікті ісіну, жұмсақ тіндерде инфильтраттың болуы, жергілікті теріде жыланкөздің болуы,жара аймағында грануляциялық тіннің болуы, іріңдктің сыртқа шығуы. Асқынуы сепсис, іріңді артрит, тромбофлебит.

Созылмалы аппендецит диф диагностика.емі. Созылмалы аппендицит(appendicitis chronica) — деп құрт тәрізді өсіндіде инфекцияның тұрақты болуына байланысты ұзақ мерзімге созылатын және, соған қарамай, ауру адамды қатты мазаландырмайтын сырқатты айтады. СА-те инфекция, көбінесе, бұдан бұрынғы кезеңде орын алған, бірақ кері даму процесі толық аяқталмаған ЖА ауруынан қалады немесе, сирегірек, ауру өз алдына біріншілік ретпен дамиды. диф диагностикасы Жедел аппендицит дифференциальды диагнозы Бүйрек ауруы. Бүйрек тас ауруы, ОАМ-эритр., ауырсыну ерекшелігі, дизурия. Жатырдан тыс жүктілік –етеккір келмейді немесе оның сипаты өзгереді ж/е қынаптан сары су шығады, жатыр мойнының артқы іргесінен пункция жасау керек. Жедел панкреатит – құсық үсті-үстіне қайталай береді, улану белгіліері тез дамиды,ауырсыну белдемеленіп тарайды, қанда ж/е зәрде амилазаның жағарылағаны байқалады. Асқазанның ж/е ұлтабардың тесілген жарасы— кенеттен эпигастрида пышақ тәрізді ауырсыну, рентгенде оң жақ диафрагма астында ауа болуы.Анамнезінде бұрын науқастың асқазаны ауырғаны анықталады, іштің ауруы ж/е бұлшық еттің қатаюы көбінесе кіндіктен жоғарыда болады. Емі. Созылмалы аппендицитті емдеу тек хирургиялық жолмен іске асырылады. Диагноз толық анықталған соң, жоспарлы түрде операция жасалып, құрт тәрізді өсінді алынып тасталынады (аппендэктомия). Құрт тәрізді өсіндінің алып тастаудың 5 әдісі бар (аппендэктомия) Антеградты Ретроградты Инвагинациялық Бөлшектеп Лигатурлы

Жедел іріңді отит - жіті іріңді қабыну процесі ол ортаңғы құлақ қуысында, клиникалық іріңдену сипаты, құлақтың ауруы жəне уыттану симптомы, сонымен қатар дабыл жарғағының гиперемия түріндегі отоскопиялық көрінісі, тану белгілерінің жоқ болуы, ал дабыл жарғағының орнында солқылдатып ауру рефлексі анықталады

Жіктемесі

1. Түріне қарай:

- талаурау;

- іріңді;

- жабысқақ;

- жалқықты.

2. Ағымына қарай:

- жіті;

- қайталанатын;

- созылмалы (мезотимпаний, эпитимпанит).

3. Асқынуы:

3.1. Самайішілік асқынулар:

- мастоидит, антрит (3 жасқа дейінгі балада);

- дабыл жарғағының жыртылуы;

- есту нейросезгіштіктің жоғалуы;

- естудің кондуктивті жоғалуы;

- холестеотома;

- тимпаносклероз;

- есту сүйектерінің бекуі немесе оның ажырауы;

- лабиринтит;

- петрозит;

- бет сүйегінің параличі;

- холестеринді гранулема.

3.2. Бассүйекішілік асқынулар:

- менингит;

- эпидуральді абсцесс;

- субдуральді эмпиема;

- шектеулі отогенді энцефалит;

- ми абсцессі;

- латеральді синус тромбозы;

- бас миының отогенді шемені.

Ішек өтімсіздігі,патогенезі

Ішек өтімсіздігі — ішек бойымен нәжістің әртүрлі себептерімен жүрмей қалуынан туатын ауру. Ішек өтімсіздігін іш бүлігі тобына жататын аурулар ішінде сипаттары көп, қауіп-қатері мол аурулардың бірі

Патогенездік ағымына байланысты ішек өтімсіздігін 3 кезеңге бөледі.

1.Алғашқы (странгуляциялық өтімсіздікте) кезеңге ауырсыну синдромы және жалпы рефлекторлы бұзылыстар тән.

2.Ортаңғы кезеңде ішектің қан айналымының, су-электролит балланысының, белок алмасуының және кейбір маңызды мүшелердің функциональдық қызметінің бұзылуы кездеседі.

3.Терминальды (соңғы) кезеңге перитонит пен өте ауыр интоксикация тән.

Жедел ішек µтімсіздігінде организмде µте к‰рделі науќастыњ жаѓдайын ауырлататын ќауіпты патоморфологиялыќ б±зылыстар болады:

1. Гуморальдыќ

2. Аутоинтоксикация

3. Ауырсынулыќ шок

Алдымен, механикалық түріне тоқталайық. Обтурациялық ішек өтімсіздігі ішектің өзек қуысына түскен бөгде заттармен (өттің тастарымен, аскарида түйінімен), сыртынан ісіктермен (қатерлі, заласыз), не болмаса жабысқақ процесстің және қабыну кезінде пайда болған іріңді ісікпен басылып қалады. Осы себепті тежелген жердің үстіне ішектің қуысына жел жиналып, қоректің сіңуі бұзылады. Асқорту сөлінің (қалыпты жағдайда 8 – 10 л сөл бөлінеді) реабсорбциясының бұзылуы “үшінші” кењістікте кµп мµлшерде с±йыќтыќтыњ жиналуына (секвестрация) әкеліп, жалпы зат алмасу процессінен тысқары қалдыруына әкеліп соқтырады. Ішектің келер иірімінде желдің, сіңбеген сөлдің мөлшерден тысқары жиналуы ішек қуысындағы қысымның артуына әкеліп, шажырқай астындағы тамырлары қысылып, оның ісінуіне соқтырып, ішек және құрсақ қуысына плазманың бөлінуіне себебкер болады (гуморальдыќ бұзылыс). Ішектің келер иіріміне шіру мен бұзылу салдарынан жиналған осмотикалы белсенді заттар, биогенді аминдер (гистамин, серотонин, триптамин) ішек қуысына одан ары сұйықтықтың жиналуына әкеледі.

“Үшінші” кеңістікке жиналған сұйықтықтар, бір жағынан, өте ауыр дегидратацияға соқтырса, екіншіден, жиналған ішектің қабырғасына механикалық ауыртпалық салып некробиоздық өзгерістерге әкеліп, перфорацияға жеткізуі мүмкін.

Алғашқы кезеңде шырышты, шырышты қабаты астылық ісік пайда болып, әр түрлі мөлшердегі қанталауға соқтырады. Келер иірімдегі ішектің қуысындағы қысымның көтерілуі, микроциркуляторлық өзгерістерді одан ары күшейте түседі. Дер кезінде медициналық шара қолданбаса, осы жерлерде некроз болып, перфорацияѓа, перитонитке соќтырады. Некробиоздық процесс шырышты қабатынан басталып, үстіңгі қабатқа бірте-бірте тарайды. Осы себепті шырышты қабатындағы некроздық өзгерістер ішек сыртынан көрінген некрозбен салыстырғанда 30-40 см жоғарыда жатады.

Ішек қуысына шектен тыс жиналған жел мен сұйықтық құсу орталығын қоздырып, қайта-қайта құсуына әкеледі. Осы себепті организмде клеткадан тысқары ауыр дегидратация дамып, клеткадан тысқары сұйықтықтың 50 %-нан көбі жоғалады. Бұл гемодинамикалық бұзылыстар бүйрек түйіндіктердегі (клубочкалық) фильтрацияның және диурездің азайуына жеткізеді.

Секвестацияның, құсу салдарынан көп мөлшерде организмдегі сулардың, электролиттердің (әсіресе натрий мен калий иондарының) азаюы альдестеронның бөлінуіне әкеледі. Бұл натрий, хлор иондарының зәрмен жоғалтуын тежеп, судың организмде қалуына ықпал етеді. Дегенмен де альдестерон гормоны калий иондарының азаюына тежегіш бола алмайды. Осы себепті калий зәрмен, құсықпен көп мөлшерде жоғалып, гипокалиемияға соқтырады.

Калий-организм үшін функциональдық қажеттілігі жоғары, негізгі клеткалық катион. Ол бүкіл тотығу-құрастыру процесстеріне қатысып, ферменттердің құрамына кіріп, белок, гликоген синтезіне қатысып нерв, ет жұмыс жүйесіне тікелей әсер етеді. Гипокалиемия салдарынан организмде еттің гипотониясы, сіңір рефлекстерінің әлсіреуі, қан қысымы төмендеп, жүрек ритмінің бұзылуы және ішектің функциональдық өзгерістері – парезі байқалады.

Организм плазмадағы калийдің деңгейін ұлғайту үшін клеткадан тысқары кеңістіктегі калийді пайдаланады. Мұндай патологиялық құбылыс клетка ішіндегі калийді клеткадан тысқары кеңістікке шығарып, керсінше клеткадан тысқары кеңістіктегі натрийді, суды клеткаға ығыстырады. Бұл өзгеріс қышқыл-сілті тепе-теңдігін бұзып, клеткадан тысқары алкалозға, клетка ішілік ацидозға әкеліп соќтырады.

Тоқ ішек өтімсіздігі кезінде құсықтың кеш болу салдарынан организмде дегидратация, элекролиттік, қышқыл-сілті тепе-теңдігінің бұзылуы ащы ішек өтімсіздігіне қарағанда кеш дамиды.

Энергетикалық қамтамасыз ету үшін организм алғашқы кезде гликогеннің қорын пайдаланса, кейіннен майлармен клеткалық белоктар да қолдана бастайды.

Май және белок жанған кезде пайда болатын қышқылдар мен эндогенді сулар клеткадан тысқары алкалозды (ішек өтімсіздігінің алғашқы кезеңіндегі) ацидозға айналдырады. Осы кезеңдегі диурездің азайуы міндетті түрде декомпенсациялық ацидозға соқтырады.

Ішек өтімсіздігінің соңғы кезеңіндегі олигоурия, мөлшерден тысқары белоктың ыдырауы (катоболизм) қанның құрамындағы калийдің деңгейі тез көтеріліп тамыр-жүрек (аритмия, жүрек блокадалары, фибрилляция, талуы, кома), орталық және шеткейлік нерв қызыметінің бұзылуына әкеледі.

Тежелген ішектің бойындағы сұйыќтыќтағы шіру салдарынан пайда болған бактериальды флора, токсиндер, аммиак қалдыќтары, индол және скатол аутоинтоксикацияға соќтырады. Улы заттар ішек ќабырѓасынан іш ќуысына түсіп, әрі ќарай организмге сіңіп улануға соқтырады. Уланудың тағы бір себебі іш куысындыѓы экссудатќа микробтардың түсу салдарынан ластанып, іріңді сұйыќтыққа айналып, перитониттің дамуы. Улануды ұлғайта түсетін тағы бір фактор - ішек некрозы кезіндегі тканьдардың аутолиз салдарынан пайда болатын улы заттардың (странгуляциялыќ өтімсіздікте тез, обтурациялыќ өтімсіздікте кешірек) сіңуі.

Ішек иірімінің немесе шажырќайының бұралуы (странгуляциялықішек өтімсіздігінде) көптеген нерв талшықтарының басылуына әкеліп соќтырып, ауырсынулық шок тудырады. Мұндай жағдайда организмде өте күрделі гемодинамикалыќ, микроциркуляторлыќ өзгерістер болып, науқастың жағдайның алғашќы бастан ақ ауырлата түседі.

Жедел странгуляциялық ішек өтімсіздігіне обтурациялық түріндегідей метаболизмдік бұзылыстар тән. Бірақ странгуляциялық ішек өтімсіздігінде бұратылған ішектің қан айналымының бұзылуы салдарынан айналымдағы қанның көлемі (АҚК) күрт азаяды. Сонымен қатар, патогенезінде шажырқайдың бұратылуынан нерв талшықтары қысылып қатты ауырсыну синдромы (осы себепті шок болуы мүмкін) және ішек қабырғасының некрозы болуы ерекше орын алады.

Ішектің бұралуы - ішектің өз осінің айналасында бұралып, ширатылып қалуынан пайда болған түйін. Бұл түйін көбінесе ащы және еркін қозғалыста болатын тоқ ішек бөліктерінде (мегаколон, долихосигма) жиі кездеседі. Оларға мықын, бүйін және сигма тәрізді ішектер жатады.

Ішектің іргесінің қан айналасының бұзылуы 270-З60º-қа дейін оралып кеткенде шажырқайда өтетін қан тамырлары әбден қысылып қалып, ішек өте аз уақытта өлі еттеніп кетеді. Егер ішек өз осі бойымен І80°-қа бұралса, қан айналысы өзгермеуі мүмкін.

Аурудың ең ауыр түрі - ішектің түйінелуі. Бұл кезде ішек (ащы, тоқ) иірімдері бірімен-бірі байланып, түйнектеліп қан тамырларының, әсіресе нерв жүйесінің қысылуына әкеледі. Соңғы факт қатты ауырсыну салдарынан кейбір кездерде науқастың шокқа түсуіне (есінең таныуына) себеп болады. Тамырдың қысылу салдарынан ішек иірімінде тез арада некроз болып перитонитке шалдықтырады. Осыған орай науқастардың шетінеуі 25-52% дейін жетеді.

Странгуляциялық ішек өтімсіздігіне құрсақ қуысына жасалған операциядан кейінгі ширатпа (шнур тәрізді) жабысқақтар себеп. Бұл көбінесе аппендэктомиядан кейін жиі кездеседі.

Инвагинация (перистальтиканың бұзылу салдарынан ішектің бірініњ ішіне бірі кіруі) кезінде біріншіден ішектің өзегі бітелсе, екіншіден, оның шажырқайы қысылып қан тамырлары мен нерв жүйесі қысылады. Обтурациялық, странгуляциялық ішек өтімсіздігінің элементтері кездескендіктен инвагинацияны аралас түріне жатқызады..

Динамикалық ішек өтімсіздігі. Себептері.Клиникасы

Динамикалық (функциональды) ішек өтімсіздігі ішек перистальтикасының бұзылу салдарынан болады. Оны түйілу (спастикалық) және салдану (параличтік) деп екіге бөледі. Құрсақ ағзаларының жедел қабынуы (аппендицит, холецистит, панкреатит, перитонит т.б.), олардың жарақаттануы, іш астарының сыртына қан ұялауы (гематома), паранефрит т.б. салдану ішек өтімсіздігінің негізгі себептеріне жатады.

Этиологиясы:

1. Жаңа туған нәрестелердің динамикалық ішек өтімсіздігі ас қорыту жүйесінің функциональды дамымауынан

2. Бас ми жарақат

3. Ішек ауруларынан және сепсистен

4. Құрсақ және кеуде қуысына опереция жасалғаннан кейін кезекңде дамиды.

Клиникасы:

Диафрагманың жоғары орналасуынан тыныс алудың қиындауы.Гипоксияның дамуы,көгеру.

Қайталап құсу

Іштің кебуі

Интоксикация

Диагностика

Палпацияда:іш жұмсақ,перистальтика естілмейді

Аллергиялық ринит. патогенезі. дифференциалды диагностика

Аллергиялық ринит – IgE қатысуымен мұрын қуысы шырышты қабығының қабынуымен жəне күні бойы бір сағат жəне одан аса уақыт келесі симптомдардың кем дегенде екуінің болуымен: мұрынның бітелуі (обструкция), мұрыннан бөлінділер (ринореялар), түшкіру, мұрынның қышуымен мінезделетін мұрынның шырышты қабығының қабынулық ауруы. (Еуропалық академия мен клиникалық иммунологияның Халықаралық консенсусы - 2000 ж.).

Патогенезі:Аллергиялық ринитте (атопиялық) аллергеннің әсерімен IgE пайда болып, мұрынның мес (базофил) клеткаларына байланысады. Антиген мұрынға қайта түскенде, оған IgE байланысып мес клеткаларын ыдыратып, биологиялық белсенді заттар (гистамин, лейкотриендер, брадикинин, простагландин, тромбоцит белсендіретін факторлар т.б.) шығып, жедел риниттің клиникасын береді.Аллерген көптеген цитокиндерді (ИЛ-4, ИЛ-5, ИЛ-3, ядерлі-моноцитарлы, колоние белсендіретін, өндіретін), хелпер-2-ні белсендіреді. Бұлар шырышты қабықтың инфильтрациясын беретін эозинфилдерді белсендіреді.

Дифференциялды диагноз.

Белгі	Мезгілдік АР	Жыл бойғы АР	Вазомоторлық ринит	Эозинофильдік аллергиялық емес ринит	Инфекциялық ринит
Анамнездегі аллергия	Жиі	Жиі	Сирек	Болуы мүмкін	Сирек
Отбасылық анамнездегі аллергия	Жиі	Жиі	Сирек	Болуы мүмкін	Сирек
Ағымы	Нақты мезгілдік	Жылдың кез келген уақытында асқыну	Жылдың кез келген уақытында асқыну	Жылдың кез келген уақытында асқыну	Спорадиялық жағдайлар
Қызба	Жоқ	Жоқ	Жоқ	Жоқ	Жиі
Этиологиялық факторлар	Аллергендер мен жанасу	Аллергендер мен жанасу	Тітіркендіргіш заттар	Жоқ	Инфекциялық агенттер
Мұрыннан бөлінділер	Көптеген сулы	Шырышты	Сулы немесе шырышты	Көптеген сулы	Шырышты немесе іріңді
Аллергиялық ұшқын	Жиі	Жиі	Сирек	Мүмкін	Сирек
Конъюнктивит	Жиі	Мүмкін	Сирек	Сирек	Сирек
Мұрын шырышты Қабығы	Бозғылт, борпылдақ, ісінулі	Түрлі көріністер	Қызғыш, ісінулі	Бозғылт, борпылдақ, ісінулі	Гиперемирленген, ісінулі
Мұрыннан жағынды	Эозинофилия	Эозинофилия	Тəн өзгерістер жоқ	Эозинофилия	Эпителий, нейтрофилдер лимфоциттер
Жалпы IgE	Жиі жоғарылаған	Жиі жоғарылаған	Норма	Норма	Норма
Антигистаминдік заттардың тиімділігі	Жоғары	Аздаған	Аздаған	Төмен	Төмен
Деконгестанттардың тиімділігі	Аздаған	Аздаған	Төмен	Аздаған	Аздаған